TRƯỜNG THCS LÊ QUANG CƯỜNG
Tổ: Ngữ Văn – Sử - Địa –Công Dân
ĐỊNH HƯỚNG ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRAGIỮA HỌC KÌ II
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP: 9
NĂM HỌC 2023- 2024
I. ĐỌC – HIỀU: (4,0 ĐIỂM)
1.Phần văn bản:
1.1. Nội dung: Tập trung vào:
- Văn bản thơ hiện đại Việt Nam:
+ Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải
+ Viếng lăng BácViễn Phương
+ Nói với conY Phương
+ Sang thu – Hữu Thỉnh
- Hoặc chọn ngữ liệu thơ ngoài SGK.
1.2. Yêu cầu:
- Nhận biết tên tác giả, hoàn cảnh sáng tác; nhan đề, thể loại, phương thức biểu đạt…
- Nhận biết các văn bản cùng giai đoạn sáng tác, cùng đề tài, chủ đề.
- Hiểu được nội dung,ý nghĩa một số hình ảnh có trong đoạn thơ.
2.Phần Tiếng Việt:
2.1.Nội dung: Biện pháp tu từ từ vựng: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ,.
2.2. Yêu cầu: Vận dụng, nhận diện nêu công dụng của biện pháp tu từ trong một văn
cảnh cụ thể.
II.VẬN DỤNG: (6,0 ĐIỂM)
1. Vận dụng thấp: (1,0 điểm)
Xác định, nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong môJt ngưK caLnh coM săKn.
2. Vận dụng cao: (5,0 điểm)
1
Viết bài văn nghị luận về một tác phẩm truyện (đoạn trích): Những ngôi sao xa xôi
Minh Khuê.
MỘT SỐ CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP THAM KHẢO
1. Sắp xếp các văn bản thơ hiện đại Việt Nam đã học trong chương trình Ngữ văn 9-
HKII theo hai chủ đề sau:
- Chủ đề: Tình cảm gia đình.
- Chủ đề: Tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước và lãnh tụ.
2. Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ có trong các đoạn thơ sau:
a. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
(Trích “Viếng lăng Bác” – Viễn Phương)
b. Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
(Trích “Sang thu” – Hữu Thỉnh)
c. Đất nước bốn ngàn năm
Vất và và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
(Trích “Mùa xuân nho nhỏ” - Thanh Hải)
d. Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
2
Không lo cực nhọc.
(Trích “Nói với con” – Y Phương)
e. Một mùa xuân nho nhỏ,
Lặng lẽ dâng cho đời.
Dù là tuổi hai mươi,
Dù là khi tóc bạc.
(Trích “Mùa xuân nho nhỏ” - Thanh Hải)
f. Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.
(Trích “Sang thu” – Hữu Thỉnh)
3. Nghị luận văn học – Nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích):
Phân tích nhân vật/ hoặc một chủ đề có trong tác phẩm truyện (đoạn trích): Những
ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê.
ĐỀ THAM KHẢO
Đề 1
I. ĐỌC – HIỂU (4,0 điểm):
Đọc kĩ đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bảo táp mưa sa đứng thẳng hàng”.
Câu 1. Đoạn thơ trên được trích từ bài thơ nào? Tác giả là ai?
Câu 2. Xác định thể thơ và chủ đề của đoạn thơ trên.
Câu 3. Nêu khái quát nội dung chính của đoạn thơ.
Câu 4. Em hiểu gì về ý nghĩa của hình ảnh hàng tre có trong câu thơ: “Ôi! Hàng tre xanh
xanh Việt Nam”?
II. VẬN DỤNG: (6,0 điểm)
Câu 1.(1,0 điểm)Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ có trong hai câu thơ sau:
3
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.
(Trích “Sang thu” – Hữu Thỉnh)
Câu 2. (5,0 điểm)Cảm nhận của em về vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ cứu
nước qua nhân vật Phương Định trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi – Lê Minh
Khuê.
Đề 2
I. ĐỌC – HIỂU (4,0 điểm):
Đọc kĩ bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
HƯƠNG NHÃN
Hàng năm mùa nhãn chín
Anh em về thăm nhà
Anh trèo lên thoăn thoắt
Tay với những chùm xa
Năm nay mùa nhãn đến
Anh chưa về thăm nhà
Nhãn nhà ta bom giội
Vẫn dậy vàng sắc hoa
Mấy ngàn ngày bom qua
Nhãn vẫn về đúng vụ
Cùi nhãn vừa vào sữa
Vỏ thẫm vàng nắng pha
Em ngồi bên bàn học
Hương nhãn thơm bay đầy
Ve kêu rung trời sao
Một trời sao ban ngày
Vườn xanh biếc tiếng chim
Dơi chiều khua chạng vạng
Ai dắt ông trăng vàng
Thả chơi trong lùm nhãn
Đêm. Hương nhãn đặc lại
Thơm ngoài sân trong nhà
Mẹ em nằm thao thức
Nhớ anh đang đi xa...
(Trần Đăng Khoa)
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Nêu tên một bài thơ đã học trong chương
trình Ngữ văn 9 tập 2 có cùng thể thơ.
Câu 2. Bài thơ là lời của ai hướng về đối tượng nào? Nhà thơ đã sử dụng phép tu từ nào
trong hai câu thơ in đậm trên?
4
Câu 3. Em hiểu như thế nào về các câu thơ:
Đêm. Hương nhãn đặc lại
Thơm ngoài sân trong nhà
Mẹ em nằm thao thức
Nhớ anh đang đi xa...”
Câu 4. Thông điệp mà tác giả muốn nhắn gửi đến bạn đọc qua đoạn thơ trên là gì?
II. VẬN DỤNG: (6,0 điểm)
Câu 1.(1,0 điểm) Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ có trong hai câu thơ sau:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trắng sáng dịu hiền”.
(Trích “Viếng lăng Bác ” – Viễn Phương)
Câu 2. (5,0 điểm) Phân tích vẻ đẹp của tâm hồn trong sáng, mơ mộng, lạc quan, yêu đời
qua nhân vật Phương Định trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê.
CHÚC CÁC EM ÔN TẬP VÀ ĐẠT KẾT QUẢ TỐT!
5