Đ C NG ÔN T P MÔN NG VĂN 7- H C KÌ 2 ƯƠ
A. Ph n văn b n
t
t
Văn b nN i dungNgh thu t Ý nghĩa
1
T c ng
v thiên
nhiên và
lao đng
s n xu t
-Nh ng câu t c ng nói v
cách đo th i gian d báo th i
ti t quy lu t n ng m a, gió ế ư
bão…Mùa v kĩ thu t c y
tr ng chăn nuôi …th hi n s
đúc k t nh ng kinh nghi m ế
quý báu c a nhân dân ta v
thiên nhiên và lao đng s n
xu t
-S d ng cách di n đt
ng n g n cô đúc, k t ế
c u di n đt theo ki u
đi x ng, nhân qu ,
hi n t ng ng s và ượ
c n thi t, t o v n nh p ế
cho câu văn d nh d
v n d ng
Không ít nh ng câu
t c ng v thiên
nhi n và lao đng
s n xu t là nh ng
bài h c quý giá c a
nhân dân ta.
2 T c ng
v con
ng i và ườ
xã h i
- T c ng th hi n s tôn vinh
giá tr con ng i nh đo lí,l ườ ư
s ng nhân văn…
-T c ng còn là nh ng bài
h c,l i khuyên v cách ng x
cho con ng i nhi u lĩnh ườ
v c nh : đu tranh xã hôi, ư
quan h xã h i.
-S d ng cách di n đt
ng n g n cô đúc, S
d ng các phép so sáh,
n d đi, đi p ng ,
t o v n nh p cho câu
văn d nh d v n
d ng
Không ít nh ng câu
t c ng là nh ng
kinh nghi m quý
báu c a nhân dân ta
v cách s ng và
cách đi nhân x
thế
3 Tinh th n
yêu n c ướ
c a nhân
dân ta
( H Chí
Minh)-
văn ngh
lu n.
Dân ta có m t lòng n ng nàn
yêu n c đó là truy n th ng ướ
quý báu. Truy n th ng y
đc th hi n trong l ch s ượ
ch ng gi c ngo i xâm và trong
cu c chi n đu ngày hôm nay. ế
Nhi m v c a đng và nhà
n c là ph i phát huy h n n a ướ ơ
tinh th n yêu n c c a toàn ướ
dân
-Xây d ng lu n đi m
ng n g n xúc tích, l p
lu n ch t ch , d n
ch ng toàn di n, tiêu
bi u , ch n l c. T ng
g i c m. Câu văn ngh
lu n có hi u qu .
- S d ng bi n pháp
li t kê , nêu các bi u
hi n lòng yêu n c c a ướ
nhân dân ta.
Truy n th ng yêu
n c c a nhân dân ướ
ta c n đc phát ượ
huy trong hoàn
c nh l ch s m i
đ b o v đt
n c.ướ
4Đc tính
gi n d
c a Bác
H
( Ph m
Văn
Đng)-
Văn ngh
lu n
- Đc tính gi n d c a Bác
đc th hi n trong đi s ng, ượ
trong quan h v i m i ng i, ườ
trong l i nói và bài vi t. ế
-Đc tính gi n d th hi n
ph m ch t cao đp c a H Chí
Minh v i đi s ng tinh th n
phong phú, hi u bi t sâu s c ế
quí tr ng lao đng, v i t ư
t ng và tình c m làm nên t mưở
vóc văn hóa c a ng i. ườ
Có d n ch ng c th , lí
l bình lu n sâu s c, có
s c thuy t ph c. L p ế
lu n theo trình t h p lí.
- Ca ng i ph m
ch t cao đp,đc
tính gi n d c a
Ch T ch H Chí
Minh.
- Bài h c v vi c
h c t p và rèn
luy n noi theo t m
g ng đo đcươ H
Chí Minh
1
5
Ý nghĩa
văn
ch ng ươ
( Hoài
Thanh)-
Văn ngh
lu n
- Ngu n g c c t y u c a văn ế
ch ng là tình c m, lòng ươ
th ng ng i và muôn v t, ươ ườ
muôn loài.
