ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN NAM GIANG TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ NAM GIANG

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I Năm học: 2023– 2024 Môn: Ngữ văn – Lớp 9 Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)

ĐỀ

I. ĐỌC- HIỂU: (5,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Một chàng trai trẻ đến gặp một chuyên gia đá quý và đề nghị ông ta dạy cho anh trở thành một nhà nghiên cứu về đá quý. Chuyên gia nọ từ chối vì ông sợ rằng chàng trai không đủ kiên nhẫn để theo học. Chàng trai cầu xin một cơ hội. Cuối cùng, vị chuyên gia đồng ý và bảo chàng trai: "Ngày mai hãy đến đây".

Sáng hôm sau, vị chuyên gia đặt một hòn ngọc bích vào tay chàng trai và bảo chàng hãy cầm nó. Rồi ông tiếp tục công việc của mình: mài đá, cân và phân loại đá quý. Chàng trai ngồi yên lặng và chờ đợi. Buổi sáng tiếp theo, vị chuyên gia lại đặt hòn ngọc bích vào tay chàng trai và bảo chàng cầm nó. Ngày thứ ba, thứ tư, thứ năm sau đó vị chuyên gia vẫn lặp lại hành động trên. Đến ngày thứ sáu, chàng trai vẫn cầm hòn ngọc bích nhưng chàng không thể im lặng được nữa.

- Thưa thầy - chàng trai hỏi - khi nào thì em sẽ bắt đầu học ạ? - Con sẽ được học - vị chuyên gia trả lời và tiếp tục công việc của mình.

Vài ngày nữa lại trôi qua và sự thất vọng của chàng trai càng tăng. Một ngày kia, khi vị chuyên gia bảo chàng trai đưa tay ra, chàng định nói với ông ta rằng chàng chẳng muốn tiếp tục việc này nữa. Nhưng khi vị chuyên gia đặt hòn ngọc bích lên tay chàng trai, chàng nói mà không cần nhìn viên đá:

- Đây không phải là hòn đá con vẫn cầm! - Con đã bắt đầu học rồi đấy - vị chuyên gia nói.

(Theo Quà tặng cuộc sống. NXB Trẻ, 2013) Câu 1:(0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên?

Câu 2:(1,0 điểm) Cho biết chàng trai trong câu chuyện trên đã tuân thủ phương châm hội thoại nào? Câu 3:(0,5 điểm) Vì sao ban đầu vị chuyên gia lại từ chối lời đề nghị của chàng trai? Câu 4:(1,0 điểm) Tìm câu văn có lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn, chuyển thành lời dẫn gián tiếp? Chàng trai cầu xin một cơ hội. Cuối cùng, vị chuyên gia đồng ý và bảo chàng trai: "Ngày mai hãy đến đây".

Câu 5:(1,0 điểm) Em hãy nêu nội dung chính của văn bản.

Câu 6:(1,0 điểm) Em rút ra được bài học gì từ câu chuyện trên. II. LÀM VĂN: (5,0 điểm)

Em hãy giới thiệu những nét đẹp văn hóa ẩm thực ở địa phương nơi em đang sinh sống.

-------Hết------

Nam Giang, ngày 14 tháng 10 năm 2023 KT. Hiệu trưởng P. Hiệu trưởng TTCM GV duyệt đề GV ra đề

Mai Tấn Lâm Hoàng Văn Hùng Coor Thái Thu BNướch Hà

Phần Câu

I

1 2 3 Điểm 5,0 0,5 1,0 0,5

4

0,5 0,5

5 1,0

1,0

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I Môn: Ngữ văn lớp 9 Nội dung Đọc - Hiểu - Phương thức biểu đạt chính: Tự sự. - Phương châm hội thoại: Lịch sự - Ban đầu vị chuyên gia từ chối lời đề nghị của chàng trai là vì: Ông sợ rằng chàng trai không đủ kiên nhẫn để theo học. - Lời dẫn trực tiếp: "Ngày mai hãy đến đây". - Chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Cuối cùng, vị chuyên gia đồng ý và bảo chàng trai ngày mai hãy đến. - Nêu nội dung chính của văn bản: Văn bản nói về lòng kiên nhẫn, kiên trì của chàng trai. Đồng thời, cho thấy việc tìm tòi nghiên cứu học hỏi, quan sát thực tế rất quan trọng, giúp chúng ta thành công hơn khi muốn thực hiện một công việc nào đó. 6 Bài học rút ra: Lòng kiên nhẫn là một phẩm chất đẹp, là chìa khóa dẫn đến thành công trong nhiều lĩnh vực. Giúp con người trở nên có bản lĩnh hơn, không sợ hãi hay lùi bước, tích góp nhiều kinh nghiệm quý giá và sự dẻo dai trước những khó khăn có thể xảy ra trong cuộc sống.

II Làm văn

5,0 0,5

0,5

3,0

a. Nội dung: - Xác định đúng thể loại: Văn thuyết minh. - Bố cục đảm bảo. b. Xác định đúng yêu cầu của đề: giới thiệu những nét đẹp văn hóa ẩm thực ở địa phương nơi em đang sinh sống. c. HS có thể triển khai bài văn theo định hứơng như sau: Mở bài Giới thiệu vấn đề: nét đẹp văn hóa ẩm thực ở địa phương em (nét văn hóa ẩm thực nổi bật như: cơm lam, muối ớt rằng roay, zà rá, rượu tà vạc, rượu cần, bánh sừng trâu, thịt heo - trâu - bò gác bếp). Lưu ý: học sinh có thể lựa chọn cách dẫn mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân. Thân bài Giới thiệu: - Văn hóa ẩm thực ở địa phương em: là những nét văn hóa ẩm thực từ lâu đời, được truyền từ đời này sang đời khác đã trở thành những đặc trưng, đậm chất hương vị ở địa phương em. - Văn hóa ẩm thực ở địa phương em là những giá trị tạo nên sự khác biệt với các địa phương khác, sự phong phú, đa dạng nhiều màu sắc, mùi vị tạo nên sự đa dạng màu sắc, hương vị cho cuộc sống. Hoạt động:

0,5

0,5

- Khi có khách: tiếp đón nồng nhiệt, chu đáo, ân cần, niềm nở. - Trong các ngày lễ (như lễ hội Mừng nhà mới, ăn mừng lúa mới, lễ chào đón năm mới, đám cưới theo truyền thống địa phương,...) bản sắc văn hóa ẩm thực được phát huy tích cực. Không khí luôn rộn ràng, tình người luôn hòa đồng, đoàn kết ấm áp; trang phục, màu sắc thì rực rỡ, góp phần tô thêm cho bản sắc văn hóa nước nhà thêm phong phú. Tầm quan trọng: - Tôn vinh vẻ đẹp ẩm thực của quê hương mình, cũng là nơi con người gắn kết, vui đùa chan hòa với nhau. - Văn hóa ẩm thực địa phương em: nét đẹp đặc trưng, làm cho địa phương mình có sự khác biệt với địa phương khác. Cần giữ gìn và phát huy: - Học sinh chúng ta phải tìm hiểu những bản sắc văn hóa ẩm thực vốn có của dân tộc, giữ gìn và phát huy những giá trị đó với bạn bè địa phương khác. - Hằng năm nhà trường tổ chức nhiều hơn những hoạt động như Ăn mừng lúa mới, Hương vị ngày Tết quê em để tuyên truyền, mang đến cho học sinh nguồn tri thức về bản sắc văn hóa ẩm thực của địa phương. - Học sinh cần phải đặt trách nhiệm giữ gìn bản sắc văn hóa ẩm thực dân tộc. Kết bài Khẳng định lại tầm quan trọng của việc giữ gìn bản sắc văn hóa ẩm thực dân tộc của thế hệ trẻ ngày nay; đồng thời rút ra bài học cho bản thân. Lưu ý: học sinh lựa chọn kết cấu viết bài phải tương ứng với nhau. d. Chính tả, ngữ pháp - Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. - Diễn đạt trôi chảy, mạch lạc, logic giữa các phần, các đoạn. e. Sáng tạo: Có sự sáng tạo về dùng từ, lựa chọn lí lẽ, dẫn chứng để bày tỏ ý kiến một cách thuyết phục.

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 NĂM HỌC: 2023-2024

Mức độ nhận thức Tổn g

TT Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Kĩ năng

TN TL TN TL TN TL Vận dụng cao TN TL

- Văn bản: Qùa tặng cuộc sống

01 0 0 4 (C 1,2,3,4) 1 (C 5) 1 (C 6) 6 câu Đọc - Hiểu - Các phương châm hội thoại.

- Lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp.

Tỉ lệ % điểm 30 10 10 50%

02 0 1* 0 2* 0 1* 0 1* Làm văn 1 câu

Em hãy giới thiệu những nét đẹp văn hóa ẩm thực ở địa phương nơi em đang sinh sống.

10 20 10 10

Tỷ lệ % điểm Tổng 40 30 20 10 50% 100 %

BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 NĂM HỌC: 2023-2024

Số câu hỏi theo mức độ nhận thức

TT

Nội dung

Mức độ đánh giá

Kĩ năng

Nhận biết

Vận dụng

Thông hiểu

Vận dụng cao

01 Đọc -

Hiểu

- Văn bản: Qùa tặng cuộc sống.

4TL 1 TL 1TL

- Các phương châm hội thoại.

- Lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp.

02

Làm văn

Nhận biết: - Nhận biết được câu chuyện, phương thức biểu đạt chính. - Nhận biết được phương châm hội thoại đã học. - Nhận biết lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp. Thông hiểu: - Nêu được nội dung chính của đoạn văn. Vận dụng: - Rút ra bài học từ câu chuyện. *Nhận biết: Biết được thể loại văn thuyết minh. *Thông hiểu: Hiểu được điểm nổi bật và giá trị văn hóa ẩm thực ở địa phương.

1* 1* 2* 1*

Em hãy giới thiệu những nét đẹp văn hóa ẩm thực ở địa phương nơi em đang sinh sống.

*Vận dụng cao: Viết được bài văn thuyết minh về văn hóa ẩm thực ở địa phương em đang sinh sống. Sử dụng được yêu tố miêu tả và biểu cảm trong văn thuyết minh.

Tổng Tỉ lệ % Tỉ lệ chung (%) 4 TL 1 TL 1 TL 1 TL 40% 30% 20% 10% 100%