ƯỜ
Ự
TR
Ỳ Ố Ọ
Ổ
NG THPT NGÔ GIA T Ữ T NG VĂN
Ọ Ữ Ố
ề
(Đ 02 có trang)
ờ
ể ờ Ể KI M TRA CU I H C K I NĂM H C 2022 2023 MÔN NG VĂN, KH I 10 Th i gian làm bài: 90 phút ề (không k th i gian phát đ )
Ầ Ọ Ể ể I. PH N Đ C HI U (4,0 đi m)
ả ờ ỏ ọ ạ ả Đ c đo n văn b n sau và tr l i câu h i:
Ễ
ƯỞ
Ủ
ƯỜ
L CÚNG TR
NG THÀNH C A NG
I Ê ĐÊ
ễ ưở ọ ế ượ ộ L cúng tr ng thành, ti ng Ê Đê g i là Mpú Tuhkông, đã đ c B Văn hóa, Th ể
ể ố ữ ở ậ ả ậ ị thao và Du l ch công nh n là Di s n văn hóa phi v t th qu c gia b i nh ng giá tr ị
ấ ộ ố ề văn hóa truy n th ng r t đ c đáo.
ườ ệ ườ ạ ạ ạ ả ố ỏ Ng i Ê Đê quan ni m, con ng i mu n m nh kh e, h nh phúc, thành đ t thì ph i cúng
ủ ầ ả ầ ễ ớ ượ ộ ễ th n linh và ph i cúng đ y đ các l thì m i mong đ c phù h . Các nghi l ờ vòng đ i
ườ ễ ễ ễ ưở ủ c a ng ồ i Ê Đê g m có: l ặ cúng đ t tên, l ổ cúng th i tai, l cúng tr ng thành, l ễ ắ b t
ồ ch ng, l ễ ỏ ả b m …
ễ ưở ộ ễ ấ ọ Trong đó, l cúng tr ng thành là m t nghi l ở r t quan tr ng b i nó đánh d u s tr ấ ự ưở ng
ủ ườ ừ ể ả ữ ế thành c a ng i đàn ông. T đây anh ta có th tham gia gi ệ ớ ủ i quy t nh ng vi c l n c a
ọ ộ ễ ồ ạ gia đình, h t c và buôn làng. Nghi l này đã t n t ấ i hàng trăm năm qua và có ý nghĩa r t
ủ ồ ờ ố ớ l n trong đ i s ng văn hóa tâm linh c a đ ng bào Ê Đê.
ễ ưở ủ ườ ợ ề ư ặ ượ L cúng tr ng thành c a ng ợ i đàn ông Ê đê đã có v ho c ch a có v đ u đ ự c th c
ệ ầ ả ả ễ ầ ầ ộ ượ hi n trong 5 ngày, ph i tr i qua 5 l n làm nghi l . L n đ u tiên là m t ché r ộ u và m t
ẽ ế ẹ ủ ầ ượ ầ con gà. Sau khi th y cúng cúng xong, m c a chàng trai s đ n ché r ọ ể ờ u c n đ m i m i
ườ ẹ ở ườ ễ ở ườ ng i trong làng. S dĩ, m chàng trai là ng i làm l b i ng ế ộ ẫ i Ê Đê theo ch đ m u
ễ ượ ứ ầ ượ ứ ệ ầ h . L n th hai, nghi l cúng là 3 ché r u và 3 con gà. L n th ba cúng 3 ché r u và 1
ầ ợ ượ ứ ế ầ ợ ượ ứ con l n. L n th 4 cúng 5 ché r u và 1 con l n thi n. L n th 5 cúng 7 ché r u và 1
Trang 1/2
ợ ế con l n thi n.
ứ Nghi th c cúng trong l ễ ưở tr ng thành
ẽ ế ầ ồ ượ ị Sau khi cúng xong, th y cúng s đeo chi c vòng đ ng đã đ ẩ c gia đình chu n b vào tay
ế ờ ứ ạ ẳ ị chàng trai. Chi c vòng là l i kh ng đ nh: buôn làng đã trao cho chàng trai s c m nh đ ể
ổ ễ ế ữ ệ ớ ọ ủ gánh vác nh ng trách nhi m l n lao c a gia đình, dòng h , buôn làng. Bu i l k t thúc
ặ ờ ặ cũng là lúc m t tr i l n.
