Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu thành phần loài và đặc trưng phân bố của bò sát tại huyện Bắc Trà My

B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO

ĐI HC ĐÀ NNG

NGUYN PHM HÙNG

NGHIÊN CU THÀNH PHN LOÀI

VÀ ĐC TRƯNG PHÂN B CA BÒ SÁT

TI HUYN BC TRÀ MY - TNH QUNG NAM

yê

ên

gà

àn

há

ái

h



c

Mã

s



TÓM TT LUN VĂN THC SĨ KHOA HC

Đà Nng - Năm 2012

Công trình ñưc hoàn thành ti

ĐI HC ĐÀ NNG

Ngưi hưng dn khoa hc : GS.TS. Lê Vũ Khôi

Phn bin 1 : PGS.TS. Đinh Th Phương Anh

Phn bin 2 : TS. Lê Trng Sơn

Lun văn ñưc bo v ti Hi ñng chm lun văn

tt nghip thc sĩ khoa hc hp ti Đi hc Đà Nng

ngày 15 tháng 12 năm 2012.

* Có th tìm hiu lun văn ti:

Trung tâm Thông tin - Hc liu, Đi hc Đà Nng

Thư vin Trưng Đi hc Sư Phm, Đi hc Đà Nng.

M ĐU

1. Lý do chn ñ tài

Bc Trà My là huyn min núi ca tnh Qung Nam,

din tích t nhiên toàn huyn là 164.558 ha. Đa hình huyn

Bc Trà My phc tp, nhiu sông sui, ña th ñi cao, ñt dc

him tr, ñ dc 250 chim trên dưi 80% so vi din tích t

nhiên. Huyn Bc Trà My có ba vùng ña hình khác nhau: vùng

núi cao, vùng núi thp và vùng ñi cao. Din tích che ph rng

là 43,7% so vi tng din tích toàn huyn. Bc Trà My là ñu

ngun quan trng cung cp nưc cho h thng sông Vu Gia –

Thu Bn và mt s sông sui  cánh bc tnh Qung Ngãi.

Mng lưi sông sui trên ña bàn huyn khá dày, dòng chy

mnh và lm thác ghnh. Sông Tranh có din tích lưu vc là

10.000 ha, dài 100 km, là con sông chính ca huyn.

Huyn Bc Trà My nm trong vùng nhit ñi gió mùa,

có hai mùa rõ rt. Lưng mưa trung bình hàng năm ca huyn

là 3.283 mm. Nhit ñ trung bình hàng năm ca huyn là 240C,

ñ m trung bình 80%.

Các loài bò sát gi mt vai trò ñáng k trong h

sinh thái vì là mt xích quan trng trong chui thc ăn t nhiên.

Đi vi con ngư i, chúng có ý nghĩa rt ln vì có th dùng

chúng làm thc phm, dưc liu, kĩ ngh da, nuôi làm

cnh…Trong nông nghip chúng có th góp phn kim soát sâu

bnh, làm gim nguy cơ phát tán sâu bnh, tiêu dit các loài

sinh v#t phá hoi mùa màng như chut. Hin nay, ngư i dân

trong vùng săn bt các loài bò sát vi s lưng ln ñ cung cp

cho th trư ng trong nưc và xut khu. Vic ch$n dòng xây

dng thu% ñin Sông Tranh II ñã tác ñng không nh& vào môi

trư ng sinh thái t nhiên, nh hưng ñn s tn ti và phân b

ca các loài bò sát ti ña phương.

Hin nay, chưa có mt nghiên cu c' th nào v thành phn

các loài và s phân b bò sát  huyn Bc Trà My - Qung Nam.

Vic hiu bit mt cách ñy ñ và khoa hc v thành

phn, ñ$c ñim sinh thái…ca bò sát là rt cn thit ñ nâng cao

hiu qu bo tn ngun gen.

T nhng cơ s khoa hc và thc ti(n ñó, vi mong mun

góp phn xây dng d)n liu và cơ s khoa hc cho vic qun lí,

bo tn ngun gen sinh v#t, vic khai thác và s* d'ng hp lý

ngun tài nguyên sinh v#t, chúng tôi chn và thc hin ñ tài:

“Nghiên cu thành phn loài và ñc trưng phân b ca Bò sát

ti huyn Bc Trà My tnh Qu ng Nam”.

