Biến đổi khí hậu - Sổ tay hướng dẫn cho giáo viên THCS và THPT

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1241)i Khí H(cid:1201)u S(cid:1241) (cid:55)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:43)(cid:1133)(cid:1247)ng D(cid:1199)n Cho Giáo Viên THCS & THPT

(cid:59)(cid:88)(cid:1193)(cid:87)(cid:3)(cid:69)(cid:1191)(cid:81) Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH (cid:52)(cid:88)(cid:1191)(cid:81)(cid:3)(cid:79)(cid:234)(cid:3)(cid:49)(cid:74)(cid:88)(cid:1239)(cid:81)(cid:3)(cid:55)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:88)(cid:92)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:55)(cid:75)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:57)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:57)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:69)(cid:76)(cid:1223)(cid:81)(cid:3)t(cid:1229)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:54)(cid:121)(cid:70)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:259)(cid:81)(cid:74)

(cid:55)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1191) Daniel G. Spelchan, Isabelle A. Nicoll và (cid:49)(cid:74)(cid:88)(cid:92)(cid:1225)(cid:81)(cid:3)(cid:36)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:39)(cid:458)(cid:81)(cid:74) (cid:1190)(cid:81)(cid:75) bìa: (cid:55)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:80)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1233)(cid:68)(cid:3)(cid:79)(cid:1193)(cid:92)(cid:3)(cid:87)(cid:1263)(cid:3)(cid:70)(cid:88)(cid:1245)(cid:70)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:1217)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:68)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:71)(cid:82)(cid:3)(cid:42)(cid:44)(cid:61)(cid:3)(cid:87)(cid:1241)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1261)(cid:70) n(cid:259)m 2009(cid:15)(cid:3)(cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1191)(cid:3)(cid:49)(cid:74)(cid:123)(cid:3)(cid:55)(cid:88)(cid:92)(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:52)(cid:88)(cid:484)(cid:81)(cid:75) © giz, tháng 1/2011

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1241)i Khí H(cid:1201)u S(cid:1241) Tay H(cid:1133)(cid:1247)ng D(cid:1199)n Cho Giáo Viên THCS & THPT

Daniel G. Spelchan, Isabelle A. Nicoll

và Nguy(cid:1225)(cid:81)(cid:3)(cid:36)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:39)(cid:458)ng

Tháng 1/2011

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1241)i Khí H(cid:1201)u S(cid:1241) Tay H(cid:1133)(cid:1247)ng D(cid:1199)n Cho Giáo Viên THCS & THPT

L(cid:1249)i m(cid:1251) (cid:255)(cid:1195)u

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u là m(cid:1245)t v(cid:1193)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1221) (cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng nghiêm tr(cid:1233)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:121)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:88)(cid:92)(cid:3) (cid:70)(cid:1131)(cid:3) gây ra s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i l(cid:1247)n cho s(cid:1269) s(cid:1237)ng trên hành tinh này, bao g(cid:1239)m t(cid:1193)t c(cid:1191) m(cid:1233)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i và m(cid:1233)i v(cid:1201)t. Chính vì th(cid:1219), (cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)c(cid:1195)n bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1267)ng tác (cid:255)(cid:1245)ng có th(cid:1223) x(cid:1191)y ra c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u và vai trò c(cid:1259)a mình trong vi(cid:1227)c (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:1211)n và làm gi(cid:1191)m bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Tr(cid:1215) em, m(cid:1211)c dù là nhóm ít ph(cid:1191)i ch(cid:1231)u trách nhi(cid:1227)m nh(cid:1193)t v(cid:1221) vi(cid:1227)c gây ra bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u, s(cid:1217) là nh(cid:1267)ng n(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1195)u v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng h(cid:1201)u qu(cid:1191) c(cid:1259)a bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u trong (cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:68)(cid:76)(cid:17)(cid:3)

D(cid:1269) án h(cid:1255)p tác k(cid:1275) thu(cid:1201)(cid:87)(cid:3)(cid:264)(cid:1261)c (GIZ): (cid:180)(cid:52)(cid:88)(cid:1191)n lý Ngu(cid:1239)n Tài nguyên Thiên nhiên Vùng Ven bi(cid:1223)n t(cid:1229)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:54)(cid:121)(cid:70)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:180), ph(cid:1237)i h(cid:1255)p v(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)i tác là S(cid:1251) Nông nghi(cid:1227)p và Phát tri(cid:1223)n Nông thôn và S(cid:1251) Giáo d(cid:1257)c và (cid:264)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:87)(cid:1189)o, cùng phát hành cu(cid:1237)n s(cid:1241) (cid:87)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1247)ng d(cid:1199)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:82)(cid:3)(cid:89)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:80)(cid:1245)t công c(cid:1257) (cid:255)(cid:1223) giúp giáo viên d(cid:1189)y cho h(cid:1233)c sinh v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u và nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a nó.

Cu(cid:1237)n s(cid:1241) (cid:87)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c chia làm 3 bài:

Bài 1: Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u - nó là gì và nguyên nhân gây ra nó? Bài 2: (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Bài 3: Làm th(cid:1219) nào chúng ta có th(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u?

M(cid:1243)i bài h(cid:1233)c s(cid:1217) bao g(cid:1239)m ki(cid:1219)n th(cid:1261)(cid:70)(cid:3) (cid:70)(cid:1131)(cid:3) (cid:69)(cid:1191)n và ki(cid:1219)n th(cid:1261)c b(cid:1241) sung cho h(cid:1233)c sinh và giáo viên. Ngoài ra, bài h(cid:1233)c còn có nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i (cid:255)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh tr(cid:1191) l(cid:1249)i và m(cid:1245)t danh sách nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1221) ngh(cid:1231) (ví d(cid:1257) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) t(cid:1189)o/v(cid:1217) (cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:86)(cid:1131)(cid:3)(cid:255)(cid:1239), th(cid:1269)c hi(cid:1227)n các nghiên c(cid:1261)u nh(cid:1267)ng gì chung quanh (cid:72)(cid:80)(cid:15)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:107)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1237) (cid:89)(cid:17)(cid:89)(cid:171)(cid:12)(cid:3)(cid:255)(cid:109) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thi(cid:1219)t k(cid:1219) (cid:255)(cid:1223) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1133)(cid:1249)ng s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t c(cid:1259)a h(cid:1233)c sinh v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Bài 1:

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (cid:177) nó là gì và nguyên nhân gây ra nó?

T(cid:1241)ng quan: Sau bài h(cid:1233)c này, h(cid:1233)c sinh s(cid:1217) n(cid:1203)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ki(cid:1219)n th(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:69)(cid:1191)n v(cid:1221): nên hi(cid:1223)(cid:88)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào v(cid:1221) thu(cid:1201)t ng(cid:1267) (cid:179)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:180)(cid:15)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng nguyên nhân gây ra bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

M(cid:1257)c tiêu: H(cid:1233)c sinh s(cid:1217):

1. Khám phá thu(cid:1201)t ng(cid:1267) (cid:179)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:180)(cid:3)(cid:80)(cid:88)(cid:1237)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u gì. 2. Xem xét nh(cid:1267)ng nguyên nhân gây ra bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. 3. Khám phá thu(cid:1201)t ng(cid:1267) (cid:179)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:180)(cid:3)(cid:80)(cid:88)(cid:1237)n nói v(cid:1221) cái gì và nh(cid:1267)ng khí nhà kính chính nào c(cid:1195)n quan tâm.

Ki(cid:1219)n th(cid:1261)c c(cid:1195)n ph(cid:1191)i có (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi vào bài 1 (cid:177) Giáo viên

(cid:179)(cid:37)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1233)c (cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:86)(cid:1251)(cid:180) (cid:71)(cid:1133)(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) cung c(cid:1193)p cho giáo viên m(cid:1245)t cái nhìn t(cid:1241)ng th(cid:1223) v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u, ki(cid:1219)n th(cid:1261)c khoa h(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1205)ng sau c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u và nh(cid:1267)ng nguyên nhân chính gây ra bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Nh(cid:1267)ng ph(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:179)(cid:87)hông tin b(cid:1241) sung(cid:180) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) giáo viên có th(cid:1223) tham kh(cid:1191)o tr(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p giáo viên nh(cid:1201)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1267)ng th(cid:1203)c m(cid:1203)c t(cid:1263) h(cid:1233)c sinh, ho(cid:1211)c mu(cid:1237)n cung c(cid:1193)p cho các em nh(cid:1267)ng thông tin m(cid:1247)i.

Ki(cid:1219)n th(cid:1261)c c(cid:1195)n ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi vào bài 1 (cid:177) H(cid:1233)c sinh

Không yêu c(cid:1195)u h(cid:1233)c sinh ph(cid:1191)i có ki(cid:1219)n th(cid:1261)c nào tr(cid:1133)(cid:1247)c cho bài h(cid:1233)c này. (cid:55)(cid:88)(cid:92)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:15)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi b(cid:1203)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1195)u bài gi(cid:1191)ng, giáo viên nên ki(cid:1223)m tra xem m(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t c(cid:1259)a h(cid:1233)c sinh mình t(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:107)(cid:88)(cid:3)(cid:89)(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Vi(cid:1227)c này có th(cid:1223) th(cid:1269)c hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c b(cid:1205)ng cách s(cid:1265) d(cid:1257)ng Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:20)(cid:3)(cid:11)(cid:179)(cid:37)(cid:1233)t khí- (cid:87)(cid:1133)(cid:3)(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:180)(cid:12)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1195)n ph(cid:1257) l(cid:1257)c 1 c(cid:1259)a tài li(cid:1227)u này.

Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng ti(cid:1221)m n(cid:259)(cid:81)(cid:74)

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 1 bao g(cid:1239)m m(cid:1245)t danh sách các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thi(cid:1219)t k(cid:1219) (cid:255)(cid:1223) nâng cao s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t c(cid:1259)a h(cid:1233)c sinh v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 1 và 2 liên quan m(cid:1201)t thi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:37)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:20)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:82)(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 5, (cid:25)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:27)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3) th(cid:1223) có ích.

Câu h(cid:1235)i dành cho h(cid:1233)c sinh

Sau khi hoàn t(cid:1193)t bài h(cid:1233)c, h(cid:1233)c sinh s(cid:1217) ph(cid:1191)i tr(cid:1191) l(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i sau:

1. Thu(cid:1201)t ng(cid:1267) (cid:179)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:180) (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:429)(cid:68)(cid:3)(cid:74)(cid:117)(cid:34) 2. Khí nhà kính là gi? T(cid:1189)i sao n(cid:1239)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) các khí nhà kính trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t l(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:34)

3. Nh(cid:1267)ng khí nhà kính nào có (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng l(cid:1247)n? (cid:11)(cid:255)(cid:1219)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u)

4. Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng nào c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i t(cid:1189)o ra:

a. Khí các-bo-nic? b. Khí mêtan (cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:123)(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:81)(cid:76)(cid:87)(cid:1131)(cid:34)

5. Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng nào các em th(cid:1269)c hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:75)(cid:123)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:1189)o ra các khí nhà kính?

Bài 1: (cid:37)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:86)(cid:1251)

1. Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u là gì?

(cid:179)Khí h(cid:1201)u(cid:180)(cid:3) (cid:79)(cid:106) (cid:81)(cid:121)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1219)n nh(cid:1267)ng (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)n th(cid:1249)i ti(cid:1219)t trung bình (nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245), (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:1133)(cid:68)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:1203)(cid:81)(cid:74)(cid:15)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:80)(cid:107)(cid:92)(cid:15)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:1197)m và gió,...) mà m(cid:1245)t khu v(cid:1269)c tr(cid:1191)i qua trong m(cid:1245)t th(cid:1249)i gian dài (ví d(cid:1257)(cid:29)(cid:3)(cid:22)(cid:19)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)).

(cid:181)(cid:37)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:182) là thu(cid:1201)t ng(cid:1267) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng khi khí h(cid:1201)u c(cid:1259)a m(cid:1245)t khu v(cid:1269)c, ho(cid:1211)c c(cid:1191) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t, b(cid:1203)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i.

Thông tin b(cid:1241) sung: Th(cid:1249)i ti(cid:1219)t và Khí h(cid:1201)u?

Th(cid:1249)i ti(cid:1219)t là tr(cid:1189)ng thái h(cid:1205)ng ngày c(cid:1259)a b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n n(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:15)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:1197)(cid:80)(cid:15)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:71)(cid:122)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:17) (cid:38)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i có th(cid:1223) nh(cid:1201)n bi(cid:1219)t tr(cid:1269)c ti(cid:1219)p nh(cid:1267)ng s(cid:1269) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i v(cid:1221) th(cid:1249)i ti(cid:1219)t.

(cid:49)(cid:74)(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1189)(cid:76)(cid:15)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i không th(cid:1223) nh(cid:1201)n bi(cid:1219)t tr(cid:1269)c ti(cid:1219)(cid:83)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1269) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i c(cid:1259)a khí h(cid:1201)u. Khí h(cid:1201)u là m(cid:1245)t khái ni(cid:1227)m khoa h(cid:1233)c. Nó liên (cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n th(cid:1237)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:114)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1231) trung bình c(cid:1259)a nh(cid:1267)ng s(cid:1269) ki(cid:1227)n th(cid:1249)i ti(cid:1219)t (cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)ng xu(cid:1193)t hi(cid:1227)n trong m(cid:1245)t th(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:11)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:22)(cid:19)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:12)(cid:17)

Chính vì v(cid:1201)y, bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u không th(cid:1223) hi(cid:1227)n s(cid:1269) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i v(cid:1221) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)n th(cid:1249)i ti(cid:1219)t mà chúng ta tr(cid:1191)i nghi(cid:1227)m h(cid:1205)ng ngày ho(cid:1211)c h(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80). (cid:55)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:86)(cid:1269) khác nhau v(cid:1221) nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)n th(cid:1249)i ti(cid:1219)t dài h(cid:1189)n (cid:1251) m(cid:1245)t khu v(cid:1269)c.

Trong su(cid:1237)t chi(cid:1221)u dài l(cid:1231)ch s(cid:1265) c(cid:1259)a (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t, khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i m(cid:1245)t cách t(cid:1269) nhiên và nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng r(cid:1193)t l(cid:1247)n, gây ra nh(cid:1267)ng hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1255)ng khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:179)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:78)(cid:1273) (cid:81)(cid:74)(cid:88)(cid:92)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:75)(cid:106)(cid:180)(cid:17)(cid:3) Tuy nhiên, nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t (cid:70)(cid:75)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:69)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1249) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)n nay.

Hi(cid:1227)n nay, trên kh(cid:1203)(cid:83)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t, nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) ngày càng tr(cid:1251) nên nóng (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (th(cid:1229)nh tho(cid:1191)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1203)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1247)i thu(cid:1201)t ng(cid:1267) (cid:179)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t nóng lên(cid:180)(cid:12)(cid:3)và các hình thái th(cid:1249)i ti(cid:1219)t (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i. Trong th(cid:1219) k(cid:1273) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c, nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) lên 0,74°(cid:38)(cid:3)(cid:89)(cid:1133)(cid:1255)t m(cid:1261)c trung bình trên toàn th(cid:1219) gi(cid:1247)i(cid:15)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) lên di(cid:1225)n ra h(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1229) trong kho(cid:1191)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:23)(cid:19)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(1).

Nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3) (cid:86)(cid:1217) ti(cid:1219)p t(cid:1257)(cid:70)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:114)(cid:80)(cid:3) (cid:87)(cid:1263) 1,(cid:27)(cid:3) (cid:255)(cid:1219)n 4,0°C trong th(cid:1219) k(cid:1273) (cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:15)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:114)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n 6,4°C th(cid:1219) k(cid:1273) sau(1). Nh(cid:1267)ng s(cid:1269) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i v(cid:1221) khí h(cid:1201)u s(cid:1217) d(cid:1199)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng to l(cid:1247)n (cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i, ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3) (cid:11)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:81)ông nghi(cid:1227)p) và muôn loài trên hành tinh này.

G(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:1193)t c(cid:1191) các nhà khoa h(cid:1233)c và chính ph(cid:1259) bây gi(cid:1249) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1193)p nh(cid:1201)n r(cid:1205)ng bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u hi(cid:1227)n nay (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gây ra b(cid:1251)i nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng ý r(cid:1205)ng chúng ta ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:75)(cid:106)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3) ch(cid:1211)n hi(cid:1223)m h(cid:1233)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u có th(cid:1223) s(cid:1217) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng M(cid:1232)(cid:44)(cid:3)(cid:49)(cid:42)(cid:1132)(cid:1248)I và M(cid:1232)I V(cid:1200)T trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i.

M(cid:1245)(cid:87)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i có th(cid:1223) t(cid:1237)(cid:87)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3)r(cid:1193)t nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i s(cid:1217) x(cid:1193)u!

Thông tin b(cid:1241) sung: (cid:264)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)c bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

T(cid:1263) (cid:255)(cid:1195)u nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:20)(cid:27)(cid:19)(cid:19)(cid:15)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:76)(cid:1219)c nhi(cid:1227)t k(cid:1219) khoa h(cid:1233)c hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1195)u (cid:87)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ch(cid:1219) t(cid:1189)o(cid:15)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3) (cid:255)ã có m(cid:1245)t s(cid:1269) (cid:74)(cid:75)(cid:76)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:112)(cid:83)(cid:3) (cid:255)(cid:1195)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1259) v(cid:1221) nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t. Vì th(cid:1219), t(cid:1263) (cid:79)(cid:126)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c m(cid:1245)t s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t rõ ràng v(cid:1221) s(cid:1269) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) trên kh(cid:1203)p hành tinh di(cid:1225)(cid:81)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào.

