Ti u lu n Tri t ể ậ ế
L I GI I THI UỜ Ớ Ệ
N c ta đi lên Ch Nghĩa Xã H i t m t n c nông nghi p l c h u,ướ ủ ộ ừ ộ ướ ệ ạ ậ
c s v t ch t kĩ thu t th p kém, trình đ c a l c l ng s n xu t ch aơ ở ậ ấ ậ ấ ộ ủ ự ượ ả ấ ư
cao, quan h s n xu t m i ch a hoàn thi n. Vì v y, công nghi p hoá - hi nệ ả ấ ớ ư ệ ậ ệ ệ
đ i hoá (CNH-HĐH) là m t xu h ng khách quan, phù h p v i xu th c aạ ộ ướ ợ ớ ế ủ
th i đ i và hoàn c nh đ t n c góp ph n t o d ng c s v t ch t kĩ thu tờ ạ ả ấ ướ ầ ạ ự ơ ở ậ ấ ậ
cho Ch Nghĩa Xã H i, hoàn thi n quan h s n xu t.ủ ộ ệ ệ ả ấ
Do CNH-HĐH có ý nghĩa vô cùng to l n v i n c ta nên đã có r tớ ớ ướ ấ
nhi u nhà khoa h c, nhà nghiên c u, nhà kinh t ... và c sinh viên nghiênề ọ ứ ế ả
c u v đ tài này nh m đ a ra gi i pháp thúc đ y nhanh quá trình CNH-ứ ề ề ằ ư ả ẩ
HĐH. Trong s các công trình đó có không ít nh ng công trình có tác d ngố ữ ụ
l n đ i v i quá trình CNH-HĐH n c ta. ớ ố ớ ở ướ
Đ i v i tôi, đ c sinh ra và l n lên đúng vào th i đi m đ t n c b tố ớ ượ ớ ờ ể ấ ướ ắ
đ u đ y nhanh quá trình CNH-HĐH, tôi mong đóng góp ph n nào đó côngầ ẩ ầ
s c c a mình vào s nghi p chung c a đ t n c. Chính vì v y, tôi ch n đứ ủ ự ệ ủ ấ ướ ậ ọ ề
tài “Công nghi p hoá-hi n đ i hoá.Th c tr ng và gi i pháp n c taệ ệ ạ ự ạ ả ở ướ
hi n nayệ.”
Trong đ tài có s d ng và tham kh o nhi u tài li u và quan đi mề ử ụ ả ề ệ ể
c a các nhà nghiên c u khác.ủ ứ
Em xin chân thành c m n th y giáo Lê Ng c Thông đã giúp đ emả ơ ầ ọ ỡ
hoàn thành đ tài này.ề
Hà N i. ngày15 tháng 05 năm 2007ộ
Sinh viên: Tr n Th Chúcầ ị
Tr n Th Chúc - Ki m toán 48Cầ ị ể
A. GI I THI U Đ TÀIỚ Ệ Ề
I.QUAN NI M V CNH-HĐH TRÊN TH GI I VÀ VI T NAMỆ Ề Ế Ớ Ở Ệ
Trên th gi i, khi cách m ng công nghi p đ c ti n hành Tây Âuế ớ ạ ệ ượ ế ở
( các n c Anh, Pháp, Đ c...), M và Nh t .Khi đó, CNH đ c hi uở ướ ứ ở ỹ ở ậ ượ ể
là quá trình thay th lao đ ng th công b ng lao đ ng s d ng máy mócế ộ ủ ằ ộ ử ụ
.Nh ng do t t c m i khái ni m kinh t nói chung và khái ni m CNH nóiư ấ ả ọ ệ ế ệ
riêng đ u mang tính l ch s nghĩa là luôn có s thay đ i và phát tri n cùngề ị ử ự ổ ể
l ch s c a n n s n xu t xã h i, c a khoa h c công ngh .Vì v y, hi n nayị ử ủ ề ả ấ ộ ủ ọ ệ ậ ệ
quan ni m v công nghi p hoá đã có s thay đ i so v i tr c r t nhi u.ệ ề ệ ự ổ ớ ướ ấ ề
