1
I. MỤC ĐÍCH ĐỀ KIỂM TRA
1. Năng lực
- Đánh giá được mức độ nhận biết và thông hiểu về đặc trưng thể loại thơ Đường luật
trong phần đọc hiểu ngữ liệu ngoài SGK và tri thức tiếng Việt, khả năng diễn đạt,
hành văn và cách phân tích tác phẩm thơ Đường luật.
Phạm vi kiến thức gồm:
• Phần Đọc – hiểu:
- Thể loại thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- Từ tượng hình, từ tượng thanh.
- Biện pháp nghệ thuật
• Phần viết
- Viết bài văn phân tích một tác phẩm thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày.
2. Phẩm chất: nhân ái, chăm chỉ, trung thực
II. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA
- Hình thức: Trắc nghiệm kết hợp tự luận
- Cách tổ chức kiểm tra: HS làm bài kiểm tra trong 90 phút.
III. MA TRẬN VÀ BẢNG ĐẶC TẢ
MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
MÔN NGỮ VĂN, LỚP 8
Năm học 2024 – 2025
TT
Kĩ
năng
Nội
dung/Đơn v
kin thc
Mc độ nhận thc
Tổng
%
điểm
Nhận bit
Thông hiểu
Vận dng
TNK
Q
TL
TNK
Q
TL
TNK
Q
TL
TNK
Q
T
L
1
Đọc
hiểu
Thơ thất
ngôn tứ tuyệt
Đường luật
4
0
4
1
0
1
0
60
2
Vit
Viết bài văn
phân tích
một tác
phẩm thơ
thất ngôn tứ
tuyệt Đường
luật
0
1*
0
1*
0
1*
0
1*
40
Tổng
20
5
20
15
0
30
0
10
100
T l %
25%
35%
30%
T l chung
60%
40%
2
BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
MÔN: NGỮ VĂN, LỚP 8
TT
Kĩ năng
Nội
dung/
Đơn v
kin
thc
Mc độ đnh gi
S câu hi theo mc độ nhận
thc
Nhận
bit
Thông
hiểu
Vận
dng
Vận
dng
cao
1
Đọc
hiểu
Thơ
thất
ngôn
tứ
tuyệt
Đường
luật
Nhận bit:
- Nhận biết được thể thơ.
- Nhận biết được một số yếu
tố thi luật của thơ thất ngôn
tứ tuyệt Đường luật như: số
tiếng, số câu, cách gieo vần,
tạo nhịp, bố cục, niêm, luật,
vần, đối.
- Nhận biết được các từ ngữ,
hình ảnh đặc sắc và các biện
pháp tu từ.
Thông hiểu:
- Hiểu được giá trị nội dung
của văn bản.
- Hiểu được giá trị nghệ thuật
của văn bản.
- Phân tích được tình cảm,
cảm xúc của người viết thể
hiện qua văn bản.
- Hiểu được đặc điểm và tác
dụng của biện pháp tu từ; từ
tượng hình, từ tượng thanh.
- Hiểu được một số đặc trưng
của thơ Đường luật được thể
hiện trong văn bản.
Vận dng:
- Trình bày được bài học về
cách nghĩ và cách ứng xử
được gợi ra từ văn bản.
- Biết trân quý giá trị văn
hoá, văn học truyền thống.
4 TN
4TN
1 TL
1TL
2
Vit
Phân
tích
một
tác
phẩm
thơ
Nhận bit:
- Xác định kiểu bài: phân tích
một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt
Đường luật.
- Xác định được cấu trúc, bố
cục của bài văn phân tích.
1TL*
3
thất
ngôn
tứ
tuyệt
Đường
luật.
- Xác định được những nội
dung cơ bản, một số nét đặc
sắc về nghệ thuật.
- Nêu cảm nghĩ khái quát về
bài thơ.
Thông hiểu:
Viết bài văn phân tích tác
phẩm thơ đảm bảo các yếu tố
cơ bản: giới thiệu khái quát
về tác giả và bài thơ, phân
tích được được những nội
dung cơ bản, một số nét đặc
sắc về nghệ thuật; khẳng định
được vị trí, ý nghĩa của bài
thơ.
Vận dng: Viết được bài
văn phân tích một bài thơ thất
ngôn tứ tuyệt Đường luật.
Vận dng cao: Có sự sáng
tạo trong dùng từ, diễn đạt,
cảm nhận. Qua bài thơ, rút ra
được ý nghĩa, bài học.
