Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2023-2024 có đáp án - Trường THPT Hướng Hóa, Quảng Trị (Đề tham khảo)

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I

MÔN: NGỮ VĂN 12; THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 phút

% Tổng Mức độ nhận thức Tổng

điểm

Vận dụng TT Nhậ n biết

Tỉ lệ (%) Tỉ lệ (%) Tỉ lệ (%) Tỉ lệ (%) Số câu hỏi Thô ng Kĩ năng hiểu Thời gian (phú t) Vận dụng cao Thời gian (phú t) Thời gian (phú t) Thời gian (phú t) Thời gian (phú t)

15 10 10 5 5 5 4 20 30 1

5 5 5 5 5 5 5 5 1 20 20 2

Đọc hiểu Viết đoạn văn nghị luận xã hội

20 10 15 10 10 20 5 10 1 50 50

3 Viết bài

văn nghị luận văn học 40 25 30 20 20 30 10 15 6 90 100

40 30 20 10 100

70 30 100 Tổng Tỉ lệ % Tỉ lệ chung

Lưu ý:

- Tất cả các câu hỏi trong đề kiểm tra là câu hỏi tự luận.

- Cách cho điểm mỗi câu hỏi được quy định chi tiết trong Đáp án - Hướng dẫn chấm.

BẢNG ĐẶC TẢ KĨ THUẬT ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I

MÔN: NGỮ VĂN 12

THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 phút

Nội dung Tổng Mức độ kiến thức, kĩ năng TT kiến thức/ Số câu hỏi theo mức độ nhận thức Đơn vị kiến thức/Kĩ năng Kĩ năng Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao

1 ĐỌC HIỂU 2 1 1 0 4 cần kiểm tra, đánh giá Nhận biết:

Nghị luận hiện đại

(Ngữ liệu ngoài sách giáo khoa)

- Xác định thông tin được nêu trong văn bản/đoạn trích. - Nhận diện thức phương biểu đạt, thao tác lập luận, phong cách ngôn ngữ, biện pháp tu từ,... Thông hiểu:

Nội dung Tổng Mức độ kiến thức, kĩ năng TT kiến thức/ Đơn vị kiến thức/Kĩ năng Kĩ năng Số câu hỏi theo mức độ nhận thức Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao

cần kiểm tra, đánh giá - Hiểu được nội dung của văn bản/đoạn trích. - Hiểu được cách triển khai lập luận, ngôn ngữ biểu đạt, giá trị các biện pháp tu từ của văn bản/đoạn trích. - Hiểu một số đặc điểm của nghị luận hiện đại được thể hiện trong văn bản/đoạn trích.

Vận dụng:

- Nhận xét về

cần kiểm tra, đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản/đoạn trích; bày tỏ quan điểm của bản thân về vấn đề đặt ra văn trong bản/đoạn trích.

- Rút ra thông học điệp/bài cho bản thân. Nhận biết:

Thơ Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX

- Xác định được thể thơ, thức phương biểu đạt, biện pháp tu từ,... bài của (Ngữ liệu

cần kiểm tra, đánh giá thơ/đoạn thơ.

ngoài sách giáo khoa)

- Xác định được đề tài, hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ/đoạn thơ.

- Chỉ ra các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ,... trong bài thơ/đoạn thơ.

Thông hiểu:

- Hiểu được đề khuynh tài, tư hướng tưởng, cảm hứng thẩm mĩ, giọng điệu,

cần kiểm tra, đánh giá tình cảm của nhân vật trữ những tình, sáng tạo về ngôn ngữ, hình ảnh của bài thơ/đoạn thơ.

- Hiểu được những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật thơ Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết XX thế kỉ được thể hiện trong bài thơ/đoạn thơ.

cần kiểm tra, đánh giá Vận dụng:

- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của thơ/đoạn bài thơ; bày tỏ quan điểm của bản thân về vấn đề đặt ra trong bài thơ/đoạn thơ.

- Rút ra thông học điệp/bài cho bản thân. Nhận biết:

Kí hiện đại Việt Nam

- Xác định được đối tượng phản ánh; hình tượng nhân vật (Ngữ liệu ngoài sách giáo khoa)

Nội dung Mức độ kiến thức, kĩ năng Tổng TT kiến thức/ Đơn vị kiến thức/Kĩ năng Kĩ năng Số câu hỏi theo mức độ nhận thức Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao cần kiểm tra, đánh giá

tôi.