Vi t Nam do có s k th à, ch n l c nh ng tri th c văn minh c aỞ ệ ự ế ư ọ ọ ữ ứ ủ
nhân lo i và rút ra nh ng bài h c kinh nghi m trong l ch s ti n hành côngạ ữ ọ ệ ị ử ế
nghi p hoá và th c ti n cu c cách m ng công nghi p hoá Vi t Nam trongệ ự ễ ộ ạ ệ ệ
th i kỳ đ i m i. H i ngh ban ch p hành trung ng l n th VII khoá VI vàờ ổ ớ ộ ị ấ ươ ầ ứ
đ i h i đ i bi u toàn qu c th VII Đ ng c ng s n Vi t Nam xác đ nh:ạ ộ ạ ể ố ứ ả ộ ả ệ ị
“Công nghi p hoá là quá trình chuy n đ i căn b n toàn di n các ho t đ ngệ ể ổ ả ệ ạ ộ
s n xu t và kinh doanh ,d ch v và qu n lý kinh t xã h i t s d ng m tả ấ ị ụ ả ế ộ ừ ử ụ ộ
cách ph bi n s c lao đ ng cùng v i công ngh ph ng ti n và ph ngổ ế ứ ộ ớ ệ ươ ệ ươ
pháp tiên ti n hi n đ i d a trên s phát tri n c a công nghi p và ti n bế ệ ạ ự ự ể ủ ệ ế ộ
khoa h c công ngh t o ra năng xu t lao đ ng caọ ệ ạ ấ ộ o ”
Khái ni m công nghi p hoá nh v y Đ ng ta đã xác đ nh r ng h nệ ệ ư ậ ả ị ộ ơ
nh ng quan đi m tr c đó bao g m t t c ho t đ ng s n xu t kinh doanh,ữ ể ướ ồ ấ ả ạ ộ ả ấ
c v d ch v và qu n lý kinh t xã h i đ c s d ng b ng các ph ngả ề ị ụ ả ế ộ ượ ử ụ ằ ươ
ti n tiên ti n hi n đ i cùng v i kĩ thu t và công ngh cao. Nh v y tệ ế ệ ạ ớ ậ ệ ư ậ ư
t ng CNH không bó h p trong ph m vi các trình đ l c l ng s n xu tưở ẹ ạ ộ ự ượ ả ấ
đ n thu n, kĩ thu t đ n thu n đ chuy n lao đ ng th công thành lao đ ngơ ầ ậ ơ ầ ể ể ộ ủ ộ
c khí nh quan ni m tr c đây.ơ ư ệ ướ
Do nh ng bi n đ i c a n n kinh t th gi i và đi u ki n c th c aữ ế ổ ủ ề ế ế ớ ề ệ ụ ể ủ
đ t n c, CNH Vi t Nam hi n nay có nh ng đ c đi m ch y u sau đây:ấ ướ ở ệ ệ ữ ặ ể ủ ế
Th nh tứ ấ : CNH ph i g n li n v i HĐH. S dĩ nh v y là vì trên thả ắ ề ớ ở ư ậ ế
gi i đang di n ra cu c cách m ng khoa h c và công ngh hi n đ i. M t sớ ễ ộ ạ ọ ệ ệ ạ ộ ố
n c phát tri n đã b t đ u chuy n t kinh t công nghi p sang kinh t triướ ể ắ ầ ể ừ ế ệ ế
th c, nên ph i tranh th ng d ng nh ng thành t u khoa h c và công ngh ,ứ ả ủ ứ ụ ữ ự ọ ệ
ti p c n v i kinh t tri th c đ hi n đ i hoá nh ng ngành, nh ng khâu,ế ậ ớ ế ứ ể ệ ạ ữ ữ
nh ng lĩnh v c có kh năng nh y v t.ữ ự ả ả ọ
Th haiứ: CNH ph i n m m c tiêu đ c l p dân t c và ch nghĩa xãả ằ ụ ộ ậ ộ ủ