ễ ố ễ ế ế ệ ố ớ ờ Trong su t th i gian di n ra l ồ cúng, ti ng tr ng, ti ng c ng chiêng hòa quy n v i các
ặ ắ ủ ữ ệ ệ ề ạ ả ố ị ườ đi u nh y, đi u múa truy n th ng, t o nên nh ng giá tr văn hóa đ c s c c a ng i Ê
ễ ưở ễ ệ ố ể ầ Đê. L cúng tr ng thành là nghi l tiêu bi u và đ u tiên trong h th ng l ễ ộ ổ h i c
ườ ượ ư ụ ể ả ậ ố ề ủ truy n c a ng i Ê Đê đ c đ a vào danh m c Di s n văn hóa phi v t th qu c gia.
ươ ạ (Theo Ph m D ng, VOVTV)
ể ể ạ ủ ả ị Xác đ nh th lo i c a văn b n trên? Câu 1 (0,5 đi m):
ể ầ ậ ế ữ Ph n in đ m (sapô) cho bi t nh ng thông tin gì? Câu 2 (0,5 đi m):
ễ ưở ủ ườ ễ ng thành c a ng ả ả ấ i Ê Đê di n ra m y ngày và ph i tr i Câu 3 (0,5 đi m)ể . L cúng tr
ấ ầ ễ qua m y l n làm nghi l ?
ụ ễ ưở ủ ườ cúng tr ng thành c a ng i Ê Đê? Câu 4 (0,75 đi m).ể M c đích l
ể ụ ủ ả ượ ử ụ ả Nêu tác d ng c a hình nh đ c s d ng trong văn b n? Câu 5 (0,75 đi m):
ế ạ ỏ ủ Vi t 1 đo n văn 57 dòng bày t suy nghĩ c a em v ềý nghĩa ti ngế Câu 6 (1,0 đi m):ể
ủ ườ ờ ố ồ c ng chiêng trong đ i s ng tâm linh c a ng i Ê Đê.
Ầ II. PH N LÀM VĂN( 6,0 đi m)ể
ậ ủ ả ạ ả ơ C m nh n c a em ề v hình nh bà Tú trong đo n th sau :
ở “Quanh năm buôn bán mom sông.
ủ ớ ộ ồ Nuôi đ năm con v i m t ch ng
ặ ộ ắ L n l i thân cò khi quãng v ng
Trang 2/2
ặ ướ Eo sèo m t n ổ c bu i đò đông”.
ươ ế ươ ầ ng v ” (Trích “Th ợ Tr n T X ng)
ế H t
ệ ọ ị ả ử ụ (Ghi chú: H c sinh không s d ng tài li u, giám th không gi i thích gì thêm)
ọ ọ H và tên h c sinh:………………………………………..SBD………………...L p ớ ............
ị ƯỜ Ự Giám th :……………………………………………………………………………………… ƯỚ Ố Ỳ Ữ Ẫ Ấ TR NG D N CH M MÔN NG VĂN 10 CU I K I H
Ọ Ổ
ờ NG THPT NGÔ GIA T Ữ T NG VĂN (Đáp án có 03 trang) ể ờ NĂM H C 2022 – 2023 Th i gian làm bài: 90 phút ề (không k th i gian phát đ )
ƯỚ I. H NG D N CHUNG
ấ ả ạ ủ ề ơ ả ầ ỉ
ướ B n H ng d n ch m ch đ nh h ể ấ ầ ứ ộ ẫ ữ ị ể ể ầ
Ẫ ướ ắ ế ợ ấ ữ ể ặ ạ ộ
ấ ng các yêu c u c b n c n đ t c a đ , giáo ự ủ viên ch m c n n m v ng đáp án, bi u đi m đ đánh giá h p lí các m c đ năng l c c a ề ở ư ọ h c sinh, tránh đ m ý cho đi m. Do đ c tr ng b môn, nh t là nh ng câu d ng đ m , ạ giáo viên c n linh ho t trong quá trình ch m.