(cid:49)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:86)(cid:68)(cid:82)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:68)(cid:3) (cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t thay (cid:255)(cid:1241)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) (cid:81)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c th(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:34)

Các nhà khoa h(cid:1233)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) s(cid:1265) d(cid:1257)ng nhi(cid:1221)u (cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:83) (cid:255)(cid:1223) tr(cid:1191) l(cid:1249)i câu h(cid:1235)i này, bao g(cid:1239)m:

(cid:38)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:86)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74) (cid:177) (cid:86)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng t(cid:1191)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1247)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c hình thành (cid:1251) nh(cid:1267)ng khu v(cid:1269)c l(cid:1189)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:126)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:68)(cid:82)(cid:17)(cid:3)(cid:54)ông (cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) to ra khi nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) l(cid:1189)nh và thu l(cid:1189)i khi nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) nóng. B(cid:1205)ng cách nghiên c(cid:1261)u nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:86)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)(cid:76)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào qua các th(cid:1249)i k(cid:484), các nhà khoa h(cid:1233)c bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c khi nào nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)a trái (cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:79)(cid:1189)nh hay nóng.

S(cid:1269) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n (cid:177) m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245) nóng và gi(cid:1191)m xu(cid:1237)ng khi nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) l(cid:1189)nh. B(cid:1205)ng cách nghiên c(cid:1261)u s(cid:1269) di chuy(cid:1223)n c(cid:1259)a m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n qua các th(cid:1249)i k(cid:484), các nhà khoa h(cid:1233)c có th(cid:1223) nói cho chúng ta bi(cid:1219)t khi nào nóng và khi nào l(cid:1189)nh.

(cid:47)(cid:125)(cid:76)(cid:3) (cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74) (cid:177) m(cid:1245)(cid:87)(cid:3) (cid:79)(cid:125)(cid:76)(cid:3) (cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c các nhà khoa h(cid:1233)c khoan ra t(cid:1263) m(cid:1245)t kh(cid:1237)(cid:76)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1247)n (cid:1251) Nam C(cid:1269)c, B(cid:1203)c C(cid:1269)c ho(cid:1211)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:86)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:17) B(cid:1205)ng cách nghiên c(cid:1261)(cid:88)(cid:3)(cid:79)(cid:125)(cid:76)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92), các nhà khoa h(cid:1233)c có th(cid:1223) bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c quá trình tan ho(cid:1211)c phát tri(cid:1223)n c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:89)(cid:117)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) bi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) toàn c(cid:1195)(cid:88)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:81)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:79)(cid:1189)nh. Nghiên c(cid:1261)u các (cid:69)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1267) (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:126)(cid:83)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:87)(cid:3)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)n v(cid:1221) các (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)n t(cid:1269) nhiên trong quá kh(cid:1261).

Vòng tu(cid:1241)i cây (cid:177) h(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:15)(cid:3) (cid:70)(cid:107)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1221)u phát tri(cid:1223)n thêm 1 vòng thân, khi nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) nóng, vòng cây phát tri(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81) (và dày (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:12) là khi nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) l(cid:1189)nh. Vì th(cid:1219), b(cid:1205)ng cách nghiên c(cid:1261)u nh(cid:1267)ng vòng cây, các nhà khoa h(cid:1233)c s(cid:1217) bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:1219)u nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) là nóng ho(cid:1211)c l(cid:1189)nh (cid:1251) nh(cid:1267)ng th(cid:1249)i k(cid:484) khác nhau.

(cid:264)(cid:1193)t và tr(cid:1195)m tích (cid:177) (cid:255)(cid:1193)t và tr(cid:1195)m tích (cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1267) nh(cid:1267)ng ph(cid:1195)n còn l(cid:1189)i c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng th(cid:1269)c v(cid:1201)t khi chúng phát tri(cid:1223)n theo th(cid:1249)i gian. Khi th(cid:1269)c v(cid:1201)(cid:87)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng v(cid:1201)t t(cid:1189)i m(cid:1245)t khu v(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i theo khí h(cid:1201)u, d(cid:1269)a vào nh(cid:1267)ng ph(cid:1195)n còn l(cid:1189)i c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t/tr(cid:1195)m tích, các nhà khoa h(cid:1233)c s(cid:1217) bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c khí h(cid:1201)u (cid:1251) th(cid:1249)i k(cid:484) l(cid:1231)ch s(cid:1265) (cid:255)(cid:121)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào.

Ph(cid:1193)n hoa (cid:177) m(cid:1245)t vài cây (cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1249)i ti(cid:1219)t nóng, m(cid:1245)t s(cid:1237) (cid:78)(cid:75)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:79)(cid:1189)nh. B(cid:1205)ng cách nghiên c(cid:1261)u ph(cid:1193)n hoa tìm th(cid:1193)(cid:92)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:79)(cid:125)(cid:76)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3) tr(cid:1195)m tích, và khám phá tu(cid:1241)i c(cid:1259)a chúng, các nhà khoa h(cid:1233)c có th(cid:1223) cho bi(cid:1219)t lo(cid:1189)i cây nào thì ph(cid:1241) bi(cid:1219)n t(cid:1189)i nh(cid:1267)ng th(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m khác nhau và khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:1261)ng (cid:1251) th(cid:1249)i k(cid:484) (cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:79)(cid:1189)nh.

Thông tin b(cid:1241) sung: D(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

Các nhà khoa h(cid:1233)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng nh(cid:1267)ng mô hình khoa h(cid:1233)c và mô ph(cid:1235)ng s(cid:1237) (cid:255)(cid:1223) d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3) (cid:75)(cid:1201)u s(cid:1217) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)(cid:76)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:1219) (cid:81)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:68)(cid:76)(cid:17) Nh(cid:1267)ng mô hình này r(cid:1193)t ph(cid:1261)c t(cid:1189)p. Th(cid:1201)t s(cid:1269) là, h(cid:1195)u h(cid:1219)t nh(cid:1267)ng mô hình nh(cid:1235) (cid:86)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c k(cid:1219)t h(cid:1255)(cid:83)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u:

Mô hình khí quy(cid:1223)n: d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1269) di chuy(cid:1223)n không khí, nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245), mây, và các y(cid:1219)u t(cid:1237) khí quy(cid:1223)n khác;

(cid:48)(cid:123)(cid:3)(cid:75)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:29)(cid:3)(cid:71)(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:255)(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:15)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) m(cid:1211)n, và vòng tu(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:75)(cid:82)(cid:106)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c;

(cid:48)(cid:123)(cid:3)(cid:75)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:29)(cid:3)(cid:71)(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1259) (cid:255)(cid:1193)t và bi(cid:1223)n;

Mô hình v(cid:1221) th(cid:1269)c v(cid:1201)t: d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1269)c v(cid:1201)t s(cid:1217) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i và ph(cid:1191)n (cid:1261)ng qua l(cid:1189)i v(cid:1247)i khí quy(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào.

Ghi chú

2. Nguyên nhân gây ra bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

(cid:55)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t có m(cid:1245)t l(cid:1247)p h(cid:1243)n h(cid:1255)p các lo(cid:1189)i không (cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:11)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3) khí nhà kính) trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n c(cid:1259)a mình có kh(cid:1191) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1267) nhi(cid:1227)t t(cid:1263) ánh sáng m(cid:1211)t tr(cid:1249)i và vì th(cid:1219) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t không b(cid:1231) l(cid:1189)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:17)(cid:3)Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i, (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)(cid:87)(cid:3)(cid:91)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:1195)u và phá r(cid:1263)(cid:81)(cid:74)(cid:15)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80) t(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này khi(cid:1219)n cho ngày càng có nhi(cid:1221)u nhi(cid:1227)t b(cid:1231) (cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1267) l(cid:1189)i trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t và vì th(cid:1219) nó tr(cid:1251) nên nóng d(cid:1195)n (xem (cid:86)(cid:1131)(cid:3)(cid:255)(cid:1239) 1).

(cid:54)(cid:1131)(cid:3)(cid:255)(cid:1239) 1: Hi(cid:1227)u (cid:1261)ng khí nhà kính

2.1 Các khí nhà kính

Các khí nhà kính t(cid:1239)n t(cid:1189)i t(cid:1269) nhiên trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n. N(cid:1219)u không có các khí này, ánh sáng m(cid:1211)t tr(cid:1249)i m(cid:1211)t tr(cid:1249)i s(cid:1217) b(cid:1231) d(cid:1245)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1189)i ngoài không gian khi ch(cid:1189)m vào b(cid:1221) m(cid:1211)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t s(cid:1217) r(cid:1193)t l(cid:1189)nh (nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) l(cid:1189)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81) so v(cid:1247)i hi(cid:1227)n t(cid:1189)i kho(cid:1191)ng 33°C)(2).

(cid:179)(cid:49)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:180)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:74)(cid:117)(cid:34) Nh(cid:1267)ng khí nhà kính chính có trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n là:

(cid:43)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c (H2O)

Các-bo-níc (CO2)

Mêtan (CH4)

(cid:208)(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:49)(cid:76)(cid:87)(cid:1131) (N2O)

Ôzôn (O3) T(cid:1189)i nh(cid:1267)ng vùng l(cid:1189)nh l(cid:1217)o c(cid:1259)a (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i ta s(cid:1265) d(cid:1257)ng nh(cid:1267)ng ngôi nhà b(cid:1205)ng kính (ho(cid:1211)c v(cid:1201)t li(cid:1227)u trong su(cid:1237)(cid:87)(cid:12)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) tr(cid:1239)ng cây và rau. Kính có tác d(cid:1257)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:105)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:86)(cid:105)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:75)o nhi(cid:1227)t thoát ra bên ngoài.

Thành ph(cid:1195)n c(cid:1259)a các khí nhà kính trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c cân b(cid:1205)ng trong m(cid:1245)t th(cid:1249)i gian dài, t(cid:1189)(cid:82)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:1241)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t v(cid:1237)n phù h(cid:1255)p nh(cid:1193)t cho s(cid:1269) s(cid:1237)ng. Tuy nhiên, các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i ((cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t t(cid:1263) (cid:179)Cu(cid:1245)c cách m(cid:1189)ng công nghi(cid:1227)p(cid:180) (cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:86)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:20)(cid:26)(cid:24)(cid:19)) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính có trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n (xem B(cid:1191)ng 1).

B(cid:1191)ng 1: S(cid:1269) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:89)(cid:1221) các khí nhà kính trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n t(cid:1263) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:20)(cid:26)(cid:24)(cid:19)(1)

Khí M(cid:1261)c 1750 M(cid:1261)c hi(cid:1227)n t(cid:1189)i T(cid:259)(cid:81)(cid:74) lên

Các-bo-níc (ppm) 280 390(3) 110

Mêtan (ppb) 700 1.745 1.045

(ppm = m(cid:1245)t ph(cid:1195)n tri(cid:1227)u ; ppb = m(cid:1245)t ph(cid:1195)n t(cid:1273))

(cid:208)(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:49)(cid:76)(cid:87)(cid:1131) (ppb) 270 314 44

Càng nhi(cid:1221)u khí nhà kính trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)(cid:81)(cid:15)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:117)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t ngày càng nóng lên. Và s(cid:1269) nóng lên nhi(cid:1221)u s(cid:1217) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng r(cid:1193)t x(cid:1193)(cid:88)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i và cho m(cid:1233)i sinh v(cid:1201)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t (xem Bài h(cid:1233)c 2 v(cid:1221) (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u).

2.2 Nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c t(cid:1189)o ra b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào?

Nh(cid:1267)ng khí nhà kính (cid:71)(cid:82)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i t(cid:1189)o ra có (cid:1191)n(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng l(cid:1247)n nh(cid:1193)t cho vi(cid:1227)c bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u bao g(cid:1239)m: các-bo-níc, mê-tan và ô-(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:81)(cid:76)(cid:87)(cid:1131). Trong nh(cid:1267)ng khí này thì các-bo-(cid:81)(cid:116)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c xem là lo(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:122)(cid:3)(cid:79)(cid:1247)n nh(cid:1193)t gây bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u b(cid:1251)i vì (cid:81)(cid:121)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1191)i ra nhi(cid:1221)u nh(cid:1193)t b(cid:1251)i ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a con (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i.

2.2.1 Các-bo-níc (cacbon dioxit)

H(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:1193)t c(cid:1191) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:1221)u bi(cid:1219)t khí các-bo-níc (CO2) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1191)i ra t(cid:1263) quá trình hô h(cid:1193)p c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i. (cid:38)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i hít vào khí ôxi (O2) và th(cid:1251)

ra khí các-bo-níc, (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1269)c v(cid:1201)t l(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1189)i, l(cid:1193)y khí các-bo-níc và th(cid:1191)i ra khí ôxi ((cid:255)(cid:76)(cid:1221)u này làm cho chúng tr(cid:1251) nên quan tr(cid:1233)ng trong vi(cid:1227)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u). (cid:38)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1223) bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c là khí CO2 có trong nh(cid:1267)ng th(cid:1261)c u(cid:1237)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:74)(cid:68)(cid:86)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c ng(cid:1233)t (coca-(cid:70)(cid:82)(cid:79)(cid:68)(cid:15)(cid:3)(cid:86)(cid:82)(cid:71)(cid:68)(cid:15)(cid:3)(cid:26)(cid:88)(cid:83)(cid:12)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng bong bóng khí s(cid:1259)i lên.

M(cid:1245)(cid:87)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng l(cid:1247)n khí CO2 (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c sinh ra t(cid:1269) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:69)(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n thông qua nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:84)(cid:88)(cid:105)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:29)(cid:3) (cid:86)(cid:1269) phân h(cid:1259)y các v(cid:1201)t ch(cid:1193)t h(cid:1267)(cid:88)(cid:3) (cid:70)(cid:1131)(cid:15)(cid:3) thoát ra t(cid:1263) núi l(cid:1265)a, hay hô h(cid:1193)p c(cid:1259)a các sinh v(cid:1201)t s(cid:1237)ng. M(cid:1245)(cid:87)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí CO2 (cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:69)(cid:1231) lo(cid:1189)i ra kh(cid:1235)i b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n thông qua các quá trình quang h(cid:1255)p b(cid:1251)i th(cid:1269)c v(cid:1201)t và các phiêu sinh v(cid:1201)t bi(cid:1223)n, ho(cid:1211)c s(cid:1269) phân h(cid:1259)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:105)(cid:3)(cid:71)(cid:82)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1249)i ti(cid:1219)t. K(cid:1219)t qu(cid:1191) c(cid:1259)a quá trình cân b(cid:1205)ng này, (cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí CO2 trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n luôn (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái (cid:1241)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh trong 650.000 n(cid:259)m qua (vào kho(cid:1191)ng 180-300 ppm)(1).

Tuy nhiên, các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3) (cid:84)(cid:88)(cid:105)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3) không còn cân b(cid:1205)ng, và n(cid:1239)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) CO2 trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:11)(cid:255)(cid:1189)t t(cid:1247)i m(cid:1261)c 390 ppm (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80) 2010)(3). Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng chính c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i d(cid:1199)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n s(cid:1269) th(cid:1191)i ra khí CO2 bao g(cid:1239)m:

(cid:264)(cid:1237)t x(cid:259)(cid:81)(cid:74)/d(cid:1195)u (cid:255)(cid:1223) ch(cid:1189)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:70)(cid:1259)a xe máy, ô-tô, buýt, t(cid:1191)i và nhà máy;

(cid:264)(cid:1237)t các nhiên li(cid:1227)(cid:88)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)than và d(cid:1195)u (ví d(cid:1257) (cid:255)(cid:1223) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t (cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:80)(cid:105)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n) và c(cid:1259)i (g(cid:1243));

Tàn phá r(cid:1263)ng.

Vi(cid:1227)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1237)t nhiên li(cid:1227)u hóa th(cid:1189)ch ((cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:15)(cid:3) (cid:71)(cid:1195)u, (cid:91)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:71)(cid:1195)u và khí thiên nhiên) (cid:179)(cid:255)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:74)(cid:121)(cid:83)(cid:180) (cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:26)(cid:24)(cid:8)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng CO2 (cid:80)(cid:106)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i th(cid:1191)i ra trong vòng (cid:21)(cid:19)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(4).

Vi(cid:1227)c phá r(cid:1263)ng (ch(cid:1211)t, (cid:255)(cid:1237)t ho(cid:1211)c tàn phá cây r(cid:1263)ng) là nguyên nhân cho kho(cid:1191)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:21)(cid:19)(cid:8)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng CO2 th(cid:1191)i ra b(cid:1251)(cid:76)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i(5). Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng phá r(cid:1263)ng (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:1225)n ra trên toàn th(cid:1219) gi(cid:1247)i v(cid:1247)i t(cid:1237)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) 10 tri(cid:1227)u hecta m(cid:1243)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(5). Khi cây r(cid:1263)ng b(cid:1231) (cid:255)(cid:1237)n h(cid:1189) ho(cid:1211)c b(cid:1231) (cid:255)(cid:1237)t nó th(cid:1191)i ra r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u khí CO2 vào b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n. N(cid:1219)u m(cid:1245)t vùng r(cid:1245)ng l(cid:1247)n cây c(cid:1237)i b(cid:1231) ch(cid:1211)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tr(cid:1239)ng l(cid:1189)i, CO2 s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:79)(cid:1189)i trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n, (cid:255)(cid:107)(cid:92) là m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng lý do (cid:89)(cid:117)(cid:3)(cid:86)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n m(cid:1193)t r(cid:1263)ng là m(cid:1245)t ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng quan tr(cid:1233)ng.