h i. CNH là t t y u c a các n c nh ng v i m i n c m c tiêu và tínhộ ấ ế ủ ướ ư ớ ỗ ướ ụ
ch t c a CNH l i khác. n c ta, CNH nh m xây d ng c s v t ch tấ ủ ạ Ở ướ ằ ự ơ ở ậ ấ
cho Ch Nghĩa Xã H i, tăng c ng s c m nh đ b o v n n đ c l p dânủ ộ ườ ứ ạ ể ả ệ ề ộ ậ
t c.ộ
2
Ti u lu n Tri t ể ậ ế
Th baứ: CNH trong đi u ki n kinh t th tr ng có s đi u ti t c aề ệ ế ị ườ ự ề ế ủ
nhà n c. Đi u này làm cho CNH trong giai đo n hi n nay khác v i CNHướ ề ạ ệ ớ
trong giai đo n đ i m i. Trong c ch qu n lí kinh t k ho ch hoá t pạ ổ ớ ơ ế ả ế ế ạ ậ
trung-hành chính, bao c p, CNH đ c th c hi n theo k ho ch, m nh l nhấ ượ ự ệ ế ạ ệ ệ
c a nhà n c. Trong c ch kinh t hi n nay nhà n c v n gi vai trò h tủ ướ ơ ế ế ệ ướ ẫ ữ ế
s c quan tr ng trong quá trình CNH. Nh ng CNH không xu t phát t chứ ọ ư ấ ừ ủ
quan nhà n c, nó đòi h i ph i v n d ng các quy lu t khách quan mà tr cướ ỏ ả ậ ụ ậ ướ
h t là quy lu t th tr ng.ế ậ ị ườ
Th t :ứ ư CNH-HĐH n n kinh t qu c dân trong b i c nh toàn c uề ế ố ố ả ầ
hoá n n kinh t . Vì th m c a n n kinh t , phát tri n các quan h kinh tề ế ế ở ử ề ế ể ệ ế
qu c t là t t y u đ i v i n c ta hi n nay.ố ế ấ ế ố ớ ướ ệ
CNH trong đi u ki n “ề ệ chi n l cế ượ ” kinh t m có th đi nhanh n uế ở ể ế
chúng ta bi t t n d ng, tranh th đ c thành t u c a th gi i và s giúp đế ậ ụ ủ ượ ự ủ ế ớ ự ỡ
qu c t . Công nghi p hoá trong đi u ki n”ố ế ệ ề ệ chi n l cế ựơ ” kinh t m cũngế ở
gây ra không ít nh ng tr ng i do nh ng tác d ng tiêu c c c a n n kinh tữ ở ạ ữ ụ ự ủ ề ế
th gi i, do tr t t c a n n kinh t th gi i mà các n c t b n phát tri nế ớ ậ ự ủ ề ế ế ớ ướ ư ả ể
thi t l p không có l i cho các n c nghèo, l c h u.Vì th , CNH-HĐH ph iế ậ ợ ướ ạ ậ ế ả
đ m b o xây d ng n n kinh t n c ta là m t n n kinh t đ c l p.ả ả ự ề ế ướ ộ ề ế ộ ậ
II.Ý NGHĨA C A Đ TÀI.Ủ Ề
1.Ý NGHĨA TR C TI P C A Đ TÀIỰ Ế Ủ Ề
Đ i v i quá trình CNH-HĐH Vi t Nam, đ tài có r t nhi u ý nghĩaố ớ ở ệ ề ấ ề
và tác d ng to l n .Trong đó, m t s ý nghĩa n i b t c a đ tài là:ụ ớ ộ ố ổ ậ ủ ề
Th nh tứ ấ : đ tài đã phân tích đánh giá chính xác th c tr ng xây d ngề ự ạ ự
CNH-HĐH Vi t Nam hi n nay. Đó là nh ng đánh giá, phân tích v ti nở ệ ệ ữ ề ề
đ th c hi n CNH-HĐH n c ta, k t qu thành t u cũng nh nh ng m tề ự ệ ở ướ ế ả ự ư ữ ặ
