Đ C NG ÔN T P NG VĂN 7 H C KÌ II ƯƠ
A. TI NG VI T
1. Rút g n câu có tác d ng gì .
TL: - Làm cho câu g n h n, thông tin nhanh v a tránh l p l i ng ng t ng xu t hi n trong ơ
câu đng tr c. ướ
- Ng ý đc đi m, hành đng là c a chung m i ng i ( l c b CN) ườ ượ
2. Khi rút g n câu c n chú ý đi u gì ?
TL: - Không làm cho ng i ngheườ , ng i đc hi u sai ho c hi u không đy đ n i dung câu ườ
nói .
- Không bi n câu thành câu nói c c l c, khi m nhã .ế ế
3. Xác đnh câu rút g n trong các ví d sau và cho bi t ế thành ph n nào c a câu đc l c b ? ượ ượ
Vì sao ?
a. Hai ba ng i đu i theo nó. ườ R i ba b n ng i, sáu b y ng i. ườ ườ
b. - Bao gi c u đi Hà N i ?
- Ngày mai.
4. Trong các câu sau, câu nào không ph i là câu rút g n?
a .H c ăn, h c nói, h c gói, h c m .
b. B c t i Đèo Ngang bóng x tà.ướ ế
c. Ng i Vi t Nam th ng ng i nh th th ng thân.ườ ươ ườ ư ươ
d .Th ng ng i nh th th ng thân.ươ ườ ư ươ
5. Th nào là câu đc bi t ? Nêu tác d ng c a câu đc bi t?ế
TL: - Câu đc bi t là lo i câu không có c u t o theo mô hình ch ng , v ng .
- Tác d ng :
+ Xác đnh th i gian, n i ch n di n ra c a s vi c. ơ
+ Li t kê, thông báo v s t n t i c a s v t, s vi c , hi n t ng . ượ
+ B c l c m xúc
+ G i đáp
6 .Xác đnh câu đc bi t? Nêu tác d ng c a các câu đc bi t mà em m i tìm đc? ượ
a. Cha ôi! Cha! Cha ch y đi đâu d v y ?
b. M i ng i lên xe đã đ. Cu c hành trình ti p t c. Xe ch y gi a cánh đng hiu qu nh. ườ ế
Và l c. Và x c.”
7. Xác đnh câu đc bi t, câu rút g n có trong đo n văn sau. Nêu tác d ng c a vi c rút g n câu
và c a câu đc bi t ?
Khi xu ng đn c u thang, cô nói to v i tôi: ế
- Ðng quên cô nhé!
Ôi! Cô giáo r t t t c a em, ch ng bao gi , ch ng bao gi em l i quên cô đc! ượ
(Ét- môn- đô đ A- mi- xi)ơ
8. Thêm tr ng ng cho câu đ làm gì?
- Đ xác đnh th i gian, n i ch n, nguyên nhân, m c đích, ph ng ti n, cách th c di n ra ơ ươ
s vi c nêu trong câu.
- Tr ng ng có th đng đu câu, gi a câu, cu i câu.
9. Xác đnh tr ng ng và nêu tác d ng.
- Mùa đông , gi a ngày mùa - làng quê toàn màu vàng - nh ng màu vàng r t khác nhau . ( Tô
Hoài)
- Vì m i ch i, em quên ch a làm bài t p. ơ ư
- Đ x ng đáng là cháu ngoan Bác H , chúng ta ph i h c t p và rèn luy n th t t t.
- V i gi ng nói d u dàng, ch y m i chúng tôi vào nhà.
- B ng chi c xe đp cũ, Lan v n đn tr ng đu đn. ế ế ườ
- B p b p , nó b hai cái tát.
- Nó b đi m kém, vì l i h cườ .
- Đ không b đi m kém , nó ph i chăm h c.
- Nó đn tr ng ế ườ b ng xe đp .
- Bên v đng, s ng s ng m t cây s i ườ .