- Nhận diện được phương thức biểu đạt, biện pháp tu từ, chi tiết, hình ảnh,...

Thông hiểu:

- Hiểu được những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản/đoạn trích.

- Hiểu được đặc điểm cơ bản của kí hiện đại được thể hiện trong văn

cần kiểm tra, đánh giá bản/đoạn trích: hình tượng nhân vật tôi, ngôn ngữ biểu đạt, bút pháp nghệ thuật,...

Vận dụng:

- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của văn bản/đoạn trích; bày tỏ quan điểm của bản thân về vấn đề đặt ra trong đoạn trích/văn bản.

- Rút ra thông học điệp/bài

1* 2 cần kiểm tra, đánh giá cho bản thân. Nhận biết:

Nghị luận về tư tưởng, đạo lí

VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI

- Xác định được tư tưởng đạo lí cần bàn luận.

(khoảng 150 chữ)

- Xác định được cách thức trình bày đoạn văn.

Thông hiểu:

- Diễn giải về nội dung, ý nghĩa của tư tưởng đạo lí.

Vận dụng:

- Vận dụng các kĩ năng dùng từ, viết câu,

cần kiểm tra, đánh giá các phép liên kết, các thức phương biểu đạt, các thao tác lập luận phù hợp để triển khai lập luận, bày tỏ quan điểm của bản thân về tư tưởng đạo lí.

Vận dụng cao: - Huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về tư tưởng đạo lí. - Có sáng tạo trong diễn đạt,

cần kiểm tra, đánh giá lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; đoạn văn giàu sức thuyết phục. Nhận biết:

Nghị luận về một hiện tượng đời sống

- Nhận diện hiện tượng đời sống cần nghị luận.

- Xác định được cách thức trình bày đoạn văn.

Thông hiểu:

- Hiểu được thực trạng/nguyên nhân/ các mặt

cần kiểm tra, đánh giá lợi - hại, đúng - sai của hiện đời tượng sống.

Vận dụng:

- Vận dụng các kĩ năng dùng từ, viết câu, các phép liên kết, các thức phương biểu đạt, các thao tác lập luận phù hợp để triển khai lập luận, bày tỏ quan điểm của bản thân về hiện tượng đời sống.

cần kiểm tra, đánh giá Vận dụng cao:

- Huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về hiện tượng đời sống.

- Có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; đoạn văn giàu sức thuyết phục. Nhận biết: 3 1*

VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VĂN Nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn - Nhận biết được kiểu bài

HỌC

cần kiểm tra, đánh giá nghị luận; vấn đề cần nghị luận.

chính luận: Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích.

- Nêu nội dung khái quát của văn bản/đoạn trích.

Thông hiểu:

- Diễn giải những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản/đoạn luận trích: tư điểm - tưởng, cách lập

cần kiểm tra, đánh giá luận chặt chẽ, sắc bén, cách đưa dẫn chứng sinh động, thuyết phục, sử dụng ngôn ngữ chính xác, gợi cảm.

- Lí giải được một số đặc điểm cơ bản của văn chính luận được thể hiện trong văn bản/đoạn trích.

Vận dụng:

- Vận dụng các kĩ năng dùng

cần kiểm tra, đánh giá từ, viết câu, các phép liên các kết, phương thức biểu đạt, các thao tác lập luận để phân tích nội dung, nghệ thuật của văn bản/đoạn trích.

- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của văn bản/đoạn trích; vị trí và đóng góp của tác giả.

Vận dụng cao:

cần kiểm tra, đánh giá - So sánh với các tác phẩm luận chính khác, liên hệ với thực tiễn; vận dụng kiến thức lí luận văn học để đánh giá, làm nổi bật vấn đề nghị luận.

- Có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; bài văn giàu sức thuyết phục.

cần kiểm tra, đánh giá Nhận biết:

Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ

- Xác định được kiểu bài nghị luận; vấn đề cần nghị luận.

- Đất nước (trích trường ca Mặt đường khát vọng) của Nguyễn Khoa Điềm - Giới thiệu tác giả, bài thơ, đoạn thơ.

của

Sóng - Xuân Quỳnh

- Nêu được nội dung cảm hứng, hình tượng nhân vật trữ tình, đặc điểm nghệ thuật,... của bài thơ/đoạn thơ.