h n ch y u kém trong quá trình xây d ng CNH-HĐH đ t n c .Thêm n aạ ế ế ự ấ ướ ữ
đ tài đã làm rõ đ c nguyên nhân d n t i th c tr ng c a CNH-HĐH ề ượ ẫ ớ ự ạ ủ ở
n c ta hi n nay .M c đích c a vi c này là nh m hi u rõ h n v CNH-ướ ệ ụ ủ ệ ằ ể ơ ề
HĐH Vi t Nam đ t đó có th đ a ra đ c các gi i pháp làm thúc đ yở ệ ể ừ ể ư ượ ả ẩ
quá trình CNH-HĐH n c ta nhanh h n.ở ướ ơ
Th haiứ:V i vi c đ tài s d ng quan đi m toàn di n đ tìm ra cácớ ệ ề ử ụ ể ệ ể
quan h gi a CNH-HĐH v i m t s y u t nh (l c l ng s n xu t, khoaệ ữ ớ ộ ố ế ố ư ự ưọ ả ấ
h c công ngh , v n lao đ ng...). T đây, chúng ta có th hi u rõ h n vọ ệ ố ộ ừ ể ể ơ ề
CNH-HĐH đ có th đ a ra đ c các gi i pháp có hi u qu nh t choể ể ư ượ ả ệ ả ấ
CNH-HĐH n c ta.ướ
Th baứ:Đ tài đã đ a ra đ c m t s gi i pháp vĩ mô thúc đ y quáề ư ượ ộ ố ả ẩ
trình công nghi p hoá n c ta b ng cách s d ng quan đi m phát tri nệ ở ướ ằ ử ụ ể ể
đ v ch ra con đ ng phát tri n.T t c các gi i pháp trên đ u đ c đ tể ạ ườ ể ấ ả ả ề ượ ặ
trong đi u ki n c th c a đ t n c ta và th gi i .Do khi đ a ra các gi iề ệ ụ ể ủ ấ ướ ế ớ ư ả
pháp đ tài đã quán tri t s d ng quan đi m l ch s .ề ệ ử ụ ể ị ử
Tr n Th Chúc - Ki m toán 48Cầ ị ể
Trên đây ch là ba ý nghĩa và tác d ng n i b t c a đ tài. Ngoài ra,ỉ ụ ổ ậ ủ ề
đ tài còn m t s ý nghĩa khác nh : đã v n d ng đ c tri t h c Mác-Lêninề ộ ố ư ậ ụ ượ ế ọ
và t t ng H Chí Minh vào trong th c ti n quá trình CNH-HĐH Vi tư ưở ồ ự ễ ở ệ
Nam.
2. Ý NGHĨA C A Đ TÀI THÔNG QUA Ý NGHĨA VI C XÂY D NGỦ Ề Ệ Ự
CNH-HĐH VI T NAMỞ Ệ
T th p niên 60 c a th k XX, d i s lãnh đ o c a Đ ng, nhânừ ậ ủ ế ỉ ướ ự ạ ủ ả
dân ta đã hi u đ c tác d ng c a CNH-HĐH đ i v i n c ta r t to l n.ể ượ ụ ủ ố ớ ướ ấ ớ
Trong đó n i b t là:ổ ậ
CNH tr c h t là quá trình th c hi n m c tiêu xây d ng kinh t Xãướ ế ự ệ ụ ự ế
H i Ch Nghĩa. Đó là quá trình th c hi n chi n l c phát tri n kinh t xãộ ủ ự ệ ế ượ ể ế
h i nh m c i bi n m t xã h i nông nghi p thành m t xã h i công nghi pộ ằ ả ế ộ ộ ệ ộ ộ ệ
g n v i vi c hình thành t ng b c quan h s n xu t ti n b , ngày càngắ ớ ệ ừ ướ ệ ả ấ ế ộ
th hi n b n ch t u vi t c a ch đ m i Xã H i Ch Nghĩa.ể ệ ả ấ ư ệ ủ ế ộ ớ ộ ủ
N c ta đi lên Ch Nghĩa Xã H i v i xu t phát đi m th p, n n nôngướ ủ ộ ớ ấ ể ấ ề
nghi p l c h u, bình quân ru ng đ t th p, 80% dân c s ng nông thôn cóệ ạ ậ ộ ấ ấ ư ố ở
m c thu nh p th p, s c mua h n ch . Vì v y, quá trình CNH là quá trìnhứ ậ ấ ứ ạ ế ậ
t o đi u ki n v t ch t kĩ thu t c n thi t v con ng i và v khoa h cạ ề ệ ậ ấ ậ ầ ế ề ườ ề ọ
công ngh thúc đ y chuy n d ch c c u kinh t nh m huy đ ng và sệ ẩ ể ị ơ ấ ế ằ ộ ử
d ng có hi u qu m i ngu n l c đ không ng ng tăng năng su t lao đ ngụ ệ ả ọ ồ ự ể ừ ấ ộ
làm cho n n kinh t tăng tr ng nhanh, nâng cao đ i s ng văn hoá cho nhânề ế ưở ờ ố
dân, th c hi n ti n b và công b ng xã h i, b o v và c i thi n môiự ệ ế ộ ằ ộ ả ệ ả ệ
tr ng sinh thái.ườ
Quá trình CNH t o ra c s v t ch t đ làm bi n đ i v ch t l cạ ơ ở ậ ấ ể ế ổ ề ấ ự
l ng s n xu t nh đó nâng cao vai trò c a ng i lao đ ng-nhân t trungượ ả ấ ờ ủ ườ ộ ố
tâm trong n n kinh t Xã H i Ch Nghĩa. T o đi u ki n v t ch t cho vi cề ế ộ ủ ạ ề ệ ậ ấ ệ
xây d ng n n văn hoá Vi t Nam tiên ti n đ m đà b n s c dân t c.ự ề ệ ế ậ ả ắ ộ
N n kinh t tăng tr ng và phát tri n nh thành t u công nghi p hoáề ế ưở ể ờ ự ệ
mang l i là c s đ c ng c kh i liên minh v ng ch c gi a giai c p côngạ ơ ở ể ủ ố ố ữ ắ ữ ấ
nhân, nông dân và đ i ngũ trí th c trong s nghi p cách m ng Xã H i Chộ ư ự ệ ạ ộ ủ
Nghĩa. Đ c bi t là góp ph n tăng c ng quy n l c s c m nh và hi u quặ ệ ầ ườ ề ự ứ ạ ệ ả
c a b máy qu n lí kinh t c a nhà n c.ủ ộ ả ế ủ ướ
S nghi p CNH t o đi u ki n v t ch t đ xây d ng n n kinh t đ cự ệ ạ ề ệ ậ ấ ể ự ề ế ộ
l p, t ch v ng m nh trên c s đó mà th c hi n t t s phân công và h pậ ự ủ ữ ạ ơ ở ự ệ ố ự ợ
tác qu c t .ố ế
S nghi p CNH đ t n c thúc đ y s phân công lao đ ng xã h iự ệ ấ ướ ẩ ự ộ ộ
phát tri n, thúc đ y quá trình quy ho ch vùng lãnh th h p lý theo h ngể ẩ ạ ổ ợ ướ
chuyên canh t p trung làm cho quan h kinh t gi a các vùng, các mi n trậ ệ ế ữ ề ở
nên th ng nh t cao h n.ố ấ ơ
CNH không nh ng có tác d ng thúc đ y n n kinh t tăng tr ng phátữ ụ ẩ ề ế ưở
tri n cao mà còn t o ti n đ v t ch t đ xây d ng, phát tri n và hi n đ iể ạ ề ề ậ ấ ể ự ể ệ ạ
4
Ti u lu n Tri t ể ậ ế
hoá n n qu c phòng và an ninh g n li n v i s nghi p phát tri n văn hoáề ố ắ ề ớ ự ệ ể
kinh t xã h i.ế ộ
Tr n Th Chúc - Ki m toán 48Cầ ị ể