2.2.2 (cid:48)(cid:114)(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:123)(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:81)(cid:76)(cid:87)(cid:1131)

Mêtan (CH4) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c phát th(cid:1191)i vào b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n t(cid:1263) r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u ngu(cid:1239)n khác nhau: c(cid:1191) t(cid:1269) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:11)(cid:255)(cid:68)(cid:3)(cid:86)(cid:1237) t(cid:1263) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:89)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t ng(cid:1201)(cid:83)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:12)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:71)(cid:82)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i (khai khác và s(cid:1191)n xu(cid:1193)t nhiên li(cid:1227)u có ngu(cid:1239)n g(cid:1237)c hóa th(cid:1189)(cid:70)(cid:75)(cid:15)(cid:3) (cid:255)(cid:1237)t cháy (cid:80)(cid:114)(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) t(cid:1189)(cid:82)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng, (cid:70)(cid:75)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:88)(cid:123)(cid:76)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:3)(cid:86)(cid:126)(cid:70)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:85)(cid:122)(cid:3)(cid:85)(cid:1229) t(cid:1263) các bãi chôn l(cid:1193)p rác). Khí mêtan phân gi(cid:1191)i t(cid:1269) nhiên (cid:1251) t(cid:1195)ng th(cid:1193)p c(cid:1259)a b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n, (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:1237)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) th(cid:1191)i khí mêtan t(cid:1263) các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i nhanh (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:1191) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:83)(cid:75)(cid:107)(cid:81)(cid:3) (cid:75)(cid:1259)y c(cid:1259)a t(cid:1269) nhiên. N(cid:1239)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)a mêtan trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:91)(cid:1193)p x(cid:1229) 148% t(cid:1263) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:20)(cid:26)(cid:24)(cid:19)(cid:3)(cid:11)(cid:91)(cid:72)(cid:80)(cid:3)(cid:69)(cid:1191)ng 1).

(cid:208)(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:81)(cid:76)(cid:87)(cid:1131) (N2O) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c sinh ra t(cid:1263) các ngu(cid:1239)n t(cid:1269) nhiên (cid:81)(cid:75)(cid:1133) (cid:255)(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t ((cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t là (cid:1251) vùng nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1247)(cid:76)(cid:12)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) b(cid:1231) phân h(cid:1259)y m(cid:1245)t cách t(cid:1269) nhiên và m(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:17)(cid:3) Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:15)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:69)(cid:121)(cid:81)(cid:3) (cid:83)(cid:75)(cid:107)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:15)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:259)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:88)(cid:123)(cid:76)(cid:3) (cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:3) (cid:86)(cid:126)(cid:70)(cid:15)(cid:3) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3) (cid:80)(cid:105)(cid:92)(cid:3) (cid:70)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:83)(cid:15)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) n(cid:1239)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:123)(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3) (cid:81)(cid:76)(cid:87)(cid:1131) trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n t(cid:1263) (cid:21)(cid:26)(cid:19)(cid:3) (cid:83)(cid:83)(cid:69)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3) (cid:20)(cid:26)(cid:24)(cid:19)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3) 319 ppb hi(cid:1227)n nay (xem b(cid:1191)ng 1).

Thông tin b(cid:1241) sung: Có ph(cid:1191)i các (cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1221)u gi(cid:1237)ng nhau?

M(cid:1245)t s(cid:1237) khí nhà kính thì nguy hi(cid:1223)m (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng khí nhà kính khác:

M(cid:1245)t vài khí có tác d(cid:1257)ng làm (cid:1193)(cid:80)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t m(cid:1189)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng khí khác;

M(cid:1245)t vài khí có th(cid:1223) t(cid:1239)n t(cid:1189)i trong khí quy(cid:1223)(cid:81)(cid:3) (cid:79)(cid:107)(cid:88)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng khí khác;

M(cid:1245)t vài khí có th(cid:1223) (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1211)c tính trên.

K(cid:1219)t qu(cid:1191) là, các nhà khoa h(cid:1233)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:255)(cid:105)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3) (cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) xem xét m(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) nguy hi(cid:1223)m c(cid:1259)a các khí nhà kính. S(cid:1269) (cid:255)(cid:105)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c g(cid:1233)(cid:76)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:179)(cid:87)(cid:76)(cid:1221)(cid:80)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:81)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:180). B(cid:1251)i vì khí CO2 (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1191)i ra nhi(cid:1221)u nh(cid:1193)t b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ch(cid:1233)n làm m(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:69)(cid:1191)n, và (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gán cho giá tr(cid:1231) 1.

Mêtan có m(cid:1261)c 25 v(cid:1221) ti(cid:1221)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t(cid:15)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:429)(cid:68)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:74)(cid:1193)p 25 l(cid:1195)n khí CO2. M(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:105)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:70)(cid:122)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:179)CO2 (cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:180). Ôxít (cid:81)(cid:76)(cid:87)(cid:1131)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:105)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:3)(cid:1251) m(cid:1261)c 298.

Vì th(cid:1219), ch(cid:1229) c(cid:1195)n m(cid:1245)(cid:87)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng nh(cid:1235) (cid:80)(cid:114)(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:123)(cid:91)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:81)(cid:76)(cid:87)(cid:1131)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1191)i ra so v(cid:1247)i khí các-bo-níc, chúng v(cid:1199)n có th(cid:1223) t(cid:1189)o ra (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng l(cid:1247)n v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)i khí h(cid:1201)u.

Ghi chú

Bài 2: (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

T(cid:1241)ng quan: Khi k(cid:1219)t thúc bài h(cid:1233)c này, h(cid:1233)c sinh s(cid:1217) n(cid:1203)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ki(cid:1219)n th(cid:1261)c (cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:69)(cid:1191)n v(cid:1221) nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng và (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i.

M(cid:1257)c tiêu: H(cid:1233)c sinh s(cid:1217):

1. Xem xét nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u trên:

a) M(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n; b) Th(cid:1249)i ti(cid:1219)t; c) Nông nghi(cid:1227)p; d) S(cid:1261)c kh(cid:1235)(cid:72)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i; e) (cid:264)(cid:1245)ng th(cid:1269)c v(cid:1201)t.

2. Khám phá xem bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u s(cid:1217) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n khu v(cid:1269)c các em sinh s(cid:1237)ng (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào.

Ki(cid:1219)n th(cid:1261)c c(cid:1195)n ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi vào bài (cid:177) Giáo viên

Nh(cid:1267)ng ph(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:179)(cid:87)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:69)(cid:1241) (cid:86)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:180)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) giáo viên có th(cid:1223) tham kh(cid:1191)o (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p giáo viên nh(cid:1201)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1267)ng th(cid:1203)c m(cid:1203)c t(cid:1263) h(cid:1233)c sinh, ho(cid:1211)c mu(cid:1237)n cung c(cid:1193)p cho các em nh(cid:1267)ng thông tin m(cid:1247)i.

Ki(cid:1219)n th(cid:1261)c c(cid:1195)n ph(cid:1191)i có t(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi vào bài (cid:177) H(cid:1233)c sinh

H(cid:1233)c sinh c(cid:1195)n m(cid:1245)t s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t (cid:70)(cid:1131)(cid:3) (cid:69)(cid:1191)n v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u và các nguyên nhân gây ra nó. Nh(cid:1267)ng ki(cid:1219)n th(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c trình bày trong Bài 1: Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (cid:177) nó là gì và nguyên nhân gây ra nó?

Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng ti(cid:1221)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 1 bao g(cid:1239)m m(cid:1245)t danh sách các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thi(cid:1219)t k(cid:1219) (cid:255)(cid:1223) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:1133)(cid:1249)ng s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t c(cid:1259)a h(cid:1233)c sinh v(cid:1221) bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng 3-(cid:27)(cid:15)(cid:3)(cid:20)(cid:19)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:20)(cid:20)(cid:3)(cid:255)(cid:1221)u có th(cid:1223) h(cid:1267)u ích cho Bài 2.

Câu h(cid:1235)i cho h(cid:1233)c sinh tr(cid:1191) l(cid:1249)i

Khi h(cid:1233)c xong bài này, h(cid:1233)c sinh s(cid:1217) ph(cid:1191)i tr(cid:1191) l(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c các câu h(cid:1235)i sau:

1. M(cid:1245)t s(cid:1237) (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng toàn c(cid:1195)u c(cid:1259)a vi(cid:1227)(cid:70)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) lên?

2. (cid:54)(cid:88)(cid:92)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:429)(cid:3)(cid:89)(cid:1221) (cid:81)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:80)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:1251). Nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)(cid:68)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:34)

3. Xem xét Bi(cid:1223)(cid:88)(cid:3) (cid:255)(cid:1239) 2 và B(cid:1191)ng 2. Nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng nào c(cid:1259)a vi(cid:1227)c (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng 1 m có th(cid:1223) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1219)n th(cid:1231) tr(cid:1193)n ho(cid:1211)c t(cid:1229)nh c(cid:1259)a mình?

4. Theo em, (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng nào c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u là tr(cid:1195)m tr(cid:1233)ng nh(cid:1193)t cho Vi(cid:1227)t Nam?

Bài 2: (cid:37)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:86)(cid:1251)

1. (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

S(cid:1269) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) toàn c(cid:1195)u do bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:72)(cid:3)(cid:71)(cid:1233)a s(cid:1217) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)n và quá trình t(cid:1269) nhiên v(cid:1237)n t(cid:1239)n t(cid:1189)i trên hành tinh c(cid:1259)a chúng ta. Nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) trung bình toàn c(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) (cid:87)(cid:259)(cid:81)g lên thêm 2,5°(cid:38)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)2070(6), và có th(cid:1223) s(cid:1217) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c 4°(cid:38)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi k(cid:1219)t thúc th(cid:1219) k(cid:1273) này(1). Nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) trung bình trên kh(cid:1203)p Vi(cid:1227)t Nam (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:1263) 1,1-3,6°C (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:21)(cid:19)(cid:20)(cid:19)(cid:3)(cid:71)(cid:82)(cid:3)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:88)(cid:3)(cid:89)(cid:1269)c mi(cid:1221)n Nam nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:1263) 1,4-2,6°C(7). Khi nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:85)(cid:1193)t nhi(cid:1221)u quá trình t(cid:1269) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng (các quá trình trong khí quy(cid:1223)n, khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:15)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)(cid:76)(cid:3) (cid:71)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:12)(cid:15)(cid:3) (cid:89)(cid:1237)n có th(cid:1223) là th(cid:1191)m h(cid:1233)(cid:68)(cid:3) (cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:15)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng và th(cid:1269)c v(cid:1201)t. Nh(cid:1267)ng thông tin ti(cid:1219)p theo s(cid:1217) nêu ra nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng l(cid:1247)n c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

1.1 M(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng

Khi nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) toàn c(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:1251) nh(cid:1267)ng (cid:86)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:1269)c là B(cid:1203)c và Nam C(cid:1269)c s(cid:1217) tan ch(cid:1191)y, sinh ra m(cid:1245)(cid:87)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c kh(cid:1241)ng l(cid:1239) ch(cid:1191)y xu(cid:1237)ng bi(cid:1223)n. (cid:46)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:15)(cid:3)(cid:80)(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n s(cid:1217) dâng lên, gây ng(cid:1201)p nh(cid:1267)ng vùng (cid:255)(cid:1193)t th(cid:1193)p duyên h(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:86)(cid:107)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t li(cid:1221)n trên kh(cid:1203)p th(cid:1219) gi(cid:1247)i. Thêm vào

(cid:255)(cid:121)(cid:15)(cid:3) (cid:89)(cid:76)(cid:1227)c (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) d(cid:1199)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1219)n s(cid:1269) giãn n(cid:1251) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c còn khi(cid:1219)n cho m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:107)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:17) M(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n có th(cid:1223) (cid:71)(cid:107)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:68)(cid:82)(cid:3) (cid:255)(cid:1219)n 1 m (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3) 2100(8), và (cid:255)(cid:76)(cid:1221)u này s(cid:1217) t(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng không nh(cid:1235) (cid:255)(cid:1219)n nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i dân s(cid:1237)ng (cid:1251) các (cid:89)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t th(cid:1193)p ven bi(cid:1223)n. M(cid:1245)(cid:87)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:76)(cid:3) (cid:75)(cid:122)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1191)o (cid:1251) bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3) (cid:55)(cid:75)(cid:105)(cid:76)(cid:3) (cid:37)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:39)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:1192)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1245) (cid:39)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:11)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:1251) qu(cid:1237)c gia Maldives) có th(cid:1223) s(cid:1217) bi(cid:1219)n m(cid:1193)t hoàn toàn. Nh(cid:1267)ng thành ph(cid:1237) (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)a hình th(cid:1193)(cid:83)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:54)(cid:76)(cid:81)(cid:74)(cid:68)(cid:83)(cid:82)(cid:85)(cid:72)(cid:15)(cid:3)(cid:47)(cid:88)(cid:107)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:123)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:49)(cid:72)(cid:90)(cid:3) Orleans, s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng n(cid:1211)ng n(cid:1221) b(cid:1251)i vi(cid:1227)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng lên.

R(cid:1193)t nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i trên trái (cid:255)(cid:1193)t s(cid:1217) ph(cid:1191)i r(cid:1249)i b(cid:1235) nhà c(cid:1265)(cid:68)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:68)(cid:76)(cid:3) (cid:70)(cid:1259)a (cid:80)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t nông nghi(cid:1227)p r(cid:1245)ng l(cid:1247)n s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:75)(cid:1189)i do nh(cid:1267)ng s(cid:1269) dâng lên c(cid:1259)a m(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n. Nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:89)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:3) không d(cid:1225) b(cid:1231) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng do ng(cid:1201)p l(cid:1257)t s(cid:1217) b(cid:1231) ng(cid:1201)p th(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:91)(cid:88)(cid:92)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:15)(cid:3) khi(cid:1219)n nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:107)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:1133)(cid:3)(cid:86)(cid:1237)ng (cid:1251) (cid:255)(cid:121) g(cid:1211)p nguy hi(cid:1223)m.

Ch(cid:1229) c(cid:1195)n m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:114)(cid:80)(cid:3)1 mét thì s(cid:1217) có 100 tri(cid:1227)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i (cid:1251) Châu Á, h(cid:1195)u h(cid:1219)t (cid:1251) Vi(cid:1227)t Nam, (cid:83)(cid:75)(cid:116)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:52)(cid:88)(cid:1237)c, và Bangladesh s(cid:1217) m(cid:1193)t ch(cid:1243) (cid:1251)(8). M(cid:1245)t câu h(cid:1235)i mà t(cid:1193)t c(cid:1191) các chính ph(cid:1259) s(cid:1217) ph(cid:1191)i tr(cid:1191) l(cid:1249)i là: Nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i này s(cid:1217) ph(cid:1191)i d(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:107)(cid:88)(cid:34)(cid:3)

B(cid:1189)n có bi(cid:1219)t? H(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t nông nghi(cid:1227)p (cid:1251) (cid:264)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:49)(cid:68)(cid:80)(cid:3)(cid:200)(cid:3)(cid:255)(cid:1221)u di(cid:1225)n ra (cid:1251) nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t th(cid:1193)p d(cid:1233)c b(cid:1249) bi(cid:1223)n và vì th(cid:1219) s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng n(cid:1211)ng n(cid:1221) b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng.

N(cid:1219)u Nam C(cid:1269)c b(cid:1231) tan ch(cid:1191)y hoàn toàn, m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n s(cid:1217) b(cid:1231) dâng lên thêm 60 m(10).

Di(cid:1227)n tích m(cid:1211)(cid:87)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c

Các nhà khoa h(cid:1233)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3) r(cid:1205)ng Vi(cid:1227)t Nam là m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng qu(cid:1237)c gia s(cid:1217) ch(cid:1231)u (cid:1191)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng n(cid:1211)ng n(cid:1221) nh(cid:1193)t c(cid:1259)a bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Trong su(cid:1237)(cid:87)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:22)(cid:19)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68), m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n (cid:1251) Vi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:49)(cid:68)(cid:80)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:24) cm(1). M(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:122)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81) ti(cid:1219)p t(cid:1257)c (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:114)(cid:80)(cid:29)

33 cm (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c 2050;

45 cm (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c 2070; và bao ph(cid:1259) b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:69)(cid:1231) thu h(cid:1213)p 10% trong nh(cid:1267)ng th(cid:1201)p k(cid:1273) g(cid:1195)n (cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:15) (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) dày c(cid:1259)a l(cid:1247)(cid:83)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92) (cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1191)m kho(cid:1191)ng 40%(5). Hai ph(cid:1195)n ba (2/3) các thành ph(cid:1237) l(cid:1247)n trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i (thành ph(cid:1237) có (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:24)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:76)(cid:1227)u dân) (cid:1251) nh(cid:1267)ng vùng (cid:255)(cid:1193)t th(cid:1193)p ven bi(cid:1223)n và s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:1191)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng b(cid:1251)i m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng. 1 m (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80) 2100(9).