2. M!c tiêu ca ñ tài

Nghiên cu hin trng các loài bò sát, ñ$c trưng phân

b ca bò sát  huyn Bc Trà My, tnh Qung Nam làm cơ s

khoa hc cho công tác qun lý, bo tn, khai thác và s* d'ng

hp lý ngun tài nguyên bò sát.

3. Ý nghĩa khoa hc và th#c ti$n

Kt qu nghiên cu ca ñ tài s+ là cơ s d liu v khu

h bò sát, góp phn xác ñnh ñ$c tính ĐDSH ti huyn Bc Trà

My - Qung Nam.

Cung cp d liu khoa hc, làm cơ s cho vic qun lý,

bo tn, phát trin bò sát ti huyn Bc Trà My, tnh Qung

Nam theo hưng phát trin bn vng.

4. N%i dung nghiên cu

- Điu tra, xác ñnh thành phn loài và ñánh giá tính

ĐDSH ca bò sát.

- Xác ñnh các loài quý him.

- Điu tra ñ$c trưng phân b ca bò sát.

- Điu tra tình hình khai thác, giá tr s* d'ng và trí thc

bn ña ñi vi bò sát.

- Điu tra các yu t ñe da làm suy gim ĐDSH các

loài bò sát  vùng nghiên cu.

- Đ xut các kin ngh qun lý, bo tn, ĐDSH nói

chung, bò sát nói riêng  huyn Bc Trà My - Qung Nam.

5. Đóng góp ca lu&n văn

Ln ñu tiên ti Bc Trà My - Qung Nam :

- Xác ñnh ñưc thành phn loài, ñ$c tính ña dng, ñ$c

trưng phân b ca bò sát.

- Xác ñnh ñưc hin trng khai thác, giá tr s* d'ng,

các yu t ñe do làm suy gim ĐDSH bò sát.

6. C(u trúc lu&n văn: Gm 95 trang:

Lu#n văn ngoài phn m ñu (4 trang), tài liu tham

kho, ph' l'c (26 trang), phn kt lu#n - kin ngh (3 trang) thì

có 3 chương:

Chương 1: Tng quan tài liu (8 trang)

Chương 2: Đi tưng, ña ñim, th i gian và phương

pháp nghiên cu (18 trang)

Chương 3: Kt qu và tho lu#n (36 trang)

CHƯƠNG 1 - T*NG QUAN TÀI LIU NGHIÊN CU

1.1. LƯ+C S, NGHIÊN CU BÒ SÁT VIT NAM

Bò sát hin ñi trên th gii có 4 b vi khong 8750 loài. Ti

Vit Nam, tính ñn năm 2009 ñã ghi nh#n ñưc 369 loài bò sát.

1.1.1. Nghiên cu v ĐDSH ca khu h bò sát

1.1.2. Nghiên cu v s# phân b ca bò sát

1.1.3. Nghiên cu sinh thái hc và sinh thái ng d!ng bò sát

1.2. LƯ+C S, NGHIÊN CU BÒ SÁT  TNH QUNG

NAM VÀ KHU V-C PH. CN.

Đã có mt s nghiên cu bò sát, lư,ng cư  các tnh Nam

Trung B, Tây Nguyên, thành ph Đà N-ng và vùng ph' c#n.

Năm 2000, Đinh Th Phương Anh, Nguy(n Minh Tùng, công

b 9 loài lư,ng cư và 25 loài bò sát  Khu bo tn thiên nhiên Sơn

Trà (Đà N-ng).

Năm 2003, Đinh Th Phương Anh, Lê Vũ Khôi, ñã kho sát

ĐDSH ñng v#t có xương sng  cn ti rng ñ$c d'ng Nam Hi

Vân, Đà N-ng; Năm 2003, Lê Vũ Khôi và Nguy(n Văn Sáng công

b 51 loài bò sát và 28 loài lư,ng cư trong bài Đa dng thành phn

loài loài bò sát, lư,ng cư  khu vc Bà Nà (Hòa Vang, Đà N-ng);

Năm 2003, Lê Vũ Khôi, Võ Văn Phú, Ngô Đc Chng, Lê Trng

Sơn ñã công b 21 loài lư,ng cư và 31 loài bò sát trong cun sách

ca mình “Đa dng sinh hc ñng vt Vưn Quc gia Bch Mã”

Đinh Th Phương Anh, Trn Duy Linh (2005), công b 47

loài bò sát thuc 47 ging ca 12 h và 2 b ti Khu bo tn thiên

nhiên Bà Nà - Núi Chúa, thành ph Đà N-ng.

