Đồ án tốt nhiệp trường ĐH Mỏ - Địa chất

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng I Kh¸i qu¸t chung vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh

§.1 §Þnh nghÜa, vai trß vµ môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å ®Þa h×nh

I.1.1 §Þnh nghÜa:

B¶n ®å ®Þa h×nh lµ lo¹i b¶n ®å thÓ hiÖn mét khu vùc trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt.

Trªn b¶n ®å nµy ph¶n ¸nh nh÷ng thµnh phÇn thµnh t¹o cña thiªn nhiªn, nh÷ng

kÕt qu¶ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi mµ m¾t ng­êi ta cã thÓ quan s¸t

®­îc. Chóng ®­îc x©y dung theo mét quy luËt to¸n häc nhÊt ®Þnh b»ng mét hÖ

thèng ký hiÖu quy ­íc vµ c¸c yÕu tè néi dung ®· ®­îc tæng qu¸t ho¸.

I.1.2 Vai trß cña b¶n ®å ®Þa h×nh

B¶n ®å ®Þa h×nh cho phÐp ta bao qu¸t nh÷ng ph¹m vi bÊt kú cña bÒ mÆt

tr¸i ®Êt. B¶n ®å ®Þa h×nh t¹o ra bÒ mÆt nh×n they ®­îc cña nhiÒu yÕu tè, nh­

d¸ng ®Êt h×nh d¹ng kÝch th­íc vµ vÞ trÝ t­¬ng quan cña c¸c ®èi t­îng.

Tõ b¶n ®å ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ®Æc tr­ng nh­ to¹ ®é, ph­¬ng

h­íng diÖn tÝch, ®é cao ®é dèc ... B¶n ®å ®Þa h×nh cßn chøa nhiÒu th«ng tin vÒ

c¸c ®¹i l­îng, sè l­îng, cÊu tróc cña c¸c ®èi t­îng vµ nh÷ng mèi liªn hÖ tån

t¹i gi÷a chóng. Do vËy b¶n ®å ®Þa h×nh cã vai trß cùc kú quan träng vµ to lín

trong ph¸t triÓn d©n sinh, kinh tÕ cña con ng­êi.

Trong x©y dung c«ng nghiÖp, n¨ng l­îng, giao th«ng vµ c¸c c«ng tr×nh

kh¸c. b¶n ®å sö dông réng r·i ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau, tõ c«ng viÖc thiÕt kÕ

kü thuËt, chuyÓn thiÕt kÕ ra ngoµi thùc ®Þa ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh vµ

theo dâi sù ho¹t ®éngc ña c«ng tr×nh, ¶nh h­ëng cña c«ng tr×nh ®Õn m«i

tr­¬ng xung quanh.

B¶n ®å ®Þa h×nh trong x©y dung thuû lîi, c¶i t¹o ®Êt quy ho¹ch ®ång

ruéng vµ chèng xãi mßn.

B¶n ®å ®Þa h×nh cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc quy ho¹ch toµn bé

nÒn kinh tÕ quèc gia. Trong l©m nghÞªp b¶n ®å ®Þa h×nh ®ãng vai trß v« cïng

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 1

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

quan träng trong viÖc b¶o vÖ vµ quy ho¹ch kinh tÕ rõng.

C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc vÒ ®Þa chÊt, th¨m dß t×m kiÕm ®Òu

®­îc b¾t ®Çu tõ b¶n ®å ®Þa h×nh vµ kÕt thóc b»ng b¶n ®å chuyªn ®Ò.

C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å, ®­îc chÝnh x¸c ho¸ trªn

b¶n ®å vµ chóng lµm phong phó thªm néi dung b¶n ®å.

Trong môc ®Ých qu©n sù b¶n ®å dïng ®Ó nghiªn cøu, bè trÝ trËn ®Þa, c¸c

c¨n cø b¶o vÖ tæ quèc vµ ®Æc biÖt lµ ph¸o binh.

Víi mét sè lo¹i b¶n ®å cã tû lÖ lín tõ 1: 5000 - 1:500 nã cã c«ng dông sau:

ThiÕt kÕ chi tiÕt mÆt b»ng cho thµnh phè, bè trÝ hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc

®iÖn d©n dông vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c khi x©y dùng thµnh phè.

LËp b¶n ®å thiÕt kÕ kü thuËt vµ b¶n ®å kh¸i qu¸t chung cho c¸c c¶ng, xÝ

nghiÖp c«ng tr×nh thuû ®iÖn, ®Æt c¸c tuyÕn ®­êng vµ c¸c kªnh m­¬ng...

Tuú theo tõng yªu cÇu kü thuËt, tõng d¹ng c«ng viÖc mµ chóng ta chän tû lÖ

b¶n ®å cÇn thµnh lËp.

II.1.2 Môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å ®Þa h×nh

C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ tõ 1:200 ®Õn 1:500 ®­îc dïng ®Ó thiÕt kÕ mÆt

b»ng c¸c thµnh phè vµ c¸c ®iÎm d©n c­, thiÕt kÕ kü thuËt c¸c xÝ nghiÖp khu

c«ng nghiÖp. B¶n ®å c«ng ®Þa h×nh tû lÖ 1: 10000 vµ 1: 25000 th­êng dïng

cho c«ng t¸c quy ho¹ch ruéng ®Êt vµ lµm c¬ së ®Ó ®o vÏ thæ nh­ìng thùc vËt.

C¸c v¶n nµy cßn dïng ®Ó thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng, qu¶n lý ruéng ®Êt,

lùa chän n¬i x©y dung tr¹m thuû ®iÖn hoÆc th¨m dß ®Þa chÊt chi tiÕt, vµ lùa

chän c¸c tuyÕn ®­êng s¾t vµ « t«.

B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 50000 vµ 1: 100000 ®­îc sö dông trong nhiÒu

ngµnh kinh tÕ quèc d©n, trong n«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp, lËp kÕ ho¹ch vµ tæ

chøc c¸c vïng kinh tÕ quèc d©n, trong l©m nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, lËp kÕ

ho¹ch vµ tæ chøc c¸c vïng nghiªn cøu c¸c vïng vÒ mÆt ®Þa chÊt thuû v¨n, lùa

chän c¸c tuyÕn ®­êng s¾t vµ ®­êng « t«.

