Đ C NG ÔN T P H C KÌ II. MÔN NG VĂN 7 ƯƠ
NĂM H C: 2019 – 2020
I. Ph n đc hi u: Hs đc m t đo n văn b n và cho bi t các câu rút g n, câu đc bi t, ế
tr ng ng , chuy n đi câu ch đng thành câu b đng…
TT Câu Khái ni mTác d ngVí d
1 Rút g n
câu
- Khi nói ho c vi t, có th ế
l c b m t s thành ph nượ
c a câu t o thành câu rút
g n
- Làm cho câu g n h n, v a ơ
thông tin nhanh h n, v a ơ
tránh l p l i nh ng t ng đã
xu t hi n phía tr c ướ
- Ng ý hành d ngđc đi m
nói trong câu là c a chung
m i ng i( L c b CN) ườ ượ
- Nuôi l n ăn c m n m, nuôi ơ
t m ăn c m đng. ơ
- Bao gi c u đi Hà N i ?
- Ngày mai.
2 Câu đc
bi t- Câu đc bi t là câu không
c u t o theo mô hình ch
ng v ng
- Xác đnh th i gian n i ch n ơ
di n ra s vi c đc nói đn ượ ế
trong đo n;
- Li t kê thông báo v s t n
t i c a s v t hi n t ng ượ
- B c l c m xúc; g i đáp
- Chim sâu h i chi c lá: ế
- Lá i!ơ Hãy k chuy n cu c
đi b n cho tôi nghe đi!
- Bình th ng l m, ch ng có gì ườ
đáng k đâu.
4 Thêm
tr ng
ng cho
câu
- V ý nghĩa : TN đc ượ
thêm vào câu đ xác đnh
th i gian n i ch n , nguyên ơ
nhân, m c đích cách th c
di n ra s vi c trong câu.
- V hình th c:TN có th
đng đu câu, cu i câu
hay gi a câu.Gi a TN và
CN và VN th ng có m t ườ
quãng ngh khi nói ho c
m t d u ph y khi vi t. ế
- Công d ng:
- Xác đnh hoàn c nh , đi u
ki n di n ra s vi c nêu
trong câu,góp ph n làm cho
n i dung câu đc đy đ ượ
chính xác;
- N i k t các câu, các đo n ế
v i nhau, góp ph n làm cho
đo n văn, bài văn đc m ch ượ
l c.
-Mùa xuân, cây g o g i đn ế
bao nhiêu là chim ríu rít.
- V mùa đông, lá bàng đ nh ư
màu đng hun
5 Chuy n
đi câu
ch
đng
thành
câu b
đng
- Câu ch đng là câu có
ch ng ch ng i, v t ườ
th c hi n m t ho t đng
h ng vào ng i,v t khác(ướ ườ
ch th c a ho t đng)
- Câu b đng là câu có ch
ng ch ng i, v t đc ườ ượ
ho t đng c a ng i v t ườ
khác h ng vào( ch đi ướ
t ng ho t đng)ượ
-Vi c chuy n đi câu ch
đng thành câu b đng( và
ng c l i chuy n đi câu b ượ
đng thành câu ch đng )
m i đo n văn đu nh m liên
k t các câu trong đo n văn ế
thành m t m ch th ng nh t.
-T p th phê bình nó-> Câu ch
đng.
- Nó b t p th phê bình-> Câu
b đng.
6 Cách
chuy n
đi câu
CĐ
thành
câu BĐ
Có hai cách:
-Chuy n t ( Ho c c m t ) ch đi t ng ho t đng lên ượ
đu câu và thêm các t b hay đc vào sau t (c m t ) y. ượ
- Chuy n t (c m t ) ch đi t ng ho t đng lên đu câu, ượ
đng th i l c b ho c bi n t (c m t )ch ch th c a ượ ế
ho t đng thành m t b ph n không b t bu c trong câu.
- M t nhà s vô danh đã xây ư
ngôi chùa y t th k XIII ế
-> Ngôi chùa y đcượ nhà s ư
vô danh xây t th k XIII. ế
-> Ngôi chùa y xây t th k ế
XIII.
7 Dùng
c m -Khi nói ho c vi t, có th ế
dùng nh ngc m t có hình
- Các thành ph n câu nh ch ư
ng , v ng và các ph ng - Ch Ba đn,ế khi n tôi r t vui ế
và
1
ch v
đ m
r ng câu
th c gi ng câu đn bình ơ
th ng, g i là c m ch -v (ườ
C-V)làm thành ph n c a
câu ho c c m t đ m
r ng câu.
trong c m anh t , tính t đu
có th đc c u t o b ng C- ượ
V.
v ng tâm.