- Lan và Hu ch i r t thân v i nhau t h i còn h c m u giáo. ơ
- .Qua cách nói năng , tôi bi t nó đang có đi u gì phi n mu n trong lòng.ế
- M t tr i đã khu t phía sau r ng núi .
- Bu i sáng, trên cây g o đu làng, nh ng con chim ho mi, b ng ch t gi ng thiên phú, đã
c t lên nh ng ti ng hót th t du d ng. ế ươ
- Đêm qua, tr i m a to. Sáng nay, tr i đp -> Tg ư
- Vì tr i m a , sông su i đy n c-> Ch nguyên nhân ư ướ
- Đ m vui lòng , Lan c g ng h c gi i ->Ch m c đích
- B ng thuy n g , h v n ra kh i -> Ch ph ng ti n ơ ươ
10. Th nào là câu ch đngế ? Th nào là câu b đngế ? VD.
- Câu ch đng là câu có ch ng h ng t i ng i khác . Câu b đng là câu có ch ng ướ ườ
đc ng i khác h ng vào.ượ ườ ướ
11. Có m y cách chuy n câu ch đng thành câu b đng ?
+ Chuy n t ch đi t ng lên đu câu thêm t b /đc sau c m t y . ượ ượ
+ Chuy n t ch đi t ng lên đu câu thêm ho c không thêm các t b /đc sau c m t ượ ượ
y. Đng th i l c b đi t ch ch th c a ho t đng. ượ
12. Tìm câu b đng t ng ng v i các câu ch đng sau: ươ
- Ng i lái đò đy thuy n ra xa.ườ
- Nhi u ng i tin yêu B c ư
- Ng i ta chuy n đá lên xeườ
- M r a chân cho em bé.
- B n x u ném đá lên tàu ho
- C nh sát đã b t giam tên c p và đang ch ngày xét x . ướ
- Con ng i đang ngày càng làm cho môi tr ng ô nhi m h n ườ ườ ơ
- Nhân ngày khai tr ng m t ng Lan chi c c p sách m i . ườ ế
- Ông tôi đã xây ngôi nhà này t ba m i năm tr c đây ươ ướ
- Nhà vua truy n ngôi cho c u bé .
- Gió làm l t thuy n.
- T thu nh , cha đã d y T H u làm th theo nh ng l i c . ơ
- M i l n đc đi m cao , ba m mua t ng tôi m t th đ dùng h c t p m i. ượ
- C n bão làm cho khu v n tan hoang .ơ ườ
- M tôi t tay đan cho tôi m t cái áo len.
- Tên k tr m đã l y c p ví c a cô giáo tôi.
- Màn s ng dày che khu t c nh v t khi n cho khung c nh càng tr nên huy n o.ươ ế
- Hôm nay, cô giáo khen tôi r ng tôi r t hăng hái phát bi u ý ki n. ế
- B tôi đã xây m t ngôi nhà m i trên n n ngôi nhà cũ.
- Các b n yêu m n tôi. ế
10. C m C-V đc dùng đ m r ng thành ph n nào trong câu. ượ
- CN, VN, PN trong c m danh t , c m đng t , c m tính t .
11 . Tìm c m C-V đ m r ng câu , c m c-v m r ng thành ph n nào c a câu ?
- Ch Ba đn khi n tôi r t vui và v ng tâm ế ế
- Khi b t đu kháng chi n, nhân dân ta tinh th n r t hăng hái. ế
- Lan h c gi i khi n cha m vui lòng. ế
- Lan// làm bài t p toán mà cô giáo ra
- C l p l ng nghe cô giáo gi ng bài
- Tôi nhìn qua khe c a th y em tôi đang v nh ng b c tranh mà b tôi đã h ng d n. ướ
- Chi c áo này v i r t t t .ế
- Nó h c gi i khi n cha m vui lòng. ế
- C n bão làm cho khu v n tan hoang .ơ ườ
- Màn s ng dày che khu t c nh v t khi n cho khung c nh càng tr nên huy n o.ươ ế
- Nhà này c a r t r ng.
- Quy n sách m cho con r t hay.
