Chiến tranh Boshin – Phần 1

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

88
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Địa điểm: Nhật Bản Kết quả: Mạc phủ sụp đổ; Phục hồi Hoàng quyền Tham chiến 1. 2. Phe bảo hoàng: Lãnh địa Satsuma, Lãnh địa Chōshū, Lãnh địa Tosa Mạc phủ Tokugawa, Cộng hòa Ezo Chỉ huy: Phe bảo hoàng:  Thống lĩnh tối cao: Thiên Hoàng Meiji, Tổng tư lệnh: Saigō Takamori, Lục quân: Kuroda Kiyotaka Mạc phủ:  Thống lĩnh tối cao: Tokugawa Yoshinobu, Lục quân: Katsu Kaishu, Hải quân: Enomoto Takeaki,  Cộng hòa Ezo: Tổng thống:Enomoto Takeaki, Tổng tư lệnh: Otori Keisuke, Hải quân: Arai Ikunosuke ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chiến tranh Boshin – Phần 1

Chiến tranh Boshin – Phần 1 Thời gian: Tháng 1 năm 1868 – tháng 5 năm 1869
Địa điểm: Nhật Bản Kết quả: Mạc phủ sụp đổ; Phục hồi Hoàng quyền Tham chiến Phe bảo hoàng: Lãnh địa Satsuma, Lãnh địa Chōshū, Lãnh địa Tosa 1. Mạc phủ Tokugawa, Cộng hòa Ezo 2. Chỉ huy: Phe bảo hoàng:  Thống lĩnh tối cao: Thiên Hoàng Meiji, Tổng tư lệnh: Saigō Takamori, Lục quân: Kuroda Kiyotaka Mạc phủ:  Thống lĩnh tối cao: Tokugawa Yoshinobu, Lục quân: Katsu Kaishu, Hải quân: Enomoto Takeaki,
Cộng hòa Ezo:  Tổng thống:Enomoto Takeaki, Tổng tư lệnh: Otori Keisuke, Hải quân: Arai Ikunosuke Thương vong: Phe bảo hoàng: ~1,000 chết  Phe Mạc phủ: ~3,000 chết  , Boshin Sensō?, "Chiến tranh Mậu Thìn") là Chiến tranh Boshin ( cuộc nội chiến ở Nhật Bản, từ 1868 đến 1869 giữa quân đội của Mạc phủ Tokugawa đang cầm quyền và những người muốn phục hồi quyền lực triều đình. Nguồn gốc chiến tranh là do sự bất mãn trong tầng lớp quý tộc và samurai trẻ với quá trình mở cửa Nhật Bản với người nước ngoài của Mạc phủ thập kỷ trước đó. Liên minh các samurai phía Nam và triều đình có được sự hợp tác của Nhật Hoàng Meiji trẻ tuổi, người sau này tuyên bố chấm dứt 250 năm chế độ Mạc phủ. Phong trào quân sự của quân đội bảo hoàng và các đội du kích ở Edo dẫn đến việc Tokugawa Yoshinobu, đ ương kim shogun, phát động một chiến dịch quân sự với mục đích chiếm lấy triều
đình ở Kyoto. Tình hình quân sự nhanh chóng chuyển biến theo hướng có lợi cho phe bảo hoàng tuy nhỏ hơn những được hiện đại hóa mạnh mẽ hơn, và sau hàng loạt trận đánh mà đỉnh cao là sự đầu hàng của Edo mà Yoshinobu tự mình thực hiện. Số quân còn lại của nhà Tokugawa rút lui về phía Bắc Honshū rồi sau đó là Hokkaidō, nơi họ thành lập nước Cộng hòa Ezo. Thất bại trong trận Hakodate khiến họ mất đi căn cứ địa cuối cùng và phe bảo hoàng chính thức nắm quyền lực tuyệt đối trên toàn nước Nhât, hoàn thành giai đoạn quân sự trong cuộc Minh Trị Duy Tân. Khoảng 120.000 lính đã được huy động trong cuộc chiến, và có khoảng 3.500 người chết. Cuối cùng, chiến thắng của phe bảo hoàng không tiếp tục mục đích trục xuất người nước ngoài khỏi Nhật Bản mà thay vào đó thi hành những chính sách tiếp tục hiện đại hóa với mục tiêu cuối cùng là tái đàm phán những Hiệp ước bất bình đẳng với các thế lực phương Tây. Nhờ sự bền bỉ của Saigō Takamori, một lãnh đạo nổi bật của lực lượng bảo hoàng, những người trung thành với nhà Tokugawa đã thể hiện tính ôn hòa của mình, và nhiều cựu chỉ huy Mạc phủ sau này được giao nhiều vị trí quan trọng dưới chế độ mới.