B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 50000 vµ 1: 100000 dïng ®Ó nghiªn cøu ®Þa

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 2

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

h×nh khu vùc, khi kh¶o s¸t thiÕt kÕ vµ lËp b¶n ®å c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ khi thiÕt

kÕ c«ng tr×nh giao th«ng lín, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lín. C¸c lo¹i b¶n ®å nµy

cßn sö dông trong c«ng t¸c tæ chøc hµnh chÝnh vµ kinh tÕ cña vïng, c¸c tØnh

khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò sö dông tµi nguyªn vµ khai th¸c l·nh thæ vµ cßn lµ c¬ së

®Ó biªn vÏ c¸c b¶n ®å chuyªn ®Ò tû lÖ nhá h¬n.

B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1.000.000 lµ b¶n ®å ®Þa lý chung dïng ®Ó

nghiªn cøu cÊu tróc bÒ mÆt vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña mét vïng ®Þa lý réng

lín. B¶n ®å nµy cßn dïng ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ dù th¶o c¸c ph­¬ng ¸n cã ý

nghÜa toµn quèc, ®Þnh h­íng ®­¬ng bay khi bay xa, lµm c¬ së khi thµnh lËp

b¶n ®å chuyªn ®Ò vµ c¸c b¶n ®å nhá h¬n.

II.1.3 c¸c yªu cÇu c¬ b¶n cña b¶n ®å ®Þa h×nh.

B¶n ®å ®Þa h×nh lµ b¶n ®å c¬ b¶n cña nhµ n­íc do nhiÒu c¬ quan s¶n

xuÊt, nªn nã ph¶i cã quy ph¹m riªng vµ bé ký hiÖu riªng thèng nhÊt trong toµn

quèc. B¶n ®å ®Þa h×nh ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c quy ®Þnh vÒ c¬ së to¸n

häc, vÒ néi dung, vÒ c¸ch tr×nh bµy, còng nh­ ng«n ng÷ thÓ hiÖn trªn b¶n ®å.

C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ kh¸c nhau ph¶i phï hîp víi nhau.

B¶n ®å ®Þa h×nh ph¶i dÔ ®äc, râ rµng, cho phÐp ®Þnh h­íng ®­îc dÔ dµng.

C¸c yÕu tè biÓu thÞ trªn b¶n ®å ph¶i ®Çy ®ñ chÝnh x¸c víi møc ®é ®Çy

®ñ vµ chi tiÕt cña néi dung ph¶i phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å.

§é chÝnh x¸c cña viÖc biÓu thÞ c¸c yÕu tè néi dung ph¶i phï hîp víi

môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 3

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§.2 C¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa h×nh

I.2.1 phÐp ®o chiÕu vµ hÖ to¹ ®é

1. phÐp chiÕu

§Ó biÓu thÞ c¸c yÕu tè ®Þ h×nh, ®Þa vËt lªn mÆt ph¼ng tê b¶n ®å sao cho

chÝnh x¸c, Ýt bÞ biÕn d¹ng nhÊt ta ph¶i sö dông phÐp chiÕu h×nh b¶n ®å thÝch

hîp. C¸c yÕu tè ®Þa h×nh ®Þa vËt lµ tËp hîp cña v« sè ®iÓm cã quy luËt nhÊt

®Þnh trong kh«ng gian vµ ta chØ cÇn biÓu thÞ mét sè ®Æc ®iÓm ®Æc tr­ng råi dùa

vµo quy luËt ®ã ®Ó néi suy, kh¸i qu¸t ho¸ c¸c ®iÓm kh¸c.

Trong khi lùa chän hÖ quy chiÕu ph¶i ®Æc biÖt ­u tiªn gi¶m nhá ®Õn

møc cã thÓ ¶nh h­ëng cña biÕn d¹ng phÐp chiÕu ®Õn kÕt qu¶ thÓ hiÖn c¸c yÕu

tè trªn b¶n ®å.

HiÖn nay, cã hai l­íi chiÕu ®¼ng gãc cã kh¶ n¨ng sö dông cho b¶n ®å

®Þa h×nh ë ViÖt Nam ®ã lµ l­íi chiÕu Gauss - krueger (trong hÖ HN - 72) vµ

l­íi chiÕu UTM (trong hÖ VN - 2000). S¬ ®å mói chiÕu vµ ®Æc ®iÓm biÕn d¹ng

cña hai phÐp chiÕu nh­ sau:

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 4

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

L­íi chiÕu Gauss - Krueger cã biÕn d¹ng lín tõ kinh tuyÕn gi÷a vÒ hai

phÝa kinh tuyÕn biªn vµ gi¶m tõ xÝch ®¹o vÒ hai cùc. C«ng thøc gÇn ®óng biÓu

S

d

S

S  





ab

ab

ab

2 y m R 2

hay

:

thÞ ®é biÕn d¹ng vÒ chiÒu dµi gi÷a hai ®iÓm a vµ b trªn mói chiÕu h×nh lµ:



S  S

2 y m R 2

ab

(I.2.1)

Trong ®ã: dab - §é dµi cung trªn mÆt cÇu.

y

(

y

) / 2





Sab - kho¶ng c¸ch t­¬ng øng trªn mÆt ph¼ng Gauss.

m

a

y b

- hoµnh ®é trung b×nh cña hai ®iÓm ®Çu vµ cuèi c¹nh ab so

víi kinh tuyÕn trôc trong hÖ to¹ ®é vu«ng gãc Gauss,

R- B¸n kÝnh trung b×nh cña qu¶ ®Êt.

L·nh thæ ViÖt Nam theo phÐp chiÕu h×nh Gauss, phÇn ®Êt liÒn chñ yÕu

tr¶i trong ph¹m vi mói thø 18 cã kinh tuyÕn gi÷a lµ 1050 (trõ M­êng TÌ, §µ

N½ng, B×nh ThuËn...). Do ®ã, trong hÖ HN - 72 sö dông phÐp chiÕu h×nh

Gauss lµm c¬ së to¸n häc cho b¶n ®å ®Þa h×nh lµ hîp lý.

HiÖn nay, ®Ó thuËn lîi cho viÖc sö dông hÖ to¹ ®é chung trong khu vùc

còng nh­ toµn cÇu, trong hÖ to¹ ®é quèc gia míi VN - 2000 sö dông phÐp

chiÕu UTM thay cho phÐp chiÕu Gauss.

