Đ C NG ÔN T P NG VĂN 6 KÌ 1Ề ƯƠ Ậ Ữ
I. PH N VĂN B NẦ Ả
1. N i dung các văn b n đã h c.ộ ả ọ
stt Văn
b nảThể
lo iạNghê thuât N i dungộ
1 Thánh
Gióng
Truy nề
thuy tế- Xây d ng ng i anh hung c u ư ươ ư
n c trong truyên mang mau săc ươ
thân ki , v i chi tiêt nghê thuât ki ao ơ
phi th ng.ươ
Th hi n ý th c và s c m nh ể ệ ứ ứ ạ
b o v đt n c, quan ni m và cả ệ ấ ướ ệ ướ
m c a nhân dân ta v ng i anh ơ ủ ề ườ
hùng c u n c ch ng ngo i xâmứ ướ ố ạ
2 S n ơ
Tinh,
Th yủ
Tinh
Truy nề
thuy tế- Xây d ng hinh t ng nhân vât ư ươ
mang dang dâp thân linh v i nhiêu ơ
chi tiêt t ng t ng ki ao. ươ ươ
- Tao s viêc hâp dân. ư
Gi i thích hi n t ng lũ l t và ả ệ ượ ụ
s c m nh, c mong c a ng i ứ ạ ướ ủ ườ
Vi t c mu n ch ng thiên tai, suyệ ổ ố ế ự
tôn ca ng i công lao d ng n c c a ợ ự ướ ủ
các vua Hùng.
3 Th ch ạ
Sanh
C tíchổ- Săp xêp cac chi tiêt t nhiên, ư
kheo leo.
- S dung nh ng chi tiêt thân ki. ư ư
Truy n c tích v ệ ổ ề ng i dũngườ
sĩ v ch m t k vong ân b i nghĩa vàạ ặ ẻ ộ
ch ng quân xâm l c. Truy n th ố ượ ệ ể
hi n c m và ni m tin v đo ệ ướ ơ ề ề ạ
đc, công lí xã h i và lí t ng nhân ứ ộ ưở
đo, yêu hòa bình c a nhân dân taạ ủ
4 Em bé
thông
minh
C tíchổ- Dung câu đô th tai-tao ra tinh ư
huông th thach đê nhân vât bôc lô ư
tai năng, phâm chât.
- Cach dân dăt s viêc cung v i ư ơ
m c đô tăng dân cua nh ng câu đô ư ư
va cach giai đô tao tiêng c i hai ươ
h c.ươ
Truy n c tích v ệ ổ ề nhân v t ậ
thông minh. Truy n đ cao s ệ ề ự
thông minh và trí khôn dân gian.
5 ch Ế
ng i ồ
đáy
gi ngế
Ngụ
ngôn
- Xây d ng hinh t ng gân gui v i ư ươ ơ
đi sông. ơ
- Cach noi băng ngu ngôn, cach
giao huân đăc săc t nhiên. ư
- Cach kê bât ng hai h c kin ơ ươ
đao.
Phê phán nh ng k hi u bi t ữ ẻ ể ế
c n h p mà l i huênh hoang, ạ ẹ ạ
khuyên nh ng i ta ph i c g ng ủ ườ ả ố ắ
m r ng t m hi u bi t c a mình, ở ộ ầ ể ế ủ
không đc ch quan kiêu ng o.ượ ủ ạ
6 Th y ầ
bói xem
voi
Ngụ
ngôn
- D ng đôi thoai, tao nên tiêng ư
c i hai h c kin đao. ươ ươ
- Lăp lai cac s viêc. ư
- Nghê thuât phong đai.
Ch gi u và phê phán cách xem ế ễ
và phán v voi c a năm ông th y ề ủ ầ
bói. Khuyên chúng ta: mu n hi u ố ể
bi t s v t, s vi c ph i xem xét ế ự ậ ự ệ ả
chúng m t cách toàn di n.ộ ệ
7 Treo
biênTruyên
c iươ - Xây d ng tinh huông c c đoan, ư ư
vô ly va cach giai quyêt môt chiêu
không suy nghi đăn đo cua chu nha
hang.
- S dung yêu tô gây c i. ư ươ
Truyên tao tiêng c i hai h c, ươ ươ
vui ve, phê phan nh ng ng i hanh ư ươ
đông thiêu chu kiên va nêu lên bai
hoc vê s cân thiêt phai biêt tiêp thu ư
co chon loc y kiên cua ng i khac. ươ
8 Th y ầ
thu c ốTruy nệ
trung
- tao tinh huông truyên gay cân.