Thông hiểu:

- Diễn giải

cần kiểm tra, đánh giá những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài các thơ thơ/đoạn theo yêu cầu của đề bài: hình ảnh hai cuộc kháng chiến và những tình cảm yêu nước thiết tha, những suy nghĩ và cảm xúc riêng tư trong sáng; tính dân tộc và những tìm tòi về thể loại, từ ngữ,

Nội dung Tổng Mức độ kiến thức, kĩ năng TT kiến thức/ Đơn vị kiến thức/Kĩ năng Kĩ năng Số câu hỏi theo mức độ nhận thức Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao cần kiểm tra, đánh giá

hình ảnh,...

- Lí giải một số đặc điểm cơ bản của thơ Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX được thể hiện bài trong thơ/đoạn thơ.

Vận dụng:

- Vận dụng các kĩ năng dùng từ, viết câu, các phép liên các kết,

phương thức biểu đạt, các thao tác lập luận để phân tích, cảm nhận về nội dung, nghệ thuật của thơ/đoạn bài thơ.

- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của bài thơ/đoạn thơ; vị trí và đóng góp của tác giả.

Vận dụng cao:

- So sánh với các bài thơ khác, liên hệ

cần kiểm tra, đánh giá với thực tiễn; vận dụng kiến thức lí luận văn học để đánh giá, làm nổi bật vấn đề nghị luận.

- Có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; bài văn giàu sức thuyết phục. Nhận biết:

Nghị luận về một tác phẩm/ đoạn trích kí:

- Xác định được kiểu bài nghị luận; vấn đề cần nghị - Người lái đò Sông Đà (trích)

luận.

của Nguyễn Tuân

- Giới thiệu tác giả, văn bản, đoạn trích.

- Xác định được đối tượng phản ánh và tượng hình nhân vật tôi. - Ai đã đặt tên dòng cho sông? (trích) của Hoàng Phủ Ngọc Tường Thông hiểu:

- Hiểu những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản/đoạn trích: vẻ đẹp và sức hấp dẫn của cuộc sống, con người và quê

qua hương những trang viết chân thực, đa dạng, hấp dẫn.

- Hiểu một số đặc điểm của kí hiện đại Việt Nam được thể hiện trong văn bản/đoạn trích.

Vận dụng:

- Vận dụng kĩ năng dùng từ, viết câu, các phép liên kết, các phương thức biểu đạt, các thao tác lập

cần kiểm tra, đánh giá luận để phân tích, cảm nhận về nội dung, nghệ thuật của văn bản/đoạn trích.

- Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của văn bản/đoạn trích; vị trí và đóng góp của tác giả.

Vận dụng cao:

- So sánh với các bài kí khác, liên hệ với thực tiễn; vận dụng kiến thức lí

cần kiểm tra, đánh giá luận văn học để đánh giá, làm nổi bật vấn đề nghị luận.

- Có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; bài văn giàu sức thuyết phục.

40 30 20 10 6 100

Tổng Tỉ lệ % Tỉ lệ chung 70 30 100

Lưu ý:

- Đối với các câu hỏi ở phần Đọc hiểu, mỗi câu hỏi cần được ra ở một chỉ báo của Mức độ kiến thức, kĩ năng cần kiểm tra, đánh giá

tương ứng (một chỉ báo là một gạch đầu dòng).

- Những đơn vị kiến thức/kĩ năng của các bài học Tiếng Việt, Làm văn, Lí luận văn học, Lịch sử văn học được tích hợp trong kiểm tra,

đánh giá ở phần Đọc hiểu và phần Làm văn.

- (1*) Một bài văn đánh giá 4 mức độ nhận thức (nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vận dụng cao); tỉ lệ điểm cho từng mức độ được thể

hiện trong đáp án và hướng dẫn chấm.

ĐỀ MINH HỌA

SỞ GD & ĐT QUẢNG TRỊ TRƯỜNG THPT HƯỚNG HÓA ĐỀ MINH HỌA CUỐI KỲ I, NĂM HỌC 2023- 2204

ĐỀ MINH HỌA MÔN: NGỮ VĂN Khối 12 Thời gian làm bài: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)

(Đề có 1 trang) Họ và tên:……………….................... Lớp...................... SBD:...............…... Mã đề:

I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

Cách nhìn và ý chí của từng người dẫn đến các ứng xử khác nhau trước sai lầm. Với người này, sai lầm để lại những bài học bổ ích, những kinh nghiệm quý giá. Với người khác, sai lầm lại trở thành vỏ ốc để họ thu mình trong đó, không dám mạo hiểm lần nữa. Hãy biết chấp nhận sai lầm như một động lực để bạn tiếp tục phấn đấu [...].