(cid:1250) Vi(cid:1227)t Nam, (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1205)ng sông C(cid:1265)u Long s(cid:1217) là m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng vùng b(cid:1231) (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng nhi(cid:1221)u nh(cid:1193)t do m(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng. 12.376 km2 (cid:255)(cid:1193)t và g(cid:1195)n 5 tri(cid:1227)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i trong 12 t(cid:1229)nh s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:1191)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng(11) (xem b(cid:1191)ng 2) n(cid:1219)u m(cid:1269)c (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng lên 1 m. 43,7% di(cid:1227)n tích c(cid:1259)a t(cid:1229)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:54)(cid:121)(cid:70)(cid:3) (cid:55)(cid:85)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:86)(cid:1217) b(cid:1231) ng(cid:1201)p, làm (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n 458.000 (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i(11). Hình 2 cho ta th(cid:1193)y nh(cid:1267)ng vùng ((cid:91)(cid:68)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1201)m), hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) cao th(cid:1193)(cid:83)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:20) m trên m(cid:1211)(cid:87)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n, và có th(cid:1223) s(cid:1217) b(cid:1231) ng(cid:1201)p khi m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng lên 1 m.

Hình 2: Vùng m(cid:106)(cid:88)(cid:3)(cid:91)(cid:68)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1201)m là vùng (cid:1251) (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1205)ng sông C(cid:1265)u Long s(cid:1217) b(cid:1231) ng(cid:1201)p khi m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng 1 m HÔM NAY

T(cid:1229)nh

Di(cid:1227)n tích ng(cid:1201)p (km2)

% di(cid:1227)n tích t(cid:1229)nh

S(cid:1237) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i b(cid:1231) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng

% dân s(cid:1237) t(cid:1229)nh

An Giang

192

5,45

197.000

8,3

B(cid:1189)c Liêu

961

38,87

383.000

44,8

B(cid:1219)n Tre

1.131

50,14

759.000

54,6

Cà Mau

1.183

22,75

183.000

15,2

C(cid:1195)n Th(cid:1131)

758

24,75

427.000

20,8

(cid:264)(cid:1239)ng Tháp

389

11,53

222.000

13,4

Kiên Giang

1.757

28,22

296.000

18,6

Long An

2.169

49,42

581.000

39,1

Sóc Tr(cid:259)ng

1.425

43,71

458.000

35,0

Ti(cid:1221)n Giang

783

32,68

497.000

28,8

Trà Vinh

1.021

45,72

418.000

37,9

V(cid:429)nh Long

606

39,69

364.000

31,6

31.0

26,7

12.376

4.785.000

B(cid:1191)ng 2: Các t(cid:1229)nh (cid:1251) (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1205)ng sông C(cid:1265)u Long b(cid:1231) ng(cid:1201)p khi m(cid:1269)c (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng lên 1m HÔM NAY(11)

T(cid:1241)ng c(cid:1245)ng

Thông tin b(cid:1241) (cid:86)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:29)(cid:3)(cid:55)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1223) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i

Hình 2 và b(cid:1191)ng 2 cho ta thông tin v(cid:1221) nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a vi(cid:1227)c (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng 1 (cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1205)ng sông C(cid:1265)u Long. Tuy nhiên, m(cid:1261)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)dâng lên 1 m này s(cid:1217) không x(cid:1191)y ra (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:21)(cid:20)(cid:19)(cid:19)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3) nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u có th(cid:1223) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i trong th(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:17)(cid:3)

Ví d(cid:1257), nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng chúng ta th(cid:1269)c hi(cid:1227)n riêng l(cid:1215)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:81)(cid:1243) l(cid:1269)c c(cid:1259)a qu(cid:1237)c gia hay c(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng qu(cid:1237)c t(cid:1219) (cid:255)(cid:1223) gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính có th(cid:1223) làm gi(cid:1191)m nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u và k(cid:1219)t qu(cid:1191) là m(cid:1269)c dâng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:17)(cid:3)

(cid:55)(cid:75)(cid:114)(cid:80)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:255)(cid:121)(cid:15)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng n(cid:1243) l(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) (cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:1237) và nâng cao h(cid:1227) th(cid:1237)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:114)(cid:3) b(cid:1191)o v(cid:1227) b(cid:1249) bi(cid:1223)n và tr(cid:1239)ng r(cid:1263)ng ng(cid:1201)p m(cid:1211)n s(cid:1217) (cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:1191)m các tác (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng.

1.2 Các hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1255)ng th(cid:1249)i ti(cid:1219)t c(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:82)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)

(cid:49)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i ta d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3) (cid:85)(cid:1205)ng s(cid:1269) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) toàn c(cid:1195)u s(cid:1217) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1267)ng lo(cid:1189)i hình th(cid:1249)i ti(cid:1219)t kh(cid:1203)p th(cid:1219) gi(cid:1247)i khi(cid:1219)n cho nh(cid:1267)ng hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1255)ng th(cid:1249)i ti(cid:1219)t c(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:82)(cid:68)(cid:81)(cid:3) (cid:86)(cid:1217) (cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:69)(cid:109)(cid:82)(cid:15)(cid:3) (cid:79)(cid:1237)c xoáy và h(cid:1189)n hán. Nh(cid:1267)ng khu v(cid:1269)c khác nhau c(cid:1259)a th(cid:1219) gi(cid:1247)i s(cid:1217) gánh ch(cid:1231)u nh(cid:1267)ng s(cid:1269) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khác nhau v(cid:1221) th(cid:1249)i ti(cid:1219)t, m(cid:1245)t s(cid:1237) (cid:81)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) xu(cid:1193)t hi(cid:1227)n nhi(cid:1221)u bão và l(cid:1237)(cid:70)(cid:3) (cid:91)(cid:82)(cid:105)(cid:92)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3) khi nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:75)(cid:1189)n hán và nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1255)t sóng nhi(cid:1227)t (cid:11)(cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:429)(cid:68)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng (cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:82)(cid:1189)n có th(cid:1249)i ti(cid:1219)t c(cid:1269)c nóng kéo dài) di(cid:1225)(cid:81)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:91)(cid:88)(cid:92)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:17)

(cid:1250) vùng (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1205)ng sông C(cid:1265)u Long, bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u s(cid:1217) gây ra nhi(cid:1221)u (cid:80)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:86)(cid:88)(cid:1237)(cid:87)(cid:3)(cid:80)(cid:127)(cid:68)(cid:3)(cid:80)(cid:1133)(cid:68)(cid:15)(cid:3)(cid:89)(cid:1247)i nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:69)(cid:109)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1245) l(cid:1247)n, v(cid:1237)n s(cid:1217) gây ra ng(cid:1201)p l(cid:1257)t (cid:1251) các vùng th(cid:1193)p d(cid:1233)c b(cid:1249) bi(cid:1223)n. Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:89)(cid:1221) (cid:70)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) và t(cid:1195)n su(cid:1193)t c(cid:1259)a h(cid:1189)n hán trong mùa khô.

1.3 (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng lên nông nghi(cid:1227)p

B(cid:1189)n có bi(cid:1219)t?

(cid:49)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:107)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1267)ng lo(cid:1189)i hình th(cid:1249)i ti(cid:1219)t s(cid:1217) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n s(cid:1269) s(cid:1191)n xu(cid:1193)t nông nghi(cid:1227)p trên kh(cid:1203)p th(cid:1219) gi(cid:1247)i. M(cid:1245)t s(cid:1237) khu v(cid:1269)c, ví d(cid:1257) nh(cid:1267)ng vùng l(cid:1189)nh c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)a c(cid:1195)u, nông nghi(cid:1227)p có th(cid:1223) (cid:70)(cid:121)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:86)(cid:88)(cid:1193)t cao (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:76)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:17)(cid:3) (cid:55)(cid:88)(cid:92)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:15)(cid:3) (cid:85)(cid:1193)t nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3) (cid:89)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)t nông nghi(cid:1227)p s(cid:1217) gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:86)(cid:88)(cid:1193)t b(cid:1251)i vì chúng s(cid:1217) b(cid:1231):

ng(cid:1201)p b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n;

(cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng b(cid:1251)i h(cid:1189)n hán;

S(cid:1191)n xu(cid:1193)t nông nghi(cid:1227)p trên th(cid:1219) gi(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) gi(cid:1191)m 40% vào th(cid:1219) k(cid:1273) này do bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u(8). (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này s(cid:1217) khi(cid:1219)n ngày càng nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i b(cid:1231) (cid:255)(cid:121)(cid:76)(cid:17)

Nh(cid:1267)ng lo(cid:1189)i cây b(cid:1191)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)a có th(cid:1223) s(cid:1217) không còn m(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c do s(cid:1269) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i th(cid:1249)i ti(cid:1219)t và nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245);

(cid:49)(cid:1133)(cid:1247)c ng(cid:1233)t s(cid:1217) tr(cid:1251) nên khan hi(cid:1219)m.

S(cid:1269) k(cid:1219)t h(cid:1255)p trong vi(cid:1227)(cid:70)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1189)n hán và m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng s(cid:1217) làm m(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) nhi(cid:1225)m m(cid:1211)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:89)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1205)ng sông C(cid:1265)u Long và các lo(cid:1189)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:71)(cid:127)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) canh tác nông nghi(cid:1227)p. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này s(cid:1217) có (cid:1191)nh (cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng tiêu c(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n các cây nông nghi(cid:1227)p (lúa) v(cid:1237)n c(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c ng(cid:1233)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) phát tri(cid:1223)n.

1.4 (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n s(cid:1261)c kh(cid:1235)(cid:72)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u s(cid:1217) có (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng r(cid:1193)t to l(cid:1247)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)i v(cid:1247)i s(cid:1261)c kh(cid:1235)e c(cid:1259)a con (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i trên toàn th(cid:1219) gi(cid:1247)i. Nó s(cid:1217):

Làm g(cid:76)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) trên kh(cid:1203)p th(cid:1219) gi(cid:1247)i d(cid:1199)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n nh(cid:1267)ng b(cid:1227)nh d(cid:1231)ch nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1247)i ngày càng m(cid:1251) r(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:86)(cid:1237)t rét và s(cid:1237)t xu(cid:1193)t huy(cid:1219)t, vì mu(cid:1243)i mang m(cid:1195)m các m(cid:1195)m b(cid:1227)nh này s(cid:1237)ng (cid:1251) nh(cid:1267)ng khu v(cid:1269)c nóng. (cid:49)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3) (cid:87)(cid:68)(cid:3) (cid:1133)(cid:1247)c tính r(cid:1205)ng t(cid:1263) (cid:24)(cid:3) (cid:255)(cid:1219)n 6 t(cid:1273) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i s(cid:1217) có ngu(cid:92)(cid:3) (cid:70)(cid:1131)(cid:3) (cid:80)(cid:1203)c b(cid:1227)nh s(cid:1237)t xu(cid:1193)t huy(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:21)(cid:19)(cid:27)(cid:19)(cid:3)(cid:71)(cid:82)(cid:3)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (và s(cid:1269) gia (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:107)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1237))(5);

S(cid:1269) suy gi(cid:1191)m ngu(cid:1239)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c ng(cid:1233)t (cid:1251) m(cid:1245)t s(cid:1237) khu v(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:429)(cid:68)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:3) (cid:86)(cid:1217) có m(cid:1245)t s(cid:1237) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) u(cid:1237)ng ho(cid:1211)c tr(cid:1239)ng tr(cid:1233)t;

Gi(cid:1191)m s(cid:1191)(cid:81)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng nông nghi(cid:1227)p trên kh(cid:1203)p th(cid:1219) gi(cid:1247)i s(cid:1217) d(cid:1199)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n có r(cid:1193)t nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i b(cid:1231) (cid:255)(cid:121)(cid:76)(cid:30)

Các hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1255)ng th(cid:1249)i ti(cid:1219)t c(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:82)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) c(cid:1269)c k(cid:484) có h(cid:1189)i cho s(cid:1261)c kh(cid:1235)e và tính m(cid:1189)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i.

1.5 (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng th(cid:1269)c v(cid:1201)t

R(cid:1193)t nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng th(cid:1269)c v(cid:1201)t s(cid:1237)ng (cid:1251) (cid:255)(cid:1193)t li(cid:1221)(cid:81)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:1203)(cid:83)(cid:3)(cid:81)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) gi(cid:1247)i s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng b(cid:1251)i bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. S(cid:1269) s(cid:1237)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)ã c(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n hàng tri(cid:1227)u (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) quen v(cid:1247)i nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t và bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1221)u ki(cid:1227)n này. Khi khí h(cid:1201)u và nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i, ngôi nhà c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng th(cid:1269)c v(cid:1201)(cid:87)(cid:3) (cid:11)(cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng s(cid:1237)ng) s(cid:1217) b(cid:1231) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i trên quy mô toàn c(cid:1195)u.

R(cid:1193)t nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:79)(cid:82)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng th(cid:1269)c v(cid:1201)t có th(cid:1223) s(cid:1217) không ch(cid:1231)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1267)ng s(cid:1269) thay (cid:255)(cid:1241)i quá nhanh này và b(cid:1231) ch(cid:1219)t. (cid:264)(cid:76)(cid:1221)u này có th(cid:1223) gây ra s(cid:1269) m(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:3) (cid:89)(cid:429)(cid:81)(cid:75)(cid:3) vi(cid:1225)n (tuy(cid:1227)t ch(cid:1259)ng) c(cid:1259)a m(cid:1245)t s(cid:1237) (cid:79)(cid:82)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng th(cid:1269)c v(cid:1201)t.

Thông tin b(cid:1241) sung: (cid:264)(cid:76)(cid:1223)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1229)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:11)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m không th(cid:1223) quay l(cid:1189)i)

R(cid:1193)t nhi(cid:1221)u nhà khoa h(cid:1233)c trên kh(cid:1203)p th(cid:1219) gi(cid:1247)i tin r(cid:1205)ng n(cid:1219)u bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n, thì s(cid:1217) có m(cid:1245)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)(cid:80)(cid:3)(cid:11)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1229)nh) mà t(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3) nh(cid:1267)ng (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u là không th(cid:1223) c(cid:1261)u vãn, có th(cid:1223) là th(cid:1191)m kh(cid:1237)(cid:70)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:89)(cid:1133)(cid:1255)t quá kh(cid:1191) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:76)(cid:1223)m soát c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i.

M(cid:1245)t gi(cid:1191) thuy(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:85)(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:1251) B(cid:1203)c và Nam C(cid:1269)c gi(cid:1267) cho trái (cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c mát, n(cid:1219)u bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u làm tan ch(cid:1191)y nh(cid:1267)ng ngu(cid:1239)n (cid:69)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:105)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1221)u, chúng s(cid:1217) không th(cid:1223) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:80)(cid:105)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:1267)a và nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) s(cid:1217) ti(cid:1219)p t(cid:1257)(cid:70)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:76)(cid:1223)m soát.

M(cid:1245)t gi(cid:1191) thuy(cid:1219)t khác xoay quanh nh(cid:1267)ng dòng h(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:11)(cid:71)(cid:122)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1191)y trên bi(cid:1223)n). M(cid:1245)t s(cid:1237) các dòng h(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:122)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1233)ng trong vi(cid:1227)c gi(cid:1267) cho nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:75)(cid:106)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:87)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:1241)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh. N(cid:1219)u bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u ti(cid:1219)p t(cid:1257)c x(cid:1191)y ra, nó có th(cid:1223) khi(cid:1219)n các dòng h(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1263)ng ch(cid:1191)y và s(cid:1217) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng nghiêm tr(cid:1233)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t.

H(cid:1195)u h(cid:1219)t các nhà khoa h(cid:1233)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1221)(cid:88)(cid:3) (cid:255)(cid:1239)ng ý r(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1191)m b(cid:1191)o chúng ta không ch(cid:1189)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:179)(cid:264)(cid:76)(cid:1223)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1229)(cid:81)(cid:75)(cid:180), ta c(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:87)(cid:85)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) lên thêm 2°C so v(cid:1247)i m(cid:1261)c c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)1750 (hay 1,2°C trên m(cid:1261)c nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245) hi(cid:1227)n t(cid:1189)i)(8,,12).

Ghi chú

Bài 3:

(cid:47)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:86)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u?