- Ông lão c nghĩ là
mình còn chiêm bao.
8 Li t kê- Li t kê là s p x p hàng ế
lo t t hay c m t cùng
lo i đ di n t đc đy ượ
đ h n, sâu s c h n nh ng ơ ơ
khía c nh khác nhau c a
th c t hay c a t t ng, ế ư ưở
tình c m.
- Xét theo c u t o có th
phân bi t li t kê theo t ng
c p và li t kê không theo
t ng c p.
- Xét theo ý ngĩa có th phân
bi t ki u li t kê tăng tiên v i
li t kê không tăng ti n. ế
- Trong l p em có nhi u đ v t:
b ng, bàn, gh , xô,ch u.....-> ế
Li t kê không theo t ng c p,
không tăng ti n..ế
- .-> Li t kê theo t ng c p.
- Lòng yêu n c tr c h t là ướ ướ ế
yêu gia đình, làng xóm...-> Li t
kê tăng ti n.ế
9 D u
ch m
l ng
- D u ch m l ng đc dùng đ: ượ
- T ý còn nhi u s v t hi n t ng ch a đc li t kê h t. ượ ư ượ ế
-Th hi n ch l i nói b b d hay ng p ng ng ng t
quãng;
- Làm giãn nh p đi u câu văn, chu n b cho s xu t hi n
m t t ng bi u th n i dung b t ng hay hài h c châm ướ
bi m.ế
- C m áo, v con , gia đình... bóơ
bu c y.
10 d u
ch m
ph y
- Đánh d u danh gi i gi a các v trong m t câu ghép có ế
c u t o ph c t p;
- Đánh d u danh gi i gi a các b ph n trong m t phép li t
kê ph c t p
- D i ánh trăng này, dòng thác ướ
n c s đ xu ng làm ch y ướ
máy phát đi n; gi a bi n
r ng, c đ bay ph t ph i trên
nh ng con tàu l n.
11 D u
g ch
ngang
- Đt gi a câu đ đánh d u b ph n gi i thích, chú thích
trong câu;
- Đt đu dòng đ đánh d u l i nói tr c ti p c a nhân ế
v t ho c đ li t kê;
- N i các t n m trong m t liên danh.
- Đp quá đi, mùa xuân i - ơ
mùa xuân c a Hà N i thân yêu.
- Tàu Hà N i – Vinh kh i hành
lúc 21 gi .
Ph n văn b n: Hs n m tên văn b n, n i dung, ngh thu t, ý nghĩa….
t
t
Văn b nN i dungNgh thu t Ý nghĩa
1
T c ng v
thiên nhiên
và lao đng
s n xu t
-Nh ng câu t c ng nói v cách đo
th i gian d báo th i ti t quy lu t ế
n ng m a, gió bão…Mùa v kĩ ư
thu t c y tr ng chăn nuôi …th
hi n s đúc k t nh ng kinh nghi m ế
quý báu c a nhân dân ta v thiên
nhiên và lao đng s n xu t
-S d ng cách di n đt
ng n g n cô đúc, k t c u ế
di n đt theo ki u đi
x ng, nhân qu , hi n t ng ượ
ng s và c n thi t, t o v n ế
nh p cho câu văn d nh d
v n d ng
Không ít nh ng câu
t c ng v thiên nhi n
và lao đng s n xu t là
nh ng bài h c quý giá
c a nhân dân ta.
2 T c ng v
con ng i ườ
và xã h i
- T c ng th hi n s tôn vinh giá
tr con ng i nh đo lí,l s ng ườ ư
nhân văn…
-T c ng còn là nh ng bài h c,l i
khuyên v cách ng x cho con
ng i nhi u lĩnh v c nh : đu ườ ư
tranh xã hôi, quan h xã h i.
-S d ng cách di n đt
ng n g n cô đúc, S d ng
các phép so sáh, n d đi,
đi p ng , t o v n nh p cho
câu văn d nh d v n
d ng
Không ít nh ng câu
t c ng là nh ng kinh
nghi m quý báu c a
nhân dân ta v cách
s ng và cách đi nhân
x th ế
2
3 Tinh th n
yêu n c ướ
c a nhân
dân ta (H
chí minh)
Dân ta có m t lòng n ng nàn yêu
n c đó là truy n th ng quý báu. ướ
Truy n th ng y đc th hi n ượ
trong l ch s ch ng gi c ngo i xâm
và trong cu c chi n đu ngày hôm ế
nay. Nhi m v c a đng và nhà
n c là ph i phát huy h n n a tinh ướ ơ
th n yêu n c c a toàn dân ướ
-Xây d ng lu n đi m ng n
g n xúc tích, l p lu n ch t
ch , d n ch ng toàn di n,
tiêu bi u , ch n l c. T ng
g i c m. Câu văn ngh lu n
có hi u qu .
