Bệnh thán thư hại ớt
Hiện nay, nhiều diện tích trồng ớt ở huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái
Bình bị bệnh thán thư, bệnh vàng lá phá hại khá nghiêm trọng. Bệnh
thán thư có thể phá hại chồi, lá, thân cành, quả và hạt ớt, song triệu
chứng đặc trưng thể hiện rõ ràng nhất trên quả ở giai đoạn quả chín.
Vết bệnh lúc đầu là một đốm nhỏ hơi lõm, trên bề mặt vỏ quả. Vết
bệnh, thường có hình bầu dục hoặc hình thoi, mầu nâu đen hoặc màu vàng
trắng bẩn, kích thước vết bệnh có thể trên dưới 1cm tuỳ thuộc vào giống ớt.
Phần ranh giới giữa mô bệnh và mô khoẻ thường có một đường vạch màu
đen chạy dọc theo vết bệnh. Trên bề mặt mô bệnh có những chấm nhỏ màu
đen đó là đĩa cành của nấm gây bệnh.
Bệnh thán thư làm thối chồi non, chết cây con vườn ươm, đặt biệt làm
thối quả, cây bệnh ít quả, kém năng suất và giá trị kinh tế, xuất khẩu. Đặc
biệt bệnh thán thư hại ớt cả trong thời kỳ bảo quản sau thu hoạch làm ảnh
hưởng lớn đến chất lượng hạt giống.
Nguyên nhân gây bệnh thán thư do nhiều loài nấm thuộc loại
Colletotrichum gây ra, trong đó hại phổ biến là 2 loài Colletotrichum nigrum
Ell et Hals và C. capsici (Syd) Butler and Bisby. Cả 2 loài nấm này thường
cùng phá hại làm thối quả ớt rất nhanh. Về đặc điểm hình thái và sinh học
của 2 loài nấm trên có những khác biệt, song về điều kiện sinh thái, chúng
đều sinh trưởng phát triển thích hợp ở nhiệt độ 28 – 30oC và ẩm độ cao. Đặc
biệt bào tử nấm thán thư có sức sống cao, có khả năng chịu đựng khô hạn, dễ
dàng phát tán nhờ gió và côn trùng. Nấm gây bệnh tồn tại chủ yếu ở dạng
sợi nấm và bào tử phân sinh trên tàn dư lá, thân cành, quả và hạt ớt bị nhiễm
bệnh. Vì vậy tàn dư cây ớt bị nhiễm bệnh và hạt giống cũng là những con
đường truyền lan bệnh chủ yếu trong tự nhiên.
Để phòng trị bệnh thán thư hại ớt, bà con nông dân cần chú ý áp dụng
một số biện pháp cụ thể như sau:
- Chọn giống ớt (quả, hạt) từ những ruộng không bị nhiễm bệnh.
- Xử lý hạt giống bằng KMnO4 (0,1%) trong 1 giờ hoặc xử lý nước
nóng 52oC trong 2 giờ.
- Nên luân canh ớt với những cây trồng khác họ.
- Gieo trồng ớt ở mật độ thích hợp.
- Bón cân đối NPK, đặc biệt để bổ sung đầy đủ nguyên tố vi lượng
cho cây ớt có thể sử dụng chế phẩm Bayfolan khoáng chất 11 - 8 - 6 của
Công ty Bayer với liều lượng 50ml/bình 16l. Chế phẩm Bayfolan dễ hấp thụ
qua lá, thân, rễ cây, giúp cây ớt tăng sức đề kháng, tăng khả năng đậu quả,
không rụng hoa và quả.
Trên cây ớt thường bị phá hại bởi các loại côn trùng, sâu ăn lá, sâu
đục quả ớt, tạo các vết thương cơ giới rất thuận lợi cho nấm gây bệnh thán
thư xâm nhập phá hại. Vì vậy có thể dùng thuốc Bulldock 025EC liều lượng
0,5 - 1lít/ha diệt sâu hại.
Để phòng trừ nấm gây bệnh thán thư ớt, cần sử dụng kịp thời một số
thuốc trừ bệnh chủ yếu sau: Thuốc Antracol 70WP (liều lượng 2kg/ha) phun
trực tiếp lên lá, cây hoặc quả khi bệnh mới xuất hiện. Thuốc Antracol 70WP
ngoài tác dụng phòng trừ trực tiếp nấm gây bệnh thán thư còn có tác dụng bổ
sung nguyên tố vi lượng kẽm (Zn++) tinh khiết cho cây ớt, làm tăng sức đề
kháng, xanh và cứng cây, chống rụng hoa và quả, đồng thời làm quả ớt có
màu sáng đẹp. Nhờ có vi lượng kẽm, thuốc Antracol 70WP còn phòng trừ
rất tốt bệnh vàng lá.
Có thể phun luân phiên thuốc Antracol 70WP (1.5 – 2 kg/ha) với
thuốc Nativo 750WG (liều lượng 0,12kg/ha), nhờ tác động kép giữa 2 hợp
chất trừ bệnh của thuốc Nativo 750WG giúp cây ớt phòng trừ được tất cả
các bệnh nấm hại cây và quả ớt kéo dài.
Ngoài 2 loại thuốc trên, người sản xuất cũng có thể dùng luân phiên
với thuốc Melody DUO 66,75WP với liều lượng theo khuyến cáo (1kg/ha).