UBND THÀNH PHỐ KON TUM
TRƯỜNG TH -THCS NGUYỄN DU
MA TRẬN, ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2024 – 2025
Môn Ngữ văn - Lớp 8
I. MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA (Hình thức: Tự luận 100%)
TT
Năng lực
Đơn v kin thc
Mc độ nhận thc
Tổng
% điểm
Nhận bit
Vận dng
Vận dng cao
1
Đọc hiểu
Ngữ liệu: Văn bản thơ sáu chữ
2
(3,0 điểm)
40
2
Viết
Viết đoạn văn nghị luận xã hội ngắn
1*
(1,0 điểm)
20
Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ sáu chữ,
bảy chữ
1*
(1,0 điểm)
1*
(1,0 điểm)
1*
(1,0 điểm)
40
Tỉ lệ (%)
40
20
10
100%
Tỉ lệ chung
70
30
( 1* là các câu tự luận phần viết bao hàm cả 4 cấp độ, sẽ được thể hiện cụ thể trong phần hướng dẫn chấm)
II. BẢNG ĐẶC TẢ MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA
TT
Kĩ
năng
Đơn v kin thc
Mc độ đnh gi
S câu hi theo mc độ nhận thc
Nhận bit
Thông hiểu
Vận dng
Vận dng cao
1
Đọc
hiểu
Văn bản thơ sáu
chữ
Nhận bit: Nhận biết thể thơ; nhịp thơ, cách gieo vần; biện
pháp tu từ so sánh; từ ngữ tiêu biểu
Thông hiểu: Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh; nội dung
chính của bài thơ
2
2
2
Viết
Viết đoạn văn
nghị luận xã hội
Thông hiểu: Ý nghĩa của vấn đề
Vận dng: Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về một vấn đề
1*
Viết đoạn văn ghi
lại cảm nghĩ về
một bài thơ sáu,
bảy chữ
Nhận bit: Xác định đúng kiểu bài cảm nghĩ về bài thơ.
Thông hiểu: Hiểu nhiệm vụ từng phần trong bố cục đoạn
văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ.
Vận dng: Viết đoạn văn đúng hình thức, bộc lộ được
những suy nghĩ, cảm xúc phù hợp về nội dung và hình thức
nghệ thuật của bài thơ.
Vận dng cao: Viết đoạn văn ghi alij cảm nghĩ một cách
hấp dẫn, sáng tạo, thể hiện cảm xúc suy nghĩ sâu sắc.
1*
Tỉ lệ %
40
30
20
10
Tỉ lệ chung
70
30
( 1* là các câu tự luận phần viết bao hàm cả 4 cấp độ, sẽ được thể hiện cụ thể trong phần hướng dẫn chấm)
UBND THÀNH PHỐ KON TUM
TRƯỜNG TH -THCS NGUYỄN DU
KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2023 – 2024
Môn Ngữ văn - Lớp 8
Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề
ĐỀ BÀI:
I. ĐỌC – HIỂU (4,0 điểm)
Đọc ngữ liệu sau và trả lời cc câu hi:
Mùa thu thuở nào với mẹ
Kể chi dông gió suốt mùa
Chờ chồng nuôi con lặng lẽ
Đèn dầu thao thức trong mưa.
Một ngày mùa thu với mẹ
Tiễn con đi hết đường làng
Sương khói giăng mờ quạnh quẽ
Ngôi nhà cùng mẹ mang mang.
Heo may bạc dần tóc mẹ
Nhớ thương chất nặng vai gầy
Dông bão không từ phía bể
Đốt lòng lửa chớp chân mây.
Thế rồi mùa thu với mẹ
Nắng như hoa cúc trổ vàng
Thương nhớ rộng dài đất nước
Bên thềm mẹ đếm thu sang.
(Tô Hoàn, Mùa thu với mẹ, In trong Phía nào cũng có gió, 2004)
Câu 1. (1,5 điểm) Bài thơ “Mùa thu với mẹ” được viết theo thể thơ nào? Xác định nhịp thơ và
cách gieo vần ở khổ thơ thứ hai.
Câu 2. (1,0 điểm) Tìm trong khổ thơ đầu những từ ngữ miêu tả hành động, cử chỉ của người mẹ.
Câu 3. (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ:
“Thế rồi mùa thu với mẹ
Nắng như hoa cúc trổ vàng”
Câu 4. (0,5 điểm) Nêu nội dung chính của bài thơ.
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 6. (2,0 điểm) Mẹ luôn quan trọng trong cuộc đời mỗi người. Hãy viết một đoạn văn (từ 5 -
7 câu) trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm của con cái đối với mẹ.