ữ ố ậ ế ể ể ẻ ượ đ c làm tròn đ n 1 ch s th p phân. Ví
→ T ng đi m toàn bài là 10.0, đi m l 0,8.
ầ ổ → ụ d : 0,25 0,3; 0,75 II. ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐI MỂ
ầ ộ Ph n/Câu N i dung Đi mể
Ọ Ể 4,0 Đ C HI U I
ể ạ ả 0,5 Th lo i: B n tin 1
ầ ậ ề ọ ị 0,5 Ph n in đ m (sapô) cho bi ế thông tin v tên g i, giá tr văn hóa t 2
ề ố ộ ễ ưở ủ ườ truy n th ng đ c đáo l cúng tr ng thành c a ng i Ê Đê.
ễ ưở ủ ườ ượ ự 0,5 L cúng tr ng thành c a ng i đàn ông Ê Đê đ ệ c th c hi n trong 3
Trang 3/2
ả ả ầ ễ 5 ngày, ph i tr i qua 5 l n làm nghi l .
ụ ễ ưở 0,75 M c đích l cúng tr ng thành: 4
ấ ự ưở ủ ườ + Đánh d u s tr ng thành c a ng i đàn ông Ê Đê.
ừ ể ả ệ ớ ữ ủ ế + T đây anh ta có th tham gia gi i quy t nh ng vi c l n c a gia
0,75 ọ ộ ụ ả ượ ử ụ ả 5 đình, h t c và buôn làng. ủ Tác d ng c a hình nh đ c s d ng trong văn b n:
ạ + Minh ho cho thông tin chính.
ả ộ ườ ọ ễ ế ậ i đ c d ti p nh n
ề ự ệ ự + Giúp b n tin thêm tr c quan sinh đ ng, ng thông tin chính v s ki n.
ế ạ ỏ ủ 1,0 Vi t 1 đo n văn 57 dòng bày t suy nghĩ c a em v ềý nghĩa ti ngế 6
ờ ố ủ ế ườ ồ c ng, ti ng chiêng trong đ i s ng tâm linh c a ng i Ê Đê.
ồ ượ ườ ộ C ng chiêng đ c ng ở ồ ủ i Ê Đê coi là linh h n c a dân t c mình, b i
ờ ố ị ớ ự ứ ữ ầ ụ nó ch a đ ng nh ng giá tr l n trong đ i s ng tinh th n, phong t c
ễ ố ộ ờ nghi l su t cu c đ i.
ố ế ế ế ồ ư ợ Ti ng c ng, ti ng chiêng nh s i dây tâm linh n i k t con ng ườ i
ấ ườ ỏ ề ớ v i các đ ng siêu nhiên, giúp con ng i bày t ni m mong ướ ủ c c a
ư ủ ộ ầ ớ ồ
ả b n thân cũng nh c a c ng đ ng v i th n linh. VI TẾ II 6,0
ậ ủ ề ả ạ ả ơ C m nh n c a em v hình nh bà Tú trong đo n th :
ở “Quanh năm buôn bán mom sông.
ủ ớ ộ ồ Nuôi đ năm con v i m t ch ng
ặ ộ ắ L n l i thân cò khi quãng v ng
ặ ướ Eo sèo m t n ổ c bu i đò đông”.
ươ ế ươ ầ ng v ” (Trích “Th ợ Tr n T X ng)
0,25 ầ ở
ể ủ c v n đ , thân bài tri n khai đ ị ậ Có đ các ph n m bài, thân ượ ấ c v n
ậ ượ ấ ả ấ ả a. Đ m b o c u trúc bài ngh lu n: ề ở ế bài, k t bài. M bài nêu đ ế ề ế đ , k t bài k t lu n đ ượ ấ ề c v n đ .