Tổng
4 TN
4 TN
1 TL
1 TL
1 TL
T l %
25
35
30
10
T l chung
60
40
4
UBND QUẬN THANH KHÊ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NĂM HỌC 2024 – 2025
NGUYỄN TRÃI MÔN: NGỮ VĂN 8
Thời gian: 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
ĐỀ A
Phần I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
RẰM THÁNG GIÊNG
(Nguyên Tiêu)
Phiên âm
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên.
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Dịch nghĩa
Đêm nay, rằm tháng giêng, trăng vừa tròn,
Nước sông xuân tiếp liền với màu trời xuân.
Giữa nơi khói sóng thăm thẳm, bàn bạc việc quân,
Nửa đêm trở về, thuyền chở đầy ánh trăng.
Dịch thơ (bản dịch của Xuân Thuỷ)
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân.
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
( Hồ Chí Minh, Trích sách giáo khoa Ngữ văn 7,
NXB giáo dục Việt Nam tr. 140 – 141)
Chú thích
*Tc giả: Hồ Chí Minh (1890 – 1969) là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng
Việt Nam. Người đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ
quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hồ Chí Minh còn là một danh nhân văn hóa thế giới,
một nhà thơ lớn. Thơ ca của người giàu chất trữ tình và chất chiến đấu.
*Hoàn cảnh sng tc: Cảnh khuya được sáng tác vào năm 1948 – những năm đầu
tiên của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Câu 1. Bài thơ trên thuộc thể thơ nào?
A. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
B. Thất ngôn bát cú Đường luật
C. Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật
D. Ngũ ngôn bát cú Đường luật
Câu 2. Cho biết bài thơ được viết theo luật gì?
ĐỀ CHÍNH THỨC
5
A. Luật bằng B. Luật trắc
C. Luật bằng trắc D. Luật bằng và luật trắc
Câu 3. Cho biết cách ngắt nhịp của câu thơ “Xuân giang, xuân thủy tiếp xuân thiên”
A. 4/2/1 B. 4/3 C. 3/4 D. 2/2/3
Câu 4. Câu nào nói đúng về cách gieo vần trong bài thơ?
A. Gieo vần bằng ở tất cả các chữ cuối câu
B. Gieo vần bằng ở các câu 1,2,4 của bài thơ
C. Gieo vần bằng và vần (iên) ở cuối các câu 1,2,3,4 của bài thơ
D. Gieo vần bằng và vần (iên - uyên) ở cuối các câu 1,2,4 của bài thơ
Câu 5. Câu đầu của bài thơ miêu tả ánh trăng như thế nào?
A. Ánh trăng đẹp, thơ mộng, được so sánh như một bức tranh
B. Miêu tả ánh trăng đẹp trong đêm thanh tĩnh
C. Miêu tả ánh trăng vào đêm rằng tháng giêng, đang ở độ tròn và sáng nhất
D. Miêu tả về một đêm trăng thanh, gió mát và tâm trạng băn khoăn của người thi sĩ.
Câu 6. Các câu thơ trong bài niêm với nhau như thế nào?
A. Câu 1 niêm với câu 4
B. Câu 2 niêm với câu 3
C. Câu 1 niêm với câu 2 và câu 3 niêm với câu 4
D. Câu 1 niêm với câu 4 và câu 2 niêm với câu 3
Câu 7. Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào trong câu thơ “Xuân giang, xuân
thuỷ tiếp xuân thiên”?
A. Phép đối B. Biện pháp nhân hóa
C. Biện pháp điệp ngữ D. Biện pháp so sánh
Câu 8. Những ý kiến sau đây nói Đúng hay Sai về tâm trạng của nhân vật trữ tình trong
bài thơ?
Ý kin
Đúng
Sai
(1) tình yêu thiên nhiên thắm thiết và những rung cảm tinh tế trước
thiên nhiên, đất nước của Bác
(2) tinh thần lạc quan và phong thái ung dung, niềm tin vào ý
Đảng, lòng dân, vào cuộc kháng chiến chống Pháp trường kì gian
khổ nhưng nhất định thắng lợi.
Câu 9 (1,0 điểm) Tìm từ tượng hình trong câu thơ sau và cho biết tác dụng của từ tượng
hình đó.
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân.
(Bản dịch của Xuân Thủy)
Câu 10 (1,0 điểm) Hãy nêu 2 bài học em học tập được từ Bác qua bài thơ “Rằm tháng
giêng”?
Phần II. VIẾT (4,0 điểm)
Hãy viết bài văn phân tích bài thơ “Rằm tháng giêng” của tác giả Hồ Chí Minh.
------------------------- Ht -------------------------