Câu 7. (4,0 điểm) Viết một đoạn văn ghi lại cảm nghĩ của em sau khi đọc bài thơ “Mùa thu với
mẹ” của Tô Hoàn trong phần Đọc hiểu.
------ HẾT -----
UBND THÀNH PHỐ KON TUM
TRƯỜNG TH -THCS NGUYỄN DU
HD CHẤM ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2023 – 2024
Môn Ngữ văn – Lớp 8
Thời gian làm bài: 90 phút
I. HƯỚNG DẪN CHUNG (Bản Hướng dẫn chấm này có 03 trang)
- Bản Hướng dẫn chấm chỉ định hướng các yêu cầu cơ bản cần đạt của đề, giáo viên cần
nắm vững đáp án, biểu điểm để đánh giá hợp lí các mức độ năng lực của học sinh. Chấp nhận
cách kiến giải khác với Hướng dẫn chấm nhưng hợp lí, thuyết phục, thể hiện được chính kiến
riêng;
- Cần đánh giá cao tính sáng tạo và năng khiếu bộ môn của học sinh; chú ý tính phân hóa
trong khi định mức điểm ở từng câu;
- Giáo viên có thể chi tiết hóa và thống nhất một số thang điểm ở các phần (nếu cần),
nhưng không được thay đổi biểu điểm từng câu/phần của Hướng dẫn chấm;
- Tổng điểm toàn bài là 10,0, điểm lẻ nhỏ nhất là 0,25.
II. ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM
PHẦN
CÂU
NỘI DUNG
ĐIỂM
I
Đọc hiểu
4,0
1
- Bài thơ trên được viết theo thể thơ: sáu chữ
- Nhịp thơ: 2/2/2
- Gieo vần chân, vần cách: mẹ - quẽ; làng - mang
*Hướng dẫn chấm:
+Xác định đúng thể thơ: 0,5 điểm
+Xác định đúng nhịp thơ: 0,5 điểm
+Xác định đúng cách gieo vần: 0,5 điểm
1,5
2
Trong khổ thơ đầu những từ ngữ miêu tả hành động, cử chỉ
của người mẹ:
- kể chi dông gió
- chờ chồng
- nuôi con lặng lẽ
- thao thức trong mưa
+ Xác định được từ 3 đến 4 ý như trên: 1,0 điểm
+ Xác định được 2 ý : 0,5 điểm
+ Xác định được 1 ý: 0,25 điểm.
1,0
3
Chỉ ra và nêu tác dng của biện pháp tu từ được sử dng
trong câu thơ
-Biện pháp so sánh (nắng so sánh với hoa cúc trổ vàng)
-Tác dụng:
+ giúp câu thơ thêm gợi hình, gợi cảm, sinh động, hấp dẫn.
+ làm nổi bật được sự ấm áp, dịu nhẹ của ánh nắng mùa thu như
tình cảm của mẹ dành cho con.
*Hướng dẫn chấm:
+Xác định đúng biện pháp so sánh : 0,25 điểm
+Xác định đúng từ ngữ thể hiện so sánh (nắng - hoa cúc): 0,25
điểm
+Xác định đúng 1 tác dụng của biện pháp so sánh: 0,25 điểm.
1,0
4
Nội dung chính của bài thơ:
Cảnh mùa thu và tình yêu thương, đức hi sinh lớn lao của người
mẹ dành cho con.
0,5
Chấp nhận cách diễn đạt khác miễn là đúng ý.
*Hướng dẫn chấm:
+Trả lời đúng nội dung, diễn đạt mạch lạc: 0,5 điểm
+ Trả lời đúng 1 ý về tình yêu thương, đức hi sinh lớn lao của
người mẹ dành cho con, cho gia đình, diễn đạt thành câu: 0,25
điểm
+ Trả lời đúng 1 ý về cảnh mùa thu, diễn đạt thành câu: 0,25
điểm
II
Vit
6,0
Mẹ luôn quan trọng trong cuộc đời mỗi người. Hãy viết một đoạn văn (từ 5
- 7 câu) trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm của con cái đối với mẹ.
2,0
1
Đảm bảo cấu trúc đoạn văn: Mở đoạn, Thân đoạn, Kết đoạn
0,25
* Nội dung đoạn văn: HS nêu suy nghĩ về trách nhiệm của con
cái đối với mẹ :
Gợi ý:
- Tình yêu thương, sự hi sinh của người mẹ lớn lao cao cả,
- Chúng ta phải yêu thương, quan tâm, chắm sóc, biết ơn, trân
trọng, hiếu thảo với mẹ,
- Sống có trách nhiệm, có ích,
- Đừng bao giờ khiến mẹ lo lắng buồn phiền,
- Học tập, rèn luyện thật tốt để mẹ cha được vui lòng
+ …
* Hướng dẫn chấm:
+ Nội dung, các ý hợp lý, thuyết phục: 1,25 - 1,5 điểm
+ Thiếu phần giới thiệu hoặc 1 ý trong nội dung 0,75 - 1,0 điểm
+ Viết được một ý nhưng sơ sài: 0,5 điểm
+ Viết được một vài từ ngữ thể hiện 1 ý nhỏ: 0,25 điểm
+ Không viết hoặc viết nhưng sai hoàn toàn: 0 điểm
1,5
Cách diễn đạt mạch lạc, không sai chính tả (hoặc có nhưng không
đáng kể) không mắc lỗi dùng từ, đặt câu.
0,25
Viết một đoạn văn ghi lại cảm nghĩ của em sau khi đọc bài thơ “Mùa thu
với mẹ” của Tô Hoàn trong phần Đọc hiểu.
4,0
2
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ sáu
chữ. Mở đoạn: Giới thiệu tên bài thơ, tên tác giả cảm nghĩ chung
về bài thơ; Thân đoạn: trình bày cụ thể những cảm xúc, suy nghĩ
của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ; Kết đoạn:
Khái quát lại cảm xúc, suy nghĩ của bản thân
0,25
b.Xác định đúng đối tượng cần biểu cảm.
0,25
c.HS có thể trình bày nhiều cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo
các yêu cầu sau:
-Mở đoạn: Giới thiệu tác giả, tên bài thơ, nêu cảm nghĩ chung về
bài thơ. (0,25 điểm)
- Mùa thu nhớ mẹ
- Tô Hoàn
- Để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc bởi lời thơ nhẹ
nhàng, tha thiết và tình mẫu tử dạt dào.
- Thân đoạn: trình bày cụ thể những cảm xúc, suy nghĩ của bản
thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ: (1,5 điểm)
+ Trong bài thơ, hình ảnh của mẹ được miêu tả một cách tinh tế
và đầy cảm xúc.
3,0
+Mẹ là người phụ nữ giàu lòng yêu thương, kiên trì và bền bỉ.
+ Mẹ chịu đựng khó khăn để chăm sóc cho con, luôn hi sinh, lo
lắng cho con
+ Bằng thể thơ sáu chữ, giọng điệu thiết tha, sử dụng những từ
láy, kết hợp phép tu từ so sánh, ẩn dụ, từ ngữ mộc mạc, gần
gũi,….tác giả khắc họa vẻ đẹp tươi sáng, ấm áp của mùa thu gắn
với tình yêu thương của người mẹ. Từ đó tác giả bộc lộ lòng biết
ơn, sự thấu hiểu đối với mẹ.
+ Bài thơ gây xúc động mạnh đến tâm hồn bạn đọc trước tình
mẫu tử thiêng liêng, cao đẹp.
*Hướng dẫn chấm:
+ Đảm bảo các yêu cầu trên; cảm xúc, suy nghĩ sâu sắc, hợp lí;
kết hợp tốt các yếu tố miêu tả, tự sự, nghị luận khi biểu cảm: 1,75
-2,0 điểm
+Cảm xúc, suy nghĩ chưa cụ thể, sâu sắc, chưa kết hợp tốt các
yếu tố miêu tả, tự sự và nghị luận: 1,0 – 1,5 điểm
+ Chỉ nêu được một vài ý về nội dung khổ mà chưa có những
cảm xúc, suy nghĩ: 0,25-0,75điểm
+ Không viết phần thân đoạn hoặc viết sai: 0 điểm
- Kt đoạn: Khái quát lại cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về nội
dung, nghệ thuật đã trình bày. (0,25 điểm).
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ,
đặt câu.
*Hướng dẫn chấm:
- Diễn đạt rõ ràng, trong sáng, đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ,
đặt câu, đôi chỗ có mắc vài lỗi nhưng không cơ bản: 0,5 điểm
- Diễn đạt nhiều chỗ còn lủng củng, mắc nhiều lỗi: 0,25 điểm
- Mắc quá nhiều lỗi diễn đạt: 0 điểm
0,25
e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt, trình bày mới mẻ; thể hiện suy nghĩ
riêng của bản thân.
*Hướng dẫn chấm:
- Đáp ứng được hai yêu cầu: 0,5 điểm
- Đáp ứng được một yêu cầu: 0,25 điểm
0,25
BGH DUYỆT TCM DUYỆT NGƯỜI RA ĐỀ