- Văn ch ng là hình nh c a ươ
s s ng và sáng t o ra s s ng,
gây cho ta nh ng tình c m m i,
luy n nh ng tình c m v n có
làm cho đi s ng tình c m con
ng i tr nên phong phú và sâuườ
r ng h n nhi u. ơ
- Đi s ng c a con ng i s ườ
r t nghèo nàn n u không có ế
văn ch ng.ươ
- Có lu n đi m rõ
ràng,đc lu n ch ng ượ
minh b ch đy s c
thuy t ph c.ế
- Có cách nêu d n
ch ng đa d ng: khi
tr c, khi sau,khi hòa ướ
vào lu n đi m, khi là
m t câu chuy n ng n
- Di n đt b ng l i văn
gi n d , giàu c m xúc.
Văn b n th hi n
quan ni m sâu s c
c a nhà văn v văn
ch ngươ
6 S ng ch t ế
m c bay
( Ph m
Duy
T n)-
Truy n
ng n hi n
đi.
- Tác ph m làm tái hi n b c
tranh hi n th c:
+ V tình c nh c a nhân dân
trong n n l t đc miêu t v i ượ
nhi u chi ti t chân th c, nói lên ế
tình th căng th ng c p bách ế
đe d a cu c s ng c a ng i ườ
dân.
+ S l nh lùng vô trách nhi m
c a b n quan l i trong đó đáng
chú ý nh t là quan ph m u.
- Th hi n s đng c m,
th ng xót ng i dân trong ươ ườ
thiên tai ho n n n do thiên tai
đng th i lên án thái đ tàn
nh n c a b n quan l i tr c ướ
tình c nh ngàn sâu muôn th m
c a nhân dân.
- Xây d ng tình hu ng
t ng ph n – tăng c p ươ
và k t thúc b t ng , ế
ngôn ng đi tho i
ng n g , r t sinh đng.
- L a ch n ngôi k
khách quan.
- L a ch n ngôn ng
k , t , kh c h a chân
dung nhân v t sinh
đng.
Phê phán thói bàng
quan vô trách
nhi m vô l ng ươ
tâm đn m c góp ế
ph n gây ra n n
l n cho nhân dân
c a quan ph m u-
đi di n cho nhà
c m quy n th i
Pháp thu c; đng
c m xót xa v i tình
c nh thê th m c a
nhân dân lao đng
do thiên tai và thái
đ vô trách nhi m
c a k c m quy n
gây nên.
7 Ca Hu ế
trên sông
H ng( Hươ
à Ánh
Minh)
Văn b n
nh t d ng
Ca Hu m t hình th c sinh ế
ho t văn hóa – âm nh c thanh
l ch và tao nhã; m t s n ph m
tinh th n đáng chân tr ng c n
đc b o t n và phát tri nượ
- Vi t theo th bút kí.ế
- S d ng ngôn ng
giàu hình nh, giàu bi u
c m, th m đm ch t
th .ơ
- Miêu t âm thanh,
c nh v t con ng i sinh ườ
đng.
Ghi chép l i m t
bu i ca Hu trên ế
sông h ng, tác giươ
th hi n lòng yêu
m n, ni m t hòa ế
đi v i di s n văn
hóa đc đáo c a
Hu , cũng là m t diế
s n văn hóa dân t c
Bài t p 1: Cho đo n văn: Đng bào ta ngày nay cũng x ng đáng …ghét gi c”
a. Đo n văn trên trích trong văn b n nào? C a ai? Xác đnh ki u văn b n?
