SỞ GD&ĐT QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG THPT THỊ XÃ QUẢNG TRỊ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KỲ II NĂM HỌC
2024-2025
Môn: Ngữ văn Lớp: 11
Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian
giao đề
Họ và tên học sinh:………………..……………. Lớp:
……………………………………
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản:
Biến đổi khí hậu đang khiến những đợt nước cực lạnh trồi lên mặt
biển ở một số khu vực trên thế giới, làm nhiều loài sinh vật biển chết hàng
loạt. Nghiên cứu đăng trên tạp chí4Nature Climate Change4ngày 15-4 cho
thấy đại dương chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đang khiến cá mập, cá
đuối và các loài khác chạy trốn khỏi vùng nước ngày càng nóng lên ở vùng
nhiệt đới để rồi giết chúng bởi những khối nước cực lạnh dâng lên từ biển
sâu. Nhóm nghiên cứu tập trung vào sự kiện sinh vật biển chết hàng loạt
xảy ra ở vùng biển Nam Phi vào tháng 3-2021 khi một khối nước lạnh đột
ngột dâng lên trong khu vực, khiến nhiệt độ đại dương giảm mạnh. Sự kiện
này giết chết hơn 2604sinh vật biển4thuộc ít nhất 81 loài khác nhau, bao
gồm các loài cá, động vật có vỏ, mực, bạch tuộc, cá đuối và cá mập, theo
trang4NewScientist.
Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, đại dương ngày càng nóng lên.
Tuy nhiên, sự thay đổi của gió và các dòng hải lưu có thể khiến nước biển
đột ngột lạnh đi. Nhiệt độ bề mặt đại dương có thể giảm nhanh chóng
khoảng 10 độ C chỉ trong vòng 1-2 ngày. Khi những thay đổi này kéo dài vài
ngày hoặc vài tuần, khu vực này sẽ trải qua một "đợt lạnh", trái ngược với
đợt nắng nóng quen thuộc trên biển. Ông Nicolas Lubitz, làm việc tại Đại
học James Cook (Úc), và các đồng nghiệp đã nghiên cứu dữ liệu trong 41
năm về nhiệt độ bề mặt nước biển và dữ liệu về gió trong 33 năm qua để
đánh giá việc khối nước lạnh dâng lên ở hai vùng bị ảnh hưởng bởi dòng hải
lưu ấm Agulhas (châu Phi) và dòng hải lưu ấm Đông Úc. Nhóm kết luận các
dòng hải lưu mạnh hơn và thay đổi hướng gió, đều xảy ra cùng với biến đổi
khí hậu, đang làm tăng tần suất và cường độ nước lạnh dâng lên trong cả
hai khu vực trên.
Hầu hết các sinh vật biển sống gần các dòng hải lưu này đều thích
nghi với những biến động đột ngột về nhiệt độ nước biển và có thể ứng phó
với những thay đổi này. Tuy nhiên, nghiên cứu cảnh báo các loài di cư,
trong đó có cá mập bò, sẽ gặp nguy hiểm nếu rơi vào điều kiện này.
(Biển ấm đột ngột lạnh đi, giết chết hàng loạt
sinh vật biển,
Anh Thư, Tuổi trẻ Online, ngày 16/04/2024)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (0,75 điểm) Xác định thông tin chính của văn bản.
Đề KT chính thức
(Đề có 02 trang)
Câu 2. (0,75 điểm) Theo văn bản, vì sao nước biển đột ngột lạnh đi?
Câu 3. (0,75 điểm) Phân tích hiệu quả của việc sử dụng phương tiện phi
ngôn ngữ là số liệu trong câu văn sau:
Sự kiện này giết chết hơn 2604sinh vật biển4thuộc ít nhất 81 loài khác
nhau, bao gồm các loài cá, động vật có vỏ, mực, bạch tuộc, cá đuối và cá
mập, theo trang4NewScientist.
Câu 4. (0,75 điểm) Nhận xét thái độ, quan điểm của tác giả thể hiện trong
văn bản.
Câu 5. (1,0 điểm) Từ nội dung của văn bản, anh/chị hãy đề xuất một số
giải pháp để ứng phó với biến đổi khí hậu.
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 150 chữ) bàn về chủ đề: Tuổi trẻ và
trải nghiệm thực tế để trưởng thành.
Câu 2. (4,0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích nhân vật Dung trong
đoạn trích truyện ngắn Ông ngoại của Nguyễn Ngọc Tư.
(Lược phần đầu: Người nhà Dung đi nước ngoài, Dung sang ở với ông
ngoại. Ban đầu Dung không hòa nhập được với cuộc sống mới, than thở với
mẹ và người mẹ khuyên cố gắng chăm ông thay mẹ.)
Dung anh ách lái xe về nhà ngoại, cậu đi để lại chiếc Chaly màu xanh,
Dung dùng đi học. Hồi sáng này,4ông ngoại4dắt xe ra đến cửa, Dung hỏi:
- Ngoại định đi đâu?
- Ông lên quận một chút.
Dung ngăn:
- Thôi, ngoại4già4rồi, không nên lái xe, có đi, con chở ông đi.
Ông tỏ vẻ giận, quầy quả vào nhà. Ôi, người già sao mà khổ đến vậy.
Thế nghĩa là có hai thế giới ở trong ngôi nhà. Thế giới của ông là mấy
ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là
trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái. Thế giới của Dung là tiếng nhạc
gào thét xập xình, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm gọn trong bàn
tay. Sáng nó dậy thật sớm để nấu cơm, sau đó đi học, chiều lại học, buổi tối
nó vù xe đến bạn chơi hoặc về nhà nghe mấy đứa em cãi nhau ỏm tỏi. Hai
thế giới vừa giành giựt vừa hoà tan nhau.
Mặc dầu Dung đang ở trong thế giới của ông, mà không biết mình đang
chìm dần vào đấy. Có những sự thay đổi Dung không thể ngờ được. Bây giờ
mỗi đêm Dung trở mình nghe4ông ngoại4ho khúc khắc. Nghe cây mai nhỏ
nứt mình, nảy chồi. Dung nghiện hương trầm tối tối ông thắp lên bàn thờ
bà ngoại. Lắm khi lũ em Dung sang, chúng nó phá phách quậy tung cả lên,
Dung mắng, chúng nó trề môi “Chị hai khó như một bà già”, Dung giật
mình. Có lẽ quen với cái tĩnh lặng trong sân mà mỗi4chiều4Dung giúp ông
tưới cây, cái khoảng không xanh lạc lõng trong khói bụi, đâu đó, trên tàng
me già, dăm chú chim hót líu lo. Dung quen dáng ông ngoại4với mái tóc
bạc, với đôi mắt hõm, cái cằm vuông, quen mỗi tháng một lần cọc cạch lên
phường nhận lương hưu. Có một điều Dung ngày càng nhận ra tiếng ho của
ông ngày càng khô và rời rạc như lời kêu cứu. Chủ nhật Dung cắm cúi lau
chùi bên dàn karaoke phủ bụi, ông đứng lên nheo mắt:
- Sao con không hát, con hát rất hay mà. - Dung thoáng ngỡ ngàng, nó
hỏi: - Ngoại có thích nghe không?
Rồi mở máy. Hôm ấy Dung rất vui, lần đầu tiên nó hát cho riêng ông
nghe và quan trọng nhất là ông đã ngồi lại đấy, gật gù. […]
Hết mùa me dốt, ông cháu Dung nhặt lá mai đón Tết. Cậu gửi thư và
quà về. Ông ôm chầm lấy thư bảo Dung:
- Con đọc ngoại nghe.
Dung đọc một lèo, lúc ngước lên đã thấy mắt ông đỏ rưng. Ông đến
bàn thờ bà, đốt nén hương, mùi trầm ngào ngạt, Dung hỏi:
- Ngoại thương cậu như vậy, sao không theo cậu?
Ông trìu mến:
- Ngoại muốn mỗi năm cùng con đón giao thừa và nghe con hát.
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4(Trích Ông ngoại,4Nguyễn Ngọc Tư 1, Nhà xuất bản
trẻ,42001)
---------------HẾT---------------------
Học sinh không được sử dụng tài liệu. CBCT không giải thích gì
thêm
SỞ GD VÀ ĐT QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG THPT TX QUẢNG
TRỊ
(Hướng dẫn chấm gồm 03
trang)
HƯỚNG DẪN CHẤM KIỂM TRA CUỐI KÌ II NĂM
2025
Bài thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian ra
đề
Phầ
nCâ
uNội dung Điể
m
I ĐỌC HIỂU 4,0
1Thông tin chính của văn bản: Biến đổi khí hậu làm nhiều
loài sinh vật biển chết hàng loạt/Biển ấm đột ngột lạnh
đi, giết chết hàng loạt sinh vật biển.
Hướng dẫn chấm
- Học sinh trả lời như đáp án hoặc diễn đạt tương đương:
0,75 điểm
- Học sinh trả lời chưa đầy đủ ý: 0,25 điểm - 0,5 điểm
- Học sinh trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0
điểm
0,75
2Nước biển đột ngột lạnh đi vì:
- Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
- Sự thay đổi của gió và các dòng hải lưu.
Hướng dẫn chấm
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,75 điểm
- Học sinh trả lời 1 ý: 0,5 điểm
- Học sinh trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0
điểm
0,75
3- Số liệu: hơn 260msinh vật biểnmthuộc 81 loài.
- Tác dụng: 0,75
1 Nguyễn Ngọc Tư sinh năm 1976, quê ở Cà Mau, là nữ nhà văn trẻ của Hội
nhà văn Việt Nam.mNguyễn Ngọc Tư thường viết về những điều bình dị, gần gũi
xung quanh cuộc sống của mình.mGiọng văn chị đậm chất Nam Bộ, là giọng kể
mềm mại mà thâm trầm, sâu cay về những cuộc đời éo le, những số phận chìm
nổi.mTruyện ngắn Ông ngoại với một cốt truyện đơn giản nhưng chủ đề, đề tài có
giá trị nhân văn cao, khiến người đọc phải suy ngẫm về nhiều điều có giá trị của
cuộc sống.
+ Cung cấp thông tin cụ thể, chính xác; tạo sự sinh
động, thuyết phục cho văn bản.
+ Nhấn mạnh hậu quả của biến đổi khí hậu đối với các
loài sinh vật biển.
Hướng dẫn chấm
- Học sinh trả lời như đáp án: 0,75 điểm.
- Học sinh trả lời được số liệu: 0,25 điểm
- Học sinh trả lời được 1 ý tác dụng: 0,25 điểm
- Học sinh trả lời được 2 ý tác dụng: 0,5 điểm
- Học sinh trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0
điểm
4Thái độ, quan điểm của tác giả:
- Lo lắng trước thực trạng và hậu quả của việc đại dương
đang chịu ảnh hưởng biển đổi khí hậu làm nhiều sinh vật
chết hàng loạt.
- Cảnh báo, nhắc nhở mọi người có ý thức bảo vệ môi
trường.
Hướng dẫn chấm
- Học sinh trả lời như đáp án hoặc diễn đạt tương đương:
0,75 điểm.
- Học sinh trả lời được 1 ý như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh trả lời được 1 ý như đáp án nhưng diễn đạt
chưa tốt: 0,25 điểm
- Học sinh trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0
điểm
0,75
5Học sinh đề xuất được một số giải pháp để ứng phó với
biến đổi khí hậu. Có thể theo hướng sau:
- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi
trường.
- Tích cực trồng nhiều cây xanh, phủ xanh rừng.mm
- Ngăn chặn nạn chặt phá rừng.
- Nghiên cứu, phát triển và ứng dụng nhiều công nghệ
mới bảo vệ môi trường để xử lý các chất thải sinh hoạt
từ các hộ gia đình, khu dân cư an toàn ra ngoài môi
trường.
- Có ý thức sử dụng tiết kiệm điện, nước, năng lượng ...
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu được 4 giải pháp: 1,0 điểm.
- Học sinh nêu được 3 giải pháp: 0,75 điểm.
- Học sinh nêu được 2 giải pháp: 0,5 điểm.
- Học sinh nêu được 1 giải pháp: 0,25 điểm.
- Học sinh trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0
điểm
1,0
II VIẾT 6,0
1 Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 150 chữ) bàn về
chủ đề: Tuổi trẻ và trải nghiệm thực tế để trưởng
thành. 2,0
a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của
đoạn văn:
Xác định đúng yêu cầu về hình thức, dung lượng
(khoảng 150 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình
0,25
bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng- phân-
hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: bàn về chủ đề: Tuổi
trẻ và trải nghiệm thực tế để trưởng thành. 0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề cần nghị
luận, sau đây là một số gợi ý:
- Giải thích: Trải nghiệm thực tế là những hoạt động mà
con người tham gia trực tiếp, tự mình cảm nhận và học
hỏi từ thực tiễn cuộc sống.
- Thể hiện quan điểm của người viết, có thể theo một số
gợi ý sau:
+ Trải nghiệm thực tế giúp tuổi trẻ hiểu biết sâu sắc hơn
về cuộc sống.
+ Trải nghiệm giúp mỗi người va chạm với thực tế, vượt
ra khỏi vùng an toàn, đối mặt với khó khăn để học cách
đứng vững trên đôi chân của chính mình.
+ Trải nghiệm thực tế giúp rèn luyện kỹ năng sống.
+ Nếu thiếu trải nghiệm thực tế, tuổi trẻ dễ sống thụ
động và thiếu tự tin…
- Mở rộng, trao đổi quan điểm trái chiều.
- Rút ra bài học cho bản thân.
1,0
d. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt,
liên kết câu trong đoạn văn
0,25
e. Sáng tạo
Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, văn
phong trôi chảy 0,25
2 Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích
nhân vật Dung trong đoạn trích truyện ngắn Ông
ngoại của Nguyễn Ngọc Tư.
4,0
a. Đảm bảo bố cục và dung lượng của bài văn nghị luận
Đảm bảo bố cục và dung lượng (khoảng 600 chữ) của
bài văn nghị luận.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: phân tích nhân vật
Dung trong đoạn trích truyện ngắn Ông ngoại của
Nguyễn Ngọc Tư.
0,25
c. Viết được bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu
Lựa chọn được thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt
chẽ lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống các ý
phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có
thể triển khai theo hướng:
1. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề cần
nghị luận.
2. Thân bài:
* Tóm tắt đoạn trích: Đoạn trích kể về khoảng thời
gian Dung sống cùng ông ngoại sau khi gia đình cô đi
nước ngoài. Ban đầu, Dung cảm thấy khó hòa nhập với
cuộc sống mới, nhưng dần dần, cô nhận ra những giá trị
mà ông ngoại mang lại trong cuộc sống của mình.
* Phân tích nhân vật Dung:
3,0