[...] Con người thường mắc phải một trong hai loại sai lầm sau đây: một loại sai lầm do thiếu hiểu biết và một loại sai lầm do bất cẩn. Trong khi những sai lầm do thiếu hiểu biết có thể khắc phục bằng quyết tâm học hỏi không ngừng thì sai lầm do bất cẩn thường khiến

con người trở nên yếu đuối và nhu nhược. Những người thường xuyên mắc phải loại sai lầm này luôn phải đối diện với thất bại vì họ đã lãng phí bầu nhiệt huyết và nguồn năng lượng của mình.

Một trong những điều tốt đẹp mà bạn có thể làm mỗi ngày là hãy nỗ lực hết mình, và không sợ phạm sai lầm. Đừng chối bỏ, cũng

đừng thất vọng nếu bạn mắc phải một sai lầm nào đó.

(Trích Không gì là không thể - George Matthew Adams,

NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2018, tr. 119 - 120)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Theo đoạn trích, con người thường mắc phải những sai lầm nào?

Câu 3. Chỉ ra mối quan hệ giữa cách nhìn và ý chí với cách ứng xử trước sai lầm của con người được đề cập trong đoạn trích.

Câu 4. Lời khuyên Hãy biết chấp nhận sai lầm như một động lực để bạn tiếp tục phấn đấu trong đoạn trích có ý nghĩa gì với anh/chị?

II. LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Anh/Chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về sự cần thiết phải sống là chính mình.

Câu 2: (5.0 điểm)

Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…”

mẹ thường hay kể.

Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc Tóc mẹ thì bới sau đầu

Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng Đất Nước có từ ngày đó…”

(Trích “Đất Nước”, Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ Văn 12, Tập Một, NXB Giáo dục Việt Nam, tr.118)

--- HẾT ---

KIỂM TRA CUỐI KÌ I NĂM HỌC 2023 - 2024

SỞ GD & ĐT QUẢNG TRỊ TRƯỜNG THPT HƯỚNG HÓA

ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM Môn: Ngữ văn, lớp 12 (Đáp án và hướng dẫn chấm gồm.... trang)

Câu Nội dung Điểm

Phần

I ĐỌC HIỂU 3,0

1 0,75

Phương thức biểu đạt chính: nghị luận. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh không trả lời đúng phương thức “nghị luận”: không cho điểm

2 0,75

Theo đoạn trích, con người thường mắc những sai lầm: - Sai lầm do thiếu hiểu biết. - Sai lầm do bất cẩn. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được 2 ý : 0,75 điểm. - Học sinh trả lời được 1 ý : 0,5 điểm. Nếu học sinh trích dẫn nguyên câu văn “Con người thường mắc phải một trong hai loại sai lầm sau đây: một loại sai lầm do thiếu hiểu biết và một loại sai lầm do bất cẩn” vẫn cho: 0,75 điểm.

3 1,0

Mối quan hệ giữa cách nhìn và ý chí với cách ứng xử trước sai lầm của con người: - Cách nhìn tích cực và ý chí mạnh mẽ sẽ ứng xử: xem sai lầm là những bài học bổ ích, những kinh nghiệm quý giá. - Cách nhìn tiêu cực và ý chí yếu đuối: xem sai lầm lại trở thành vỏ ốc để thu mình trong đó, không dám mạo hiểm lần nữa. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được 2 ý : 0,5 điểm. - Học sinh trả lời được 1 ý : 0,5 điểm.

4 0,5

Ý nghĩa của lời khuyên Hãy biết chấp nhận sai lầm như một động lực để bạn tiếp tục phấn đấu. Học sinh rút ra ý nghĩa khác nhau cho bản thân, có thể theo hướng: Khi biết chấp nhận sai lầm, con người rút ra được bài học kinh nghiệm, có thêm nghị lực, phấn đấu hoàn thiện bản thân. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày thuyết 0,5 phục: điểm. - Học sinh trình bày chưa thuyết phục: 0,25 điểm.

