SỞ GD & ĐT TỈNH ĐIỆN BIÊN
TRƯỜNG THCS VÀ THPT QUÀI TỞ
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ II
MÔN NGỮ VĂN LỚP 12
NĂM HỌC 2022 – 2023
Thời gian: 90 phút không kể thời gian giao
đề
(Đề có 02 trang)
Họ tên : ...........................................................Lớp : ...........
Mã đề
121
12121
I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Con đừng sống trên trái đất này
Như thể một khách thuê nhà
Hay sống như một khách chơi qua
trong tạo vật
Con hãy sống trong đời này
Như sống ở ngôi nhà của bố
Con hãy tin vào hạt
vào đất, vào biển
Nhưng trước nhất hãy tin vào người
Con hãy yêu đám mây, cỗ máy và quyển sách
Nhưng trước nhất hãy yêu người
Con hãy nghe nỗi buồn
của cành cây héo khô
của hành trình lạnh ngắt
của chim muông què quặt
Nhưng hãy nghe trước nhất nỗi buồn người
(Dẫn theo “Thơ Nazim Hikmet” tập 2, NXB Thanh Niên, 2004, tr 155-156)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Trong đoạn trích, người cha khuyên con mình đừng sống như thế nào trên trái đất
này?
Câu 3. Anh/chị hãy phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng
trong bốn dòng thơ sau:
Con hãy nghe nỗi buồn
của cành cây héo khô
của hành trình lạnh ngắt
của chim muông què quặt
Câu 4. Anh/ chị có đồng tình với lời khuyên của người cha với con: Con hãy yêu đám mây,
cỗ máy và quyển sách/ Nhưng trước nhất hãy yêu người
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc - Hiểu, anh/ chị hãy viết một đoạn văn khoảng
200 chữ trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của việc sống có trách nhiệm với bản thân.
Câu 2. (5,0 điểm)
Ngày Tết, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát. Rồi say, Mị
lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị đang sống về ngày
trước. Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi. Mùa
xuân này, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như
thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mị.
Rượu đã tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả. Mị không biết. Mị vẫn ngồi
trơ một mình giữa nhà. Mãi sau Mị mới đứng dậy, nhưng Mị không bước ra đường. Mị từ từ
bước vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết. Bấy giờ Mị ngồi xuống giường,
trông ra cái cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng trắng. Đã từ nãy, Mị thấy phơi phới trở lại, trong
lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm, Mị vẫn còn trẻ. Mị
muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi ngày Tết. Huống chi A Sử với Mị,
không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau! Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị
sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra. Mà
tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường.
Anh ném pao, em không bắt. Em không yêu, quả pao rơi rồi…
(Trích “Vợ chồng A Phủ”, Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo
dục)
Cảm nhận của anh/chị về`sức sống tiềm tàng mãnh liệt của nhân vật Mị`trong đoạn
trích trên và từ đó bình luận ngắn gọn về giá trị nhân đạo của tác phẩm.
---------------------Hết---------------------
SỞ GD & ĐT TỈNH ĐIỆN BIÊN
TRƯỜNG THCS VÀ THPT QUÀI
TỞ
KIỂM TRA GIŨA KÌ II NĂM HỌC 2022 – 2023
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
Môn: Ngữ văn, lớp 12
(Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 04 trang)
Phần Câu Nội dung Điểm
I ĐỌC HIỂU 3,0
1Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm 0,75
2- Người cha khuyên con mình đừng sống trên trái đất này:
Như thể một khách thuê nhà
Hay sống như một khách chơi qua trong tạo vật
0,75
3- Tác dụng của câu hỏi tu từ:
+ Nhấn mạnh vào nỗi buồn đau của vạn vật thiên nhiên đó là sự sống đang
cạn kiệt.
+ Tạo âm điệu da diết cho câu thơ.
1,0
4HS có thể đồng tình hoặc không đồng tình.
- Có lí giải lí do phù hợp. 0,5
II LÀM VĂN 7,0
1Đoạn văn về ý nghĩa về sự cần thiết của việc sống có trách nhiệm với bản
thân.
2,0
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn
Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân
- hợp, móc xích hoặc song hành.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
ý nghĩa của sự cần thiết phải sống có trách nhiệm với bản thân
0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề
nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ ý nghĩa về sự cần phiết của việc
sống có trách nhiệm với bản thân Có thể theo hướng sau:
-Giải thích: Sống có trách nhiệm là làm tròn nghĩa vụ, bổn phận của bản
thân, dám làm, dám chịu trách nhiệm về những hành động của bản thân.
- Ý nghĩa của sự cần thiết phải sống có trách nhiệm với bản thân:
+ Giúp chúng ta hoàn thành tốt công việc, nhiệm vụ được giao, giúp chúng ta
hoàn thiện bản thân mình.
+ Người sống có trách nhiệm chắc chắn sẽ được mọi người xung quanh tin
tưởng, yêu quý, kính trọng và giúp đỡ.
+ Giúp chúng ta đảm bảo lợi ích của bản thân, đạt được thành công trong
công việc và cuộc sống.
+ Góp phần giữ gìn và phát triển đất nước, xã hội trở nên văn minh hơn.
-Bài học: Mỗi người phải có ý thức cao, trách nhiệm trong mọi công việc,
0,75
tích cực tham gia học tập và rèn luyện bản thân thật tốt; nhất là học tập kĩ
năng sống.
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm:
- Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
0,25
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản
thân để bàn luận về tư tưởng, đạo lí; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn
làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh.
- Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm.
- Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm.
0,5
2Cảm nhận của anh/chị về`sức sống tiềm tàng mãnh liệt của nhân vật Mị`trong
đoạn trích trên và từ đó bình luận ngắn gọn về giá trị nhân đạo của tác phẩm.
5,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát
được vấn đề.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Phân tích hình tượng nhân vật Mị
trong đoạn trích đêm tình mùa xuân từ đó bình luận về giá trị nhân đạo của
tác phẩm.
0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao
tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu
sau:
1.Giới thiệu khái quát Tác giả, tác phẩm, đoạn thơ 0,5
* Nội dung: Sức sống tiềm tàng mãnh liệt của nhân vật Mị:
– Sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị thể hiện qua hành động: Mị uống
rượu, Mị lắng nghe tiếng sáo gọi bạn, Mị thổi lá.
– Sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị thể hiện qua tâm trạng: Mị thấy trong
lòng đột nhiên vui sướng, phơi phới; Mị nhớ về những ngày tươi đẹp, Mị
thấy mình còn trẻ, muốn đi chơi; Mị muốn ăn lá ngón cho chết ngay.
→ Quá khứ và hiện tại dằng xé trong tâm hồn Mị. Hiện tại tăm tối, ngột ngạt
và tiếng sáo đã thức dậy quá khứ đẹp đẽ đang náo nức trong lòng Mị, làm
khát vọng sống trong Mị trỗi dậy.
+ Nghệ thuật: nghệ thuật lựa chọn hình ảnh tiêu biểu, sinh động; ngôn ngữ
biểu cảm, tự nhiên; miêu tả hành động và diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế.
* Bình luận ngắn gọn về giá trị nhân đạo của tác phẩm
- Niềm cảm thông sâu sắc của Tô Hoài đối với những số phận bất hạnh, bị
tước đoạt quyền sống, bị lăng nhục, đày đọa mà tiêu biểu là Mị và A Phủ.
2,5