0,5 ấ ề ầ ề ả ả ậ ị ậ C m nh n v hình nh bà
ơ ị b. Xác đ nh đúng v n đ c n ngh lu n: Tú trong đo n thạ
ể
ậ ể ệ ự ể ậ ị ậ thành các lu n đi m; th hi n s ế ợ ậ t các thao tác l p lu n; k t h p
Trang 4/2
ứ ẽ ấ ề c. Tri n khai v n đ ngh lu n ậ ụ ậ ả ố ắ c m nh n sâu s c và v n d ng t ẫ ẽ ữ ặ và d n ch ng. ch t ch gi a lí l
ớ ệ ề ắ ọ ả ề ầ ị ậ ẩ ấ 0,5 Gi i thi u ng n g n v tác gi , tác ph m và v n đ c n ngh lu n.
1. Hai câu đề
1,25
ở “Quanh năm buôn bán mom sông.
ủ ớ ộ ồ Nuôi đ năm con v i m t ch ng
ớ ấ ả ệ ả ấ ậ Gi i thi u: Hoàn c nh bà Tú: làm ăn v t v , lam lũ, t t b t trong
ộ ư cu c m u sinh.
ờ + Th i gian "quanh năm"
ể ị + Đ a đi m "mom sông"
ủ ả ớ ộ ồ ộ + Lí do: nuôi "đ năm con v i m t ch ng": m t mình bà Tú ph i nuôi
ả c gia đình.
ệ ố ế ắ ộ ộ ồ ị
ả ậ Ngh thu t: Ng t nh p 4/3, cách dùng s đ m đ c đáo “m t ch ng” ằ b ng c “năm con”.
ườ ả ớ ồ ⇒ Bà Tú là ng i đ m đang, tháo vát, chu đáo v i ch ng con.
2. Hai câu th cự 1,25
ặ ộ ắ L n l i thân cò khi quãng v ng
ặ ướ Eo sèo m t n ổ c bu i đò đông”.
→ ặ ộ ừ ự ả ầ ấ ạ ị T láy: l n l i, eo sèo: đ o v trí đ u câu nh n m nh s lam lũ,
ấ ả ủ ọ ự c c nh c, v t v c a bà Tú.
ố ậ ấ ắ ồ ợ ợ Đ i l p: Quãng v ng><đò đ ng: heo hút r n ng p, chen l n giành
ậ ứ ầ ấ ắ ữ ể gi t, ch a đ y nh ng nguy hi m, b t tr c.
ẩ ụ ả ả ườ ụ ữ ỏ ấ ả Hình nh n d “thân cò”: hình nh ng i ph n nh bé, v t v ,
ờ ợ ả ỗ ế ậ ồ ơ đ n chi c; đ ng th i g i t n i đau thân ph n.
ố ẩ ụ ậ ả ạ ừ ữ ệ ả Ngh thu t đ o ng , phép đ i, n d , sáng t o t hình nh dân gian
ổ ự ủ ự ấ ạ ộ nh n m nh s lao đ ng kh c c c a bà Tú.
ổ ậ ự ấ ả ơ ố ấ ằ ỉ ⇒Hai câu th đ i r t ch nh nh m làm n i b t s v t v , gian truân
ợ ờ ớ ế ư ữ ặ ố ủ c a bà Tú trong gánh n ng m u sinh gi a ch n ch đ i v i ti ng lòng
ươ ế ủ xót th ng da di t c a ông Tú.
ủ ệ ượ ườ * Đánh giá chung: Bà Tú là hi n thân c a hình t ng ng ụ ữ i ph n 0,5 ệ ứ ị ươ ị ươ Vi t Nam giàu đ c hi sinh, ch u th ng ch u khó và yêu th ồ ng ch ng
ơ ể ệ ự ế ươ ọ con h t m c. Qua đó nhà th th hi n tình yêu th ng, quý tr ng, tri
Trang 5/2
ắ ợ ân v sâu s c.
ả ừ ặ d. Chính t , dùng t , đ t câu 0,25
ả ẩ ả ả ữ ế ệ Đ m b o chu n chính t , ng phápti ng Vi t.
e. Sáng t oạ 0,5
ắ ề ấ ị ậ ễ ẻ ề ạ ớ ể ệ Có cách di n đ t m i m , th hi n sâu s c v v n đ ngh lu n.
Trang 6/2
10,0 T NGỔ