2
b. Hãy chép l i câu văn th hi n rõ nh t tinh th n c a văn b n?
c. Cho bi t ngh thu t đc s d ng trong đo n văn trên và nêu tác d ng? (ế ượ Th pháp li t
kê theo mô hình “t - đn” ế s d ng hi u qu có tác d ng th hi n m t cách sinh đng
lòng yêu n c c a nhân dân ta. ướ
Bài t p 2: Cho đo n văn:“...Đy là lúc các ca nhi c t lên nh ng khúc đi u Nam nghe
bu n man mác, th ng c m, bi ai, v ng v n nh nam ai, nam bình, qu ph , nam xuân, ươ ươ ư
t ng t khúc, hành vân.” ươ ư
a. Câu văn trên trên trích trong văn b n nào? Tác gi là ai?
b. Ch ra bi n pháp ngh thu t đc s d ng trong câu văn trên? Cho bi t tác d ng c a bi n ượ ế
pháp ngh thu t đó?
c. T i sao nói : “nghe ca Hu là thú ch i tao nhãế ơ
G i ý:
a. Câu văn trích trong văn b n “Ca Hu trên sông H ng”ế ươ , tác gi : Hà Ánh Minh
b. - Ngh thu t li t kê: bu n man mác, th ng c m, bi ai, v ng v n nh nam ai, nam bình, ươ ươ ư
qu ph , nam xuân, t ng t khúc, hành vân.” ươ ư
- Tác d ng: cho th y s phong phú, tinh t c a nh ng cung b c c m xúc th hi n trong ế
các làn đi u ca Hu và s tài tình c a các ca công. ế
c. C n gi i thích:
+Tao nhã: thanh cao và l ch s , d đc c m tình, yêu m n . ượ ế
+Ca hu là thú ch i tao nhã vì đó là 1 hình th c sinh ho t văn hóa thanh cao, l ch s , sang tr ng,ế ơ
và g n gũi, d say lòng ng i. Đi u đó th hi n t hình th c đn n i dung, t không gian đn ườ ế ế
hình th c di n x ng, t cách bi u di n đn th ng th c, t ng i hát đn nh c công, t ướ ế ưở ườ ế
ccahs ăn m c đn cách th hi n gi ng hát… . Câu văn trích trong văn b n ế “Ca Hu trên sôngế
H ng”ươ , tác gi : Hà Ánh Minh
Bài t p 3: Cho đo n văn: …“ Bên c nh ngài, mé tay trái, bát y n h p đng phèn đ trong ế ườ
khay kh m,khói bay nghi ngút; tráp đi m i hình ch nh t, trong ngăn đy nh ng tr u vàng,
cau đu, r tía, ngoáy tai, ví thu c, qu n bút, tăm bông trông mà thích m t” ….
a. Đo n văn trên trích trong văn b n nào? C a ai? Thu c th lo i nào?
b. Ch ra nét ngh thu t đc s d ng trong đo n văn và nêu tác d ng? ượ
Bài t p 4: Cho đo n văn: Nh ng ch hi u l m r ng Bác s ng kh c kh theo l i nhà tu hành,ư
thanh tao theo ki u nhà hi n tri t n d t. Bác H s ng đi s ng gi n d , thanh b ch nh v y, ế ư
b i vì Ng i s ng sôi n i, phong phú đi s ng và cu c đu tranh gian kh và ác li t c a qu n ườ
chúng nhân dân. Đi s ng v t ch t gi n d càng hoà h p đi s ng tâm h n phong phú, v i
nh ng t t ng, tình c m, nh ng giá tr tinh th n cao đp nh t. Đó là đi s ng th c s văn ư ưở
minh mà Bác H nêu g ng sáng trong th gi i ngày nay ươ ế .”
a. Đo n văn trên trích t tác ph m nào? C a ai? Th lo i và hoàn c nh ra đi tác ph m?
b/ Tác gi đã g i đn chúng ta đi u gì qua đo n văn trên? Suy nghĩ c a em v ế l i g i y?