- S d ng bi n pháp li t
kê , nêu các bi u hi n lòng
yêu n c c a nhân dân ta.ướ
Truy n th ng yêu
n c c a nhân dân ta ướ
c n đc phát huy ượ
trong hoàn c nh l ch s
m i đ b o v đt
n c.ướ
4Đc tính
gi n d c a
Bác H
(Ph m Văn
Đng)
- Đc tính gi n d c a Bác đc th ượ
hi n trong đi s ng, trong quan h
v i m i ng i, trong l i nói và bài ườ
vi t.ế
-Đc tính gi n d th hi n ph m
ch t cao đp c a H Chí Minh v i
đi s ng tinh th n phong phú, hi u
bi t sâu s c quí tr ng lao đng, v i ế
t t ng và tình c m làm nên t m ư ưở
vóc văn hóa c a ng i. ườ
Có d n ch ng c th , lí l
bình lu n sâu s c, có s c
thuy t ph c. L p lu n theo ế
trình t h p lí.
- Ca ng i ph m ch t
cao đp,đc tính gi n
d c a Ch T ch H
Chí Minh.
- Bài h c v vi c h c
t p và rèn luy n noi
theo t m g ng đo ươ
đc H Chí Minh
5Ý nghĩa văn
ch ng ươ
(Hoài
Thanh)
- Ngu n g c c t y u c a văn ế
ch ng là tình c m, lòng th ng ươ ươ
ng i và muôn v t, muôn loài.ườ
- Văn ch ng là hình nh c a s ươ
s ng và sáng t o ra s s ng, gây cho
ta nh ng tình c m m i, luy n nh ng
tình c m v n có làm cho đi s ng
tình c m con ng i tr nên phong ườ
phú và sâu r ng h n nhi u. ơ
- Đi s ng c a con ng i s r t ườ
nghèo nàn n u không có văn ế
ch ng.ươ
- Có lu n đi m rõ ràng,đc ượ
lu n ch ng minh b ch đy
s c thuy t ph c. ế
- Có cách nêu d n ch ng đa
d ng: khi tr c, khi sau,khi ướ
hòa vào lu n đi m, khi là
m t câu chuy n ng n
- Di n đt b ng l i văn
gi n d , giàu c m xúc.
Văn b n th hi n quan
ni m sâu s c c a nhà
văn v văn ch ng ươ
6 S ng ch t ế
m c bay
(Ph m Duy
T n)
- Tác ph m làm tái hi n b c tranh
hi n th c:
+ V tình c nh c a nhân dân trong
n n l t đc miêu t v i nhi u chi ượ
ti t chân th c, nói lên tình th căng ế ế
th ng c p bách đe d a cu c s ng
c a ng i dân. ườ
+ S l nh lùng vô trách nhi m c a
b n quan l i trong đó đáng chú ý
nh t là quan ph m u.
- Th hi n s đng c m, th ng xót ươ
ng i dân trong thiên tai ho n n n ườ
do thiên tai đng th i lên án thái đ
tàn nh n c a b n quan l i tr c tình ư
c nh ngàn sâu muôn th m c a nhân
dân.
- Xây d ng tình hu ng
t ng ph n – tăng c p và ươ
k t thúc b t ng , ngôn ng ế
đi tho i ng n g , r t sinh
đng.
- L a ch n ngôi k khách
quan.
- L a ch n ngôn ng k , t ,
kh c h a chân dung nhân
v t sinh đng.
Phê phán thói bàng
quan vô trách nhi m vô
l ng tâm đn m c ươ ế
góp ph n gây ra n n
l n cho nhân dân c a
quan ph m u- đi
di n cho nhà c m
quy n th i Pháp
thu c; đng c m xót
xa v i tình c nh thê
th m c a nhân dân lao
đng do thiên tai và
thái đ vô trách nhi m
c a k c m quy n gây
nên.
