SỞ GD VÀ ĐT QUẢNG TRỊ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I NĂM HỌC 2022 - 2023
TRƯỜNG PTDTNT TỈNH MÔN: NGỮ VĂN LỚP 10
Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề
Họ và tên học sinh …………………………………Lớp/SBD……………………….
I. ĐỌC HIỂU (6.0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Chí Phèo mở mắt thì trời đã sáng lâu. Mặt trời chắc đã cao, và nắng bên ngoài chắc
là rực rỡ. Cứ nghe chim ríu rít bên ngoài là đủ biết. Nhưng trong cái lều ẩm thấp vẫn chỉ hơi
tờ mờ. Ở đây người ta thấy chiều lúc xế trưa và gặp đêm thì bên ngoài trời vẫn sáng. Chưa
bao giờ Chí Phèo nhận thấy thế bởi chưa bao giờ hết say.
Nhưng bây giờ thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lòng
mơ hồ buồn. Người thì bủn rủn, chân tay không buồn nhấc, hay là đói rượu, hắn hơi rùng
mình. Ruột gan lại nôn nao lên một tí. Hắn sợ rượu cũng như những người ốm sợ cơm. Tiếng
chim hót ngoài kia vui vẻ quá! Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền chài
gõ mái chèo đuổi cá.
Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có. Nhưng hôm nay hắn mới nghe thấy... Chao
ôi là buồn!
- Vải hôm nay bán mấy?
- Kém ba xu dì ạ.
- Thế thì còn ăn thua gì!
- Thật thế đấy. Nhưng chẳng lẽ rằng lại chơi.
Chí Phèo đoán một người đàn bà hỏi một người đàn bà khác đi bán vải ở Nam Ðịnh
về. Hắn nôn nao buồn, là vì mẩu chuyện ấy nhắc cho hắn một cái gì rất xa xôi. Hình như có
một thời hắn đã ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải,
chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm.
Tỉnh dậy hắn thấy già mà vẫn còn cô độc. Buồn thay cho đời! Có lý nào như thế được?
Hắn đã già rồi hay sao? Ngoài bốn mươi tuổi đầu... Dẫu sao, đó không phải tuổi mà người
ta mới bắt đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc bên kia của đời. Ở những người như hắn, chịu
đựng biết bao nhiêu là chất độc, đầy đọa cực nhọc mà chưa bao giờ ốm, một trận ốm có thể
gọi là dấu hiệu báo rằng cơ thể đã hư hỏng nhiều. Nó là một cơn mưa gió cuối thu cho biết
trời gió rét, nay mùa đông đã đến. Chí Phèo hình như đã trông thấy trước tuổi già của hắn,
đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau.
(Trích – Truyện ngắn “Chí Phèo” 1 – Nam Cao2 )
1 Truyện ngắn “Chí Phèo”: là một truyện ngắn nổi tiếng của nhà văn Nam Cao viết vào tháng
2 năm 1941. Chí Phèo là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện nghệ thuật viết truyện độc đáo của Nam Cao, đồng
thời là một tấn bi kịch của một người nông dân nghèo bị tha hóa trong xã hội. Chí Phèo cũng là tên nhân vật
chính của truyện.
2 Nhà văn Nam Cao: (1915 hoặc 1917 – 30 tháng 11 năm 1951) là một nhà văn, nhà thơ, nhà báo và cũng
là một chiến sĩ, liệt sỹ người Việt Nam. Ông là nhà văn hiện thực lớn (trước Cách mạng Tháng Tám), một
nhà báo kháng chiến (sau Cách mạng), một trong những nhà văn tiêu biểu nhất thế kỷ 20. Nam Cao có nhiều
đóng góp quan trọng đối với việc hoàn thiện phong cách truyện ngắn và tiểu thuyết Việt Nam ở nửa đầu thế
kỷ XX.
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Gồm 02 trang)
Lựa chọn đáp án đúng:
Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể loại gì?
A. Tiểu thuyết C. Truyện ngắn
B. Sử thi D. Thơ
Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là:
A. Nghị luận. C. Miêu tả.
B. Tự sự. D. Biểu cảm.
Câu 3. Đoạn trích sử dụng người kể chuyện ở ngôi thứ mấy?
A. Ngôi thứ nhất
C. Ngôi thứ ba
B. Ngôi thứ hai
D. Đáp án A và C
Câu 4. Khi tỉnh rượu, âm thanh đầu tiên mà Chí Phèo nghe được là:
A. Tiếng chim hót. C. Tiếng người đi chợ về.
B. Tiếng anh chài gõ mái. D. Tiếng xe cộ qua lại.
Trả lời câu hỏi/ thực hiện yêu cầu:
Câu 5: Chỉ ra, phân tích tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu sau: Hắn sợ rượu
cũng như những người ốm sợ cơm.
Câu 6: Theo tác giả, vì sao Chí Phèo thấy nôn nao buồn?
Câu 7: Anh/chị hiểu như thế nào về nội dung câu văn sau: Chí Phèo hình như đã trông thấy
trước tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm
đau.
Câu 8: Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh/chị về vai trò của sự sẻ chia trong cuộc
sống.