T(cid:1241)ng quan: Sau bài h(cid:1233)c này, h(cid:1233)c sinh s(cid:1217) n(cid:1203)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ki(cid:1219)n th(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:69)(cid:1191)n v(cid:1221) nh(cid:1267)ng cách th(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:74)(cid:76)(cid:126)(cid:83)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

M(cid:1257)c tiêu: H(cid:1233)c sinh s(cid:1217):

1. Tìm hi(cid:1223)u xem c(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1239)ng qu(cid:1237)c t(cid:1219) (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:74)(cid:117)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) ch(cid:1237)ng l(cid:1189)i bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

2. Tìm hi(cid:1223)u nh(cid:1267)ng cách th(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) b(cid:1191)n thân mình góp ph(cid:1195)n (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Ki(cid:1219)n th(cid:1261)c c(cid:1195)n ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi vào bài (cid:177) Giáo viên

(cid:179)(cid:37)(cid:106)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1233)(cid:70)(cid:3) (cid:70)(cid:1131)(cid:3) (cid:86)(cid:1251)(cid:180)(cid:3) (cid:71)(cid:1133)(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:3) (cid:86)(cid:1217) cung c(cid:1193)p cho giáo viên m(cid:1245)t cách nhìn t(cid:1241)ng th(cid:1223) v(cid:1221) nh(cid:1267)ng vi(cid:1227)c làm có th(cid:1223) (cid:74)(cid:76)(cid:126)(cid:83)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u, bao g(cid:1239)m nh(cid:1267)ng vi(cid:1227)c làm c(cid:1259)a t(cid:1263)ng cá nhân và nh(cid:1267)ng n(cid:1243) l(cid:1269)c c(cid:1259)a c(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239)ng qu(cid:1237)c t(cid:1219).

Nh(cid:1267)ng ph(cid:1195)(cid:81)(cid:3) (cid:179)(cid:87)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:76)(cid:81)(cid:3) (cid:69)(cid:1241) (cid:86)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:180)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) giáo viên có th(cid:1223) tham kh(cid:1191)(cid:82)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng h(cid:1255)p giáo viên nh(cid:1201)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1267)ng th(cid:1203)c m(cid:1203)c t(cid:1263) h(cid:1233)c sinh, ho(cid:1211)c mu(cid:1237)n cung c(cid:1193)p cho các em nh(cid:1267)ng thông tin m(cid:1247)i.

Ki(cid:1219)n th(cid:1261)c c(cid:1195)n ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c khi vào bài (cid:177) H(cid:1233)c sinh

H(cid:1233)c sinh c(cid:1195)n ph(cid:1191)i có nh(cid:1267)ng hi(cid:1223)u bi(cid:1219)(cid:87)(cid:3) (cid:70)(cid:1131)(cid:3) (cid:69)(cid:1191)n v(cid:1221) bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u, nguyên nhân và nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a nó. Nh(cid:1267)ng ki(cid:1219)n th(cid:1261)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c h(cid:1233)c trong Bài 1: Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (cid:177) nó là gì và nguyên nhân gây ra nó? và Bài 2: (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng ti(cid:1221)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 1 bao g(cid:1239)m m(cid:1245)t danh sách các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thi(cid:1219)t k(cid:1219) (cid:255)(cid:1223) nâng cao s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t c(cid:1259)a h(cid:1233)c sinh v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng 9 liên quan m(cid:1201)t thi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:37)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:75)(cid:82)(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 2-8, 10 và 11 có th(cid:1223) (cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:116)(cid:70)(cid:75)(cid:17)

Câu h(cid:1235)i cho h(cid:1233)c sinh tr(cid:1191) l(cid:1249)i

Khi k(cid:1219)t thúc bài này, h(cid:1233)c sinh s(cid:1217) có th(cid:1223) tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)ng câu h(cid:1235)i sau:

1. Li(cid:1227)t kê m(cid:1245)t vài ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:106)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c trên th(cid:1219) gi(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1237) g(cid:1203)ng (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) h(cid:1189)n ch(cid:1219) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

2. Em có th(cid:1223) làm gì trong cu(cid:1245)c s(cid:1237)ng h(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u?

Bài 3: (cid:37)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:86)(cid:1251)

1. Chúng ta có th(cid:1223) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:74)(cid:117)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u?

1.1 Khoa h(cid:1233)c

(cid:264)(cid:1223) (cid:255)(cid:1191)m b(cid:1191)o nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) (cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) 2°C so v(cid:1247)i nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80) 1750, chúng ta ph(cid:1191)i gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính phát th(cid:1191)i vào b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n b(cid:1251)i các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i, c(cid:1257) th(cid:1223) là gi(cid:1191)m 80% so v(cid:1247)i m(cid:1261)c phát th(cid:1191)i c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)1990(8).

1.2 Các chính ph(cid:1259) (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:74)(cid:117)(cid:34)

R(cid:1193)t nhi(cid:1221)u qu(cid:1237)c gia trên th(cid:1219) gi(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:75)(cid:1133)(cid:1247)ng t(cid:1247)i vi(cid:1227)c gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính mà h(cid:1233) th(cid:1191)i ra vào b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n b(cid:1205)ng cách:

Phát tri(cid:1223)n các ngu(cid:1239)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng có th(cid:1223) tái t(cid:1189)o và thân thi(cid:1227)n v(cid:1247)i (cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng. (cid:55)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:15)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:1227)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1191)n xu(cid:1193)t b(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:75)(cid:3) (cid:255)(cid:1237)t nhiên li(cid:1227)u hóa th(cid:1189)ch (than). Nhi(cid:1221)u qu(cid:1237)(cid:70)(cid:3) (cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:3) (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:1237) g(cid:1203)ng phát tri(cid:1223)n nh(cid:1267)ng cách th(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) s(cid:1191)n xu(cid:1193)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n mà không phát th(cid:1191)i khí nhà kính (ví d(cid:1257) s(cid:1265) d(cid:1257)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng gió, sóng bi(cid:1223)n, ánh sáng m(cid:1211)t tr(cid:1249)i (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)a nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:122)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1193)t);

Phát tri(cid:1223)n nhi(cid:1221)u công ngh(cid:1227) s(cid:1265) d(cid:1257)ng hi(cid:1227)u qu(cid:1191) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng (cid:177) (cid:255)(cid:76)(cid:1227)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng r(cid:1245)ng rãi trên toàn th(cid:1219) gi(cid:1247)i và vi(cid:1227)c t(cid:1189)o ra nó l(cid:1189)i th(cid:1191)i ra khí nhà kính. B(cid:1205)ng cách phát tri(cid:1223)n nh(cid:1267)ng công ngh(cid:1227) ((cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3) thi(cid:1219)t b(cid:1231) (cid:255)(cid:1189)t hi(cid:1227)u su(cid:1193)t cao trong nhà, (cid:89)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:122)(cid:81)(cid:74)(cid:15)(cid:3)(cid:55)(cid:57)(cid:15)(cid:3)(cid:80)(cid:105)(cid:92)(cid:3)(cid:87)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:15)(cid:3)(cid:171)(cid:12)(cid:3) s(cid:1265) d(cid:1257)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:106)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:116)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:1227)n càng t(cid:1237)t, s(cid:1217) (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:116)(cid:87)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3) (cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1191)i ra b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n.

Phát tri(cid:1223)n h(cid:1227) th(cid:1237)ng giao thông công c(cid:1245)ng t(cid:1237)(cid:87)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81) (cid:177) khi có nhi(cid:1221)u (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i di chuy(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:76)(cid:1227)n riêng c(cid:1259)a mình, s(cid:1217) có nhi(cid:1221)u khí (cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3) (cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1191)i ra. B(cid:1205)ng cách phát tri(cid:1223)n h(cid:1227) th(cid:1237)ng giao thông công c(cid:1245)ng t(cid:1237)(cid:87)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81) ((cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:91)(cid:72)(cid:3)(cid:69)(cid:88)(cid:234)(cid:87)(cid:15)(cid:3)(cid:91)(cid:72)(cid:3)(cid:79)(cid:1265)(cid:68)(cid:15)(cid:3)(cid:87)(cid:106)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n), m(cid:1233)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i s(cid:1217) s(cid:1265) d(cid:1257)ng chung m(cid:1245)(cid:87)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:76)(cid:1227)n (không ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:76)(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:107)(cid:81)(cid:12)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) di chuy(cid:1223)n khi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính th(cid:1191)i ra s(cid:1217) gi(cid:1191)m;

Gi(cid:1191)m n(cid:1189)n tàn phá r(cid:1263)ng (ch(cid:1211)t cây) (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:1133)(cid:1249)ng tr(cid:1239)ng cây. Cây lo(cid:1189)i b(cid:1235) khí các-bo-níc ra kh(cid:1235)i b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n, vì th(cid:1219) càng nhi(cid:1221)u cây (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tr(cid:1239)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:117)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí CO2 (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1193)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:1235)i b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n càng l(cid:1247)n.

Chính ph(cid:1259) Vi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:49)(cid:68)(cid:80)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:69)(cid:1203)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1195)u lên k(cid:1219) ho(cid:1189)(cid:70)(cid:75)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3) (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u và m(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n dâng thông qua vi(cid:1227)c gia c(cid:1237) và (cid:81)(cid:107)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:114)(cid:3)(cid:69)(cid:76)(cid:1223)n và thi(cid:1219)t l(cid:1201)p nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:85)(cid:1263)ng ng(cid:1201)p m(cid:1211)(cid:81)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:116)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:114)(cid:3) (cid:177) vì r(cid:1263)ng ng(cid:1201)p m(cid:1211)n giúp gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a nh(cid:1267)ng con sóng và bão.

1.3 N(cid:1243) l(cid:1269)c qu(cid:1237)c t(cid:1219)

Trên ph(cid:1189)m vi qu(cid:1237)c t(cid:1219), các chính ph(cid:1259) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:1201)p trung l(cid:1189)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3) nh(cid:1267)ng gi(cid:1191)(cid:76)(cid:3) (cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:83)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:1191)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Thông qua m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng cu(cid:1245)c h(cid:1233)(cid:83)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:20)(cid:28)(cid:28)(cid:26) ngh(cid:1231) (cid:255)(cid:1231)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:46)(cid:92)(cid:82)(cid:87)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng ý b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:20)(cid:27)(cid:23)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c (và 7 (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:234)(cid:3)(cid:86)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:12)(cid:17) Ngh(cid:1231) (cid:255)(cid:1231)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:46)(cid:92)(cid:82)(cid:87)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1211)t các m(cid:1257)c tiêu gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng phát th(cid:1191)i c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c th(cid:1269)c hi(cid:1227)n.

M(cid:1245)t (cid:1258)y ban Liên chính ph(cid:1259) v(cid:1221) Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (cid:11)(cid:44)(cid:51)(cid:38)(cid:38)(cid:12)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thành l(cid:1201)(cid:83)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) xây d(cid:1269)ng nh(cid:1267)ng thông tin khoa h(cid:1233)c v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u do (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i gây ra, và nh(cid:1267)ng bi(cid:1227)n pháp kh(cid:1191) (cid:87)(cid:75)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) làm gi(cid:1191)m và thích (cid:1261)ng v(cid:1247)i nó. (cid:1258)(cid:92)(cid:3)(cid:69)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)ng xuyên xu(cid:1193)t b(cid:1191)n nh(cid:1267)ng b(cid:1191)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:105)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:105)(cid:3)(cid:89)(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u, và nhi(cid:1221)u qu(cid:1237)c gia có th(cid:1223) tham kh(cid:1191)(cid:82)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3) (cid:85)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3) chính sách v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u c(cid:1259)a mình.

(cid:55)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80) 2009 h(cid:1245)i ngh(cid:1231) (cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1229)nh Copenhagen (cid:11)(cid:264)(cid:68)(cid:81)(cid:3) (cid:48)(cid:1189)ch) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c t(cid:1241) ch(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) phát tri(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:1267)a nh(cid:1267)ng n(cid:1243) l(cid:1269)c qu(cid:1237)c t(cid:1219) nh(cid:1205)m gi(cid:1191)m (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng phát th(cid:1191)i khí nhà kính. Ngoài ra, m(cid:1245)t h(cid:1245)i ngh(cid:1231) qu(cid:1237)c t(cid:1219) khác v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c lên k(cid:1219) ho(cid:1189)ch s(cid:1217) di(cid:1225)(cid:81)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:21)(cid:19)(cid:20)(cid:20)(cid:17)(cid:3)

Thông tin b(cid:1241) sung: (cid:38)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m

Có r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u ý ki(cid:1219)n khác nhau v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i. Cho dù có r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u các nhà khoa h(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1261)ng minh r(cid:1205)ng bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:1225)n ra do các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i, m(cid:1245)t s(cid:1237) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i v(cid:1199)n (cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1239)ng tình ho(cid:1211)c không tin r(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:121)(cid:3) (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:71)(cid:76)(cid:1225)n ra, hay không (cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:429)(cid:3)(cid:85)(cid:1205)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i chính là nguyên nhân.

Trong khi có nhi(cid:1221)u chính ph(cid:1259) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c trên th(cid:1219) gi(cid:1247)i ch(cid:1193)p nh(cid:1201)n r(cid:1205)ng bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u x(cid:1191)y ra do ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i, r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c trong s(cid:1237) (cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:74)(cid:117)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:15)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)h(cid:1233) t(cid:1201)p trung vào phát tri(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:1267)a n(cid:1221)n kinh t(cid:1219) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c mình.

Có m(cid:1245)t v(cid:1193)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1221) là các (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c phát tri(cid:1223)n (cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3) (cid:91)(cid:72)(cid:80)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:3) nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c ph(cid:1191)i ch(cid:1231)u trách nhi(cid:1227)m v(cid:1221) vi(cid:1227)c th(cid:1191)i ra h(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1195)n l(cid:1247)n các khí nhà kính do ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i t(cid:1263) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3) 1750, và nh(cid:1267)ng (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i dân s(cid:1237)ng (cid:1251) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c này v(cid:1199)n th(cid:1191)i ra nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i dân s(cid:1237)ng (cid:1251) (cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:76)(cid:1223)n. Tuy nhiên m(cid:1245)t s(cid:1237) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c (cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:76)(cid:1223)n (ví d(cid:1257) Trung Qu(cid:1237)c và (cid:1192)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1245)) hi(cid:1227)n có t(cid:1241)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí th(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c phát tri(cid:1223)n b(cid:1251)i vì dân s(cid:1237) (cid:255)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81) (vì th(cid:1219) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính l(cid:1247)(cid:81)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:12)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng công ngh(cid:1227) l(cid:1189)c h(cid:1201)u (nhà máy (cid:255)(cid:76)(cid:1227)n t(cid:1263) than/d(cid:1195)u, xe t(cid:1191)(cid:76)(cid:15)(cid:3) (cid:91)(cid:72)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:76)(cid:12)(cid:3) v(cid:1199)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng. Vi(cid:1227)c phát tri(cid:1223)n (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng ý m(cid:1245)t cách th(cid:1261)c gi(cid:1191)m th(cid:1191)i khí nhà kính gi(cid:1267)a các qu(cid:1237)c gia v(cid:1199)n còn là m(cid:1245)t thách th(cid:1261)c l(cid:1247)n.

Sau cùng thì, bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u v(cid:1199)n là m(cid:1245)t v(cid:1193)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1221) mang tính toàn c(cid:1195)u mà m(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a nó là toàn b(cid:1245) nhân lo(cid:1189)i và vì th(cid:1219) chúng ta c(cid:1195)n ph(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:75)(cid:106)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Thông tin b(cid:1241) sung: Các k(cid:1231)ch b(cid:1191)n c(cid:1259)a IPCC

B(cid:1251)i vì nh(cid:1267)ng d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3) (cid:89)(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u ph(cid:1257) thu(cid:1245)c ph(cid:1195)n l(cid:1247)n vào nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:68)(cid:76)(cid:15)(cid:3) (cid:1258)(cid:92)(cid:3) (cid:37)(cid:68)(cid:81)(cid:3) (cid:44)(cid:51)(cid:38)(cid:38)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) xây d(cid:1269)ng m(cid:1245)t s(cid:1237) k(cid:1231)ch b(cid:1191)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) giúp các nhà khoa h(cid:1233)c mô ph(cid:1235)ng v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u và cho th(cid:1193)y s(cid:1269) khác nhau gi(cid:1267)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:75)(cid:106)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:68)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:80)(cid:1245)t c(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1239)ng toàn c(cid:1195)u. B(cid:1245) Tài Nguyên và Môi (cid:55)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:86)(cid:1265) d(cid:1257)ng nh(cid:1267)ng k(cid:1231)ch b(cid:1191)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81) nh(cid:1267)ng (cid:1191)nh

(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u c(cid:1257) th(cid:1223) cho Vi(cid:1227)t Nam. (cid:264)(cid:1223) bi(cid:1219)t thêm thông tin v(cid:1221) các k(cid:1231)ch b(cid:1191)n này, xem Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 2.

