Luận án Tiến sĩ tóm tắt: Công tác xã hội trường học trong phòng ngừa xâm hại tình dục trên không gian mạng cho học sinh trung học cơ sở tại thành phố Hà Nội

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và internet đã mang lại nhiều tiện ích nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em trên không gian mạng. Việt Nam đang đối mặt với thách thức này, với nhiều vụ việc được báo cáo và tỷ lệ học sinh có nguy cơ bị xâm hại cao. Vấn nạn này đang trẻ hóa, đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các nhà trường và chuyên gia công tác xã hội trong việc phòng ngừa và ứng phó.

Học sinh trung học cơ sở tại thành phố Hà Nội, các nhà trường, cán bộ công tác xã hội, phụ huynh và các nhà hoạch định chính sách liên quan đến công tác xã hội trường học và bảo vệ trẻ em.

Luận án tiến sĩ này tập trung nghiên cứu về công tác xã hội trường học trong phòng ngừa xâm hại tình dục trên không gian mạng cho học sinh trung học cơ sở tại thành phố Hà Nội. Đề tài xuất phát từ tính cấp thiết của vấn nạn xâm hại tình dục trực tuyến đang gia tăng, đặc biệt ảnh hưởng đến lứa tuổi vị thành niên, với nhiều trường hợp được báo cáo và nhận thức chưa đầy đủ về nguy cơ từ phía học sinh. Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ cơ sở lý luận, thực trạng hoạt động công tác xã hội trường học trong lĩnh vực này, các yếu tố ảnh hưởng, và từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả. Nghiên cứu đã khảo sát thực trạng nhận thức của học sinh về xâm hại tình dục trên không gian mạng, mức độ tiếp cận các hoạt động phòng ngừa tại trường học như truyền thông, giáo dục kỹ năng sống, tham vấn tâm lý và kết nối nguồn lực. Kết quả cho thấy các hoạt động này đã được triển khai nhưng chưa thường xuyên, đa dạng, và mức độ hài lòng của học sinh về điều kiện thực hiện còn hạn chế. Các yếu tố như sự quan tâm của nhà trường, năng lực của người làm công tác xã hội, nhận thức của học sinh và sự đồng hành của gia đình đều có mối tương quan chặt chẽ đến hiệu quả của công tác phòng ngừa. Trên cơ sở đó, luận án đề xuất năm nhóm giải pháp chính: tăng cường tổ chức và hướng dẫn quy trình; bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác xã hội; tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức và kỹ năng cho học sinh; nâng cao nhận thức và sự tham gia của gia đình; và đẩy mạnh truyền thông. Đặc biệt, luận án đã thực nghiệm thành công phương pháp công tác xã hội nhóm nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng ngừa cho học sinh, chứng minh tính hiệu quả và khả thi của giải pháp đề xuất. Nghiên cứu này góp phần bổ sung lý luận và cung cấp cơ sở thực tiễn quan trọng để phát triển công tác xã hội trường học trong phòng ngừa xâm hại tình dục trực tuyến, hướng tới xây dựng môi trường học đường an toàn và lành mạnh.