Đáp án: a. HS t làm.
b.- L i g i c a tác gi : Qua vi c kh ng đnh s hoà h p gi a đi s ng v t ch t gi n d và
đi s ng tinh th n phong phú trong con ng i Bác H , tác gi còn mu n nói v ý nghĩa đích ườ
th c c a đi s ng con ng i: Không ph i là s tho mãn càng nhi u v v t ch t, mà là đi ườ
3
s ng tinh th n, t t ng , tình c m phong phú, th m chí là vô t n. Cu c s ng nh th , theo tác ư ưở ư ế
gi là cu c s ng th c s văn minh mà Bác H đã nêu g ng sáng trong th i đi ngày nay ươ .
- Suy nghĩ c a em : HS c n nêu đc suy nghĩ v ý nghĩa th c s c a đi s ng con ng i, v ượ ườ
m i quan h gi a nhu c u v t ch t và đi s ng tinh th n. N u ch y theo h ng th v t ch t ế ưở
s có th d n đn s nghèo nàn, què qu t v tinh th n, tình c m... ế
Bài t p 5: Ph n k t văn b n ế “Ca Hu trên sông H ng”ế ươ (Ng văn 7 t p hai) , tác gi Hà Ánh
Minh vi t: ế
Nghe ti ng gà gáy bên làng Th C ng, cùng ti ng chuông chùa Thiên M g i nămế ươ ế
canh, mà trong khoang thuy n v n đy p l i ca ti ng nh c. ế
Không gian nh l ng đng. Th i gian nh ng ng l i...”ư ư
C m nh n c a em v v đp c a ca Hu trên sông H ng qua đo n văn trên b ng m t ế ươ
bài văn ng n (Kho ng m t trang gi y thi).
G i ý: - Gi i thi u khái quát tác gi , tác ph m.
- Gi i thi u v trí và n i dung c a đo n văn c m nh n.
- Đo n văn v i ngôn ng trong sáng, l i so sánh nhân hóa đc đáo.
- Ca Hu là m t hình th c sinh ho t văn hóa – âm nh c thanh l ch, tao nhã. ế
- Ca Hu khi n ng i nghe quên c không gian, th i gian, ch còn c m th y tình ng i: ế ế ườ ườ nghe
ti ng gà gáy bên làng Th C ng cùng ti ng chuông chùa Thiên M g i năm canh...ế ươ ế
- Ca Hu làm giàu tâm h n con ng i h ng con ng i đn nh ng v đp c a tình ng i xế ườ ướ ườ ế ườ
Hu : tr m t , sâu l ng, đôn h u...ế ư
- Ca Hu mãi mãi quy n rũ, làm say đm lòng ng i b i v đp bí n c a nó.ế ế ườ
* Đánh giá: Ca Hu là m t hình th c sinh ho t văn hóa âm nh c thanh l ch và tao nhã, m tế
s n ph m tinh th n đáng trân tr ng c n đc b o t n và phát tri n. ượ
Bài t p 6: C m nh n v hình nh dân phu qua đo n trích :
"Dân phu k hàng trăm nghìn con ng i, t chi u đn gi , h t s c gi gìn, k thì thu ng, ườ ế ế
ng i thì cu c, k đi đt, k vác tre, nào đp, nào c , bì bõm d i bùn l y ng p quá khu u ườ ướ
chân, ng i nào ng i n y l t th t nh chu t l t. Tình c nh trông th t th m."ườ ườ ướ ướ ư
Yêu c u: HS vi t đúng k năng c a đo n văn c m nh n đc các ý sau:ế ượ
- Hàng lo t đng t m nh liên ti p: ế đi, vác, đp, c … cùng nh ng t láy giàu s c g i hình,
g i thanh: bì bõm, l t th t, xao xácướ ướ …Nt li t kê, đi p ng nh p đi u d n d p, câu ch nh xô ư
đy nhau nh m tái hi n h t s c sinh đng c nh h đê nh n nháo, căng th ng, l n x n trong s ế
c g ng đn b t l c tuy t v ng c a nh ng con ng i kh n kh đang ki t s c vì đói rét, s ế ườ
hãi… Đó là hành đng kh n tr ng, g p gáp dành gi t s s ng. ươ
- Dân phu đang v t l n v i thiên nhiên, g ng g ng dùng chút s c l c cu i cùng c a mình đ ượ
dành gi t l y s s ng trong cu c chi n ch ng th y t c đy cam go và th thách. ế
B. Ph n ti ng Vi t ế
TT Câu Khái ni mTác d ngVí d
1 Rút
g n
câu
- Khi nói ho c vi t, có ế
th l c b m t s ượ
thành ph n c a câu t o
thành câu rút g n (rút
g n ch ng , v ng ,
- Làm cho câu g n h n, ơ
v a thông tin nhanh h n, ơ
v a tránh l p l i nh ng
t ng đã xu t hi n
phía tr cướ
VD1: Nuôi l n ăn c m ơ
n m, nuôi t m ăn c m ơ
đng.