Lê Nguyên Ng#t (1997), nghiên cu thành phn loài lư,ng

cư, bò sát  vùng núi Ngc Linh – Kontum, có tng cng 53 loài

thuc 30 h, 4 b.

Năm 2001 Lê Văn Tán, Võ Văn Phú, Lê Quang Minh, Đ

Xuân Cm ñã kho sát nghiên cu và công b cun “Đa dng sinh

hc tnh Qung Ngãi”. Theo ñó các tác gi ñã thng kê ñươc

65 loài bò sát và 29 loài lư,ng cư;

Lê Th Thanh, Lê Nguyên Ng#t (2011), D)n liu bưc

ñu v thành phn loài lư,ng cư và bò sát  vùng rng Cao

Muôn, huyn Ba Tơ, tnh Qung Ngãi ñã công b 51 loài bò sát

thuc 38 ging, 16 h, 2 b.

Ti tnh Qung Nam, vic nghiên cu lư,ng cư, bò sát

ít ñưc thc hin. Hin nay ch mi có Lê Nguyên Ng#t (1999),

kt qu kho sát bưc ñu h lư,ng cư, bò sát  vùng rng Tây

Qung Nam ñã phát hin 44 loài bò sát thuc 13 h, 2 b.

CBC-AMNH/IEBR Biotic Inventory Survey (1999),

Amphibians and reptiles Recorded During the 1999. Locality:

Ngoc Linh Range, Tra My District, Quang Nam Province, Viet

Nam ñã công b 34 loài bò sát lư,ng cư, trong ñó bò sát 11 loài

thuc 6 h và lư,ng cư là 23 loài thuc 5 h ti vùng núi Ngc

Linh, huyn Nam Trà My, tnh Qung Nam. Văn Ngc Cương,

Ngô Đc Chng (2007), nghiên cu khu h lư,ng cư và bò sát

ti vùng H Phú Ninh, Tnh Qung Nam ñã công b 59 loài

lư,ng cư bò sát thuc 19 h, 3 b.

Trong “K hoch hành ñng thc thi pháp lu#t nhm

qun lý, bo v ña dng sinh hc và tài nguyên thiên nhiên tnh

Qung Nam, 2005 – 2010 ca UBND tnh Qung Nam công b

 tnh Qung Nam có 48 loài bò sát, 38 loài ch nhái.

Cho ñn nay, chưa có tài liu nghiên cu ñiu tra bò

sát, ch nhái  huyn Bc Trà My.

CHƯƠNG 2

ĐI TƯ+NG, Đ/A ĐI0M, TH1I GIAN

VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU

2.1. GI2I THIU HUYN BC TRÀ MY - QUNG NAM.

Huyn Bc Trà My có din tích t nhiên là: 823,05 km2,

là mt trong nhng huyn thuc vùng núi cao ca tnh Qung

Nam, nm  1507'43'' ñn 15024'55'' vĩ ñ bc, 107048'36'' ñn

108033'00'' kinh ñ ñông.

Có ba dng ña hình cơ bn, gm ña hình núi cao, ña

hình ñi thp, ña hình thung lũng và sông sui.

Bc Trà My nm trong vùng khí h#u nhit ñi gió mùa.

Nhit ñ trung bình năm 24,50C. Lưng mưa trung bình năm là

4662 mm. Đ m trung bình các tháng luôn luôn cao, dao ñng t

80 ñn 99%.

Bc Trà My là ñu ngun quan trng to ngun nưc cho

sông Thu Bn và mt s sông  cánh Bc ca tnh Qung Ngãi.

Ch ñ dòng chy chu tác ñng ca ch ñ mưa, vì lưng mưa

ln nên dòng chy khá di dào.

Công trình thy ñin Sông Tranh II ñưc xây dng trên

thưng ngun Sông Tranh. Khi h thu% ñin tích nưc, có hin

tưng rung ñng và kèm theo ting n ln vi nhiu mc ñ khác

nhau. Nguyên nhân gây nên hin tưng trên là ñng ñt kích thích

vi cư ng ñ t 3,5 ñn hơn 4 ñ richter. Vic tích nưc ca thy

ñin càng làm gia tăng cư ng ñ hot ñng ca ñi ñt gãy. Đn

nay ñã tm dng tích nưc h thy ñin Sông Tranh II.

