
thực tế, đo đạc tỉ mỉ từng khu phố, căn nhà, con đường, hàng cây xanh... để quy
hoạch, đưa ra quy chế đô thị Sa Pa, được Bộ Xây dựng đánh giá cao, đáp ứng
yêu cầu nâng cao chất lượng đô thị và thẩm mỹ kiến trúc của khu phố nhà ở, khu
trung tâm, các khu phố xanh; đồng thời bảo vệ hiệu quả các danh thắng, bản
làng đồng bào dân tộc thiểu số trong quá trình phát triển đô thị Sa Pa.
Quy chế đô thị Sa Pa đã được UBND tỉnh Lào Cai công bố theo Quyết định số
498/QÐ-UBND ngày 8-9-2004. Quy chế này bao gồm sáu quy tắc định hướng
nhằm ngăn ngừa việc xây dựng nhà ở, khách sạn, công trình kiến trúc theo kiểu
tự phát, trong đó đặc biệt khống chế nghiêm ngặt về mật độ xây dựng, chiều cao
công trình và vật liệu xây dựng, để bảo vệ cảnh quan, môi trường, văn hóa đặc
trưng của Sa Pa. Cụ thể, các công trình kiến trúc, nhà ở phải có mái dốc; mật độ
xây dựng tối đa từ 60 đến 80% tùy theo diện tích lô đất; đối với khu phố cổ thị
trấn Sa Pa, chiều cao công trình tối đa là 14,5 m (kể cả mái), còn đối với khu
ngoại vi, chiều cao công trình tối đa là 9,5 m. Theo quy chế đô thị Sa Pa 2004,
cần phải phá bỏ tám công trình "phản" kiến trúc, cảnh quan ở phố Cầu Mây,
Phan Xi Păng; hạ độ cao của 12 công trình do chắn tầm nhìn ở các phố Mường
Hoa, Thạch Sơn, Thác Bạc... Tuy nhiên, qua sáu năm thực hiện quy chế, không
những không thực hiện được các yêu cầu trên mà tình trạng vi phạm quy chế có
chiều hướng gia tăng. Do sức hút từ du lịch và các chính sách ưu đãi thu hút đầu
tư của tỉnh Lào Cai, rất nhiều tổ chức, cá nhân đã "đổ tiền" vào Sa Pa xây khách
sạn, nhà nghỉ, khu vui chơi giải trí... Họ mua gom đất đai của người dân, chọn
lựa những vị trí đắc địa để xây khách sạn, nhà nghỉ. Chạy theo lợi nhuận, chủ
đầu tư xây công trình cao tầng để tăng số phòng ốc, giảm suất đầu tư, dẫn đến vi
phạm quy chế đô thị đã ban hành, thí dụ như khách sạn Mường Thanh, Grenn
Bamboo...; hoặc vi phạm chỉ giới xây dựng, như khách sạn Ngôi sao phương
bắc. Thấy các "đại gia" làm được, người dân địa phương cũng "làm liều" cơi nới
vi phạm chỉ giới, xây nhà ống cao tầng vi phạm quy chế đô thị. Phổ biến nhất là
tình trạng làm nhà không giấy phép, hoặc cố tình làm sai nội dung ghi trong giấy
phép. Theo thống kê của Phòng Quản lý đô thị Sa Pa, trong năm 2010, đã xử lý