LOGO

Ti u lu n s 2 ậ Cách s p x p hoa trên cành Cách s p x p hoa trên cành ể ế ế

ắ ắ

T 5 ổ – A1K64

1

N i dung

1 Các cách s p x p

ế

II

2

So sánh c m hoa vô h n và c m ụ hoa h u h n ữ

2

I.Các cách s p x p

ế

 Hoa moc riêng le

̣ ̉

 Cum hoa

̣

3

1.Hoa m c riêng l ọ

môt cuông không nhanh

đâu canh hay

ke la (la băc).

Môt minh trên ở

ở

̣ ̀ ̣ ́ ́

H ng (

Rosa chinensis)

c (

Cà đ c d ộ

ượ Datura metel)

4

̀ ̀ ̃ ́ ́ ́

2.Các ki u c m hoa ể ụ

: ki u phân nhánh c a tr c c m hoa

ụ ụ

D a trên ự  Đ n tr c: c m hoa vô h n ạ ụ ụ ơ  H p tr c: c m hoa có h n (xim) ạ ụ ụ ợ

ộ ụ : s phân nhánh c a hoa trong m t c m ự

D a vào ự  C m hoa đ n ơ ụ  C m hoa kép ụ  C m hoa h n h p ợ ỗ ụ

2.1.C m hoa đ n

ơ

2.1.1.C m hoa đ n vô h n

ơ

7

 Chùm  Bông  Ngù  Tán  Đ uầ

2.1.1.1Chùm

cum hoa

• Cum hoa hinh non dai. • Truc̣

̣ ̀ ́ ̀

không , mang nhiêu ̀ , moc ̣ so le.

̣

́ ́

̃ ̀ ̃ ́

ke 1 la ở i n d ở ướ t cac hoa ở

ướ

́

Chùm

phân nhanh́ hoa co cuông • Môi hoa năm băc; hoa ở c, lân l tr ̀ ượ phia trên n sau. ở

́

8

́

Chùm

Hoa B i (ưở Citrus grandis)

9

2.1.1.2.Bông

ư nh ng ư không co ́ ́ ̀ ̀

̣ gân nh chum hoa.

́ ́ ̀ ̣ ̣

Bông đuôi sóc Bông mo Bu ngồ

10

• Câu tao cuônǵ • Cac hoa ́ vao truc cum hoa. đinh sat • Co 3 loai đăc biêt ̣ : ́ ̣ ̣

Bông đuôi sóc

Bông đuôi soć

11

C m hoa bông mang toàn hoa đ n tính và ơ m c ọ thõng xu ngố , trông gi ng đuôi con sóc.

Bông đuôi sóc

Tai t

ng (

Acalypha wilkesiana Muell)

ượ

Hoa li u (ho ễ

̣ Salix)

12

Bông mo

c bao lá ọ

Bông mo

13

Bông có tr cụ c m ụ hoa n cạ và đ ượ b c b i m t cái ộ ở , g i là mo. b c toắ ọ

Bông mo

Bán h (ạ Typhonium trilobatum Schott.)

14

Bu ngồ

phân

15

Th c ch t là nh ng ữ ấ bông mo nh ng ư tr cụ c m hoa ụ nhánh.

Bu ngồ

Cau (Areca catechu L.)

16

2.1.1.3.Ngù

Ngù

17

Có c u t o theo ạ ấ nh ng ư ki u chùm d i có các hoa ở ướ cu ng dài đ đ a ể ư các hoa lên trên 1 m t ặ cùng ph ngẳ .

Ngù

Ph

ng vĩ (

Delonix regia Raf.)

ượ

Ornithogalum umbellatum

18

2.1.1.4.Tán

i, mang nhi u hoa

ể .

l ạ cu ngố ọ phát sinh t ừ  Các lá b c t

 Tr cụ c m hoa rút ng nắ ụ có ề m c t a ra nh ư ỏ 1 đi m h p ắ ụ ọ ở ố ổ ố

Tán

g c các cu ng hoa (t ng bao lá b c), b o v các hoa ệ khi còn ch a n . ở ả ư

19

 Hoa c, ở ướ

ngoài n tr ở trong n sau. ở

Tán

C n ầ

H ọ (Apiaceae)

20

2.1.1.5.Đ uầ

 Tr cụ c m hoa ụ ư rút ng nắ l ầ

ph ng lên nhi u hoa

 M i hoa m c i, ạ nh cái đ u,mang không cu ngố . ọ ở ẽ ắ

ồ ề ỗ ỏ ẩ

ắ ̣

ữ ổ

Đầ u

c, ở ướ

21

k lá b c m ng (v y). Quanh đ u còn ầ có nh ng lá b c khác hop thành t ng bao lá b c ắ , b o ả v các hoa khi còn là n . ụ ệ  Hoa phía ngoài n tr ở l n l t vào trong. ầ ượ

Đ uầ

H Cúc (

Asteraceae)

22

2.1.2.C m hoa đ n có h n(Xim)

ơ

Khái ni m xim

ng ng sinh tr

ng

ở ưở , sau đó hình đ m c ra các hoa khác

ể ọ

ừ ồ

: tr c chính mang m t hoa

ệ đ nh và thành các ch i bên và n sau. ở Phân lo iạ :

ọ ạ

̣ ̉ ̀ ́

 Xim m t ngộ ả: Xim môt nga hinh đinh ôc Xim m t ng hình b c p ả  Xim hai ngả  Xim nhi u ng  Xim co

23

ư

2.1.2.1.Xim môt nga ̣ ̉

̣ ́ ̣ ̀

Cum hoa co han nh ng s hinh ự thanh cac chôi bên chi xay ra t ng ừ cai môt.

̀ ́ ̀ ̉ ̉

́ ̣

Xim m t ng hình đinh c ả

ch i ồ ngướ hình ch ữ

 Đ u c m hoa du i th ng ỗ ẳ

Xim môt nga hinh đinh ôc

t v i ki u chùm: ể ắ ch ứ ̣ ̉ ̀ ́

25

k lá b c.  S hình thành các bên không cùng 1 h làm c m hoa có ụ chi (Z). ụ ầ d n ra. ầ  Phân bi ệ ớ ở đ i di n lá b c hoa ệ ố không ph i ắ ả ở ẽ

Xim m t ng hình đinh c ả

Lolium multiflorum

La d nơ (Iridaceae/Montbretia)

26

Xim m t ng hình b c p ả

ọ ạ

hình thành làm cho c m ụ i nh l ư ạ

 Các ch i bên v m t phía ề ộ hoa u n cong ố đuôi con b c p.

ọ ạ

Xim môt nga hinh bo cap

27

̣ ̉ ̀ ̣ ̣

Xim môt nga hinh bo cap

Vòi voi (h ọ Boraginaceae),

̣ ̉ ̀ ̣ ̣

2.1.2.2.Xim hai ngả

ụ ư

Xim hai ngả

̀

29

 C m hoa có h n nh ng s hình thành ự m i các ch i bên ỗ ồ ở 2 phía c p x y ra ả ấ t ng đôi m t, đ i ừ ố ộ . di n nhau ệ  T n cùng m i nhánh ậ là 1 hoa, va luôn n ở c hoa 2 bên. tr ướ

Xim hai ngả

Hoa M u đ n ( ẫ

ơ Ixora cocc inea L.)

30

2.1.2.3.Xim nhi u ng 2.1.2.3.Xim nhi u ng

ề ề

ả ả

ụ ư

ấ ồ ơ

 C m hoa có h n nh ng m i c p có ỗ h n hai ch i bên hình thành.

ấ ướ

Xim nhiêu nga

c cũng n ở c p sau. c hoa  Hoa c a c p tr ủ bao gi ờ tr ướ ở ấ

31

̀ ̉

Xim nhi u ng

Tr

ng sinh xuân

ườ

(Jatropha podagrica Hook.)

Ngô đ ng ồ

(Kalanchoe blossfeldiana Poelln.)

32

2.1.2.4.Xim co

 ầ ầ

ư

̣ ̣ ̀

Ho Bac ha (Lamiaceae)

 Đ c tr ng cho h B c ọ ạ

33

các nách lá g n đ u Ở thân hay cành m c ra các hoa, nh ng các nhánh c a c m hoa r t ấ ụ ừ ư t ng n nên trông nh và 1 ch m c t a ra ọ ỗ vào nhau. x p sát ế ư ặ hà (Lamiaceae).