7 Ca Hu trênế
sông
H ng (Hà ươ
Ánh Minh)
Văn b n
Ca Hu m t hình th c sinh ho t vănế
hóa – âm nh c thanh l ch và tao nhã;
m t s n ph m tinh th n đáng chân
tr ng c n đc b o t n và phát ượ
tri n
- Vi t theo th bút kí.ế
- S d ng ngôn ng giàu
hình nh, giàu bi u c m,
th m đm ch t th . ơ
- Miêu t âm thanh, c nh
Ghi chép l i m t bu i
ca Hu trên sông ế
h ng, tác gi th ươ
hi n lòng yêu m n, ế
ni m t hòa đi v i di
3
nh t d ng v t con ng i sinh đng. ườ s n văn hóa đc đáo
c a Hu , cũng là m t ế
di s n văn hóa dân t c
II. Ph n t p làm văn
- Văn ngh lu n ch ng minh.
- Văn ngh lu n gi i thích.
* M t s đ tham kh o:
Đ BÀI 01 T c ng có câu: “M t cây làm ch ng lên non
Ba cây ch m l i nên hòn núi cao”
B ng nh ng d n ch ng l ch s trong xây d ng và b o v T qu c, em hãy ch ng minh
câu t c ng đó.
Dân t c ta r t coi tr ng tinh th n đoàn k t. S c m nh đoàn k t là ni m tin là s c m nh làm ế ế
nên chi n th ng c a nhân dân ta. Chính vì th ông bà cha m luôn luôn nh c nh con cháu ghiế ế
nh và th c hi n đúng câu t c ng
“M t cây làm ch ng lên non
Ba cây ch m l i nên hòn núi cao.”
Th t v y: “m t cây”ch s ít s ng tr tr i, đn l thì không th làm nên “non” làm nên r ng ơ ơ
xanh đc “ba cây”ch s l ng l n, bi t ch m l i g n bó v i nhau vì th m i có th làm nênượ ượ ế ế
“hòn núi cao
Câu ca dao đã m n hình nh n d “m t cây”; “ba cây ch m l i nên hòn núi cao”nhân dânượ
kh ng đnh và đ cao m t bài h c s ng: s ng đn l thì y u, bi t đoàn k t x làm nên s c ơ ế ế ế
m nh to l n
Đúng nh v y đoàn k t đ t o nên s c m nh dân t c đ xây d ng T qu c.Đc thư ế ượ
hi n trong l ch s ch ng ngo i xâm s c m nh đoàn k t đã làm nên chi n th ng vĩ đi c a th i ế ế
đi Bà Tr ng, Bà Tri u,Tr n H ng Đo, Lê L i, Quang Trung……S c m nh đoàn k t y còn ư ư ế
đc phát huy trong hai cu c kháng chi n ch ng th c dân pháp và đ qu c Mĩ c a dân t c ta.ượ ế ế
Trong lao đng s n xu t thì tinh th n đoàn k t đc th hi n hình nh nh ng con sông ế ượ
H ng, sông Thái Bình v ng trãi ngăn n c lũ, lũ l t, b o v mùa màng, tài s n, con ng i c a ướ ườ
cha ông ta.
B ng s c lao đng và tinh th n đoàn k t trong xây d ng T Qu c. nhân dân ta dã bi n nh ng ế ế
con sông thành các công trình: th y đi n Sông Đà, Tr An,th y đi n YALY ph c v công cu c
công nghi p hóa hi n đi hóa đt n c. Đoàn k t dân t c là nhân t hàng đu đ công nghi p ướ ế
hóa hi n đi hóa đt n c ướ
Tinh th n đoàn k t còn th hi n s yêu th ng đùm b c l n nhau trong h c t p lao đng c a ế ươ
chúng ta ngày hôm nay đó chính là nh ng ho t đng h c t p, lao đng….
Tóm l i tinh th n đoàn k t dân t c đc hun đúc hàng nghìn năm d ng n c và g i n c, ế ượ ướ ướ
phát huy cao đ thành s c m nh nhân nghĩa Vi t Nam .Đoàn k t thì s ng chia r thì ch t. ế ế
H nh phúc đc xây d ng và vun đp trong tình th ng, tinh th n đoàn k t dân t c . H c sinh ượ ươ ế
ph i bi t yêu th ng đoàn k t, giúp đ nhau trong h c t p . ế ươ ế
Đ bài 02: B n em băn khoăn vì sao có câu t c ng : Không th y đ mày làm nên mà l i
còn có câu H c th y không tày h c b n?. Em hãy gi i thích giúp b n hi u rõ ý nghĩa và
m i quan h gi a hai câu t c ng trên.