So víi phÐp chiÕu h×nh Gauss, phÐp chiÕu UTM cã ­u ®iÓm lµ ®é biÕn

d¹ng ®­îc ph©n bè ®ång ®Òu vµ cã trÞ sè nhá. Tû lÖ ®é dµi trªn kinh tuyÕn trôc

lµ k=0,9996 cßn hai kinh tuyÕn biªn lín h¬n 1.

2. HÖ to¹ ®é

§Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cØa c¸c ®iÓm trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt, trong tr¾c ®Þa b¶n ®å

®· sö dông nhiÒu hÖ to¹ ®é kh¸c nhau.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 5

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

) 

a. HÖ to¹ ®é ®Þa lý ( ,

Trong hÖ to¹ ®é ®Þa lý nhËn qu¶ ®Êt lµ hinh cÇu, gèc to¹ ®é lµ t©m O,

hai mÆt ph¼ng to¹ ®é lµ mÆt ph¼ng xÝch ®¹o vµ mÆt ph¼ng chøa kinh tuyÕn gèc

Greenwich.

To¹n ®é ®Þa lý cña mét ®iÓm M ®­îc x¸c ®Þnh bëi mét vÜ ®é  vµ kinh

®é  .

ViÖt Nam n»m hoµn toµn ë phÝa B¾c b¸n cÇu vµ phÝa §«ng kinh tuyÕn

Greenwich nªn tÊt c¶ c¸c ®iÓm n»m ë trªn l·nh thæ n­íc ta ®Òu cã vÜ ®é B¾c

vµ kinh ®é §«ng.

Trªn m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh ng­êi ta biÓu thÞ m¹ng l­íi kinh vÜ tuyÕn vµ

to¹ ®é ®Þa lý ë ®­êng khung.

b. HÖ to¹ ®é ph¼ng vu«ng gãc Gauss(X,Y)

HÖ to¹ ®é nµy ®­îc x©y dung trªn mÆt ph¼ng mói 60 cña phÐp chiÕu

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 6

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

h×nh Gauss. Trong ®ã, nhËn h×nh chiÕu cña kinh tuyÕn gi÷a nói lµm trôc X vµ

xÝch ®¹o thuéc trôc Y. B¾c b¸n cÇu cã X > 0 nh­ng Y cã thÓ ©m hoÆc d­¬ng.

§Ó khi tÝnh to¸n tr¸nh ®­îc trÞ sè ©m cho hoµnh ®é Y cña c¸c ®iÓm n»m

ë phÝa T©y cña mói chiÕu, ng­êi ta quy ­íc ®iÓm gèc O cã to¹ ®é x0 = 0, y0 =

500km, nghÜa lµ tÞnh tiÕn kinh tuyÕn gi÷a mói vÒ phÝa T©y 500km.

§Ó tiÖn sö dông trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ng­êi ta kÎ s½n l­íi to¹ ®é vu«ng

gãc b»ng nh÷ng ®­êng th¼ng song song víi OXvµ OY t¹o thµnh l­íi « vu«ng.

ChiÒu dµi c¹nh cña l­íi cã tÝnh ®Õn ¶nh h­ëng cña biÕn d¹ng vµ t­¬ng øng víi

tû lÖ b¶n ®å.

c. HÖ to¹ ®é vu«ng gãc UTM (N,E).

HÖ to¹ ®é nµy ®­îc x©y dùng trªn mÆt ph¼ng cña mói chiÕu h×nh UTM.

To¹ ®é ®­îc x¸c ®Þnh bëi tung ®é N (B¾c) vµ hoµnh ®é E (§«ng). còng gièng

nh­ trong phÐp chiÕu h×nh Gauss, trôc tinh còng ®­îc dÞch ®i 500km.

NÕu cïng mét kÝch th­íc Elipx«it vµ ë trªn cïng mét mói chiÕu th× ta

cã thÓ tÝnh chuyÓn (X,Y) sang (N,E) vµ ng­îc l¹i th«ng qua hÖ sè tû lÖ chiÕu

b»ng 0,9996.

I.2.2. L­íi khèng chÕ to¹ ®é vµ ®é cao

Yªu cÇu c¬ b¶n cña b¶n ®å ®Þa h×nh lµ biÓu thÞ chÝnh x¸c to¹ ®é mÆt

ph¼ng vµ ®é cao thèng nhÊt cña quèc gia. V× thÕ ph¶i x©y dùng l­íi khèng chÕ

to¹ ®é vµ ®é cao nhµ n­íc bao trim trªn kh¾p l·nh thæ ®Êt n­íc. Sau ®ã dùa

vµo m¹ng l­íi nµy ®Ó tiÕn hµnh chªm dµy thªm m¹ng l­íi tr¾c ®Þa cÊp c¬ së

vµ cÊp cuèi cïng lµ l­íi khèng chÕ ®o vÏ.

- L­íi khèng chÕ Nhµ n­íc (l­íi tam gi¸c, l­íi ®­êng chuyÒn h¹ng I, II,

III, IV vµ l­íi ®é cao h¹ng I, II, III, IV).

- L­íi khèng chÕ c¬ së (l­íi tam gi¸c gi¶i tÝch, ®­êng chuyÒn cÊp 1,2, vµ

l­íi ®é cao h¹ng IV).

- L­íi khèng chÕ ®o vÏ (l­íi tam gi¸c nhá, ®­êng chuyÒn kinh vÜ, giao

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 7

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

héi mÆt ph¼ng vµ l­íi ®é cao kü thuËt).

L­íi khèng chÕ tr¾c ®Þa ®­îc x©y dùng tõ cÊp cao ®Õn cÊp thÊp, tõ tæng

thÓ ®Õn côc bé. Trong khu vùc nhá chóng ta cã thÓ x©y dùng c¸c m¹ng l­íi

®Þa ph­¬ng, cã thÓ x©y dùng ®éc lËp hoÆc ®­îc ®o nèi víi c¸c m¹ng l­íi Nhµ

n­íc.