Bản đồ chiến dịch chiến tranh Boshin (1868-1869). Liên quân các lãnh địa phía Nam Satsuma, Chōshū và Tosa (màu đỏ) đánh bại quân đội Mạc phủ tại Toba-Fushimi, rồi từng bước nắm quyền kiểm soát phần còn lại nước Nhật cho đến cứ điểm cuối cùng ở hòn đảo phí Bắc Hokkaidō.
Chiến tranh Boshin chứng tỏ sự hiện đại hóa cao mà người Nhật đã đạt được 14 năm sau khi mở cửa với phương Tây, sự can thiệp mạnh mẽ của các quốc gia phương Tây (đặc biệt là Vương quốc Anh và Pháp) vào tình hình chính trị trong nước, và việc thiết lập lại Hoàng quyền. Càng về sau này, cuộc chiến ngày càng được người Nhật lãng mạn hóa, nhất là những người coi Minh Trị Duy Tân là một cuộc “cách mạng không đổ máu,” bất chấp số thương vong. Người Nhật đã làm nhiều vở kịch, bộ phim về cuộc chiến này, và một cố chi tiết của nó đã được kết hợp vào bộ phim Mỹ năm 2003 The Last Samurai. Bối cảnh chính trị Bất mãn với Mạc phủ Suốt hai thế kỷ trước năm 1854, Nhật Bản giới hạn nghiêm ngặt việc giao thương với người nước ngoài, với một số ngoại lệ đáng chú ý như Cao Ly qua đảo Tsushima, nhà Thanh qua quần đảo Ryūkyū và Hà Lan qua điểm trao đổi Dejima. Năm 1854, Commodore Perry mở cửa Nhật Bản với thương mại toàn cầu bằng biện pháp đe dọa quân sự, do đó bắt đầu thời kỳ phát triển nhanh chóng ngoại thương và Âu hóa. Nhờ một phần lớn và những điều
khoản mang tính sỉ nhục trong các hiệp ước bất bình đẳng, Mạc phủ sớm đối mặt với sự thù địch ở trong nước, sự đối nghịch này được cụ thể hóa thành phong trào bài ngoại sonnō jōi ("Tôn Vương, Nhương Di "). Nhật hoàng Kōmei ủng hộ xu thế này, và—phá vỡ truyền thống hàng thế kỷ của Hoàng gia—bắt đầu giữ vai trò chủ động trong công việc triều chính:khi cơ hội đến, ông phản đối lại các hiệp ước và cố can dự vào việc nối ngôi Shogun. Đỉnh cao nỗ lực của ông là vào tháng 3 năm 1863 với “Nhương di sắc mệnh”. Mặc dù Mạc phủ không có ý thi hành chiếu chỉ, điều này sau này lại hại chính Mạc phủ và người nước ngoài ở Nhật: sự kiện nổi tiếng nhất là việc thương nhân Charles Lennox Richardson bị sát hại, và cái chết của ông đã khiến Mạc phủ phải trả tiền bồi thường lên đến 100.000 Bảng Anh.[7] Những cuộc tấn công khác bao gồm việc bắn phá tàu ngoại quốc tại Shimonoseki. Trong năm 1864, những hành động này bị các thế lực ngoại quốc đáp trả mãnh liệt, ví dụ như vụ bắn phá Kagoshima của Anh và bắn phá Shimonoseki của liên quân các nước. Cùng lúc, quân đội Chōshū, cùng với những ronin bài ngoại, tiến hành nổi loại Hamaguri cố chiếm thành phố Kyoto, nơi triều đình của Thiên hoàng đóng, nhưng Shogun tương lai Tokugawa Yoshinobu dẫn đầu đội quân chinh phạt và đánh bại họ. Vào lúc
này, sự kháng cự trong giới lãnh đạo ở Chōshū cũng như triều đình giảm xuống, nhưng vài năm sau, nhà Tokugawa không thể kiểm soát được toàn bộ đất nước nữa khi mà phần lớn các daimyo bất tuân mệnh lệnh và yêu cầu từ Edo.[9] Trợ giúp quân sự Huấn luyện quân đội Mạc phủ nhờ phái đoàn quân sự Pháp năm 1867 Bất chấp vụ bắn phà Kagoshima, lãnh địa Satsuma trở nên thân thiết với nước Anh hơn và theo đuổi việc hiện đại hóa lục quân và hải quân nhờ sự trợ giúp của họ. Nhà buôn Scotland Thomas Blake Glover bán một số lượng lớn tàu chiến và súng ống cho các tỉnh miền Nam. Các chuyên gia quân sự Anh và Mỹ, thường là các cựu sĩ quan, có thể đã trục tiếp tham gia và các