1.4 T(cid:1193)t c(cid:1191) chúng ta có th(cid:1223) làm gì?

T(cid:1193)t c(cid:1191) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:1221)u có th(cid:1223) góp ph(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u b(cid:1205)ng cách:

S(cid:1265) d(cid:1257)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:91)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:177) b(cid:1251)i vì s(cid:1265) d(cid:1257)ng xe (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1131) ch(cid:1189)(cid:92)(cid:3)(cid:91)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:1189)o ra khí nhà kính. S(cid:1265) d(cid:1257)ng xe buýt, xe (cid:255)(cid:1189)(cid:83)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:3) (cid:69)(cid:1245) (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3) (cid:79)(cid:106) nh(cid:1267)ng (cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:83)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) t(cid:1237)t khi di chuy(cid:1223)n nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:109)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng ng(cid:1203)n (cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:91)(cid:72)(cid:3)(cid:69)(cid:88)(cid:234)(cid:87)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:85)(cid:1193)t phù h(cid:1255)(cid:83)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:109)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng dài;

Tr(cid:1239)ng nhi(cid:1221)u cây và không ch(cid:1211)t cây (cid:177) b(cid:1251)i vì cây giúp l(cid:1193)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:106)(cid:3) kính trong b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n và khi cây b(cid:1231) ch(cid:1211)t, chúng s(cid:1217) th(cid:1191)i khí nhà kính tr(cid:1251) l(cid:1189)i không khí;

S(cid:1265) d(cid:1257)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n ít nh(cid:1193)t có th(cid:1223) (cid:177) b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:117)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:105)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n hi(cid:1227)n nay (cid:255)(cid:68)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1195)n b(cid:1205)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1237)t than, d(cid:1195)u v(cid:1237)n s(cid:1191)n sinh ra r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u khí nhà kính;

Tái ch(cid:1219) và tái s(cid:1265) d(cid:1257)ng các s(cid:1191)n ph(cid:1197)m (cid:177) tái ch(cid:1219) (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:234)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:429)(cid:68)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:126)(cid:83)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:1227)n c(cid:1195)n cho s(cid:1191)n xu(cid:1193)t s(cid:1191)n ph(cid:1197)(cid:80)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:15)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:74)(cid:76)(cid:1191)m (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính th(cid:1191)(cid:76)(cid:3)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:1261)ng;

H(cid:1189)n ch(cid:1219) s(cid:1265) d(cid:1257)ng các túi ny lông dùng m(cid:1245)t l(cid:1195)n r(cid:1239)i b(cid:1235) - dùng các lo(cid:1189)i túi có th(cid:1223) s(cid:1265) d(cid:1257)ng nhi(cid:1221)u l(cid:1195)n s(cid:1217) gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n c(cid:1195)n thi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) t(cid:1189)o ra thêm các túi ny lông;

Nói cho nhau nghe (cid:177) càng nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i bi(cid:1219)t, chúng ta s(cid:1217) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3) ch(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u m(cid:1245)t cách d(cid:1225) (cid:71)(cid:106)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:17)

(cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u s(cid:1217) ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào chúng ta s(cid:1217) thích (cid:1261)ng v(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào và chúng ta có th(cid:1223) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:74)(cid:117)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) gi(cid:1191)m bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u trên toàn th(cid:1219) gi(cid:1247)i.

Ghi chú

Tài li(cid:1227)u tham kh(cid:1191)o 1 Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) 2007: Climate

change 2007: the Physical Science Basis. Summary for Policymakers. Contribution of Working Group I to the Fourth assessment report of the IPCC. IPCC Secretariat, Geneva, Switzerland.

2 IPCC 2007: Chapter 1: Historical Overview of Climate Change. IPCC

WG1 AR4 Report. IPCC Secretariat, Geneva, Switzerland. 3 NASA 2010: Carbon Dioxide Controls Earth's Temperature.

http://www.nasa.gov/topics/earth/features/co2-temperature.html. Accessed 20/10/2010

4 Wikipedia 2010: Global Warming.

http://en.wikipedia.org/wiki/Global_warming Accessed 20/10/2010. 5 European Commission 2005: Climate Change (cid:177) What is it all About? An Introduction for Young People. Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.

6 Mekong River Commission (MRC) 2009: Adaption to Climate Change in the Countries of the Lower Mekong Basin: Regional Synthesis Report. MRC Technical Paper No. 24. MRC, Vientiane, Lao.

7 Ministry of Natural Resources and Environment 2009: Climate Change,

Sea Level Rise Scenarios for Viet Nam. MONRE, Hanoi.

8 World Wide Fund for Nature (WWF) 2009: The New Climate Deal. A

Pocket Guide. WWF, Gland, Switzerland.

9 Ministry of Natural resource and the Environment (MONRE) 2003: Viet

Nam Initial National Communication under the United Nations Framework Convention on Climate Change. MONRE, Hanoi.

10 Wikipedia 2010: Current Sea Level Rise.

http://en.wikipedia.org/wiki/Sea_level_rise. Accessed 20/10/2010.

11 Carew-Reid, J. 2008: Rapid Assessment of the Extent and Impact of Sea

Level Rise in Vietnam. International Centre for Environmental Management, Hanoi.

12 European Commission 2005: Climate Change. Office for Official

Publications of the European Communities, Luxembourg.

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 1: Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng ti(cid:1221)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)

Ph(cid:1195)n này bao g(cid:1239)m m(cid:1245)t danh sách nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1221) xu(cid:1193)t mà giáo viên có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng bài h(cid:1233)c v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c thi(cid:1219)t k(cid:1219) (cid:255)(cid:1223) nâng cao s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t c(cid:1259)a h(cid:1233)c sinh v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u, nguyên nhân, (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng và nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1261)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n nó.

Giáo viên c(cid:1195)n ch(cid:1233)n ra nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng nào giáo viên th(cid:1193)y thích h(cid:1255)p nh(cid:1193)t cho vi(cid:1227)c nâng cao s(cid:1269) hi(cid:1223)u bi(cid:1219)t cho h(cid:1233)c sinh c(cid:1259)a mình v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. Danh sách này không ph(cid:1191)i là t(cid:1193)t c(cid:1191)(cid:17)(cid:3) (cid:42)(cid:76)(cid:105)(cid:82)(cid:3) (cid:89)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:70)(cid:1195)n t(cid:1269) (cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a mình n(cid:1219)u th(cid:1193)y c(cid:1195)n thi(cid:1219)t.

Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:3)(cid:79)(cid:76)(cid:1221)n v(cid:1247)i 3 bài h(cid:1233)c v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. M(cid:1245)t vài ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng ch(cid:1229) dành cho nh(cid:1267)ng bài h(cid:1233)c nh(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh trong khi có m(cid:1245)t s(cid:1237) ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1269)c hi(cid:1227)n (cid:1251) b(cid:1193)t k(cid:484) th(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m nào trong quá trình h(cid:1233)c.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 1: Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (cid:181)B(cid:1233)t khí (cid:177) (cid:87)(cid:1133)(cid:3)(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:182)

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:81)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c th(cid:1269)c hi(cid:1227)n ngay khi b(cid:1203)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1195)u Bài 1 b(cid:1251)i vì nó s(cid:1217) giúp cho giáo viên hi(cid:1223)(cid:88)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c h(cid:1233)c sinh c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:80)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:70)(cid:121)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng nh(cid:1201)n th(cid:1261)c nào v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Lúc b(cid:1203)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1195)u Bài 1, yêu c(cid:1195)u h(cid:1233)c sinh vi(cid:1219)t ra nh(cid:1267)ng gì các em bi(cid:1219)t v(cid:1221) Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. H(cid:1233)c sinh có th(cid:1223) tr(cid:1191) l(cid:1249)i theo cá nhân hay theo t(cid:1263)ng nhóm. Vi(cid:1219)t c(cid:1257)m t(cid:1263) (cid:179)(cid:69)(cid:76)(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:180)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:107)(cid:80)(cid:3)(cid:70)(cid:1259)a m(cid:1245)t hình tròn (b(cid:1233)t khí) trên 1 t(cid:1249) gi(cid:1193)y tr(cid:1203)ng kh(cid:1241) l(cid:1247)n ho(cid:1211)c b(cid:1191)ng. H(cid:1235)i nh(cid:1267)ng gì mà h(cid:1233)c (cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:89)(cid:76)(cid:1219)t ra, tóm t(cid:1203)t nh(cid:1267)ng câu tr(cid:1191) l(cid:1249)i c(cid:1259)a h(cid:1233)c sinh (cid:71)(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng nh(cid:1267)ng ý chính (t(cid:1263) ho(cid:1211)c c(cid:1257)m t(cid:1263)) r(cid:1239)i vi(cid:1219)t vào nh(cid:1267)ng hình tròn khác chung quanh hình tròn trung tâm. Hình v(cid:1217) trang sau mô t(cid:1191) m(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:1195)u nó s(cid:1217) (cid:87)(cid:85)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) nào.

Công c(cid:1257) (cid:181)b(cid:1233)(cid:87)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:116)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:3)(cid:71)(cid:88)(cid:92)(cid:182)(cid:3)có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c s(cid:1265) d(cid:1257)ng trong su(cid:1237)t bài h(cid:1233)c này, hay nh(cid:1267)ng bài h(cid:1233)c k(cid:1219) ti(cid:1219)(cid:83)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t h(cid:1267)u d(cid:1257)ng cho h(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) hình (cid:87)(cid:1133)(cid:1255)ng hóa nh(cid:1267)ng gì các em h(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 2: Nh(cid:1267)ng câu chuy(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)(cid:68)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)

(cid:264)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh h(cid:1235)i nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i l(cid:1247)n tu(cid:1241)i (ví d(cid:1257) b(cid:1237) m(cid:1213)(cid:15)(cid:3) (cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:69)(cid:106)(cid:15)(cid:171)(cid:12) trong c(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng v(cid:1221) khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)(cid:68)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i gì mà h(cid:1233) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1193)y/c(cid:1191)m nh(cid:1201)n trong nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80) (ví d(cid:1257) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i v(cid:1221) ch(cid:1219) (cid:255)(cid:1245) th(cid:1249)i ti(cid:1219)t, nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245), th(cid:1269)c v(cid:1201)t, th(cid:1219) gi(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:75)(cid:82)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:109)(cid:15)(cid:3)(cid:78)(cid:116)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1247)c cá,...). (cid:54)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:75)(cid:1233)c sinh s(cid:1217) l(cid:1201)p nh(cid:1267)ng danh sách ho(cid:1211)c báo cáo v(cid:1221) nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i mà nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i l(cid:1247)n tu(cid:1241)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1193)y. Nh(cid:1267)ng k(cid:1219)t qu(cid:1191) t(cid:1263) các bu(cid:1241)i ph(cid:1235)ng v(cid:1193)n này s(cid:1217) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c chia s(cid:1215) trong các bài h(cid:1233)c k(cid:1219) ti(cid:1219)p. Danh sách này có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c treo trên t(cid:1193)m b(cid:1191)ng ho(cid:1211)c gi(cid:1193)(cid:92)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:72)(cid:82)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)c l(cid:1247)p. H(cid:1233)c sinh có th(cid:1223) cùng nhau th(cid:1191)o lu(cid:1201)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:91)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i nào có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c gây ra b(cid:1251)i bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 3: (cid:264)(cid:76)(cid:1221)n vào ch(cid:1243) tr(cid:1237)ng

(cid:179)Xin chào quý v(cid:1231). Tôi mu(cid:1237)n xin c(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:55)(cid:1241)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:78)(cid:234)(cid:3)(cid:89)(cid:117)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:1241) ch(cid:1261)c h(cid:1245)i ngh(cid:1231) này, và t(cid:1193)t c(cid:1191) các v(cid:1231) (cid:79)(cid:109)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:80)(cid:3)(cid:71)(cid:1269). R(cid:1205)ng cho r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u quý v(cid:1231) (cid:1251) (cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:3) (cid:75)(cid:123)(cid:80)(cid:3) (cid:81)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:68)(cid:3) (cid:255)(cid:1221)u nh(cid:1201)n ra r(cid:1205)ng m(cid:1237)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:72)(cid:3) (cid:71)(cid:1233)a t(cid:1263) __________ r(cid:1193)t nghiêm tr(cid:1233)ng, r(cid:1193)t c(cid:1193)(cid:83)(cid:3)(cid:69)(cid:105)(cid:70)(cid:75)(cid:15)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:121)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1247)n d(cid:1195)n. Nh(cid:1267)ng gì mà th(cid:1219) h(cid:1227) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:68)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1195)u v(cid:1247)i thách th(cid:1261)c này s(cid:1217) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c phán xét b(cid:1251)i l(cid:1231)ch s(cid:1265), vì n(cid:1219)u chúng ta không th(cid:1223) gi(cid:1191)i quy(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nó (cid:177) (cid:71)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1191)m, nhanh chóng và cùng nhau (cid:177) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:88)(cid:92)(cid:3)(cid:70)(cid:1131)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) l(cid:1189)i cho nh(cid:1267)ng th(cid:1219) h(cid:1227) (cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:80)(cid:1245)t __________ không th(cid:1223) (cid:255)(cid:1191)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1255)c.

Không m(cid:1245)t qu(cid:1237)c gia nào, dù l(cid:1247)n hay bé, giàu hay nghèo, có th(cid:1223) tránh (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. S(cid:1269) dâng lên c(cid:1259)a __________ (cid:255)(cid:72)(cid:3)(cid:71)(cid:1233)a m(cid:1233)i __________. Ngày càng nhi(cid:1221)u __________ và (cid:79)(cid:458)(cid:3) (cid:79)(cid:1257)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:72)(cid:3) (cid:71)(cid:1233)a m(cid:1233)i châu l(cid:1257)c. Nh(cid:1267)ng __________ và th(cid:1193)(cid:87)(cid:3) (cid:80)(cid:127)(cid:68)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:91)(cid:88)(cid:92)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:74)(cid:107)(cid:92)(cid:3) (cid:85)(cid:68)(cid:3) (cid:81)(cid:1189)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:121)(cid:76)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:91)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)t (cid:1251) nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:1131)(cid:76)(cid:3) (cid:80)(cid:106)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:87)(cid:106)(cid:81)(cid:3) phá. Trên nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:122)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1191)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:69)(cid:1231) thu h(cid:1213)p d(cid:1195)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:70)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:1191)i r(cid:1249)i b(cid:1235) nhà c(cid:1265)a c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:80)(cid:117)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:179)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i t(cid:1231) n(cid:1189)n khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:180)(cid:17)(cid:3)(cid:54)(cid:1269) an ninh và (cid:1241)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh c(cid:1259)a m(cid:1243)i qu(cid:1237)c gia và toàn nhân lo(cid:1189)i (cid:177) s(cid:1269) th(cid:1231)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:89)(cid:1133)(cid:1255)ng, __________ và an toàn c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:68)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:74)(cid:1211)p nguy hi(cid:1223)m. Và chúng ta không còn nhi(cid:1221)u th(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) xoay chuy(cid:1223)n tình th(cid:1219).

Tuy nhiên, chúng ta v(cid:1199)n có th(cid:1223) chi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1193)u, John F. Kennedy (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:87)(cid:1263)ng nh(cid:1201)n ra r(cid:1205)ng "Nh(cid:1267)ng v(cid:1193)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1221) c(cid:1259)a chúng ta xu(cid:1193)t phát t(cid:1263) (cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i, và vì th(cid:1219) (cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) gi(cid:1191)i quy(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c b(cid:1251)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:180)(cid:17)(cid:3)(cid:55)(cid:75)(cid:1201)t s(cid:1269) mà nói r(cid:1205)ng trong nhi(cid:1221)(cid:88)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3) (cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:15)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:68)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:70)(cid:75)(cid:1201)m trong vi(cid:1227)c ph(cid:1191)n (cid:1261)ng hay th(cid:1201)m chí nh(cid:1201)n ra t(cid:1195)m quan tr(cid:1233)ng c(cid:1259)a __________khí h(cid:1201)u. (cid:49)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:87)(cid:123)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:458)(cid:81)(cid:74)(cid:3) không là ngo(cid:1189)i l(cid:1227). Chúng tôi th(cid:1263)a nh(cid:1201)n (cid:255)(cid:76)(cid:1221)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:17)(cid:3)(cid:49)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:123)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:80)(cid:1245)t ngày m(cid:1247)i. M(cid:1245)t k(cid:1273) nguyên m(cid:1247)i. Và tôi có th(cid:1223) t(cid:1269) hào nói r(cid:1205)ng nh(cid:1267)ng n(cid:1243) l(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:80)(cid:106)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c M(cid:1275) (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1269)c hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) phát tri(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng s(cid:1189)ch và gi(cid:1191)m ô nhi(cid:1225)m cacbon trong tám tháng v(cid:1263)a qua l(cid:1247)(cid:81)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:69)(cid:1193)t k(cid:484) th(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m nào trong l(cid:1231)ch s(cid:1265) c(cid:1259)a chúng tôi.(cid:180)

(cid:39)(cid:1133)(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:3) (cid:79)(cid:106)(cid:3) (cid:80)(cid:1245)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:82)(cid:1189)n trích t(cid:1263) m(cid:1245)t bài phát bi(cid:1223)u c(cid:1259)a T(cid:1241)ng th(cid:1237)ng M(cid:1275) Barack Obama trong m(cid:1245)t h(cid:1245)i ngh(cid:1231) (cid:87)(cid:75)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1229)nh Liên H(cid:1255)p Qu(cid:1237)c v(cid:1221) bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:105)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:28)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3) (cid:21)(cid:19)(cid:19)(cid:28). M(cid:1245)t vài t(cid:1263) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c xóa kh(cid:1235)i bài phát bi(cid:1223)u. H(cid:1233)c sinh c(cid:1195)n ph(cid:1191)i (cid:255)(cid:76)(cid:1221)n vào các ch(cid:1243) tr(cid:1237)ng s(cid:1265) d(cid:1257)ng nh(cid:1267)ng t(cid:1263) (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:86)(cid:105)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:17)

(cid:264)(cid:76)(cid:1221)n vào ch(cid:1243) tr(cid:1237)ng s(cid:1265) d(cid:1257)ng nh(cid:1267)ng t(cid:1263) và c(cid:1257)m t(cid:1263) trong danh sách sau:

bão m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n

bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u h(cid:1189)n hán

m(cid:1237)i (cid:81)(cid:74)(cid:88)(cid:92)(cid:3)(cid:70)(cid:1131) b(cid:1249) bi(cid:1223)n

m(cid:1237)i th(cid:1191)m h(cid:1233)a s(cid:1261)c kh(cid:1235)e

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 4: (cid:264)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:86)(cid:68)(cid:76)

(cid:264)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh tr(cid:1191) l(cid:1249)i nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:107)(cid:88)(cid:3)(cid:86)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:92) sai:

1. (cid:181)Khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:182) nói v(cid:1221) nh(cid:1267)ng hi(cid:1227)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1255)ng th(cid:1249)i ti(cid:1219)t (ví d(cid:1257) nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)(cid:15)(cid:3)(cid:80)(cid:1133)(cid:68)(cid:15)(cid:3) n(cid:1203)(cid:81)(cid:74)(cid:15)(cid:3)(cid:80)(cid:107)(cid:92)(cid:15)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:1197)m, và gió) mà m(cid:1245)t khu v(cid:1269)c tr(cid:1191)i qua trong m(cid:1245)t th(cid:1249)i gian ng(cid:1203)n.

2. Nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3) (cid:86)(cid:1217) ti(cid:1219)p t(cid:1257)(cid:70)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:87)(cid:1263) 1,8-4,0°C vào th(cid:1219) k(cid:1273) (cid:81)(cid:106)(cid:92)(cid:15)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n 6,4°C vào th(cid:1219) k(cid:1273) t(cid:1247)i.

3. Các ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i, (cid:81)(cid:75)(cid:1133) (cid:255)(cid:1237)(cid:87)(cid:3)(cid:91)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:1195)u và phá r(cid:1263)ng, (cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:255)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính vào b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n.

4. Là m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng h(cid:1201)u qu(cid:1191) c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u, m(cid:1269)(cid:70)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:1217) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:26) (cid:80)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1247)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80) 2100.

5. (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1205)ng sông C(cid:1265)u Long s(cid:1217) là m(cid:1245)t trong nh(cid:1267)ng khu v(cid:1269)c (cid:1251) Vi(cid:1227)t Nam ít ch(cid:1231)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng nh(cid:1193)t b(cid:1251)i s(cid:1269) dâng lên c(cid:1259)a m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n.

6. Nh(cid:1267)ng b(cid:1227)nh nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1247)i, (cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:86)(cid:1237)t rét và s(cid:1237)t xu(cid:1193)t huy(cid:1219)t, có th(cid:1223) tr(cid:1251) nên ngày càng ph(cid:1241) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:80)(cid:1245)t h(cid:1201)u qu(cid:1191) c(cid:1259)a s(cid:1269) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) trên toàn c(cid:1195)u.

7. N(cid:1219)u Nam C(cid:1269)c tan ch(cid:1191)y hoàn toàn, m(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n s(cid:1217) dâng lên 60 m.

8. (cid:55)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính th(cid:1191)i vào b(cid:1195)u khí quy(cid:1223)n b(cid:1251)i các ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i s(cid:1217) giúp ch(cid:1237)ng l(cid:1189)i bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

9. Phát tri(cid:1223)n nh(cid:1267)ng ngu(cid:1239)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng s(cid:1189)ch và công ngh(cid:1227) s(cid:1265) d(cid:1257)ng hi(cid:1227)u qu(cid:1191) (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng s(cid:1217) giúp ch(cid:1237)ng l(cid:1189)i bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

10. Tôi có th(cid:1223) góp ph(cid:1195)n vào h(cid:1189)n ch(cid:1219) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u b(cid:1205)ng cách s(cid:1265) d(cid:1257)ng (cid:116)(cid:87)(cid:3)(cid:91)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:87)(cid:105)(cid:76)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1219) các (cid:255)(cid:1239) ph(cid:1219) th(cid:1191)i.

Tr(cid:1191) l(cid:1249)i:

5. Sai 9. (cid:264)(cid:126)(cid:81)(cid:74) 1. Sai

6. (cid:264)(cid:126)(cid:81)(cid:74) 10. (cid:264)(cid:126)(cid:81)(cid:74) 2. (cid:264)(cid:126)(cid:81)(cid:74)

7. (cid:264)(cid:126)(cid:81)(cid:74) 3. (cid:264)(cid:126)(cid:81)(cid:74)

8. Sai 4. Sai

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng 5: Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3) (cid:87)(cid:85)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:76)(cid:1227)(cid:81)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:76)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1189)i chúng

(cid:264)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh thu th(cid:1201)p nh(cid:1267)ng bài vi(cid:1219)t t(cid:1263) báo v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u ho(cid:1211)c s(cid:1269) ki(cid:1227)n ((cid:81)(cid:75)(cid:1133) (cid:79)(cid:458)(cid:3)(cid:79)(cid:1257)t/h(cid:1189)n hán) (cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:79)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. H(cid:1233)c sinh có th(cid:1223) chú thích vào nh(cid:1267)ng bài vi(cid:1219)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) nêu b(cid:1201)t nh(cid:1267)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1223)m chính c(cid:1259)a nó ho(cid:1211)c gi(cid:1191)i thích (cid:81)(cid:121)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:79)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1219) (cid:81)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. H(cid:1233)c sinh có th(cid:1223) chia s(cid:1215) v(cid:1247)i các b(cid:1189)n trong l(cid:1247)p v(cid:1221) nh(cid:1267)ng bài mà các em thu th(cid:1201)(cid:83)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c. (cid:54)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1267)ng bài vi(cid:1219)t này có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dán lên b(cid:1191)ng thông tin (cid:1251) l(cid:1247)p h(cid:1233)c ho(cid:1211)c dán vào s(cid:1241) (cid:79)(cid:1133)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) t(cid:1193)t c(cid:1191) h(cid:1233)(cid:70)(cid:3)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1221)u có th(cid:1223) xem.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 6: Nh(cid:1267)ng m(cid:1199)u truy(cid:1227)n v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

(cid:264)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh vi(cid:1219)t nh(cid:1267)ng m(cid:1199)u truy(cid:1227)n v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (có th(cid:1223) (cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:70)(cid:1193)u) (cid:80)(cid:106)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:79)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 7: Áp phích v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

(cid:264)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh thi(cid:1219)t k(cid:1219) áp phích v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. T(cid:1193)m áp phích có th(cid:1223) s(cid:1265) d(cid:1257)ng t(cid:1263) ho(cid:1211)c hình (cid:1191)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) nâng cao nh(cid:1201)n th(cid:1261)c v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. (cid:54)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:3)(cid:105)(cid:83)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:116)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:70)(cid:121)(cid:3)(cid:87)(cid:75)(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c trình di(cid:1225)n (cid:1251) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 8: Tác ph(cid:1197)m ngh(cid:1227) thu(cid:1201)t v(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

(cid:264)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh sáng t(cid:1189)o nh(cid:1267)ng tác ph(cid:1197)m ngh(cid:1227) thu(cid:1201)t v(cid:1247)i ch(cid:1259) (cid:255)(cid:1221) bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 9: K(cid:1219) ho(cid:1189)ch h(cid:1205)ng (cid:81)(cid:74)(cid:106)(cid:92)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) phòng ng(cid:1263)a và gi(cid:1191)m th(cid:1191)i khí nhà kính

(cid:264)(cid:1223) h(cid:1233)c sinh li(cid:1227)t kê t(cid:1193)t c(cid:1191) nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a mình mà có t(cid:1189)o ra khí nhà kính (ví d(cid:1257)(cid:29)(cid:3)(cid:255)(cid:121)(cid:81)(cid:3)(cid:91)(cid:72)(cid:3)(cid:69)(cid:88)(cid:234)(cid:87)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:91)(cid:72)(cid:3)(cid:80)(cid:105)(cid:92)(cid:3)(cid:87)(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng, s(cid:1265) d(cid:1257)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:1227)n (cid:1251) nhà và (cid:1251) (cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng, tiêu th(cid:1257) nh(cid:1267)ng lo(cid:1189)i th(cid:1261)(cid:70)(cid:3) (cid:259)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:109)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c v(cid:1201)n chuy(cid:1223)n t(cid:1263) xa (cid:255)(cid:1219)n nhà ho(cid:1211)c l(cid:1247)p h(cid:1233)c). Th(cid:1191)o lu(cid:1201)n trong l(cid:1247)p và phát tri(cid:1223)n k(cid:1219) ho(cid:1189)ch v(cid:1221) nh(cid:1267)ng gì h(cid:1233)c sinh có th(cid:1223) (cid:79)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:105)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) giúp gi(cid:1191)(cid:80)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng khí nhà kính phát th(cid:1191)i.

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 10: Ô ch(cid:1267)

S(cid:1265) d(cid:1257)ng nh(cid:1267)ng g(cid:1255)(cid:76)(cid:3) (cid:234)(cid:3) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3) (cid:255)(cid:105)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:86)(cid:1237) (cid:71)(cid:1133)(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:15)(cid:3) (cid:255)(cid:1223) h(cid:1233)c (cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:3) (cid:255)(cid:76)(cid:1221)n vào nh(cid:1267)ng ô tr(cid:1237)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:122)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:123)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1267) v(cid:1247)i nh(cid:1267)ng t(cid:1263) (cid:255)(cid:126)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:1221) bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u. (cid:54)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:80)(cid:1245)t b(cid:1191)n sao (co-py), h(cid:1233)c sinh có th(cid:1223) làm riêng ho(cid:1211)c làm chung trong nhóm nh(cid:1235).

(cid:76)

c á r

(cid:1257) d í v (

(cid:1265)

3

(cid:76)

u (cid:1219) y t (cid:1219) h t g n (cid:1255) (cid:1133)

g n (cid:1249) (cid:1133)

. p (cid:1247) h c m (cid:1193) (cid:86) (cid:3) (cid:106) (cid:89) (cid:3) (cid:82) (cid:87) (cid:3) (cid:68) (cid:1133) (cid:80)

: c (cid:1233) h a ó h c (cid:1261) h t g n ô c i

) i (cid:1249) r t t (cid:1211) m g n á s h n á (cid:1263)

i (cid:1191) r t c (cid:1269) v u h k t (cid:1245) m à m h n ì b g n u r t t (cid:1219) i t i

i à d n a g i

t n (cid:1227) (cid:255) (cid:1239) (cid:255) (cid:3) (cid:106) (cid:89) (cid:3) (cid:81) (cid:113) (cid:255) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:121) (cid:69) (cid:3) (cid:82) (cid:75) (cid:70) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:1255) (cid:1133)

n (cid:1227) (cid:255) (cid:3) (cid:68) (cid:85) (cid:3) (cid:87) (cid:1193) u x n (cid:1191) s (cid:1223) (cid:255) (cid:3) (cid:87) (cid:1237) (cid:255) (cid:3) (cid:70) (cid:1255) (cid:1133) (cid:255) (cid:3) (cid:75) (cid:70) (cid:1189) h t a ó h u (cid:1227)

(cid:76)

t ( t (cid:1227) h n (cid:1267) (cid:74) (cid:3) (cid:88) (cid:1133)

(cid:76)

t (cid:1193) (cid:255) (cid:3) (cid:76) (cid:105) (cid:85) (cid:87) (cid:3) (cid:75) (cid:81) (cid:68) (cid:88) (cid:84) (cid:3) (cid:82) (cid:68) (cid:69) (cid:3) (cid:116) (cid:75) (cid:78) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:123) (cid:75) (cid:78) (cid:3) (cid:76) (cid:1189) o l u (cid:1221) h n p (cid:1247)

)

V T

i (cid:1191) h t

(cid:79) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:259) (cid:81) (cid:3) (cid:83) (cid:1193) c g n u C

(cid:1247) v h n í k à h n í h k i (cid:1189) o l t (cid:1245) M

m (cid:1191) g (cid:1223) (cid:255) (cid:3) (cid:92) (cid:1193) g à v , p (cid:1245) h , (cid:1233) l i a h c _ _ _ _ _ (cid:1223) h t ó c a t g n ú h C

(cid:85) (cid:87) (cid:3) (cid:81) (cid:1219) (cid:255) (cid:3) (cid:66) (cid:66) (cid:66) (cid:1223) (cid:75) (cid:87) (cid:3) (cid:121) (cid:70) (cid:3) (cid:76) (cid:123) (cid:87) (cid:3) (cid:15) (cid:92) (cid:105) (cid:80) (cid:3) (cid:72) (cid:91) (cid:3) (cid:76) (cid:255) (cid:3) (cid:117) (cid:89) (cid:3) (cid:92) (cid:68) (cid:75) (cid:55)

i l n ê h n i (cid:1189) o l t (cid:1245) M

. t (cid:1193) (cid:255) (cid:3) (cid:87) (cid:1211) m (cid:1259) h p o a b à v n à r t y (cid:1191) h c c (cid:1247) (cid:1133) (cid:81) (cid:3) (cid:88) (cid:1221) h n ó c i h K

l t (cid:1245) M

t (cid:1193) (cid:255) (cid:3) (cid:76) (cid:105) (cid:85) (cid:87) o h c

(cid:79) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:259) (cid:81) (cid:3) (cid:106) (cid:89) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:105) (cid:86) (cid:3) (cid:75) (cid:81) (cid:105) (cid:3) (cid:83) (cid:1193) c g n u c o a s i ô g n t (cid:1245) M

(cid:1249) h t n (cid:1227) k u (cid:1221) (cid:255) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:1267) h N

(cid:3) (cid:15) (cid:75) (cid:81) (cid:1189) m ó g m (cid:1239) g o a b n (cid:1227) k (cid:1269) s t (cid:1245) M

(cid:1249) h t t (cid:1245) m g n o r t a u q

m (cid:1193) t (cid:1193) (cid:255) (cid:3) (cid:76) (cid:105) (cid:85) (cid:87) (cid:3) (cid:82) (cid:75) (cid:70) (cid:1267) g à v ) i (cid:1249) r t

(cid:1249) r t t

(cid:79) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:259) (cid:81) (cid:1191) h k ó c

. 7 1

. 6 1

. 1 2

. 8 1

. 2 2

. 3 2

. 4 2

. 1 1

. 5 1

c ú s a g i ô u n h n ì r t á u q g n o r t a r i (cid:1191) h t h n í k à h n í h k i (cid:1189) o l t (cid:1245) M . 0 2

. 9 1

(cid:3) (cid:76)

(cid:79)

a ó h u (cid:1227)

(cid:3) (cid:106) (cid:89) (cid:3) (cid:71) (cid:81) (cid:68) (cid:81) (cid:72) (cid:72) (cid:85) (cid:42)

c (cid:1255) (cid:1133) (cid:255) (cid:3) (cid:92) (cid:1193) h t

i

g n (cid:1263)

à l c (cid:1233) h a ó h c (cid:1261) h t g n ô c i

h n s (cid:1217) (cid:86) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:458) (cid:70) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:1133) (cid:75) (cid:81) (cid:3) (cid:15) (cid:81) (cid:1247)

(cid:1131) (cid:75) (cid:3) (cid:72) (cid:91) (cid:3) (cid:15) (cid:76) (cid:1191) t e x o h c g n (cid:1255) (cid:1133)

(cid:76)

h n (cid:1189) l y a h g n ó n g n (cid:1249) (cid:1133)

a (cid:1267) n y à n t

(cid:79) (cid:3)

ì t (cid:1223) h t g n ô h k n o c c (cid:1211) o h y â c i

y à g n u â l c (cid:1247) (cid:1133) (cid:81) (cid:3) (cid:88) (cid:1219) h

l u a m y â c p ú g (cid:1223) (cid:255)

i l n ê h n t (cid:1237) (cid:255) (cid:3) (cid:76) (cid:75) (cid:78) (cid:3) (cid:75) (cid:81) (cid:86) (cid:3) (cid:81) (cid:1191) s c (cid:1255) (cid:1133) (cid:255) (cid:3) (cid:116)

h n í k à h n í h k a r i (cid:1191) h t g n ô h k h n á b i a h

(cid:1247) (cid:255) (cid:3) (cid:87) (cid:1227) h n _ _ _ _ _ _ _ _ c á c n á t t

(cid:3)

n (cid:1223) y u q í h k u (cid:1195) b g n o r t í h k c á c p (cid:1255) h n (cid:1243) h

(cid:1193) (cid:255)

(cid:3)

(cid:79) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:259) (cid:81) (cid:3) (cid:82) (cid:1189) t (cid:1223) (cid:255) (cid:3) (cid:92) (cid:105) (cid:75) (cid:70) (cid:3) (cid:87)

(cid:82) (cid:255)

à o

(cid:3) (cid:76)

r t (cid:1237) (cid:255) (cid:3) (cid:70) (cid:1211) o h y â c t (cid:1211) h c g n (cid:1245) (cid:255)

i (cid:1241) (cid:255) (cid:3) (cid:92) (cid:68) (cid:75) (cid:87) (cid:3) (cid:88) (cid:1195) (cid:255) (cid:3) (cid:87) (cid:1203) b c (cid:1269) v u h k t (cid:1245) m a (cid:1259) c u (cid:1201) h

(cid:75) (cid:78) (cid:3) (cid:76)

e x i

á h p

l t

(cid:3) (cid:70) (cid:126) (cid:86) (cid:3) (cid:68) (cid:74) (cid:3) (cid:76) (cid:123) (cid:88) (cid:81) (cid:3) (cid:81) (cid:259) (cid:75) (cid:70) (cid:3) (cid:92) (cid:68) (cid:75) (cid:68) (cid:126)

(cid:3)

p (cid:1247)

(cid:1231) (cid:89) (cid:3)

(cid:79) (cid:3)

(cid:105) (cid:85) (cid:87) (cid:3)

(cid:74) (cid:81) (cid:127) (cid:71)

(cid:1189) o

l t

n (cid:1223) y u q í h k u (cid:1195) b o à v O N u (cid:1221) h n

(cid:3) (cid:87)

(cid:3) (cid:15) (cid:74) (cid:81) (cid:259) (cid:69) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:123) (cid:86) (cid:1251) (cid:3) (cid:81) (cid:68) (cid:87) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:259) (cid:69) (cid:3) (cid:70) (cid:1227) v a (cid:1259) c (cid:1191) u q

g n (cid:1189) r t

(cid:1245) m

l t

h k i

h c (cid:1189) h

(cid:1245) M

a r

(cid:75) (cid:81) (cid:106) (cid:43)

(cid:81) (cid:1131) (cid:264)

c (cid:1269) C m a N

y á m e x à v

O N

(cid:1243) u M

(cid:81) (cid:114) (cid:85) (cid:87)

.