4
*Dàn ý
1. M bài
- Quan ni m và truy n th ng tôn s tr ng đo c a dân t c ta ư
- Vai trò c a th y và b n trong h c t p đu vô cùng quan tr ng
2. Thân bài
a. Gi i thích ý nghĩa câu: Không th y đ mày làn nên
- Đ cao m c tuy t đi vai trò c a ng i th y đi v i HS ườ
- Th y d y cho HS nh ng ki n th c c n thi t . Th y là ng i d n đng ch l i , không ch ế ế ườ ườ
d y ch mà còn d y nhân nghĩa, đo lí làm ng i ườ
- Th y nhi u khi có nh h ng quy t đnh t i vi c t o d ng s nghi p c a HS ư ế
* l y d n ch ng trong th c t h c t p và đi s ng c a em đ ch ng minh ế
Đ BÀI 03:
Nhân dân ta th ng khuyên nhau:Có công mài s t có ngày nên kim Em hãy ch ng minhườ
l i khuyên trên.
Đúc k t kinh nghi m h c t p và lao đng nhân dân ta có câu “Có công mài s t có ngàyế
lên kim”nh m kh ng đnh thành qu đt đc là nh đc tính kiên trì, nh n n i c a con ng i. ượ ườ
Chi c kim đc làm b ng s t, trông nó h bé, đn s nh ng đ làm ra nó, ng i ta ph i m tế ượ ơ ơ ư ườ
nhi u công s c. nói m t cách khácthanh s t to l n xù xì n u có công mài cũng s thành m t cái ế
kim bé nh , sáng loáng. câu t c ng này ng i x a mu n m n hình nh s t ,kim đ nói ườ ư ượ
v đc tính kiên trì c a con ng i. Con ng i có lòng kiên trì thì vi c gì cũng có th làm đc. ườ ườ ượ
kiên trì là đi u c n thi t đ con ng i v t qua m i tr ng i trong cu c s ng. Không có đc ế ườ ượ
tính kiên trì con ng i không th làm đc gì.ườ ượ
Th t v y trong cu c s ng nh ng ng i có đc tính kiên trì đu thành công . X a có ông ườ ư
Nguy n Hi n nhà nghèo, ph i dùng v tr ng th đom đón vào trong làm đèn đ h c, Chăm ch
h c và ông đã đ tr ng nguyên . Ông Cao Bá Quát n i ti ng th k XIX vì văn hay ch đp. ế ế
Nh ng ban đu ch ông r t x u. ông đã kiên trì luy n ch su t m y năm nên ch vi t m iư ế
đp.Nh ng năm 20 c a th k XX, Bác H khi đó l y tên là Nguy n Ái Qu c, s ng Pa- ri. ế
Ng i b t tay vào vi t báo b ng ti ng Pháp. Bài đu tiên Bác vi t vài dòng, chép làm hai b n,ườ ế ế ế
m t b n g i tòa so n, m t b n g i l i đ so sánh rút kinh nghi m xem tòa so n s a ch nào.
D n d n Bác vi t dài h n… Nh kiên trì, quy t tâm và kh luy n, Bác đã thành công. Bút danh ế ơ ế
Nguy n Ái Qu c, tác gi c a hàng trăm bài báo, đã tr thành quen thu c v i b n đc nhi u t
báo l n Pa- ri th i đó.
Bên c nh đó thì đc tính kiên trì l i giúp chúng ta v t qua m i tr ng i t ng ch ng ượ ưở
không th v t qua n i. Ông Nguy n ng c Kí b li t c hai tay t khi còn r t nh . Ông đã ượ
quy t tâm t p vi t và làm nhi u vi c khác b ng hai chân. Nh kiên trì, kh công, ông đã thànhế ế
công. Ông vi t sách làm th , d y h c. Ông đã vinh d đc nhà n c trao t ng danh hi u Nhàế ơ ượ ướ
giáo u tú.ư
Ngày nay trong cu c sông cũng có r t nhi u t m g ng kiên trì luy n t p v t khó khăn ươ ượ
đ đi t i thành công đó là nh ng b n h c sinh nghèo v t qua m i khó khăn trong cu c s ng ượ
th ng ngày v n lên trong h c t p đ đt đc h c b ng đèn đom đóm.ườ ươ ượ
Dân gian đã có câu “N c ch y đá mòn” kiên trì nh n l i se giúp chúng ta làm nên sướ
nghi p.Thành công ch đn v i nh n ai kiên trì theo đu i công bi c. Đi u đó cũng có nghĩa ai ế
không “ mài s t” s ch ng th “nên kim”. Không b công s c mi t mài làm vi c thì sexkhoong
đc thành qu theo ý mu n. B n gi i môn toán say mê h c t p, ra s c gi i bài t p không ch iượ
5