Tng dân s trong toàn huyn có 40.097 ngư i, trong ñó 50%

là dân tc Kinh, 50% còn li là các dân tc khác . Din tích ñt

canh tác ít, trình ñ canh tác còn thp, ch yu là qung canh nên

năng sut lúa thp, vì v#y ñ i sng nhân dân ch yu da vào

rng. H khai thác bt c ngun li t nhiên nào ñ s* d'ng trc

tip ho$c ñ bán. Riêng nhóm bò sát cũng b săn bt ñ trao ñi,

buôn bán, làm thc phm, cha bnh. Đn nay, s lưng nhiu

loài bò sát  Bc Trà My ñã gim sút nghiêm trng.

2.2. ĐI TƯ+NG, Đ/A ĐI0M, TH1I GIAN VÀ PHƯƠNG

PHÁP NGHIÊN CU.

2.2.1. Đi tư3ng và phm vi nghiên cu

- Các loài bò sát (Reptilia): thành phn loài và s phân b

ca chúng trong vùng nghiên cu.

- Nhng mi ñe da tác ñng ñn ña dng sinh hc ca

khu h bò sát  ña phương.

2.2.2. Đ4a ñi5m nghiên cu

Trên ña ph#n ca huyn Bc Trà My.

2.2.3. Th6i gian nghiên cu

Điu tra, kho sát thc ña ñưc tin hành qua 6 ñt:

- Đt 1: T 9 - 01 - 2012 ñn 15 - 01 - 2012 (7 ngày);

- Đt 2: T 16 - 02 - 2012 ñn 22 - 02 - 2012 (7 ngày);

- Đt 3: T 19 - 03 - 2012 ñn 25 - 03 - 2012 (7 ngày);

- Đt 4: T 24 - 05 - 2012 ñn 29 - 05 - 2012 (6 ngày);

- Đt 5: T 26 - 06 - 2012 ñn 30 - 06 - 2012 (5 ngày);

- Đt 6: T 18 - 07 - 2012 ñn 25 - 07 - 2012 (8 ngày).

Ngoài ra còn giành 10 ngày ñi ñiu tra  các xã không có

tuyn ñư ng kho sát ñi qua. Tng s ngày ñi ñiu tra trên thc

ña là 50 ngày.

2.2.4. Phương pháp nghiên cu

- Phương pháp k tha

- Nghiên cu ngoài th c ña

+ Điu tra theo tuyn kho sát

+ Thi ñim và phương pháp thu mu

+ X lý mu thu ñưc trên thc ña

+ Điu tra ngưi dân ña phương

- Nghiên cu trong phòng thí nghim

+ Phương pháp phân tích mu vt.

+ Phương pháp ñnh tên khoa hc các mu vt

- Tính t!n sut xut hin

- Tính h s tương ñng gi"a hai khu phân b

CHƯƠNG 3: K8T QU VÀ THO LUN

3.1. THÀNH PHN LOÀI BÒ SÁT  BC TRÀ MY

3.1.1. Nh&n xét v thành phn loài

Đã ghi nh#n  huyn Bc Trà My 48 loài thuc 38 ging,

15 h, 2 b Bò sát (Reptilia)

Bng 3.1. Thành ph!n loài Bò sát # huyn B$c Trà My

Stt Tên khoa hc Tên Vit Nam Tư liu

SQUAMATA B9 CÓ VY

1. Gekkonidae H Tc kè

Cyrtodactylus irregularis

(Smith, 1921)

Thch sùng

ngón vn lưng M(a)

2 Gekko gecko (Linnaeus, 1758) Tc kè M(a)

Gehyra mutilata (Wiegmann,

1834)

Thch sùng

c't M(a)

Hemidactylus frenatus

(Schlegel, 1836)

Thch sùng

ñuôi sn M(a)

Hemidactylus garnoti (Dumeril

et Bibron,1836)

Thch sùng

ñuôi d/p M(a)

Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu thành phần loài và đặc trưng phân bố của bò sát tại huyện Bắc Trà My - tỉnh Quảng Nam

Mục tiêu của đề tài: Nghiên cứu hiện trạng các loài bò sát, ñặc trưng phân bố của bò sát ở huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam làm cơ sở khoa học cho công tác quản lý, bảo tồn, khai thác và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên bò sát.

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi