HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT HOÀN MỸ 2024
18
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT CẮT AMIDAN BẰNG DAO COBLATOR
TẠI BỆNH VIỆN HOÀN MỸ VINH NĂM 2023
Hoàng Đức Huy1, Phan Tùng Sơn1
TÓM TẮT3
Mục tiêu: Đánh giá kết quả cắt amidan bằng
dao coblator tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Vinh.
Phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu, mô tả
có can thiệp lâm sàng trên 129 người bệnh được
cắt amidan bằng dao coblator tại Bệnh viện Hoàn
Mỹ Vinh từ ngày 01/05/2023 đến ngày
30/08/2023.
Kết quả: 129 người bệnh trong nhóm nghiên
cứu có 81 nam và 48 nữ. Thời gian phẫu thuật
trung bình 16,26 5,05 phút: lượng máu mất
trong mổ trung bình 5,1 2,3 ml. Đau sau mổ ở
mức độ vừa xuống nhẹ và không đau, tỉ lệ chảy
máu sau mổ 3,86%.
Kết luận: Cắt amidan bằng dao coblator có
những ưu điểm là giảm lượng máu mất trong mổ,
thời gian đau sau mổ ngắn, mức độ đau từ vừa
xuống nhẹ và không đau, chảy máu sau mổ ít.
Nhược điểm: Giá thành chi phí cao.
Từ khóa: Dao Coblator, cắt amidan
SUMMARY
EVALUATION THE OUTCOME OF
TONSILLECTOMY BY USING
COBLATOR SCALPEL IN VINH
INTERNATIONAL HOSPITAL IN 2023
1Bệnh viện Hoàn Mỹ Vinh
Chịu trách nhiệm chính: Hoàng Đức Huy
ĐT: 0984373735
Email: hoangduchuy.tmh@gmail.com
Ngày nhận bài: 27/10/2024
Ngày phản biện khoa học: 28/10/2024
Ngày duyệt bài: 30/10/2024
Objectives: Evaluation the outcome of
tonsillectomy by using comblator scalpel in Hoan
My Vinh Hospital in 2023.
Methods: Prospectively descriptive study in
129 patients under going coblator scnlpel
tonsillectomy in Hoan My Vinh Hospital from
1/5/2023 to 30/8/2023.
Results: There were 129 patients in the study
group with 81 males and 48 females. The mean
time of the surgery: 16,26 5,05 Minutes; mean
intraoperative bleeding loss: 5,1 2,3 mls. The
postoperative pain levels: moderatetomild and no
pain, low posoperative bleeding loss (3,86%).
Conclusion: Advantages of the coblator
scalpel tonsillectomy: reduc intraoperative blood
loss, the duration of operative pain was short, the
level of the pain was from moderatereduce to
mild and no pain, low posoperative bleeding loss.
Disadvantages of the coblator scalpel
tonsillectomy: cost of surgery was slightly mere.
Keywords: Coblator scalpel, tonsillectomy
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Amidan khẩu cái nằm ngay ngã ba đường
ăn uống và đường thở nên dễ tiếp xúc với các
tác nhân gây bệnh vì vậy amidan dễ bị viêm,
dễ bị quá phát gây nên cản trở đường thở,
đường ăn và gây ra nhiều biến chứng ở các
cơ quan lân cận và biến chứng xa.
Viêm amidan là một trong những bệnh lý
phổ biến tất cả các lứa tuổi. Viêm amidan là
bệnh lý hay tái phát, viêm kéo dài, gây nhiều
biến chứng, tuy không nguy hiểm nhưng gây
nhiều phiền phức khó chịu, tốn kém cho gia
đình bệnh nhân điều trị.
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
19
Có nhiều phương pháp phẫu thuật cắt
amidan khác nhau đã được triển khai trên thế
giới cũng như ở Việt Nam. Coblator được
thế giới đưa vào áp dụng trong phẫu thuật tai
mũi họng từ năm 1998 với nhiều ưu điểm
như hệ thống cắt đốt lưỡng cực, sử dụng đầu
đốt lạnh, nhiệt độ cắt đốt thấp nên ít tổn
thương mô lành xung quanh.
Với những ưu điểm trên, từ năm 2021 tai
Bệnh viện Hoàn Mỹ Vinh chúng tôi đã mạnh
dạn áp dụng kĩ thuật cắt amidan bằng
Coblator. Nhưng chưa có nghiên cứu nào
đánh giá hiệu quả của phương pháp này so
với các kĩ thuật trước đây.
Do vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài này
với 2 mục tiêu sau:
1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm
sàng viêm amidan mạn tính có chỉ định phẫu
thuật tai Bệnh viện Hoàn Mỹ Vinh năm
2023.
2. Đánh giá kết quả phẫu thuật cắt
Amidan bằng dao Coblator trên nhóm đối
tượng trên.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu
Bao gồm 129 bệnh nhân viêm amidan
mạn tính và được phâu thuật bằng dao
coblator tại Khoa Liên Chuyên Khoa, Bệnh
viện Hoàn Mỹ Vinh từ 01/05/2023 đến
30/08/2023.
Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân
Viêm amidan có chỉ định phẫu thuật.
Bệnh nhân được phẫu thuật cắt amidan
bằng dao Coblator tại Bệnh viện Hoàn Mỹ
Vinh có hồ sơ lưu trữ đầy đủ thông tin.
Bệnh nhân được theo dõi hậu phẫu vào
ngày 1,2, 7 và 14, được phỏng vấn qua điện
thoại.
Bệnh nhân đồng ý hợp tác nghiên cứu.
Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân
Cắt amidan bằng các phương pháp khác.
Chống chỉ định gây mê.
Chống chỉ định cắt amidan.
Bệnh nhân không hoàn chỉnh về hồ sơ
bệnh án nghiên cứu.
Bệnh nhân không hợp tác nghiên cứu
hoặc không theo dõi đầy đủ.
Thời gian và địa điểm nghiên cứu:
Khoa Liên Chuyên Khoa, Bệnh viện Hoàn
Mỹ Vinh từ 01/05/2023 đến 30/08/2023.
Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu mô tả tiến cứu có can thiệp
lâm sàng không đối chứng. Chọn mẫu thuận
tiện.
Phương pháp thu thập số liệu
Phương tiện nghiên cứu
Dụng cụ thăm khám tai mũi họng.
Hệ thống máy nội soi tai mũi họng.
Hệ thống máy Coblator.
Bộ dụng cụ phẫu thuật cắt amidan.
Máy hút dịch có chia vạch và dây hút
dịch.
Bệnh án nghiên cứu.
Các bước tiến hành nghiên cứu
Lựa chọn bệnh nhân theo tiêu chuẩn, giải
thích kĩ cho người bệnh về kĩ thuật tiến hành,
giải thích kĩ mục đích nghiên cứu, kí văn bản
tự nguyện tham gia nghiên cứu và đưa vào
mẫu nghiên cứu.
Người bệnh được thăm khám, làm các
xét nghiệm tiền phẫu (Tổng phân tích tế bào
máu, nhóm máu, glucose, creatinin, ure, sgot,
sgpt, PT, APTT, Fibrinogen, ECG, Xquang
tim phổi, nước tiểu).
Phân độ amidan.
Chỉ định cắt amidan theo tiêu chuẩn của
Hội tai mũi họng và phẫu thuật đầu cơ.
Phẫu thuật cắt amidan được thực hiện bởi
phẫu thuật viên được đào tạo và có kinh
nghiệm.
HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT HOÀN MỸ 2024
20
* Quy trình kĩ thuật cắt amidan bằng
coblator của Bệnh viện Hoàn Mỹ Vinh.
* Đánh giá kết quả:
- Đặc điểm lâm sàng: tuổi, giới, phân độ
amidan.
- Đánh giá kết quả phẫu thuật:
+ Thời gian phẫu thuật: tính bằng phút.
+ Lượng máu mất trong phẫu thuật: tính
bằng ml.
+ Biến chứng chảy máu sau phẫu thuật:
24 giờ, 7 – 14 ngày sau phẫu thuật.
+ Đánh giá mức độ đau sau phẫu thuật:
ngày 1, ngày 2, ngày 7 sau phẫu thuật.
+ Số ngày dùng thuốc giảm đau sau phẫu
thuật: dưới 3 ngày, 3-5 ngày, trên 5 ngày.
- Hướng dẫn người bệnh khi xuất viện và
hẹn tái khám.
Phương pháp thống kê
Các số liệu được thu thập và xử lý bằng
phần mệm SPSS 16.0.
Đạo đức nghiên cứu
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Tính từ ngày 01/05/2023 đến 30/08/2023
tai Khoa Liên Chuyên Khoa, Bệnh viện
Hoàn Mỹ Vinh đã thực hiện được 129 trường
hợp viêm amidan mạn tính được phẫu thuật
bằng dao coblator. Ghi nhận các kết quả như
sau:
3.1. Đặc điểm lâm sàng của người
tham gia
Bảng 1: Đặc điểm chung của người tham gia nghiên cứu (n=129)
Nhóm tuổi
N
%
< 6
23
17,8
6-15
72
55,8
16-25
16
12,4
>25
18
14
Tổng
129
100
Nhận xét: Viêm amidan mạn tính có chỉ
định phẫu thuật gặp ở cả nam và nữ với các
độ tuổi tương ứng cũng có sự khác biệt. Độ
tuổi được phẫu thuật nhiều nhất thường lớn
hơn 6 - 15 tuổi (55,8%), đây là độ tuổi
Amidan phát triển. Tuổi trung bình 14,25
7,02. Có sự khác biệt giữa tỉ lệ giới tính
trong từng độ tuổi cũng như các lứa tuổi
khác nhau. Nam chiếm tỉ lệ 62,8% (81 ca),
nữ chiếm tỷ lệ 37,8% (48 ca). Có thể đây
cũng là một phần của mất cân bằng giới tính.
Các nghiên cứu khác trước 2019 đều
không có sự khác biệt.
Bảng 2: Độ quá phát amidan của người tham gia nghiên cứu (n=129)
Độ quá phát Amydan
n
%
Độ I
2
1,6
Độ II
7
5,4
Độ III
96
74,4
Độ IV
24
18,6
Tổng
129
100
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 545 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
21
Nhận xét: Đa số Amidan được chỉ định
phẫu thuật thường bị viêm nhiễm nhiều lần
trong năm và mức độ quá phát ở độ II và III
chiếm tỉ lệ cao khoảng 79,8%. Nghiên cứu
này phù hợp với các nghiên cứu của Vũ
Khoa Thành và cộng sự với tỉ lệ amidan to
độ II và III hơn 80%. Của Phạm Văn Sơn
(BV TP Vinh ) 2016 là 88,4%.
3.2. Kết quả phẫu thuật
Biểu đồ 1: Biểu đồ thời gian phẫu thuật
Nhận xét: Số phẫu thuật amidan có thời
gian ngắn chiếm tỉ lệ 90% đây là một tiến bộ
vượt bậc do phương tiện kỹ thuật của dao
Coblator đưa lại. So với trước đây thời gian
phẫu thuât dưới 20 phút chỉ khoảng 11,5%
(Vũ Thành Khoa và cs). Nghiên cứu của Lý
Xuân Quang và Phạm Kiên Hữu (cắt Amidan
bằng Bipolair) thời gian phẫu thuật trung
bình là 19 3 phút. Ca phẫu thuật có thời
gian dài nhất gần 45 phút (người béo cổ
ngăn, miệng nhỏ và lớn tuổi). Ca nhanh nhất
chỉ hơn 4 phút. Thời gian phẫu thuật trung
bình 16,26 +- 5,05 phút.
Biểu đồ 2: Biểu đồ lượng máu mất trong phẫu thuật
HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT HOÀN MỸ 2024
22
Nhận xét: Lượng máu mất trong phẫu
thuật là rất ít nhiều trường hợp số lượng mất
máu là không đáng kể. Số mất máu nhiều
hơn 10 ml chiếm 6,20% đây là những
amidan có cấu trúc chìm và bị viêm mạn tính
có dính. Lượng máu mất trung bình 5,1 2,3
ml. Lượng máu mất tối đa gần 15ml.
So với các nghiên cứu khác: Dao điện
trung bình 10,32ml, Plasma 7,15 ml và
Coblator 5,27ml (Nguyễn Quỳnh Anh BV
Nhi đồng I - 2019).
Biến chứng chảy máu sau phẫu thuật
Nhận xét: Biến chứng chảy máu sau cắt
amidan là không đáng kể (3,86%). Thường
chảy máu xuất hiện ngay sau phẫu thuật hoặc
ngày thứ 6 -7 đén ngày 12. Không có ca bệnh
nào xảy ra chảy máu trong 24 – 48 giờ sau
phẫu thuật (Nguyễn Quỳnh Anh - 2019 là :
1,02%). Các nguyên nhân chảy máu được chỉ
ra như chảy máu ngay sau phẫu thuật thường
do hạn chế về mặt kỹ thuật phẫu thuật, còn
chảy máu muộn vào ngày thứ 7 và ngày thứ
13 thường do bong giả mạc (ca biệt có ca
chảy máu muộn ngày thứ 18), đối với chảy
máu muộn thường chảy mức độ ít có thể tự
cầm máu hoặc cầm máu tại chổ (có 1 ca phải
gây mê lại cầm máu).
So với nghiên cứu 2018 tỷ lệ chảy máu
là 7,3% đối với phẫu thuật bằng dao điện
lưỡng cực.
Mức độ đau sau phẫu thuật
Biểu đồ 3: Biểu đồ số ngày dùng thuốc giảm đau
Nhận xét: Sau phẫu thuật phần lớn gặp
đau nhẹ và vừa, tương ứng thời gian đánh giá
số lượng đau giảm theo thời gian và số thuốc
giảm đau cũng giảm dùng. Thường thời gian
hồi phục là 7 đến 10 ngày, trong lúc thuốc
giảm đau chỉ dùng phần lớn dưới 5 ngày.
V. KẾT LUẬN
Qua kết quả nghiên cứu trên, phẫu thuật
cắt amidan bằng dao coblator là phương
pháp ưu việt. Dưới cơ chế cắt đốt ở nhiệt độ
thấp sẽ là tổn thương ít mô xung quang và