- Ng i thanh niên y làm m i ng i r t khó ch u.ườ ườ
- Nam làm cho b m vui lòng.
- Gió th i làm đ cây.
- Lan năng n h c t p khi n m i ng i ng c nhiên. ế ườ
- Anh y làm vi c r t đáng khen.
- Quy n sách này bìa r t đp.
- Cái áo treo trên m c giá r t đt.
- M v khi n c nhà vui . ế
- Chi c x e máy này phanh h ng r i ế
- Chúng tôi// th y đàn bò đang g m c
- Tôi //r t thích b c tranh b n v .
- Con h làm lòng bu n m .ư
- Con đc 9 đi m// là t t l m r i m .ượ
B. VĂN B N
1. Đc thu c lòng các câu t c ng v thiên nhiên và lao đng s n xu t ? Nêu n i dung t ng
câu ?
- Câu 1: Tháng năm đêm ng n h n ngày, tháng m i ngày ng n h n đêm. ơ ườ ơ
- Câu 2 : Đêm nào b u tr i nhi u sao, ngày hôm sau tr i s n ng; đêm nào b u tr i ít sao,
ngày hôm sau có th s m a. ư
- Câu 3: Khi mây chân tr i có s c vàng m gà, tr i s p có bão, ph i lo chèn chóng nhà c a.
- Câu 4: Tháng 7 (âm l ch), n u th y ki n bò lên cao nhi u thì s p có l t . ế ế
- Câu 5: So sánh đt v i vàng, kh ng đnh đt quý nh vàng . ư
- Câu 6: th t các ngh đem l i l i ích kinh t cho con ng i: nuôi cá ế ườ
làm v n ườ
làm
ru ng.
- Câu 7 : B n y u t quan tr ng nh t trong công vi c tr ng lúa n c đc xác đnh theo th ế ướ ượ
t : đ n c, đ phân, chuyên c n chăm bón, l a ch n gi ng t t. ướ
- Câu 8 : Làm nông quan tr ng nh t là gieo tr ng, chăm bón đúng th i v , quan tr ng th nhì
là ph i làm đt cho kĩ, thành th c trong các khâu s n xu t.
2. Đc thu c lòng các câu t c ng v con ng i và xã h i ườ ? Nêu n i dung t ng câu ?
- Câu 1 : Con ng i là v n quý, quý h n c a c i v t ch t g p b i l nườ ơ .
- Câu 2: Nh c nh con ng i ph i bi t gi gìn răng , tóc cho s ch và đp, không đc tùy ườ ế ượ
ti n, c u th trong vi c chăm sóc b n thân.
- Câu 3:+Nghĩa đen: Dù đói v n ph i ăn u ng s ch s , dù rách ph i ăn m c s ch s , gi gìn
cho th m tho.ơ
+ Nghĩa bóng: Dù s ng trong nghèo kh , thi u th n v n ph i gi mình trong s ch, ế
không nên làm nh ngđi u x u xa, t i l i.
- Câu 4: M i hành vi , vi c làm c a con ng i đu là s t b c l tính cách . Vì v y, m i ườ
ng i ph i h c cái hay, cái đp trong vi c giao ti p, ng x , làm vi c h ng ngày đ ch ng t ườ ế
mình là ng i l ch s , t nh , bi t đi nhân x thườ ế ế ế
- Câu 5: không đc th y d y b o s không làm đc vi c gì thành công ượ ượ
kính tr ng th y,
không đc quên công lao c a th y, tìm th y mà h c ượ
- Câu 6: cách h c theo l i d y c a th y có khi không b ng cách h c t mình theo g ng b n ươ
bè. -> Đ cao ý nghĩa , vai trò c a vi c h c b n.
- Câu 7: Khuyên con ng i th ng yêu ng i khác nh b n thân mình.ườ ươ ườ ư
- Câu 8:+ Nghĩa đen c a câu: Hoa qu ta dùng đu do công s c c a ng i tr ng ra nên c n ườ
ph i nh n. ơ
+ Nghĩa bóng: Khi đc h ng m t thành qu nào đó thì ph i nh đn nh ng ng iượ ưở ế ườ
t o d ng ra thành qu đó, ph i bi t đn n ng i đã giúp đ mình tr c đó, ch có ế ơ ườ ư “vong ân
b i nghĩa”.