II. VIẾT (4.0 điểm)
Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo qua đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
…………………………………….HẾT…………………………………
SỞ GD VÀ ĐT QUẢNG TRỊ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I NĂM HỌC 2022 - 2023
TRƯỜNG PTDTNT TỈNH MÔN: NGỮ VĂN LỚP 10
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
(Gồm: 03 trang)
Phần
Câu
Nội dung
Điểm
I
ĐỌC HIỂU
6,0
1
C
0,5
2
B
0,5
3
C
0,5
4
A
0,5
5
- Biện pháp so sánh: Hắn sợ rượu (như) người ốm sợ cơm
- Tác dụng: Nhằm khẳng định, nhấn mạnh nỗi ám ảnh, sợ hãi
của Chí Phèo khi nghĩ đến rượu. Đồng thời tăng sức gợi hình,
gợi cảm, tạo sự liên tưởng cho người đọc, làm cho câu văn
sinh động, hấp dẫn hơn.
Hướng dẫn chấm:
- Chỉ ra vị trí của biện pháp tu từ so sánh: 0,25 điểm
- Phân tích tác dụng đúng như đáp án: 0,5 điểm
+ Học sinh chỉ nêu tác dụng về nội dung: 0,25 điểm.
+ Học sinh chỉ nêu tác dụng về nghệ thuật: 0,25 điểm.
+ Học sinh trả lời ý khác nhưng vẫn hướng đến tác dụng về
nội dung và nghệ thuật, giáo viên linh động cho điểm nhưng
không vượt quá số điểm quy định của từng ý..
1,0
6
- Lí do Chí Phèo thấy nôn nao buồn: Là vì mẩu chuyện ấy
nhắc cho hắn một cái gì rất xa xôi (Hình như có một thời hắn
đã ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày
thuê, vợ dệt vải, chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn
liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm.)
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm.
- Học sinh chỉ trả lời ½ ý như dáp án: 0,25 điểm.
- Học sinh trả lời đáp án khác: Không cho điểm.
0,5
7
- Nôi dung của câu văn: Chí Phèo hình dung về tương lai, về
tuổi già, về đói rét, ốm đau và cô độc nhưng điều Chí Phèo
cảm thấy đáng sợ nhất là sự cô độc.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm.
- Học sinh chỉ trả lời ½ ý như dáp án: 0,25 điểm.
GV linh động trên thực tế bài làm của học sinh; học sinh có
thể trả lời khác với gợi ý đáp án nhưng phải đảm bảo nội dung
chính của câu văn thì vẫn cân đối cho điểm.
0,5
8
Đoạn văn suy nghĩ về vai trò của sự sẻ chia trong cuộc sống:
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn
0,25
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: suy nghĩ về vai trò của sự
sẻ chia trong cuộc sống.
c. Triển khai vấn đề cần nghị luận:
- Đối với người được sẻ chia: những người gặp khó khăn sẽ
rất vui, họ cảm thấy được an ủi, được quan tâm và chia sẻ
- Đối với người sẻ chia: những người sẻ chia sẽ được an lòng,
cảm thấy nhẹ nhàng, thanh thản và sống tốt hơn.
- Sẻ chia đều mang lại lợi ích cho cả hai bên, giúp cho tinh
thần của họ trở nên thư thái, được yêu thương, hạnh phúc hơn.
Và vì thế cuộc sống cũng có ý nghĩa hơn…
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời tương đương như đáp án: 1,0 điểm.
- Học sinh trả lời có nội dung phù hợp nhưng diễn đạt chưa
tốt: 0,75 điểm.
- Học sinh trả lời đúng 1 ý trong đáp án: 0.5 điểm.
- Học sinh trả lời không thuyết phục hoặc không trả lời: 0,0
điểm.
* Lưu ý: Học sinh có thể trả lời khác đáp án nhưng thuyết
phục, diễn đạt nhiều cách miễn hợp lý là chấp nhận được.
d. Chính tả, chữ viết:
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều
lỗi chính tả, ngữ pháp, giáo viên không thể đọc được.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận;
có cách diễn đạt mới mẻ.
0,25
1,0
0,25
0,25
II
VIẾT
4,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết
bài khái quát được vấn đề
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:
Diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,25 điểm.
- Học sinh xác định chưa đúng vấn đề cần nghị luận: 0,0 điểm.
0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận
dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và
dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới:
- Lắng nghe những âm thanh quen thuộc: tiếng chim hót, tiếng
người đi chợ về, tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo.
- Trông thấy trước tuổi già và buồn
- Sợ ốm đau, đói rét nhưng sơ nhất là cô độc.
- Nhớ về quá khứ với ước mơ giản dị, đời thường.
=>Sự tức tỉnh lương tri, tính người sau thời gian dài sống
trong kiếp quỷ dữ
2.0
Hướng dẫn chấm:
- Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,0 điểm.
- Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu: 1,0 điểm – 1,75 điểm.
- Phân tích chung chung, sơ sài: 0,25 điểm – 0,75 điểm.
- Đánh giá chung:
+ Nôi dung: Khắc hoạ rõ nét diễn biến tâm trạng của Chí Phèo
qua đó, thấy được phần người còn sót trong con người Chí
Phèo, nhà văn thể hiện thái độ trân trọng, yêu thương, đồng
cảm với nhân vật.
+ Nghệ thuật: Tạo tình huống, cách kể chuyện hấp dẫn, ngôn
ngữ bình dị, gần gũi, miêu tả tâm lí sắc sảo, chân thực….
Hướng dẫn chấm:
- Trình bày được 2 ý: 0,5 điểm.
- Trình bày được 1 ý; 0,25 điểm.
0,5
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều
lỗi chính tả, ngữ pháp.
0,5
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có
cách diễn đạt mới mẻ.
0,5
I + II
10