- Tao nên cac s kiên co y nghia so ư
Ca ng i ph m ch t cao quý c a ợ ẩ ấ ủ
v thái y l nh: không ch có tài ch a ị ệ ỉ ữ
gi i c tỏ ố
nh t ấ ở
t m ấ
lòng
điạsanh, đôi chiêu.
- Xây d ng đôi thoai săc sao co tac ư
dung lam sang lên chu đê truyên.
b nh mà quan tr ng h n là có lòng ệ ọ ơ
th ng yêu và quy t tâm c u s ng ươ ế ứ ố
ng i b nh t i m c không s ườ ệ ớ ứ ợ
quy n uy, không s mang v vào ề ợ ạ
thân.
2. Điêm giông va khac nhau gi a cac thê loai truyên đa hoc ư
a. Truy n truy n thuy t và truy n c tích ệ ề ế ệ ổ
+ Gi ng nhau:ố
- Đu có y u t t ng t ng, kì oề ế ố ưở ượ ả
- Mô-típ xây d ng nhân v t: s ra đi kì l , có tài năng kì lự ậ ự ờ ạ ạ
+Khác nhau:
Truy n thuy t:ề ế
- K v các nhân v t, s ki n có liên quanể ề ậ ự ệ
đn l ch sế ị ử
- Th hi n thái đ, cách đánh giá c a nhân dânể ệ ộ ủ
Truy n c tích:ệ ổ
- K v cu c đi m t s ki u nhân v t nh tể ề ộ ờ ộ ố ể ậ ấ
đnhị
- Th hi n ni m tin, c m c a nhân dânể ệ ề ướ ơ ủ
vào công lí xã h iộ
b. Truy n ng ngôn và truy n c i ệ ụ ệ ườ
+ Gi ng nhauố: đu có y u t gây c iề ế ố ườ
+ Khác nhau:
Truy n ng ngôn:ệ ụ
- M n chuy n loài v t, đ v t đ nói v conượ ệ ậ ồ ậ ể ề
ng i; khuyên nh bài h c nào đóườ ủ ọ
Truy n c i:ệ ườ
- K v nh ng hi n t ng đáng c i nh mể ề ữ ệ ượ ườ ằ
phê phán, mua vui
II. PH N TI NG VI TẦ Ế Ệ
ST
TTên baiKhái ni m/ Đc đi mệ ặ ể Ví dụ
1 T và c u ừ ấ
t o t ạ ừ
Ti ng Vi tế ệ
-T là đn v nh nh t đ ừ ơ ị ỏ ấ ể
c u t o câu.ấ ạ
+T đn: G m m t ti ngừ ơ ồ ộ ế
+T ph c: G m hai hay h n ừ ứ ồ ơ
2 ti ngế
-T đn:ví d : ư ơ ụ bà, ông, bút, th c, bàn, gh , ướ ế
áo, ăn, ng , đi, b , cây……ủ ố
-T ph c: ư ư + T ghépừ : G m hai ho c nhi u ồ ặ ề
ti ng: ếngu n g c, h c hành, chăm ch , âm nh c, ồ ố ọ ỉ ạ
c n cù, siêng năng, qu n áo…ầ ầ
+ T láy: ừNh ng t ph c có quan h láy âm gi aữ ừ ứ ệ ữ
các ti ng g i là t láy : ế ọ ừ xanh xanh, mênh mông,
líu lo, lung linh, thăm th m, xa xa, tim tím…ẳ
2 Nghĩa c a ủ
t :ừk/n: Nghĩa c a t là n i dungủ ừ ộ
( s v t, tính ch t, ho t ự ậ ấ ạ
đng, quan h ) mà t bi u ộ ệ ừ ể
thị
Có hai cách gi i thích nghĩa ả
c a tủ ừ
- Trình bày khái ni m mà t ệ ừ
bi u thể ị
- Đa ra nh ng t đng ư ữ ừ ồ
nghĩa ho c trái nghĩa v i t ặ ớ ừ
c n gi i thíchầ ả
Vi du: T đn là t g m có m t ti ng. Là đn v ừ ơ ừ ồ ộ ế ơ ị
nh nh t đ c u t o nên câu .ỏ ấ ể ấ ạ
Đo n văn trên gi i thích nghĩa c a t b ngạ ả ủ ừ ằ
cách nào?