3. Bài vi t «ế Đc tính gi n d c a Bác H » đã đ c p đn s gi n d c a Bác nh ng ế
ph ng di n nàoươ ?
- B a ăn : vài món gi n đn,khi ăn không đ r i vãi,ăn xong thu d n s ch s . ơ ơ
- Căn nhà : vài ba phòng hòa cùng thiên nhiên
- Vi c làm: t vi c nh đn vi c l n ít c n ng i ph c v . ế ừơ
- Đi s ng sinh ho t phong phú,cao đp
- Gi n d trong l i nói,bài vi t ế
4. Đc tính gi n d c a Bác H c a tác gi nào ?Ph ng th c bi u đt chính c a văn b n ? ươ
-Tác gi : Ph m Văn Đng ; Ph ng th c bi u đt chính : Ngh lu n ươ
5. Trong đi s ng h ng ngày, đc tính gi n d c a Bác đc tác gi nh n đnh b ng nh ng t ư
ng nào?
- Trong s ch, thanh b ch, tuy t đp.
6. Trong câu: Đi s ng v t ch t gi n d càng hoà h p v i đi s ng tâm h n phong phú v i
nh ng tình c m, t t ng, nh ng giá tr tinh th n cao đp nh t. Đó là đi s ng th c s văn ư ưở
minh mà Bác H nêu g ng sáng trong th gi i ngày nay ươ ế Vì sao tác gi nói đó là cu c s ng
th t s văn minh?
- Vì đó là cu c s ng phong phú, cao đp v tinh th n, tình c m, không màng đn h ng th ế ưở
v t ch t, không vì riêng mình.
7. Đ làm sáng t s gi n d trong cách nói và vi t c a Bác, tác gi đã d n nh ng câu nói nào ế
c a Bác ?
- Không có gì quí h n đc l p t do.ơ
- N c Vi t Nam là m t, dân t c Vi t Nam là m t, Sông có th c n, núi có th mòn, song chânướ
lí y không bao gi thay đi.
8. Qua bài văn “ Đc tính gi n d c a Bác H ”, em h c t p đc đi u gì Bác? ượ
- T nh n th c đc đi s ng gi n d h ng ngày c a b n thân c n h c t p Bác . ượ
- Làm ch b n thân: Xác đnh đc m c tiêu ph n đu , rèn luy n v l i s ng c a b n thân ượ
theo t m g ng c a Ch t ch H Chí Minh khi b c vào th k m i. ươ ướ ế
9. Văn b n “ S ng ch t m c bay” c a tác gi nào? Đc vi t theo ph ng th c bi u đt nào? ế ượ ế ươ
- Tác gi : Ph m Duy T n
- T s k t h p v i miêu t , bi u c m, ngh lu n. ế
10.C nh đê s p v đc g i ượ t b ng các chi ti t không gian, th i gian, đa đi m, tình tr ng ế
khúc đê?Qua đó , chúng ta th y khúc đê lúc này nh th nào? ư ế
- Th i gian : “g n m t gi đêm”->v t vã c a ng i dân khi h đê, lúc này là lúc m i ng i ườ ườ
ng say .
- Không gian : “tr i m a t m tã , n c sông Nh Hà lên to”-> thiên nhiên d d i , kh ng ư ướ
khi pế
- Đa đi m: Khúc sông làng X , thu c ph X .
- Tình tr ng khúc đê: hai ba đo n đã th m l u.
-> Tình th nguy c p, thiên tai t ng gi giáng xu ng đe do cu c s ng ng iế ườ dân, nguy c đêơ
v khó tránh kh i.
11. Trong văn b n “ S ng ch t m c bay”.T i sao t ế ên sông đc nói c th nh ng tên làng tên ượ ư
ph đc ghi b ng kí hi u đi u đó th hi n d ng ý gì c a tác gi ? ượ
- Tác gi mu n b n đc hi u câu chuy n này không ch x y ra m t n i mà có th là ph ơ
bi n nhi u n i trong n c ta.ế ơ ướ
12. Tr c tình c nh đê s p v , ng i dân đã có nh ng hành đng gì?ướ ườ
- Dân phu: ng i cu c, ng i x ng, đi đt, vác tre… t nh chu t.ườ ườ ướ ư
- Âm thanh: Tr ng đánh liên thanh. c th i vô h i, ti ng ng i xao xác g i nhau..-> huyên ế ườ
náo, n ào.
-> C nh c u đê, kh n tr ng, ươ nh n nháo, căng th ng, v t v , c c c, kh n kh , hi m nguy.ơ
13. Hình nh quan ph m u nhàn nhã h ng l c trong đình trái ng c v i hình nh nào ngoài ưở ượ
đê ?
- M a gió m m ngoài đê, dân phu r i rít... trăm h đang v t v l m láp, g i gió t m m a, ư ư
nh đàn sâu lũ ki n trên đê...ư ế
14. Qua quan c nh ch i t tôm , chúng ta th y các quan ph này nh th nào ơ ư ế ?
- Th n nhiên, ung dung, ham mê c b c, quên đi nhi m v h đê c a mình.
15. Thái đ c a b n quan l i nh th nào khi có ng i báo tin đê v . ư ế ườ
- Th y đ : lo s , run c m c p.
- Quan ph m u : đ trách nhi m cho c p d i, cho dân, đe do cách c , b tù. ướ
16.Trong văn b n “S ng ch t m c bay” c a Ph m Duy T n, tác gi đã s d ng thành công hai ế
phép ngh thu t đó là hai phép nào ? Ch y u th hi n 2 c nh đi l p nào. ế
- Phép t ng ph n và tăng c pươ
- C nh quan ph đi “ h đê - C nh ng i dân đang h đê ườ
+C nh quan ph đi “ h đê :Đam mê c b c không ch ng ki n dân h đê.Ván bài ù m i lúc ế
m t to. Đam mê ngày càng l n . Ni m vui phi nhân tính.“ ù thông tôm chi chi n y”
+ C nh ng i dân đang h đê: ườ Tr i m a m i lúc m t nhi u.N c sông m i lúc m t dâng ư ướ
cao. Âm thanh m i lúc m t m ĩ. S c ng i ngày càng y u.Nguy c v đê và cu i cùng đã đn. ườ ế ơ ế
17. Em hãy nêu đc đi m và c m nghĩ c a mình v nhân v t quan ph m u?
- Đc đi m: S ng xa hoa, nhàn nhã, h ng l c. Th , vô trách nhi m, h ng hách, đc ác. ưở ơ
- C m nghĩ: Căm ghét, ph n u t tên quan x u xa có l i s ng “s ng ch t m c bay” ế
18. C nh quan ph cùng nha l i, chánh t ng lao vào cu c t tôm ngay trong khi h đi “h
đê”GD chúng ta đi u gì?
C. H NG D N 1 S Đ T P LÀM VĂNƯỚ
1. Đ 1 : Nhân dân ta th ng khuyên nhauườ : « Có công mài s t , có ngày nên kim »
Hãy ch ng minh l i khuyên trên .
a. M bài : Nêu nghĩa chung nh t c a câu t c ng , sau đó d n câu t c ng vào.
b. Thân bài
- Nêu nghĩa câu t c ng (Gi i thích ng n)
+ Nghĩa đen: S t là m t kim lo i c ng khó có th mài m t ho c hai ngày mà thành cây
kim nh xíu đ may đ .T s t làm ra cây kim là m t quá trình công phu , gian kh .Nó đòi h i
con ng i ph i có s kiên trì , b n chí, t n hao nhi u công s c m i có đc.ườ ượ
+ Nghĩa bóng: chúng ta kiên trì, ch u khó làm vi c b t c vi c gì, không qu n ng i khó
khăn t s thành công.