SỞ GD & ĐT ĐIỆN BIÊN
TRƯỜNG THCS VÀ THPT QUÀI T
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ II
MÔN: NGỮ VĂN 10
NĂM HỌC 2022 – 2023
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề có 03 trang)
Thời gian: 90 phút không kể thời gian phát
đề
Họ và tên: .................................................................Lớp: 10A…
I. ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc đoạn văn bản sau:
[…] Sơn xúng xính rủ chị ra chợ chơi. Nhà Sơn ở quay lưng vào chợ, cạnh một dãy nhà lá của
những người nghèo khổ Sơn quen biết cả họ vẫn vào vay mượn nhà Sơn. Sơn biết trẻ
con các gia đình ấy chắc bây giờ đương đợi mình ở cuối chợ để đánh khăng, đánh đáo.
Không phải ngày phiên, nên chợ vắng không. Mấy cái quán chơ lộng gió, rác bẩn rải rác
lẫn với rụng của cây đề. Gió thổi mạnh làm Sơn thấy lạnh cay mắt. Nhưng chân trời trong
hơn mọi hôm, những làng xa Sơn thấy như gần. Mặt đất rắn lại nứt nẻ những đường
nho nhỏ, kêu vang lên lanh tanh dưới nhịp guốc của hai chị em.
Đến cuối chợ đã thấy trẻ đang quây quần chơi nghịch. Chúng thấy chị em Sơn đến đều
lộ vẻ vui mừng, nhưng chúng vẫn đứng xa, không dám vồ vập. Chúng như biết cái phận nghèo
hèn của chúng vậy, tuy Sơn chị vẫn thân mật chơi đùa với, chứ không kiêu kỳ khinh khỉnh
như các em họ của Sơn.
Thằng Cúc, con Xuân, con Tý, con Túc sán gần giương đôi mắt ngắm bộ quần áo mới của
Sơn. Sơn nhận thấy chúng ăn mặc không khác ngày thường, vẫn những bộ quần áo nâu bạc đã
rách vá nhiều chỗ. Nhưng hôm nay, môi chúng nó tím lại và qua những chỗ áo rách, da thịt thâm
đi. Mỗi cơn gió đến, chúng lại run lên, hàm răng đập vào nhau.
Thằng Xuân đến mó vào chiếc áo của Sơn, nó chưa thấy cái áo như thế bao giờ. Sơn lật vạt áo
thâm, chìa áo vệ sinh và áo dạ cho cả bọn xem. Một đứa tắc lưỡi, nói:
- Cái áo này mặc thì nóng lắm. Chắc mua phải đến một đồng bạc chứ không ít, chúng mày
nhỉ.
Đứa khác nói:
- Ngày trước thầy tao cũng có một cái áo như thế, về sau bán cho ông lý mất.
Con Túc ngây ngô giương đôi mắt lên hỏi Sơn:
- Cái này cậu mua tận Hà Nội phải không?
Sơn ưỡn ngực đáp:
- Ở Hà Nội, chứ ở đây làm gì có. Mẹ tôi còn hẹn mua cho tôi một cái áo len nhiều tiền hơn nữa
kia.
Chị Lan bỗng giơ tay vẫy một con bé, từ nãy vẫn đứng dựa vào cột quán, gọi:
- Sao không lại đây, Hiên? Lại đây chơi với tôi.
Hiên là đứa con gái bên hàng xóm, bạn với Lan và Duyên. Sơn thấy chị gọi nó không lại, bước
gần đến trông thấy con co ro đứng bên cột quán, chỉ mặc manh áo rách tả tơi, hở cả lưng
và tay. Chị Lan cũng đến hỏi:
- Sao áo của mày rách thế Hiên, áo lành đâu không mặc?
Con bé bịu xịu nói:
- Hết áo rồi, chỉ còn cái này.
- Sao không bảo u mày may cho?
Mã đề 101
Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ nghề đi cua bắt ốc thì còn
lấy đâu ra tiền sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã
nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn cùng nói với Hiên đùa nghịch vườn nhà. Một ý nghĩ
tốt bỗng thoáng qua trong trí, Sơn lại gần chị thì thầm:
- Hay là chúng ta đem cho nó cái áo bông cũ, chị ạ.
- Ừ, phải đấy. Để chị về lấy.
Với lòng ngây thơ của tuổi trẻ, chị Lan hăm hở chạy về nhà lấy áo. Sơn đứng lặng yên đợi,
trong lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui […]
(Trích Gió lạnh đầu mùa, Thạch Lam, Văn học 8, tập 1, trang 56, NXB Giáo dục, 2001)
Lựa chọn đáp án đúng:
Câu 1 : Phương thức biểu đạt của văn bản là:
A. Tự sự, biểu cảm, nghị luận. C. Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
B. Tự sự, nghị luận, miêu tả. D. Tự sự, thuyết minh, nghị luận.
Câu 2 : Nhân vật được nhà văn tập trung khắc hoạ trong đoạn trích là:
A. Lan
B. Sơn
C. Hiên
D. Xuân
Câu 3 : Xác định ngôi kể của người kể chuyện trong đoạn trích:
A. Người kể chuyện ngôi thứ nhất.
B. Người kể chuyện ngôi thứ hai.
C. Người kể chuyện ngôi thứ ba.
D. Người kể chuyện ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba.
Câu 4 : Không gian nghệ thuật được khắc hoạ trong đoạn trích là:
A.Đìnhlàng.
B. Cánh đồng.
C. Ga tàu.
D. Chợ.
Câu 5: Đoạn trích được viết theo đề tài nào:
A. Người trí thức
B. Người nông dân
C. Chiến tranh
D. Thiên nhiên
Câu 6: Trước hoàn cảnh của con bé Hiên co ro đứng bên cột quán, chỉ mặc có manh áo rách tả
tơi, hở cả lưng và tay, cảm xúc của nhân vật Sơn như thế nào ?
A. Cười
B. Động lòng thương
C. Khóc
D. Thờ ơ, vô cảm
Câu 7: Nội dung chính của đoạn trích là:
A. Tấm lòng nhân hậu, yêu thương người của Sơn
B. Sự thờ ơ, vô cảm của Sơn
C. Sơn là một đứa trẻ sống không thân thiện
D. Sơn là đứa trẻ sống hòa đồng, thân thiện.
Trả lời các câu hỏi:
Câu 8 : Ý định cho Hiên áo góp phần thể hiện tính cách gì của Lan và Sơn? Hành động đó có ý
nghĩa gì đối với Hiên?
Câu 9: Hình ảnh những đứa trẻ Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống?
Câu 10: Viết đoạn văn (khoảng 5-7dòng) bàn về vai trò của việc học tập để xây đắp tương lai.
II. VIẾT (4.0 điểm)
Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và nhân vật Sơn trong đoạn trích Gió lạnh
đầu mùa, Thạch Lam ở phần Đọc -hiểu.
----- Hết -----
TRƯỜNG THCS VÀ THPT QUÀI T ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ II
ĐỀ 102
(Hướng dẫn chấm có 02 trang)
NĂM HỌC: 2022 - 2023
MÔN: Ngữ văn 10
Phần Câu Nội dung Điểm
ĐỌC 6.0
1
C
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
2
B
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
3
C
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
4
D
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
5
B
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
6
B
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
7
A
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
8
- Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách tốt bụng, biết yêu
thương đùm bọc những người hoàn cảnh khó khăn của chị em Lan
Sơn.
- Hành động đó của hai đứa trẻ có ý nghĩa vô cùng to lớn với Hiên vì
Hiên được nhận được sự quan tâm, chia sẻ của người khác giúp em vượt
qua sự giá lạnh trong cơn gió lạnh đầu mùa.
- Học sinh trả lời như đáp án: 1,0 điểm (mỗi ý 0,5 điểm)
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
1.0
9
- Những đứa trẻ Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi sự xót thương cho cuộc sống
của những đứa trẻ nghèo khổ cực, đến nỗi một cái áo lành lặn để mặc
cũng không có.
- Cần sống yêu thương (hoặc nỗ lực vì một tương lai tốt đẹp), …
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh không trả lời hoặc trả lời đáp án khác: 0 điểm
0.5
10 Viết đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) bàn về vai trò của việc học tập để xây
đắp tương lai.
- Hình thức: 01 đoạn văn với dung lượng khoảng 10 dòng
- Nội dung: Học sinh thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng
cần làm nổi bật những ý chính sau:
+ Học tập để nâng cao hiểu biết, năng nâng tầm chất lượng cuộc sống:
có chuyên môn, có nghề nghiệp,…
+ Học tập để bồi đắp tinh thần trở thành người nhân cách cao đẹp,
một xã hội văn minh.
1.0
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh viết đoạn văn đúng yêu cầu về hình thức và nội dung theo đáp
án: 1,0 điểm
- Học sinh viết đoạn văn đúng yêu cầu về hình thức, nội dung chưa đầy
đủ: 0,5 điểm
- Học sinh viết đoạn văn chưa đáp ứng yêu cầu về hình thức, nội dung
chung chung chưa làm rõ tình yêu quê hương: 0,25 điểm.
II VIẾT 4.0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái
quát được vấn đề
0.25
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận.
Cảm nhận về nhân vật Sơn
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,25 điểm.
- Học sinh xác định chưa đúng vấn đề cần nghị luận: 0,0 điểm
0.5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các
thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lẽ dẫn chứng. Dưới đây
một vài gợi ý cần hướng tới:
* Giới thiu tác giả, tác phẩm và đoạn truyn
* Chđ: Tấm lòng nhân hậu, yêu thương người của Sơn
* Cảm nhận về nhân vật Sơn
-tSơn là một đứa trẻ hòa đồng, thân thiện
+ Sơn chị mặc nhà khá giả hơn nhưngtvẫn thân mật chơi đùa
với mấy đứa trẻ con dãy nhà lá, chứ không kiêu khinh khỉnh như
các em họ của Sơn.
+ Thậm chí Sơn còn chủ động chơi với chúng:tSơn thấy chị gọi Hiên
không lại thì tựtbước đến gần.
-tSơn là một đứa trẻ thương người
+ Thấy thương khi nghĩ đến em Duyên.
+ Cho Hiên cái áo bông cũ. Trong lòng thấy ấm áp, vui vui khi được cho
người khác chiếc áo ấm.
* Nghệ thuật
Nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả biểu cảm tinh tế cùng thủ pháp
đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc, lời văn trong sáng đậm chất thơ,…
*uĐánh giá chung
- Vẻ đẹp của nhân vật Sơn cũng chính là tấm lòng nhân hậu của nhà văn.
- Khẳng định ý nghĩa của tình yêu thương trong cuộc sống.
- Phong cách viết truyện ngắn Thạch Lam.
Hướng dẫn chấm:
- Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm.
- Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu: 1,25 điểm – 2,25 điểm.
- Phân tích chung chung, sơ sài: 0,25 điểm – 1,0 điểm.
Học sinh thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với
chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
2,5
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt
0.25