VD2: Bao gi c u đi Hà
N i ?
4
ho c c ch ng và v
ng ).- Ng ý hành d ngđc
đi m nói trong câu là
c a chung m i
ng i( L c b CN)ườ ượ
- Ngày mai.
2 Câu
đc
bi t
- Câu đc bi t là câu
không c u t o theo mô
hình ch ng v ng
- Xác đnh th i gian n i ơ
ch n di n ra s vi c
đc nói đn trong đo n;ượ ế
- Li t kê thông báo v s
t n t i c a s v t hi n
t ngượ
- B c l c m xúc; g i
đáp
- Chim sâu h i chi c lá: ế
- Lá i!ơ Hãy k chuy n
cu c đi b n cho tôi nghe
đi!
- Bình th ng l m, ch ng ườ
có gì đáng k đâu.
4 Thêm
tr ng
ng
cho câu
- V ý nghĩa : TN đc ượ
thêm vào câu đ xác
đnh th i gian, n i ơ
ch n, nguyên nhân,
m c đích cách th c
di n ra s vi c trong
câu.
- V hình th c:TN có
th đng đu câu,
cu i câu hay gi a
câu.Gi a TN và CN và
VN th ng có m tườ
quãng ngh khi nói
ho c m t d u ph y khi
vi t.ế
- Công d ng:
- Xác đnh hoàn c nh ,
đi u ki n di n ra s vi c
nêu trong câu,góp ph n
làm cho n i dung câu
đc đy đ chính xác;ượ
- N i k t các câu, các ế
đo n v i nhau, góp ph n
làm cho đo n văn, bài
văn đc m ch l c.ượ
-Mùa xuân, cây g o g i
đn bao nhiêu là chim ríu ế
rít.
- V mùa đông, lá bàng đ
nh màu đng hunư
5 Chuy
n đi
câu
ch
đng
thành
câu b
đng
- Câu ch đng là câu
có ch ng ch ng i, ườ
v t th c hi n m t ho t
đng h ng vào ướ
ng i,v t khác( ch ườ
th c a ho t đng)
- Câu b đng là câu có
ch ng ch ng i, v t ườ
đc ho t đng c a ượ
ng i v t khác h ng ườ ướ
vào( ch đi t ng ượ
ho t đng)
-Vi c chuy n đi câu
ch đng thành câu b
đng( và ng c l i ượ
chuy n đi câu b đng
thành câu ch đng )
m i đo n văn đu nh m
liên k t các câu trong ế
đo n văn thành m t
m ch th ng nh t.
-T p th phê bình nó-> Câu
ch đng.
- Nó b t p th phê bình->
Câu b đng.
6 Cách
chuy n
đi câu
CĐ
thành
Có hai cách:
-Chuy n t ( Ho c c m t ) ch đi t ng ho t ượ
đng lên đu câu và thêm các t b hay đc vào ượ
sau t (c m t ) y.
- Chuy n t (c m t ) ch đi t ng ho t đng lên ượ
- M t nhà s vô danh đã ư
xây ngôi chùa y t th k ế
XIII
-> Ngôi chùa y đcượ nhà
s vô danh xây t th k ư ế
5