Đo n văn gi i thích nghĩa c a t b ng cách →ạ ả ủ ừ ằ
trình bày khái ni m mà t bi u th .ệ ừ ể ị
3 T m n:ừ ượ - Là nh ng t đc m n tữ ừ ượ ượ ừ
các ngôn ng c a nh ng đt ữ ủ ữ ấ
n c khácướ
-T m n gôc Han la quan ư ươ
trong nhât.
VD:
- tráng sĩ, gia nhân, giang s n, sính l ơ ễ
m n ti ng Hánượ ế
- in-t -net, ra-đi-ô, ti vi, đi n ơ ệ m n ngôn ượ
ng g c n -Âuữ ố Ấ
5 Danh t :ừ Là nh ng t đ ch ng i, ữ ừ ể ỉ ườ
v t, hi n t ng, khái ậ ệ ượ
ni m…ệ
Ví d ụ : Ông, bà, hoa h ng, đi, sông, h , bàn, ồ ồ ồ
gh , lúa, ngô…ế
6 C m danh ụ
từLa tô h p t gôm danh t va ơ ư ư
cac t ng phu thuôc khac ư ư
tao thanh.
VD: moät t úp l uề n át trên b bi uờ ể
PNT DT PNS
- Ba con trâu ây.
7Đng tộ ừ là nh ng t ch ho t đng, ữ ừ ỉ ạ ộ
tr ng thái c a s v t.ạ ủ ự ậ
- Đng t th ng k t h p ộ ừ ườ ế ợ
v i các t ớ ừ đã; s ; đang; ẽ
cũng; v n; hãy; ch ; ẫ ớ
đngừ,...đ t o thành c m ể ạ ụ
đng t .ộ ừ
- ch c v đi n hình trong ứ ụ ể
câu c a đng t là v ng .ủ ộ ừ ị ữ
VD: Đi, ch y, đc, làm, đá, hát, yêu, th ng, ạ ọ ươ
bu n, vui, gãy, đ…ồ ổ
8 C m đng ụ ộ
từLa tô h p t gôm đông t va ơ ư ư
cac t ng phu thuôc khac ư ư
tao thanh.
VD: B n tr ọ ẻ đang nh y dây ngoài sânả
C m đng tụ ộ ừ
đang nh y dâyả ngoài sân
PNT ĐT PNS
9Tính từLà nh ng t ch đc đi m, ữ ừ ỉ ặ ể
tính ch t c a s v tấ ủ ự ậ VD: thông minh, chăm ch , tr , già, đp, x u, ỉ ẻ ẹ ấ
dài, ng n, cao, th p, nhanh, ch m........ắ ấ ậ
10 C m tính ụ
t :ừLa tô h p t gôm tinh t va ơ ư ư
cac t ng phu thuôc khac ư ư
tao thanh.
VD: Ngoài tr i m a ờ ư r t toấ
C m tính tụ ừ
11 S t và ố ừ
l ng tượ ừ - S t : s t ch s l ng ố ừ ố ừ ỉ ố ượ
và s t ch s th tố ừ ỉ ố ứ ự
- L ng t : ch l ng ít hayượ ừ ỉ ượ
l ng nhi uượ ề
+ Vd: t t cấ ả h c sinh ọ
tr ng Liêng Trang đang lao ườ
đngộ
LT
+ Vd: M t ộchú chim đang hót trên cành
S t ch s l ngố ừ ỉ ố ượ
B n Lan đng hàng ạ ứ th ba ứ(S t ch s th ố ừ ỉ ố ứ
t )ự
+ Vd: t t cấ ả h c sinh tr ng Liêng Trang đang ọ ườ
lao đngộ
LT
12 ch tỉ ừ La t dung đê tro vao s vât ư ư
nhăm xac đinh s vât trong ư
không gian , th i gian.ơ
- Thế là nhà hàng c t n t t m bi n. ( ấ ố ấ ể Th ếlà ch ỉ
t , làm ch c năng ch ng trong câu.ừ ứ ủ ữ
- Ba con trâu ây.