Xim co

Gentiana lutea

iớ

Kinh gi (Elsholtzia ciliata)

Ích m u ẫ (Leonurus artemisia Houtt.)

34

2.2.C m hoa kép

Chùm kép Tán kép

35

2.2.1.Chum kep

̀ ́

ị ụ ể

ơ

Chùm kép

 V trí c a các hoa trên ủ tr c c m hoa ki u ụ c thay b ng chùm đ ượ các chùm đ n nh ỏ h n.ơ

Chum kep

Hoa hòe (Styphnolobium japonicum Schott)

37

̀ ́

2.2.2.Tan kep

́ ́

ỗ ố ỏ ơ ơ

ể ắ

ủ ố

Tan kep

́

́ ́ ổ

 V trí c a các hoa trên ị c m hoa tán thay b ng ằ ụ các tán đ n nh h n. ơ  G c m i tán đ n có 1 vòng lá b c bao riêng ắ tán đó (ti u bao lá b c).  G c c a c tán kép ả cũng co 1 vòng bao lá b c chung (t ng bao lá ắ b c).ắ

Tán kép

B ch ch ỉ (Angelica dahurica Benth. Et Hook)

39

2.3.C m hoa h n h p

Có r t nhi u ki u c m hoa h n h p

̀ ́

ề ấ khác nhau:  Chum tan  Ngu đâu Th c t ự ế

ấ ậ

có nhi u c m hoa r t ph c t p và không theo các quy lu t trên. ạ Khi đó vi c đ t tên ch theo hình d ng ệ và không ph bi n

nhi u loài.

ặ ổ ế ở

40

̀ ̀

2.3.1.Chùm tán

ị ộ ằ V trí các hoa trên c thay ượ ơ

m t chùm đ b ng m t tán đ n. ộ Ví d : h Nhân sâm ọ ụ

41

(Araliaceae ),...

2.3.2.Ngù đ uầ

ượ ầ

ị ộ ằ ể

ế

Hoa rau má lá rau mu ngố

42

V trí các hoa trên m t ngù đ c thay b ng các đ u nh . ỏ Ki u c m hoa này ụ khá ph bi n trong ổ Asteraceae). h Cúc( ọ

II.So sánh c m hoa vô h n và c m hoa h u h n

C m hoa vô h n

C m hoa h u h nạ

Đ u là c m hoa ụ

Gi ng nhau

ở ướ

Hoa m c tr c thì n tr ướ Tr c c m hoa phân ụ ụ nhánh đ n tr c ụ ơ

c, hoa m c sau thì n sau Tr c c m hoa phân ụ nhánh h p tr c ụ ợ

C m hoa tăng tr

ng vô

ng có

ưở

ưở

C m hoa tăng tr i h n gi

h nạ

ớ ạ

ế ụ

Khác nhau

+Tr c chính mang 1 hoa ụ đ nh và ng ng sinh ừ ở ỉ ng.

tr

+Tr c chính ti p t c sinh ụ ng và m c ra các hoa tr ọ ưở m i.ớ

ưở

+Không hình thành ch i ồ bên.

+Các ch i bên hình thành đ m c ra các hoa khác.

ể ọ

Tài li u tham kh o

http://thuviensinhhoc.com http://en.wikipedia.org www.vncreatures.net www.flickr.com Giao trinh th c vât hoc, Bô Y tê, NXB Y hoc, 2007 ự Phân lo i th c v t - Hoàng Th Bé ự ậ Private life of plants-BBC Documentary film.

44

́ ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ̣

Danh sách thành viên

Hà Th Thanh Huy n ề Ph m Thanh Quang Nguy n Quang Ch n ẩ ễ Ph m H i Y n ả ế Nghiêm Th Thanh Th o ả ị Đ ng Th Mai ị Nguy n Qu c Khánh ố ễ Ph m Qu c Tú ố Nguy n Xuân Tr ng ọ ễ Nguy n Ng c Hà ễ