L­íi khèng chÕ ®o vÏ ®­îc thµnh lËp ®Ó phôc vô trùc tiÕp cho viÖc ®o

vÏ b¶n ®å. C¸c ®iÓm gèc ®Ó ph¸t triÓn l­íi lµ c¸c ®iÓm cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng

®­¬ng víi ®é chÝnh x¸c c¸c ®Øªm tõ l­íi khèng chÕ c¬ së trë lªn.

L­íi khèng chÕ ph¶i ®­îc thiÕt kÕ trªn b¶n ®å tû lÖ lín nhÊt cã trªn khu

®o vµ ­íc tÝnh ®é chÝnh x¸c tr­íc khi thi c«ng. C«ng t¸c ®o ng¾m ph¶i ®­îc

tiÕn hµnh theo ®óng c¸c chØ tiªu kü thuËt nªu trong quy ph¹m. C«ng t¸c xö lý

sè liÖu cña l­íi ®­îc thùc hiÖn theo c¸c ph­¬ng ph¸p b×nh sai chÆt chÏ.

I.2.3 tû lÖ b¶n ®å

Tû lÖ b¶n ®å cã liªn quan chÆt chÏ tíi b¶n ®å. TÊt c¶ c¸c ®o¹n th¼ng

trªn b¶n ®å ®Òu ®­îc thu nhá ®i mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh. V× vËy; Tû lÖ b¶n ®å lµ

tû sè gi÷a chiÒu dµi ®o¹n th¼ng trªn b¶n ®å (Sb®) vµ chiÒu dµi thùc cña nã trªn

bd

S 1  M S

td

thùc ®Þa (St®). Tû lÖ b¶n ®å §­îc ký hiÖu lµ 1:Mb®

Theo quy ph¹m thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh n­íc ta dïng d·y tû lÖ nh­

hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi bao gåm c¸c tû lÖ sau:

1: 500; 1: 100; 1: 2000; 1: 5000; 1: 10000;

1: 25000; 1: 50000; 1:500000; 1:1.000.000;

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 8

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§.3 ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh.

I.3.1 Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh c¬ b¶n.

0

0 4 ,

6

  

  

a. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1.000.000.

M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 cã kÝch th­íc . Ký

hiÖu cét ®­îc ®¸nh sè b»ng sè ¶ RËp 1,2,3... B¾t ®Çu tõ cét sè 1 n»m gi÷a

kinh tuyÕn 1800§ vµ 1740T. ký hiÖu mói t¨ng tõ T©y sang §«ng. Ký hiÖu ®ai

®­îc ®¸nh sè b»ng ch÷ La Tinh A, B, C...(bá qua ch÷ c¸i O vµ I ®Ó tr¸nh

nhÇm lÉn víi sè 0 vµ 1). B¾t ®Çu tõ ®ai A n»m gi÷a vÜ tuyÕn gi÷a 00 vµ 40, ký

hiÖu ®ai t¨ng tõ xÝch ®¹o vÒ hai cùc cña tr¸i ®Êt.

Trong hÖ th«ng l­íi chiÕu UTM qu«c tÕ, ®Ó ph©n biÖt râ hai vïng ®èi

xøng qua xÝch ®¹o ng­êi ta ®Æt tr­íc ký hiÖu ®ai thªm ch÷ c¸i N ®èi víi c¸c

®ai ë B¾c b¸n cÇu vµ ch÷ S ®èi víi c¸c ®ai ë Nam b¸n cÇu.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 trong hÖ ViÖt Nam -2000 cã

d¹ng X- YY(NX- YY). Trong ®ã X lµ ký hiÖu ®ai, YY lµ ký hiÖu mói, phÇn

trong ngÆc lµ phiªn hiÖu cña b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM quèc tÕ.

VÝ dô: M¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1.000.000 cã phiªn hiÖu F- 48(NF- 48).

b. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 500000.

Tõ mçi m¶nh b¶n ®å 1: 1.000.000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:

500000 mçi m¶nh cã kÝch th­íc 20x30, phiªn hiÖi m¶nh ®Æt b»ng c¸c ch÷ c¸i

Latinh A,B,C,D theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500000 lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ

1: 1.000.000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500000 trong m¶nh b¶n ®å

1:1.000.000, phÇn trong ngÆc lµ phiªn hiÖu cña b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM

qu«c tÕ.

Theo kiÓu UTM qu«c tÕ, c¸c phiªn hiÖu A, B, C, D ®­îc ®¸nh theo

chiÒu kim ®ång hå b¾t ®Çu tõ gãc T©y B¾c - B¾c.

VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:500000 cã phiªn hiÖu F-48- D(NF -48- C)

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 9

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

c. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 25000.

Mçi m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 500000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû

lÖ 1: 250000, mçi m¶nh cã kÝch th­íc 10x1030’ ký hiÖu b»ng c¸c sè ¶ RËp

1,2,3,4 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi.

Theo kiÓu UTM quèc tÕ, m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 chia thµnh 16

m¶nh b¶n ®å còng cã kÝch th­íc 10x1030’ ký hiÖu b»ng c¸c sè ¶ RËp tõ 1 ®Õn

16 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû

lÖ 1: 500000 ch­a m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000, g¹ch nèi sau ®ã lµ ký hiÖu

ngoÆc lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:

2500000, phÇn trong ngoÆc lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM

quèc tÕ.

VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500000, phÇn

trong ngoÆc lµ phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®ã theo kiÓu UTM quèc tÕ.

VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 250000 cã danh ph¸p F -48 -D -1(NF-48-11)

d. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 100000

Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ : 1.000.000 ®­îc chia thµnh 96 m¶nh b¶n ®å tû

lÖ 1: 100000, mçi m¶nh cã kÝch th­íc 30’30’ ký hiÖu m¶nh ®Æt b»ng c¸c sè ¶

RËp tõ 1 ®Õn 96 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i tõ trªn xuèng d­íi.

Theo kiÓu UTM quèc tÕ, hÖ thèng b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 ®­îc ph©n

chia ®éc lËp so víi hÖ thèng b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000. Phiªn hiÖu m¶nh b¶n

®å tû lÖ

'30

 

1: 100000 gåm 4 ch÷ sè, 2 sè ®Çu b¾t ®Çu b»ng 00 lµ sè thø tù cña c¸c mói cã

kinh sai theo kinh tuyÕn, xuÊt ph¸t tõ kinh tuyÕn 750§ t¨ng dÇn vÒ

'30

 

phia §«ng (mói n»m gi÷a kinh ®é 1020§ vµ 102030’ lµ mói 54), hai sè sau b¾t

®Çu b»ng 01 lµ sè thø tù cña c¸c ®ai cã vÜ sai theo vÜ tuyÕn, xuÊt ph¸t

tõ vÜ tuyÕn 40 Nam b¸n cÇu (vÜ tuyÕn -40) t¨ng dÇn vÒ phÝa cùc (®ai n»m gi÷a

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 10

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

®é vÜ 80 vµ 8030’ lµ ®ai 25).

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 gåm nhiÒu phiªn hiÖu m¶nh

b¶n ®å tû lÖ 1: 1.000.000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 ®ã, g¹ch nèi lµ ký

hiÖu tiÕp sau ®ã lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 trong m¶nh b¶n ®å tû

lÖ 1:1.000.000, phÇn trong ngoÆc lµ danh ph¸p m¶nh b¶n ®å ®ã theo kiÓu

UTM quèc tÕ.

VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 cã danh ph¸p F- 48 -72(6151)

e. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:50000

Mçi b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000,

mçi m¶nh cã kÝch th­íc 15’x15’ ký hiÖu m¶nh ®Æt b»ng c¸c ch÷ c¸i A, B, C,

D theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi.

Theo kiÓu UTM quèc tÕ, viÖc ph©n chia m¶nh ®­îc thùc hiÖn t­¬ng tù,

danh ph¸p m¶nh ®­îc ký hiÖu b»ng ch÷ sè La M· I, II, III, IV b¾t ®Çu còng tõ

gãc §«ng B¾c nh­ng theo chiÒu kinh ®ång hå.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ

1: 100000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp sau

®ã lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000.

phÇn trong ngoÆc lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000, theo kiÓu UTM quèc

tÕ còng ®Æt nguyªn t¾c trªn nh­ng kh«ng cã g¹ch ngang.

VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 cã phiªn hiÖu F- 48 -72 -D(6151 II)

g. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 25000.

Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:

25000, mçi m¶nh cã kÝch th­íc 7’30’’x7’30’’ ký hiÖu m¶nh ®Æt b»ng a,b,c,d

theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i tõ trªn xuèng d­íi.

HÖ thèng UTM quèc tÕ ph©n chia c¸c m¶nh tû lÖ 1: 25000 vµ lín h¬n.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ

1: 50000 chøa b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp sau ®ã lµ ký

hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 50000.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 11

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

VÝ dô: M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 25000 cã phiªn hiÖu F- 48- 72 - C- d.

h. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 10000, mçi

m¶nh cã kÝch th­íc 3’45’’x3’45’’ ký hiÖu b»ng sè ¶ RËp 1,2,3,4, theo thø tù tõ

tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å

tû lÖ 1: 25000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp

sau ®ã lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ

1:25000.

VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 10000 cã phiªn hiÖu F -48- 72- C- d- 2.

k. Ph©n m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 5000

mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 chia 256 m¶nh b¶n ®å tye lÖ 1: 5000, mçi

m¶nh cã kÝch th­íc 1’525’’x1’52.5’’ ký hiÖu b»ng sè ¶ RËp tõ 1 ®Õn 256 theo

thø tù tõ trai qua ph¶i, tõ trªn xuèng d­íi.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ

1: 100000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 ®ã, g¹ch nèi vµ ký hiÖu tiÕp sau ®ã

lµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100000 ®Æt

trong ngoÆc ®¬n.

VÝ dô: m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 cã phiªn hiÖu F- 48 - 72-(256).

l. Phiªn m¶nh vµ ®Æt phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000.

Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 chia thµnh 9 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000,

mçi m¶nh cã kÝch th­íc 37.5’’x37.5’’ ký hiÖu b»ng ch÷ La Tinh a,b,c,d,e,g,h,k

(bá qua i,j ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn víi 1) theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn xuèng

d­íi.

Phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 gåm phiªn hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ

1: 5000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 ch­a m¶nh b¶n ®å 1: 2000 ®ã vµ ®Æt

trong ngoÆc ®¬n c¶ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000 vµ ký hiÖu m¶nh b¶n ®å

1: 2000.

VÝ dô: M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 cã phiªn hiÖu F- 48 -72 -(256-d).

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 12

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

m. S¬ ®å chia m¶nh vµ ®¸nh sè hiÖu hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh c¬ b¶n

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 13

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

I.3.2 Danh ph¸p c¶u c¸c m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín

B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín 1: 1000 vµ 1: 5000 chØ ®­îc thµnh lËp cho c¸c

khu vùc nhá, cã thÓ thiÕt kÕ hÖ thèng ph©n m¶nh vµ ®Æt danh ph¸p m¶nh phï

hîp cho tõng tr­êng hîp cô thÓ. Ngoµi ra, còng cã thÓ sö dông c¸ch ph©n

m¶nh vµ ®Æt danh ph¸p theo hÖ thèng chung nh­ sau:

a. Danh ph¸p m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1000

Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 chia thµnh 4 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000,

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 14

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

ký hiÖu b»ng ch÷ sè La M· I, II, III, IV theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ trªn

xuèng d­íi.

Danh ph¸p m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000 gåm danh ph¸p cña m¶nh b¶n ®å

tû lÖ 1: 2000 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000,

®Æt trong ngoÆc ®¬n c¶ ký hiÖu cña m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000, m¶nh b¶n ®å tû

lÖ 1: 2000 vµ m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000.

VÝ dô m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000 cã danh ph¸p F- 48 -104- (256 -k- IV)

b. Danh ph¸p m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:500

Mçi m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 ®­îc chia lµm 16 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1:

500, ký hiÖu b»ng ch÷ sè ¶ RËp tõ 1 ®Õn 16 theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, tõ

trªn xuèng d­íi.

Danh ph¸p cña m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 gåm danh ph¸p cña m¶nh b¶n

®å tû lÖ 1: 200 chøa m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 ®ã, g¹ch nèi vµ sau ®ã lµ ký

hiÖu m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 trong m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000, ®Æt trong ngÆc

®¬n c¶ ký hiÖu cña m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 5000, m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 2000 vµ

m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500.

VÝ dô: M¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 500 cã danh ph¸p F-48- 104-(256-k-16)

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 15

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§.4. Néi dung vµ ký hiÖu cña b¶n ®å ®Þa h×nh

I.4.1 Néi dung cña b¶n ®å ®Þa h×nh

a. C¸c yÕu tè thuéc c¬ së to¸n häc

- Khung l­íi to¹ ®é: l­íi to¹ ®é bao gåm l­íi to¹ ®é ®Þa lý, l­íi to¹ ®é

vu«ng gãc.

- HÖ thèng ph©n m¶nh ®¸nh sè: chia b¶n ®å ra thµnh tõng m¶nh gäi lµ

ph©n m¶nh b¶n ®å, mçi m¶nh b¶n ®å ®­îc ký hiÖu theo mét hÖ thèng nhÊt

®Þnh.

- C¸c kiÓu khèng chÕ tr¾c ®Þa.

b. C¸c yÕu tè thuéc néi dung ®Þa lý

- HÖ thuû v¨n: BiÓn, ao, hå, s«ng, c¸c nguån n­íc, giÕng n­íc, m­¬ng

m¸ng.v.v...

- D©n c­: BiÓu thÞ theo c¸c lo¹i sau: d©n c­ thµnh thÞ, d©n c­ kiÓu thµnh

thÞ, d©n c­ kiÓu n«ng th«n.

- D¸ng ®Êt: trªn b¶n ®å biÓu thÞ b»ng ®­êng b×nh ®é hoÆc b»ng t« mµu, t«

bãng, tr¶i nÐt kÕt hîp víi ghi chó ®é cao, nÐt ch÷ dèc ®Ó thÓ hiÖn t­êng tËn

c¸c yÕu tè cña d¸ng ®Êt nh­ nói ®åi, khe, v¸ch ®¸.

- Giao th«ng: trªn b¶n ®å biÓu thÞ tÊt c¶ c¸c lo¹i ®­êng giao th«ng nh­

®­êng s¾t ®­êng bé, ®­êng hµng kh«ng, ®­êng ®Êt, ®­êng hÇm, ®­êng mßn.

Vv... vµ c¸c ®èi t­îng liªn quan nh­ nhµ ga, s©n bay, bÕn xe, tr¹m b¸n x¨ng.

- C¸c ®èi t­îng v¨n ho¸, kinh tÕ, x· héi, du lÞch. C¸c ®iÓm c«ng nghiÖp,

c¸c xÝ nghiÖp, c¸c ®­êng d©y th«ng tin, ®­êng dÉn ®iÖn c¸c di tÝch lÞch sö

v.v...

- Thùc phñ: bao gåm thùc vËt tù nhiªn, rõng ph¸t triÓn, rõng giµ... c©y

trång biÓu thÞ c¸c lo¹i c©y th©n gèc, th©n dõa, th©n cä, th©n bôi, th©n d©y v.v...

c¸c thùc vËt ®øng ®éc lËp nh­ bôi c©y, hµng c©y.

- §Þa giíi hµnh chÝnh, ranh giíi, t­êng giµo. §Þa giíi hµnh chÝnh bao

gåm ranh giíi quèc gia, ranh giíi tØnh, huyÖn vµ x· theo ®óng v¨n b¶n ph¸p lý

cña nhµ n­íc. Ranh giíi t­êng rµo thÓ hiÖn ë møc ®é kh¸i qu¸t Ýt nhÊt trong

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 16

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

giíi h¹n cho phÐp cña b¶n ®å vµ khi biÓu thÞ chóng ph¶i khÐp kÝn.

- Ghi chó bao gåm c¸c tªn gäi, chó gi¶i vµ gi¶i thÝch b¶n ®å.

II.4.2 Ph©n lo¹i b¶n ®å

Ph©n lo¹i theo b¶n ®å nh­ sau:

- B¶n ®å tû lÖ lín: gåm c¸c b¶n ®å cã tû lÖ 1: 500, 1: 1000, 1: 2000, 1: 5000

- B¶n ®å tû lÖ trung b×nh: Gåm c¸c b¶n ®å cã tû lÖ tõ 1: 10.000, 1: 25000,

1: 50.000.

- B¶n ®å tû lÖ nhá gåm c¸c b¶n ®å cã tû lÖ 1: 100.000, 1: 500.000,

1: 1000.000.

III.4.3. Ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh

a. Nguyªn t¾c chung vÒ thiÕt kÕ ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh.

Nguyªn t¾c ng÷ ph¸p

- §¶m b¶o mèi quan hÖ gi÷a c¸c ký hiÖu víi nhau.

- Ký hiÖu ë møc ®é chuÈn.

VÝ dô: + Nhµ kÐm chÞu löa

+ Nhµ chÞu löa

- ¸p dông cÊu tróc kh«ng gian vµ kÝch th­íc lùc nÐn cho ký hiÖu.

- Chän ký hiÖu ®¬n gi¶n ho¸ m« h×nh ( Th­êng ¸p dông ký hiÖu h×nh häc).

- CÊu t¹o c¸c ký hiÖu võa ®ñ ®Ó diÔn ®¹t sù ph©n cÊp ký hiÖu.

- Bè côc hîp lý c¸c quan hÖ kh«ng gian, thêi gian, thêi gian cña ®èi t­îng.

Nguyªn t¾c ng÷ nghÜa

- §¶m b¶o mèi quan hÖ gi÷a ký hiÖu víi néi dung b¶n ®å.

- Lùa chän ký hiÖu cã h×nh thøc hîp lý ®Ó biÓu thÞ tèi ®a l­îng th«ng tin

vÒ ®èi t­îng, hiÖn t­îng.

- §¶m b¶o sù t­¬ng øng ®¬m trÞ gi÷a c¸c ký hiÖu cña ®èi t­îng ®­îc

biÓu thÞ.

Nguyªn t¾c sö dông

- §¶m b¶o mèi quan hÖ víi ng­êi sö dông vµ thµnh lËp b¶n ®å.

- X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè kü thuËt nh­ tÝnh râ nÐt, kh¶ n¨ng th«ng tin cña

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 17

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

b¶n ®å, sù phô thuéc cña h×nh ¶nh khi ®äc, ®é nh¹y cña h×nh ¶nh vµ sù

t­¬ng ph¶n.

b. Ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh.

Ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh tuy ®a d¹ng nh­ng còng theo c¸c tiªu chuÈn sau:

§¬n gi¶n ho¸ vµ ng«n ng÷ ho¸.

C¸c ký hiÖu phi tû lÖ cña b¶n ®å (d¹ng ®iÓm)

Sö dông khi diÖn tÝch cña c¸c ®èi t­îng kh«ng thÓ thu theo tû lÖ b¶n ®å:

GiÕng n­íc, c©y, cét ®iÖn, nªn chóng ta sö dông c¸c ký hiÖu quy ­íc. Th­êng

dïng c¸c ký hiÖu h×nh häc, d¹ng ch÷ hay h×nh nghÖ thuËt.

C¸c nöa tû lÖ cña b¶n ®å (d¹ng tuyÕn).

- Sö dông c¸c ®èi t­îng kÐo dµi trong kh«ng gian. (vÝ dô: Ranh giíi,

®­êng giao th«ng, s«ng ngßi.v.v...) mµ ®é dµi ®­îc thu nhá theo tû lÖ nh­ng ®é

réngt h× kh«ng.

- Th­êng dïng c¸c ký hiÖu mang tÝnh chÊt keo dµi.

C¸c ký hiÖu theo tû lÖ b¶n ®å (d¹ng biªn).

Sö dông khi ®èi t­îng cã sù ph©n bè lan to¶ theo diÖn tÝch c¶u mét khu vùc

nµo ®ã. vÝ dô nh­ rõng c©y, hå n­íc, ®Çm lÇy. Dïng ký hiÖu d¹ng diÖn ®Ó biÓu

thÞ ®­îc vÞ trÝ h×nh d¹ng, ®­êng viÒn, diÖn tÝch vµ c¸c ®Æc tr­ng cña ®èi t­îng.

II.4.3 C¸c ®Æc tÝnh chÝnh cña b¶n ®å.

- Cã h×nh d¹ng kh¸c nhau: vu«ng, trßn...

- KÝch th­íc kh¸c nhau

- Cã h­íng ph©n bè kh¸c nhau.

- Cã ®é s¸ng tèi hay mµu s¾c kh¸c nhau.

- Cã cÊu tróc h×nh vÏ bªn trong kh¸c nhau.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 18

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng II Giíi thiÖu phÇn microstation

§.1 giíi thiÖu chung vÒ phÇn mÒm ®å ho¹ microstation

TËp ®oµn Intergraph lµ mét trong c¸c h·ng hµng ®Çu thÕ giíi chuªn

cung cÊp c¸c gi¶i ph¸p cho hÖ thèng tin ®Þa lý - GIS vµ b¶n ®å, h·ng cã c¸c

gi¶i ph¸p rÊt tèt trong lÜnh vùc kÕt hîp, xö lý song song d÷ liÖu Raster vµ

vector trong cïng mét m«i tr­êng ®å ho¹ thèng nhÊ, kh¶ n¨ng ®Çu vµo d÷ liÖu

vµ ®©uf ra rÊt phong phó, cã thÓ ghÐp nèi víi c¸c thiÕt bÞ nh­ c¸c lo¹i m¸y in,

m¸y quÐt ®a d¹ng. §Æc biÖt h·ng cßn cã phµn mÒm qu¶n lý kh¸ m¹nh, cã thÓ

liªn kÕt víi c¸c c¬ së d÷ liÖu qu¶n lý hiÖn cã ë ViÖt Nam. C¸c thao t¸c qu¶n lý

dùa trªn ng«n ng÷ hái ®¸p phi thñ tôc rÊt dÔ ®äc, dÔ dµng cho ng­êi sö dông.

Kh¶ n¨ng qu¶n lý d÷ liÖu kh«ng gian vµ d÷ liÖu thuéc tÝnh rÊt lín. Do v©þ kh¸

thuËn lîi ®Ó thµnh lËp c¸c lo¹i b¶n ®å tõ c¸c nguån d÷ liÖu vµ c¸c thiÕt bÞ ®o

kh¸c. ®Æc biÖt hÖ thèng cã thÓ dÔ dµng chuyÓn ®æi nhuÇn nhuyÔn gi÷a c¸c hÖ

l­íi chiÕu kh¸c nhau trong thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh, ®Þa chÝnh thµnh lËp b¶n

®å chuyªn ®Ò rÊt thuËn tiÖn. D÷ liÖu kh«ng gian ®­îc tæ chøc theo kiÓu ®a líp

cho nªn khi cã sù thay ®æi trªn mét líp b¶n ®å nµo ®ã cã thÓ ®ång thêi ®­îc

thay ®æi theo trªn mét líp kh¸c t¹o cho viÖc bæ sung, biªn tËp thuËn lîi.

Microstation lµ m«i tr­êng ®å ho¹ cao cÊp lµm nÒn cho phÇn mÒm øng

dông cßn l¹i cña Mapping office. C¸c c«ng cô lµm vÖc víi ®èi t­îng ®å ho¹

trong Microstation rÊt ®Çy ®ñ vµ m¹nh, gióp thao t¸c víi d÷ liÖu nhanh ®¬n

gi¶n, giao diÖn thuËn lîi cho ng­êi dïng.

I/RASB: lµ phÇn mÒm hiÓn thÞ vµ biªn tËp d÷ liÖu Raster, c¸c c«ng cô

trong IRASB sö dông ®Ó lµm s¹ch c¸c ¶nh h­ëng ®­îc quÐt vµo tõ tµi liÖu cò

cËp nhËt víi b¶n vec cò b»ng c¸c th«ng tin míi, phôc vô cho phÇn mÒm vector

ho¸ b¸n tù ®éng, IRASB còng cho phÐp ng­êi sö dông ®ång thêi thao t¸c víi

c¶ hai d¹ng d÷ liÖu Raster vµ vector trong cïng mét m«i tr­êng.

I/GEOVEC: Thùc hiÖn viÖc chuyÓn ®æi b¸n tù ®éng d÷ liÖu Raster

sang vector c¸c ®èi t­îng. Víi c«ng nghÖ d­ît ®­êng b¸n tù ®éng cao cÊp.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 19

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

GEOVEC gi¶m ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian cho qu¸ tr×nhuxö lý chuyÓn tµi liÖu

cò sang d¹ng sè. GEOVEC ®­îc thiÕt kÕ víi giao diÖn víi ng­êi sö dông rÊt

thuËn tiÖn.