(cid:1237) (cid:255) (cid:3) (cid:70) (cid:1255) (cid:1133) (cid:264)

(cid:1193) h C

h K

(cid:1219) K

(cid:1245) M

(cid:74) (cid:81) (cid:1239) r T

(cid:1247) v í h k i (cid:1189) o l t (cid:1245) m a (cid:1259) c g n u h c n ê T

(cid:1245) M

h K

.

4 1

4

9

8 h n T 7

2 1

3 1

2 g n a g N

c (cid:1233) D

1

3

5

4

6 0 1

Ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng 11: Tìm t(cid:1263)

H(cid:1233)c sinh (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c giao tìm m(cid:1245)t danh sách nh(cid:1267)ng t(cid:1263) (cid:79)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:84)(cid:88)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:69)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:1133)(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:122)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1131)(cid:76)(cid:3)(cid:55)(cid:117)(cid:80)(cid:3)(cid:87)(cid:1263). Nh(cid:1267)ng t(cid:1263) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:1197)n có th(cid:1223) n(cid:1205)m theo hàng d(cid:1233)c ho(cid:1211)c ngang, ho(cid:1211)c chéo. (cid:54)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)(cid:70)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:80)(cid:1245)t b(cid:1191)n sao (co-py), h(cid:1233)c sinh có th(cid:1223) làm riêng ho(cid:1211)c làm chung trong nhóm nh(cid:1235).

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u Nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)

Khí quy(cid:1223)n Khí nhà kính

Cây Phân bón

Mê tan Ô dôn

M(cid:1211)t tr(cid:1249)i M(cid:1269)c n(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n

H(cid:1189)n hán B(cid:1227)nh

Bão (cid:264)(cid:76)(cid:1227)n

(cid:55)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:105) (cid:59)(cid:72)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)p

(cid:264)(cid:76)(cid:3)(cid:69)(cid:1245) (cid:59)(cid:259)(cid:81)(cid:74)

(cid:1223) m o b x n h i (cid:1227) t (cid:255) (cid:1245)

c (cid:1133) (cid:1211) a n y h (cid:1247) b m i (cid:259)

x p i t u g l â t ô (cid:1219) n

ê t í k h í q u y (cid:1223) n g

m (cid:255) r (cid:1247) n â n (cid:1133) r i n (cid:255)

c x h l (cid:1249) (cid:1227) n h ô â (cid:1211) (cid:1241)

(cid:255) k i i b (cid:1245) k d y e i b

(cid:255) t n t (cid:259) ó g (cid:1223) ô (cid:1201) k o

g k h í n h à k í n h r

ã o (cid:1189) a l u (cid:255) c n l í b

p q d r n n y (cid:259) h m h (cid:1227)

x i ô h e (cid:255) (cid:1189) p (cid:1201) (cid:1133) (cid:1247) n

x (cid:1227) (cid:255) á í r á b t d u h

m c n c b i (cid:1223) n m (cid:1269) (cid:1133) (cid:1247)

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 2: Các k(cid:1231)ch b(cid:1191)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

(cid:44)(cid:51)(cid:38)(cid:38)(cid:3)(cid:255)(cid:109)(cid:3)(cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:87)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:76)(cid:1223)n nh(cid:1267)ng k(cid:1231)ch b(cid:1191)n khác nhau (cid:255)(cid:1223) giúp mô ph(cid:1235)ng vi(cid:1225)n c(cid:1191)nh bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)(cid:88)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:82)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:68)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:1237)n ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào nh(cid:1267)ng hành (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:79)(cid:82)(cid:106)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:3)(cid:79)(cid:106)(cid:3)(cid:80)(cid:1245)t c(cid:1245)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng qu(cid:1237)c t(cid:1219).

A1 M(cid:1245)t th(cid:1219) gi(cid:1247)i (cid:255)(cid:1239)ng nh(cid:1193)t.

A1FI

V(cid:1199)n ph(cid:1257) thu(cid:1245)c quá nhi(cid:1221)u vào nhiên li(cid:1227)u hóa th(cid:1189)ch.

Kinh t(cid:1219) phát tri(cid:1223)n nhanh.

A1B

Cân b(cid:1205)ng gi(cid:1267)a các ngu(cid:1239)n (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng.

Dân s(cid:1237) toàn c(cid:1195)(cid:88)(cid:3) (cid:255)(cid:1189)t 9 t(cid:1273) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:21)(cid:19)(cid:24)(cid:19)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:87)(cid:1263) t(cid:1263) gi(cid:1191)m d(cid:1195)n.

S(cid:1269) lan truy(cid:1221)n nhanh chóng v(cid:1221) công ngh(cid:1227) m(cid:1247)i và ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m.

A1T

Chú tr(cid:1233)ng s(cid:1265) d(cid:1257)ng các ngu(cid:1239)n (cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)ng phi hóa th(cid:1189)ch.

A2 M(cid:1245)t th(cid:1219) gi(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng nh(cid:1193)t, các qu(cid:1237)c gia ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng không ph(cid:1237)i h(cid:1255)p.

S(cid:1269) phát tri(cid:1223)n kinh t(cid:1219) (cid:87)(cid:75)(cid:72)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1247)ng khu v(cid:1269)c.

Dân s(cid:1237) ti(cid:1219)p t(cid:1257)(cid:70)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74).

Ch(cid:1201)m v(cid:1221) ph(cid:1241) bi(cid:1219)n công ngh(cid:1227).

B1 M(cid:1245)t th(cid:1219) gi(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:1239)ng nh(cid:1193)t.

Kinh t(cid:1219) phát tri(cid:1223)n nhanh.

Dân s(cid:1237) toàn c(cid:1195)(cid:88)(cid:3)(cid:255)(cid:1189)t 9 t(cid:1273) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3)(cid:21)(cid:19)(cid:24)(cid:19)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:87)(cid:1263) t(cid:1263) gi(cid:1191)m d(cid:1195)n.

(cid:38)(cid:82)(cid:81)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:1133)(cid:1249)i s(cid:1265) d(cid:1257)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:116)(cid:87)(cid:3) (cid:87)(cid:106)(cid:76)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:88)(cid:92)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:3) (cid:70)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:74)(cid:75)(cid:1227) s(cid:1189)ch và ti(cid:1219)t ki(cid:1227)m (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c phát tri(cid:1223)n.

Chú tr(cid:1233)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:255)(cid:1219)n các gi(cid:1191)i pháp toàn c(cid:1195)u cho s(cid:1269) (cid:1241)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)nh v(cid:1221) kinh t(cid:1219), xã h(cid:1245)i (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng.

B2 M(cid:1245)t th(cid:1219) gi(cid:1247)(cid:76)(cid:3) (cid:78)(cid:75)(cid:123)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1239)ng nh(cid:1193)t c(cid:1259)a các qu(cid:1237)c gia ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245)ng không ph(cid:1237)i

h(cid:1255)p.

S(cid:1269) phát tri(cid:1223)n kinh t(cid:1219) (cid:87)(cid:75)(cid:72)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1231)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1247)ng khu v(cid:1269)c, kinh t(cid:1219) phát tri(cid:1223)n trung bình.

Dân s(cid:1237) v(cid:1199)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:79)(cid:76)(cid:114)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:1257)(cid:70)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1201)(cid:80)(cid:3)(cid:75)(cid:1131)(cid:81)(cid:3)(cid:78)(cid:1231)ch b(cid:1191)n A2.

H(cid:1245)p thông tin sau miêu t(cid:1191) nh(cid:1267)ng k(cid:1231)ch b(cid:1191)n chính (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c IPCC s(cid:1265) d(cid:1257)ng.

Chú tr(cid:1233)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:255)(cid:1219)n các gi(cid:1191)(cid:76)(cid:3) (cid:83)(cid:75)(cid:105)(cid:83)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)(cid:68)(cid:3) (cid:83)(cid:75)(cid:1133)(cid:1131)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:87)(cid:75)(cid:68)(cid:92)(cid:3) (cid:89)(cid:117)(cid:3) (cid:87)(cid:82)(cid:106)(cid:81)(cid:3) (cid:70)(cid:1195)u v(cid:1221) (cid:1241)(cid:81)(cid:3) (cid:255)(cid:1231)nh kinh t(cid:1219), xã h(cid:1245)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:80)(cid:123)(cid:76)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:1133)(cid:1249)ng.

S(cid:1269) ph(cid:1241) bi(cid:1219)n v(cid:1221) công ngh(cid:1227) ch(cid:1201)m và manh mún.

Các k(cid:1231)ch b(cid:1191)n B1 và A1T (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c cho là nh(cid:1267)ng k(cid:1231)ch b(cid:1191)n phát th(cid:1191)i th(cid:1193)p; B2 và A1B là phát th(cid:1191)i v(cid:1263)a và; A1F1 và A2 là các k(cid:1231)ch b(cid:1191)n phát th(cid:1191)i cao.

Hình 3 (cid:69)(cid:114)(cid:81)(cid:3) (cid:71)(cid:1133)(cid:1247)i th(cid:1223) hi(cid:1227)n m(cid:1261)(cid:70)(cid:3) (cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3) (cid:255)(cid:1245) trên toàn c(cid:1195)(cid:88)(cid:3) (cid:89)(cid:106)(cid:82)(cid:3) (cid:81)(cid:259)(cid:80)(cid:3) 2100 trong nh(cid:1267)ng k(cid:1231)ch b(cid:1191)n d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:1259)a IPCC.

Hình 3: Giá tr(cid:1231) trung bình c(cid:1259)a nhi(cid:1221)u mô hình k(cid:1219)t h(cid:1255)p và nh(cid:1267)ng kho(cid:1191)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:81)(cid:75)(cid:76)(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) b(cid:1221) m(cid:1211)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tính toán

B(cid:1191)ng d(cid:1133)(cid:1247)(cid:76)(cid:3)(cid:255)(cid:107)(cid:92)(cid:3)(cid:70)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1193)p s(cid:1237) li(cid:1227)u d(cid:1269) (cid:255)(cid:82)(cid:105)(cid:81)(cid:3)(cid:89)(cid:1221) m(cid:1269)c dâng c(cid:1259)(cid:68)(cid:3)(cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n, ph(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1259)a nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (cid:89)(cid:106)(cid:3)(cid:79)(cid:1133)(cid:1255)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:1133)(cid:68)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:82)(cid:3)(cid:80)(cid:76)(cid:1221)n Nam theo các k(cid:1231)ch b(cid:1191)n khác nhau c(cid:1259)a IPCC, so v(cid:1247)i th(cid:1249)i ký 1980-1999(7).

K(cid:1231)ch b(cid:1191)n Ph(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1259)a nhi(cid:1227)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245) (°C) M(cid:1269)(cid:70)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3) (cid:81)(cid:1133)(cid:1247)c bi(cid:1223)n (cm) Ph(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:70)(cid:1259)a (cid:79)(cid:1133)(cid:1255)n(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:1133)(cid:68) (%)

65 1.4 1.0 Th(cid:1193)p (B1)

75 2.0 1.5 Trung bình (B2)

100 2.6 1.9 Cao (A2)

Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH Qu(cid:1191)n lý Ngu(cid:1239)n Tài nguyên Thiên nhiên Vùng Ven bi(cid:1223)n t(cid:1229)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:54)(cid:121)(cid:70)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:259)(cid:81)(cid:74) 134 Tr(cid:1195)(cid:81)(cid:3)(cid:43)(cid:1133)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:264)(cid:1189)o (cid:55)(cid:83)(cid:3)(cid:54)(cid:121)(cid:70)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:259)(cid:81)(cid:74)(cid:15)(cid:3)(cid:57)(cid:76)(cid:1227)t Nam (cid:264)(cid:55)(cid:29)(cid:3) +84 79 3622164 +84 79 3622125 F: www.giz.de I: www.czm-soctrang.org.vn

Biến đổi khí hậu - Sổ tay hướng dẫn cho giáo viên THCS và THPT

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1241)i Khí H(cid:1201)u S(cid:1241) (cid:55)(cid:68)(cid:92)(cid:3)(cid:43)(cid:1133)(cid:1247)ng D(cid:1199)n Cho Giáo Viên THCS & THPT

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1241)i Khí H(cid:1201)u S(cid:1241) Tay H(cid:1133)(cid:1247)ng D(cid:1199)n Cho Giáo Viên THCS & THPT

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:264)(cid:1241)i Khí H(cid:1201)u S(cid:1241) Tay H(cid:1133)(cid:1247)ng D(cid:1199)n Cho Giáo Viên THCS & THPT

Bài 1:

Bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u (cid:177) nó là gì và nguyên nhân gây ra nó?

Bài 2: (cid:1190)(cid:81)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

T(cid:1241)ng c(cid:1245)ng

B(cid:1189)n có bi(cid:1219)t?

Bài 3:

(cid:47)(cid:106)(cid:80)(cid:3)(cid:86)(cid:68)(cid:82)(cid:3)(cid:255)(cid:1223) (cid:81)(cid:74)(cid:259)(cid:81)(cid:3)(cid:70)(cid:75)(cid:1211)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u?

Tài li(cid:1227)u tham kh(cid:1191)o 1 Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) 2007: Climate

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 1: Nh(cid:1267)ng ho(cid:1189)(cid:87)(cid:3)(cid:255)(cid:1245)ng ti(cid:1221)(cid:80)(cid:3)(cid:81)(cid:259)(cid:81)(cid:74)

3

i à d n a g i

n (cid:1227) (cid:255) (cid:3) (cid:68) (cid:85) (cid:3) (cid:87) (cid:1193) u x n (cid:1191) s (cid:1223) (cid:255) (cid:3) (cid:87) (cid:1237) (cid:255) (cid:3) (cid:70) (cid:1255) (cid:1133) (cid:255) (cid:3) (cid:75) (cid:70) (cid:1189) h t a ó h u (cid:1227)

i (cid:1191) h t

. t (cid:1193) (cid:255) (cid:3) (cid:87) (cid:1211) m (cid:1259) h p o a b à v n à r t y (cid:1191) h c c (cid:1247) (cid:1133) (cid:81) (cid:3) (cid:88) (cid:1221) h n ó c i h K

t (cid:1193) (cid:255) (cid:3) (cid:76) (cid:105) (cid:85) (cid:87) o h c

(cid:79) (cid:3) (cid:74) (cid:81) (cid:259) (cid:81) (cid:1191) h k ó c

. 7 1

. 6 1

. 1 2

. 8 1

. 2 2

. 3 2

. 4 2

. 1 1

. 5 1

c ú s a g i ô u n h n ì r t á u q g n o r t a r i (cid:1191) h t h n í k à h n í h k i (cid:1189) o l t (cid:1245) M . 0 2

. 9 1

i

g n (cid:1263)

h n (cid:1189) l y a h g n ó n g n (cid:1249) (cid:1133)

a (cid:1267) n y à n t

h n í k à h n í h k a r i (cid:1191) h t g n ô h k h n á b i a h

i (cid:1241) (cid:255) (cid:3) (cid:92) (cid:68) (cid:75) (cid:87) (cid:3) (cid:88) (cid:1195) (cid:255) (cid:3) (cid:87) (cid:1203) b c (cid:1269) v u h k t (cid:1245) m a (cid:1259) c u (cid:1201) h

(cid:3) (cid:70) (cid:126) (cid:86) (cid:3) (cid:68) (cid:74) (cid:3) (cid:76) (cid:123) (cid:88) (cid:81) (cid:3) (cid:81) (cid:259) (cid:75) (cid:70) (cid:3) (cid:92) (cid:68) (cid:75) (cid:68) (cid:126)

n (cid:1223) y u q í h k u (cid:1195) b o à v O N u (cid:1221) h n

.

.

.

.

(cid:1247) v í h k i (cid:1189) o l t (cid:1245) m a (cid:1259) c g n u h c n ê T

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

4 1

4

9

8

h n T 7

2 1

3 1

2

g n a g N

c (cid:1233) D

1

3

5

4

6

0 1

Ph(cid:1257) l(cid:1257)c 2: Các k(cid:1231)ch b(cid:1191)n bi(cid:1219)(cid:81)(cid:3)(cid:255)(cid:1241)i khí h(cid:1201)u

Có thể bạn quan tâm

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu