Giáo án điện tử sinh học: Sinh học 12-CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP

ng IV: NG D NG DI TRUY N H C ng IV: NG D NG DI TRUY N H C

Ụ Ụ

Ứ Ứ

Ọ Ọ

Ề Ề

Ố

Ậ

Ch ươ Ch ươ t 19: Ti ế CH N GI NG V T NUÔI VÀ CÂY TR NG Ồ Ọ D A TRÊN NGU N BI N D T H P Ị Ổ Ợ Ự

Ồ

Ế

QUI TRÌNH T OẠ GI NG G M: Ố Ồ

ạ

ế

ệ

ứ

ồ ể

ị ể

- T o và duy trì dòng thu n có t

ể

ổ ợ ạ ầ ố

- T o ngu n bi n d làm nguyên li u cho ch n l c ọ ọ Nghiên c u ph n đ u ầ ầ - Đánh giá ki u hình đ ch n ra ki u gen mong mu n ố ọ tiên c a SGK trang ủ h p gen mong mu n t ế 75, Em hãy cho bi

c c a qui trình ớ ố

các b ủ ướ t o gi ng m i? ạ lai h÷u tÝnh t¹o

Nguån biÕn dÞ tæ hîp

ươ ra đ

ị ổ

ạ ạ

ọ

ệ ạ

ng pháp nào đã c bi n d t ế ượ h p?ợ h p T i sao bi n d t ế ị ổ ợ t i có vai trò đ c bi l ệ ặ trong quan tr ng trong vi c t o gi ng m i? ố ớ T¹o gièng cã u thÕ lai cao

T¹o gièng thuÇn c hñng

ế

ng pháp t o gi ng thu n d a trên Nhóm 1: Quan sát s đ hình 18.(1 và2), nêu cách ti n hành c a ph ủ ngu nồ bi nế dị tỏ h pợ ? ơ ồ ố ươ ự ạ ầ

ng pháp t o ủ ể ạ

Nhóm 2: u, nh ươ ượ gi ng thu n d a trên ngu n bi n d t h p? c đi m c a ph ồ Ư ầ ự ế ố ị ổ ợ

ạ

Nhóm 3: u th lai là gì? L y ví d minh ho ? ụ ng u th lai? C s di truy n h c c a hi n t Ư ế ề ấ ệ ượ ơ ở ư ủ ế ọ

ng pháp t o u th lai? ạ ư ươ ế

ự ạ ư ố

t Nam mà trên th gi i mà em đ ồ c bi t? Nhóm 4: Trình bày ph K m t vài thành t u t o gi ng v t nuôi và cây tr ng có u th ế ậ ể ộ lai cao ế ớ Vi ở ệ ượ ế

c đi m c a ph ng pháp t o gi ng có u Ư ượ ủ ể ươ ư ạ ố

Nhóm 5: u, nh th lai? ế

1. T O Gi NG THU N D A TRÊN NGU N BI N B T H P Ị Ổ Ợ Ự Ố Ồ Ạ Ầ Ế

ạ ủ

h p gen ọ ọ ầ ồ ổ ợ

th ph n ho c giao ph i g n ự ụ ọ ố ầ ấ ặ

Cách ti n hành: ế -T o dòng thu n ch ng khác nhau ầ - Lai các dòng thu n v i nhau r i ch n l c ra t ớ mong mu nố - Cho t ổ ợ đ t o ra gi ng thu n ố ể ạ h p gen “đã ch n” t ầ

AABBCC x aabbCC

AaBbCc

F1:

AABBCC AABbCC AAbbCC AaBbCC AabbCC aaBBCC AaBbCC

F2:

F3:

AABBCC AABbCC AAbbCC

AAbbCC

AabbCC aabbCC

AAbbCC

F4:

AAbbCC

F5:

AAbbCC

S đ lai minh ho quá trình ch n l c các t

ọ ọ

ơ ồ

ạ

ổ h pợ gen mong mu nố

Gi ng lúa Peta

ố

Gi ng Dee – geo woo- gen

ố

IR- 2 – 78

Takudan

Gi ng lúa IR8

ố

CICA4

IR22

M t ph n trong s đ t o gi ng lùn năng su t cao M t ph n trong s đ t o gi ng lùn năng su t cao ấ ấ ầ ầ ộ ộ ố ố ơ ồ ạ ơ ồ ạ

ượ ượ

ủ ủ

ể ể

ng pháp t o gi ng ạ ng pháp t o gi ng ạ

ố ố

u, nh * * u, nh d a trên ngu n bi n d t d a trên ngu n bi n d t

c đi m c a ph c đi m c a ph ế ế

ươ ươ h p: ị ổ ợ h p: ị ổ ợ

Ư Ư ự ự

ồ ồ

ỹ

ậ

ấ ấ

ờ

• K thu t không ph c t p ứ

ư

h p gen mong mu n

ố ở ạ

ườ

ể d ng thu n ầ ng phân li trong quá h p

ả

ứ ạ nh ng m t r t ư nhi u th i gian, công s c đ đánh giá t ng ừ ể ề h p gen cũng nh tìm cách đ duy trì t ổ ợ c t đ ượ ổ ợ ch ng vì các gen th ủ trình gi m phân, nên ch có nh ng t gen đ c bi ặ

ổ ợ t m i có th duy trì n đ nh. ị

ữ ổ

ỉ ể

ệ

ớ

II. T o gi ng lai có u th lai cao II. T o gi ng lai có u th lai cao

ư ư

ế ế

ạ ạ

ố ố

1. Khái ni m u th lai ệ ư ế

ng con lai có năng su t, s c ch ng ch u, kh ả ấ ụ ng và phát tri n cao v ạ ưở

Là hi n t ệ ượ năng sinh tr b m . ố ẹ 2. C s di truy n c a hi n t Nhóm 3: u th lai là gì? Ư ế ố ứ ị L y ví d minh h c? ấ ọ t tr i so v i các d ng ể ớ ượ ộ C s di truy n h c c a ơ ở ủ ọ ề ng u th lai? hi n t ế ư ệ ượ ng u th lai ệ ượ ế ư ơ ở ủ ề

thuy t “siêu tr i”cho r ng;

ộ

ế

ị ợ ử

ở ạ

ằ

t tr i v nhi u m t so v i các d ng b m thu n ớ

ề

ạ

ặ

ầ

• Gi tr ng thái d h p t ả v nhi u c p gen khác nhau, con lai có ki u hình ể ặ ề ề v ố ẹ ượ ộ ề ch ng. ủ

AABB < AaBb > aabb

2- Ph 2- Ph

ươ ươ

ng pháp t o u th lai ạ ư ng pháp t o u th lai ạ ư

ế ế

ng pháp t o

ươ

ạ

.

ạ

ầ

t

ổ ợ

ế

Vi ở ệ ế ớ

ị

• T o ra các dòng thu n ch ng khác nhau ủ ầ Trình bày ph u th lai? ư ế • Lai các dòng thu n ch ng v i nhau đ tìn ra ể ớ ủ K m t vài thành t u t o ự ạ ể ộ gi ng v t nuôi và cây tr ng ậ ồ ố h p lai cho u th lai cao. ư t có u th lai cao ế Nam mà trên th gi i mà - Lai thu n ngh ch ậ c bi em đ

ượ

ế

- Lai khác dòng: + Lai khác dòng đ n:

dòng A x dòng B ﬁ

dòng C

+Lai khác dòng kép: dòng A x dòng B ﬁ dòng D x dòng E ﬁ dòng C x dòng F ﬁ

dòng F dòng G

Con lai có năng su t cao

ấ

* u đi m: Ư ể * u đi m: Ư ể

Ư

* Nh * Nh

ượ ượ

c đi m: ể c đi m: ể

c đi m ể ng ươ ố

ề ề

ệ ệ

ổ ợ ổ ợ

u, nh ượ c a ph ủ pháp t o gi ng ạ Ư ố ấ Ư ố ấ có u th lai?

ế

h p gen cho TL t n r t nhi u h p gen cho TL t n r t nhi u ư

c tr c tr

h p lai nào h p lai nào Ư Ư

ự ự ả ả

ệ ệ

ệ ệ ầ ầ ố

ể

-Vi c tìm ki m t Vi c tìm ki m t ế ế công s c, th i gian và kinh phí. ờ ứ công s c, th i gian và kinh phí. ờ ứ c t - Khó có th tiên đoán đ ướ ổ ợ ượ ể c t - Khó có th tiên đoán đ ướ ổ ợ ượ ể h p lai nào không cho TL. cho TL, t ổ ợ Ư cho TL, t h p lai nào không cho TL. ổ ợ Ư - Vi c duy trì TL r t khó th c hi n vì TL ch ỉ Ư ấ Ư ệ - Vi c duy trì TL r t khó th c hi n vì TL ch Ư ấ Ư ệ ỉ F bi u hi n cao nh t ấ ở 11 ể F bi u hi n cao nh t ấ ở ể  không s d ng F ử ụ hệhệ

và gi m d n qua các th ế và gi m d n qua các th ế 1 đ làm gi ng

4. M t vài thành t u ng d ng u th lai trong 4. M t vài thành t u ng d ng u th lai trong

ộ ộ

ự ứ ự ứ

ư ư Vi Vi

ế ế t Nam t Nam

ụ ụ s n xu t nông nghi p ệ ở ệ ả s n xu t nông nghi p ệ ở ệ ả

ấ ấ

ế

ỗ ươ ợ

ạ ậ

• Lúa: • Ngô: VN10, VN5, Biôxit, n p,... • L c, Đ t ng,..... • V t nuôi: L n, gà, dê, bò (bò vàng Thanh ị ầ

ị

hoá v i bò Hônsten Hà Lan), v t lai:v t B u ớ v i v t c ) ớ ị ỏ

NGU N NGUYÊN LI U CHO T O GI NG Ệ Ồ Ố Ạ

Ngu n gen t ồ

ệ

ế

ạ

ộ ệ

ọ

ứ ố

ồ

+ Là ngu n gen đ c s u t p ồ ượ ư ậ nhiên v m t gi ng trong t ố ề ộ ự v t nuôi cây tr ng nào đó ậ ﬁ b s u t p gi ng

ộ ư ậ

ố

ồ

Ở

đâu?

cây tr ng, b s u t p là ng ho c ặ

ệ IRRI

+ Vi c lai gi ng và gây đ t bi n ố t o ra ngu n nguyên li u cho ồ Qua nghiên c u ph n I ầ ngu n gen nhân ch n gi ng- t ế và II, em hãy cho bi t oạ hay ngân hàng gen ngu n nguyên li u cho ệ ồ c l y t t o ạ gi ng đ ượ ấ ừ ố + Ngân hàng gen v lúa là Vi n nghiên c u lúa qu c t ứ

ề ố ế

ở

+ ộ ư ậ các ch ng đ a ph ươ ị ủ các trung tâm các d ng ạ phát sinh gi ng cây tr ng ố

ồ

nhiên Ngu n gen nhân t o ự ạ ồ