trận đánh. Đại sứ Anh Harry Smith Parkes ủng hộ quân đội chống Shogun trong nỗ lực lập nên một Đế triều hợp pháp và thống nhất Nhật Bản, và để chống lại ảnh hưởng của người Pháp với Mạc phủ. Trong thời kỳ đó, các lãnh đạo Nam Nhật Bản như Saigō Takamori ở Satsuma, hay Itō Hirobumi và Inoue Kaoru ở Chōshū luôn chú tâm đến quan hệ cá nhân với các nhà ngoại giao Anh, đáng chú ý có Ernest Mason Satow. Mạc phủ cũng chuẩn bị cho các cuộc giao tranh quyết liệt hơn bằng đội quân hiện đại của mình. Người Anh, sau đó là đối tác quan trọng của Mạc phủ, rất miễn cưỡng trong việc cứu viện. Nhà Tokugawa do đó dần dựa chủ yếu và các chuyên gia Pháp, một phần còn vì uy thế quân sự của Napoleon III vào thời đó qua các cuộc Chiến tranh Crimea và Chiến tranh Italy. Mạc phủ tiến những bước dài trong công cuộc xây dựng quân đội hiện đại và hùng mạnh: hải quân với cốt lõi là hạm đội 8 tàu chiến hơi nước được đóng trong vài năm trước đó và thực sự là hạm đội hùng mạnh nhất châu Á. Năm 1865, kho đạn hải quân hiện đại đầu tiên của Nhật được kỹ sư Pháp Léonce Verny xây dựng tại Yokohama. Tháng 1 năm 1867, một phái đoàn quân sự Pháp đến để tổ chức lại quân đội Mạc phủ và thành lập đội quân tinh nhuệ, và một đơn đặt hàng được gửi đến Mỹ để mua tàu chiến bọc thép do Pháp đóng CSS Stonewall, "di tích" từ thời Nội chiến Hoa Kỳ. Theo tuyên bố trung lập của các nước phương Tây, nước Mỹ từ chối nhượng lại con tàu, nhưng một khi
sự trung lập bị bỏ qua, phe bảo hoàng có được con tàu này và sử dụng nó trong trận chiến Hakodate dưới cái tên Kōtetsu ("Thiết giáp"). Đảo chính quân sự (1866–1868) Sau cuộc đảo chính ở bên trong và cuộc nổi loạn cách tân của Chōshū, và dự định của Mạc phủ cử quân viễn chinh dẹp tan cuộc nổi loạn, Chōshū bí mật liên minh với phiên Satsuma. Tuy vậy, cuối năm 1866, đầu tiên là Shogun Iemochi và sau đó là Nhật hoàng Kōmei qua đời, sau đó là sự kế vị của Yoshinobu và Nhật hoàng Meiji. Những sự kiện này tạo ra “một xu thế không thể tránh khỏi” Ngày 9 tháng 11 năm 1867, mật chỉ của chính quyền Thiên Hoàng Meiji truyền xuống hai phiên Satsuma và Chōshū lệnh rằng “giết kẻ phản bội Yoshinobu." Tuy vậy, trước đó, theo đề xuất của daimyo Tosa, Yoshinobu từ nhiệm và trao trả quyền lực cho Thiên hoàng, đồng ý trở thành “công cụ thực thi” mệnh lệnh của Hoàng gia. Mạc phủ Tokugawa chấm dứt. Trong khi việc Yoshinobu từ nhiệm chỉ tạo ra một khoảng trống trên danh nghĩa trong thượng tầng quyền lực, bộ máy phức tạp dưới quyền ông vẫn tồn tại. Hơn nữa, chính quyền Mạc phủ, đặc biệt là nhà Tokugawa vẫn là lực
lượng nổi bật trong các mệnh lệnh chính trị và vẫn còn bảo lưu được nhiều đặc quyền, một viễn cảnh khó khăn mà hai phiên Satsuma và Chōshū không thể chịu đựng được. Mọi chuyện bùng nổ vào 1 tháng 3 năm 1868 khi hai phiên này chiếm lấy Hoàng cung ở Kyoto, và ngày sau đó dàn xếp để Thiên hoàng mới 15 tuổi Meiji tuyên bố phục hồi quyền lực của mình. Mặc dù đa phần hội đồng cố vấn Hoàng gia đồng tình với việc phục hồi sự trị vì trực tiếp của triều đình và định ủng hộ việc tiếp tục hợp tác với nhà Tokugawa (dưới cái gọi là "Công nghị chính thể phái" ( , kōgiseitaiha), Saigō Takamori đe dọa hội đồng phải bãi bỏ tước hiệu "shogun" và ra lệnh tịch thu đất đai của Yoshinobu.