đánh S n Tinh nh ng đu b thuaơ ư ề ị
Bai tâp Tiêng Viêt:
Bai tâp 1: Vi t m t đo n văn ng n kho ng 3 đn 5 câu trong đó s d ng t láy.ế ộ ạ ắ ả ế ử ụ ừ
G i ý:ợ Thút thít ( ti ng khóc)ế
-Lênh khênh, lom khom ( dáng đi u)ệ
-Khanh khách, ha h ( ti ng c i )ả ế ườ
VD: T l i m t em bé, chú ý dùng t láy khi t ti ng c iả ạ ộ ừ ả ế ườ
Bai tâp 2: - Đt m t câu có danh t ch đ v t?ặ ộ ừ ỉ ồ ậ
Vi du: Đu năm h c m i, m mua cho em ầ ọ ớ ẹ chi c c p ế ặ r t đpấ ẹ
Bai tâp 3:
Thêm thành ph n ph tr c ho c sau vào danh t sau đ t o thành c m danh t ?ầ ụ ướ ặ ừ ể ạ ụ ừ
-Sông : … dòng sông sâu...
….dòng sông y….ấ
-H c sinh:ọ …ba h c sinh ọđang ch i ơ
m t ộh c sinhọ gi iỏ
Bai tâp 4: + Đt m t câu có đng tặ ộ ộ ừ
VD: Em thích đcọ sách
Bai tâp 5: + Đc câu vănọ: “N c ng p ru ng đng, n c ng p nhà c a, n c dâng lên l ngướ ậ ộ ồ ướ ậ ử ướ ư
đi, s n núi”.ồ ườ G ch chân các c m đng t trong câu văn trên.ạ ụ ộ ừ
- N c ướ ng p ru ng đngậ ộ ồ , n c ướ ng p nhà c aậ ử , n c ướ dâng lên l ng đi, s n núiư ồ ườ ”.
- Cho các đng t sau, hãy phát tri n thành nh ng c m đng t : ộ ừ ể ữ ụ ộ ừ hát, bu n, đi, h c, b iồ ọ ơ
VD: đang hát r t hayấ
PT PTT PS
Bai tâp 6: Xác đnh tính t trong câu sau:ị ừ “B n Lan là ng i ạ ườ nhanh nh nẹ, còn b n Hu thì ạ ệ
ch m ch pậ ạ , đã v y l i ậ ạ l i bi ngườ ế trong h c t pọ ậ ”.
Bai tâp 7: Tìm s t và l ng t trong các ví d sau:ố ừ ượ ừ ụ
a. Con đi trăm núi ngàn khe
Ch a b ng muôn n i tái tê lòng b mư ằ ỗ ầ
b. M i ba bà m đang hóa gi i l i nguy nườ ụ ả ờ ề
c. B n Nam x p h ng nhì trong kì thi h c sinh gi iạ ế ạ ọ ỏ
- Đáp án
- S t : m i ba, h ng nhìố ừ ườ ạ
- L ng t : ngàn, trăm, muônượ ừ
Bai tâp 8: Xác đnh ch t trong các ví d và nêu ho t đng c a ch t trong câu:ị ỉ ừ ụ ạ ộ ủ ỉ ừ
a. T đó, hàng năm Th y Tinh v n dâng n c đánh S n Tinh nh ng đu b thuaừ ủ ẫ ướ ơ ư ề ị
b. Ngôi nhà y trông th t đpấ ậ ẹ
c. Cu c kháng chi n ch ng Mĩ c a nhân dân ta nh t đnh th ng l i ộ ế ố ủ ấ ị ắ ợ
-Đó là m t đi u ch c ch nộ ề ắ ắ
- Đáp án
- đó -> tr ng ngạ ữ
- y -> ph ng ấ ụ ữ
- đó -> ch ngủ ữ
III. PH N T P LÀM VĂNẦ Ậ
Đ 1:ề Đóng vai nhân v t S n Tinh đ k l i câu chuy n “S n Tinh, Th y Tinh”ậ ơ ể ể ạ ệ ơ ủ
-G i ý:ợ S n Tinh ơ tôi
+ M baiơ : Hung V ng th m i tam co cô gai đep tên la Mi N ng, ng i đep nh hoa, ươ ư ươ ươ ươ ư
tinh nêt hiên diu. Vua cha muôn ken cho con gai minh môt ng i chông thât x ng đang. ươ ư
+ Thân bai: Nghe đc tin vua Hung ken rê ca hai chung tôi la S n Tinh va Thuy Tinh đêu đên ươ ơ
câu hôn.