II LÀM VĂN 7,0

1 2,0

Trình bày suy nghĩ của bản thân về sự cần thiết phải sống là chính mình.

0,25

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận Sự cần thiết phải sống là chính mình.

0,75

c. Triển khai vấn đề nghị luận Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ sự cần thiết phải sống là chính mình. Có thể theo hướng sau: Sống là chính mình giúp mỗi người chủ động khẳng định năng lực; vươn lên hoàn thiện bản thân, đóng góp cho xã hội. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ,

chẽ,

thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữ lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm). - Lập luận chưa thật thuyết chặt phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm). - Lập luận không chặt thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm). Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

0,25

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về tư tưởng, đạo lí; có cách nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề nghị luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh.

- Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm.

2 5,0

0,25

Cảm nhận đoạn thơ trích trong đoạn trích Đất Nước (trích trường ca “Trường ca mặt đường khát vọng”) nhà thơ của Nguyễn Khoa Điềm. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,5

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận Cảm nhận đoạn thơ trích trong đoạn trích Nước (trích Đất trường ca “Trường ca mặt đường khát vọng”) của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

0,5

* Giới thiệu tác giả (0,25 điểm), tác phẩm và đoạn trích (0,25 điểm)

2,5

* Cảm nhận nội dung của đoạn thơ: - Đất nước có từ bao giờ?

+ Theo Nguyễn Khoa Điềm, đất nước được tạo dựng, bồi đắp qua nhiều thế hệ, được truyền từ đời này sang đời khác. Câu thơ “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi” thể hiện niềm tự hào mãnh liệt về sự trường tồn của đất nước.

+ Đất nước có từ rất lâu đời qua lời kể

“ngày xửa ngày xưa” trong những câu chuyện cổ tích của bà, của mẹ.

- Quá trình lớn lên của đất nước:

+Những cụm từ “Đất Nước có trong”, “Đất Nước bắt đầu”, “Đất Nước lớn lên” đã cho thấy được quá trình hình thành và phát triển đất nước.

+ Đất nước được cảm nhận bằng chiều sâu của lịch sử văn hoá dân tộc:

-Đất nước bắt đầu cùng với sự ra đời của những phong tục, tập quán rất đẹp trong suốt mấy nghìn năm: ăn trầu, bới

tóc, cách đặt tên của người Việt.

-Đất nước gắn với những con người cần cù, lam lũ, yêu lao

động, chịu thương chịu khó qua hình ảnh “Hạt gạo phải một nắng

hai sương xay, giã, giần, sàng”.

=> Đoạn thơ là sự kết tinh đặc sắc giữa chất liệu văn hoá dân

gian với hình thức thơ trữ tình-chính luận. Vì thế, đất nước hiện

lên thật dung dị, gần gũi, lam lũ nhưng không kém phần cao cả.

* Cảm nhận nghệ thuật của đoạn thơ:

- Thể thơ tự do phóng

túng, giàu nhạc điệu, cảm xúc. Giọng thơ

tâm tình chân thành, thiết tha, sâu lắng.

- Sử dụng sáng tạo, phong phú các chất liệu văn hoá dân gian.

- Sử dụng có hiệu quả các phép điệp, liệt kê; các hình ảnh giàu

tính biểu tượng (miếng trầu, cây tre, gừng cay, muối mặn, …)

- Phong cách thơ trữ tình - chính luận.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm.

- Học sinh phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,75 điểm -

2,25 điểm.

- Học sinh phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện: 1,0 điểm - 1,5 điểm.

0,5

thơ Nguyễn - Học sinh phân tích sơ lược, không rõ các biểu hiện: 0,25 điểm - 0,75 điểm. * Đánh giá + Đoạn trích thể cảm cách hiện nhận mới mẻ của nhà thơ Nguyễn Khoa Điểm về đất nước. Theo đó, đất nước hiện lên dung dị, gần gũi, giàu truyền thống và cao cả, thiêng liêng. + Đoạn trích thể hiện rõ phong cách thơ trữ tình chính luận của nhà Khoa Điểm.

Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được 2 ý: 0,5 điểm. - Học sinh trình bày được 1 ý: 0,25 điểm.

0,25

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân

tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét đặc sắc của truyện ngắn Nguyễn Minh Châu; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm.

Tổng điểm 10,0

..........................Hết............................