- Tôi tên la S n Tinh ng i vung nui Tan Viên co tai: vây tay vê phai đông, phia đông nôi ơ ươ ơ
côn bai; vây tay vê phai tây phia tây moc lên t ng day nui đôi. ư
- Ng i cung đên v i tôi ngay luc đo la Thuy Tinh cung co tai la: goi gio, gio t i; hô m a, ươ ơ ơ ư
m a vê.ư
- Ca hai chung tôi đêu co tai ngang nhau vua Hung không biêt chon ai. Sau môt luc ban bac
v i cac lac hâu vua đa ra điêu kiên sinh lê la: Môt trăm van c m nêp, môt trăm nêp banh ch ng; ơ ơ ư
Voi chin nga, ga chin c a, ng a chin hông mao môi th môt đôi. Sang s m ai đem sinh lê đên ư ư ư ơ
tr c thi lây đc con gai cua Hung V ng. ươ ươ ươ
- Điêu kiên sinh lê dê dang tim thây n i tôi sinh sông. Sang hôm sau tôi đem lê vât đên tr c ơ ươ
va r c v vê nui. Chang Thuy Tinh đên sau không lây đc Mi N ng nên đa vô cung giân d . ươ ơ ươ ươ ư
- Thuy Tinh nôi giân dâng n c đanh chung tôi rong ra mây thang tr i. Nh ng cuôi cung thât ươ ơ ư
bai đanh rut quân.
+ Kêt bai : T đo oan năng thu sâu hang năm Thuy Tinh đêu lam m a gio, bao lut dâng n c đanh ư ư ươ
tôi. Nh ng năm nao cung vây, Thân N c đanh moi mêt, chan chê vân không thăng nôi tôi Thân ư ươ
Nui, đanh rut quân vê.
Đê 2: Kê lai truyên thuyêt “Thanh Giong” băng l i văn cua em? ơ
G i y:ơ L i kê t nhiên không phu thuôc vao sach giao khoa. ơ ư
+ M baiơ : Gi i thiêu vê s ra đi cua Giong. ơ ư ơ
+ Thân bai: Lân l t kê cac s viêc: ươ ư
- Giăc t i xâm l c vua cho s gia đi tim ng i tai gioi. ơ ươ ư ươ
- Giong cât tiêng noi đâu tiên: chuân bi nh ng đô dung thiêt yêu đê đanh giăc. ư
- T ngay găp s gia Giong l n nhanh nh thôi. Bô me Gong không đu nuôi con nên ba con ư ư ơ ư
hang xom đa giup c m gao nuôi Giong. ơ
- Giăc Ân đa t i chân nui Trâu, ng i ng i hoang hôt. ơ ươ ươ
- Giong đa ra trân giêt giăc, giăc chêt nh ra. Thăng giăc Giong môt minh môt ng a bay vê ư ư
tr i.ơ
+ Kêt bai : Vua nh công n phong la Phu Đông Thiên V ng va lâp đên th quê nha. ơ ơ ươ ơ ơ
Đ 2ề: Em hãy k v th y (cô) giáo mà em yêu m n?ể ề ầ ế
+ M bàiở: Gi i thi u chung v th y (cô) giáo mà em k .ớ ệ ề ầ ể
-Th y cô đó đã d y em l p nào?ầ ạ ở ớ
+ Thân bài: L n l t k v th y cô giáo đó v :ầ ượ ể ề ầ ề
- Ngo i hình bên ngoài: dáng ng i; khuôn m t, mái tóc...v i nh ng nét n t ng khác.ạ ườ ặ ớ ữ ấ ượ
- Tính cách.
- K ni m c a em g n v i th y cô giáo đó: s quan tâm chăm sóc c a th y cô giáo đó v i em ỉ ệ ủ ắ ớ ầ ự ủ ầ ớ
nh th nào trong h c t p cũng nh trong cu c s ng. (chú ý k v k ni m n t ng nh t).ư ế ọ ậ ư ộ ố ể ề ỉ ệ ấ ượ ấ
+ K t bàiế: C m nghĩ c a em v th y cô giáo mà em v a k .ả ủ ề ầ ừ ể
Đ 3:ề K v m t vi c t t mà em đã làmể ề ộ ệ ố
+ M bàiở : Tu n tr c em đã làm vi c t t và đã đem l i cho em ni m vuiầ ướ ệ ố ạ ề
+ Thân bài :
- Trên đng đi h c v i b n, em và b n đang vui v chuy n tròườ ọ ớ ạ ạ ẻ ệ
- Th y ông già mù nh m i ng i đa qua đngấ ờ ọ ườ ư ườ