I/RASC: Cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng phôc vô cho viÖc hiÓn thÞ vµ

xö lý ¶nh hµng kh«ng, ¶nh viÔn th¸m kh«ng qua m¸y quÐt hoÆc ®äc trùc tiÕp

nÕu lµ ¶nh sè: I/RASC cho phÐp ng­êi xö dông cïng mét lóc cã thÓ ®iÒu khiÓn

c¸c thao t¸c víi c¶ hai d¹ng d÷ liÖu Raster vµ Vector, thuËn tiÖn cho ng­êi sö

dông khi sè ho¸.

Trong Mapping ofic, I/RASC lµ phÇn mÒm c«ng cô cho môc ®Ých

nhËp, hiÓn thÞ, ph©n tÝch, xö lý c¶i thiÖn chÊt l­îng ¶nh vµ in trªn c¸c ¶nh cã

s¾c ®é thay ®æi liªn tôc nh­ ¶nh hµng kh«ng, ¶nh viÔn th¸m. C¸c ¶nh nµy ®­îc

chuyÓn qua d¹ng sè th«ng qua m¸y quÐt ®é ph©n gi¶i cao (¶nh trªn giÊy,

phim) hoÆc ®äc trùc tiÕp nÕu lµ ¶nh sè. C¸c ¶nh nµy cã thÓ hiÓn thÞ trong m«i

tr­êng Microstation, víi c¸c chøc n¨ng cña mét hÖ CAD cao cÊp, cho phÐp

ng­êi sö dông cã thÓ vÏ, thao t¸c víi d÷ liÖu ®å ho¹ d¹ng Vector trªn nÒn d÷

liÖu raser ®· hiÓn thÞ. Kh¶ n¨ng hiÓn thÞ ¶nh lµm nÒn ®Ó t¹o d÷ liÖu vÐc t¬ trªn

®ã lµ mét trong c¸c chøc n¨ng rÊt m¹nh cña Mapping ofic.

I/RASC cã thÓ ch¹y hoµn toµn ®éc lËp hoÆc ch¹y kÕt hîp víi c¸c

modul phÇn mÒm kh¸c c¶u Intergraph, kh¶ n¨ng nµy rÊt tèt khi ng­êi sö dông

sè ho¸ ¶nh theo c¸c ®èi t­îng ®Þa lý, c¸c líp th«ng tin kh«ng gian cã g¾n theo

th«ng tin thuéc tÝnh ®Ó x©y dung d÷ liÖu cho hÖ GIS(cô thÓ lµ m«i tr­êng

MGE-PC).

Víi kh¶ n¨ng hiÓn thÞ vµ xö lý ¶nh cao cÊp, ®ång thêi cho phÐp thao

t¸c, xö lý song song trªn c¶ hai lo¹i d÷ liÖu raster vµ Vector, I/RASC hoµn

toµn tho¶ m·n cho môc ®Ých thµnh lËp nhiÒu d¹ng b¶n ®å kh¸c nhau dùa trªn

nÒn ¶nh nh­ b¶n ®å ®Þa chÝnh, b¶n ®å hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt ..., vµ ®Æc biÖt lµ

c¸c b¶n ®å ®¸nh gi¸ bݪn ®éng cña bÊt kú mét ®èi t­îng tù nhiªn nµo theo thêi

gian.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 20

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§.2 c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña microstation

Microstation lµ phÇn mÒm cho phÐp giao diÖn víi ng­êi dïng th«ng qua

cöa sæ Command Winodw, c¸c cöa sæ quan s¸t, c¸c Menu, c¸c hép tho¹i vµ

c¸c b¶ng c«ng cô. Trªn cöa sæ hiÓn thÞ cho file ®ang më vµ cã 6 tr­êng hîp

víi néi dung nh­ sau:

Mossage: HiÓn thÞ thuéc tÝnh ho¹t ®éng cña c¸c yÕu tè trªn file.

Command: HiÓn thÞ tªn cña lÖnh ®ang ®­îc thùc hiÖn.

Status: HiÓn thÞ tr¹ng th¸i yÕu tè:

Frompt: HiÓn thÞ thao th¸c tiÕp theo cÇn thùc hiÖn.

Input: Dïng ®Ó gâ lÖnh hoÆc tham sè cho lÖnh tõ bµn phÝm.

Error: HiÓn thÞ th«ng b¸o lçi.

C¸c c«ng cô chÝnh dïng trong Microstation

Line: VÏ c¸c yÕu tè c¬ b¶n.

Text: T¹o ®èi t­îng d¹ng Texttreen b¶n vÏ.

Cells: Th­ viÖn ch÷a c¸c d÷ liÖu.

Modify element: Thay ®æi c¸c yÕu tè.

Drop element: T¸ch vµ kÕt nèi c¸c yÕu tè.

Delete element: Chän Vµ xo¸ c¸c yÕu tè

Chage element: Thay ®æi thuéc tÝnh c¸ yÕu tè

Measure: §o kÝch th­íc

Level, Color, Line Style, line, Wight: Thuéc tÝnh hiÓn thÞ

Patterning: T« vïng theo Pattem

Viewcontrol: Phãng to thu nhá c¸c yÕu tè

II.2.1. ®Æt ®¬n vÞ b¶n vÏ (working untt)

Khi lµm viÖc víi b¶n vÏ ta ph¶i ®Æt c¸c th«ng sè cho b¶n vÏ b»ng c¸ch:

Tõ Wenu chÝnh  SettÝng  Design File. B¶ng Dðign File Settings xuÊt hiÖn

Trong hép Category chän Working Unit vµ ®Æt c¸c th«ng sè cho b¶n vÏ.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 21

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

II.2.2 c¸c thao th¸c ®iÒu khiÓn mµn h×nh

C¸c c«ng cô ®Ó phãng to, thu nhá hoÆc dÞch chuyÓn mµn h×nh ®­îc bè trÝ ë

gãc d­íi bªn tr¸i cña mçi mét cöa sæ (Window).

2 1 7 4 6 3 8 5

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 22

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

1. Update: VÏ l¹i néi dung cña cöa sæ mµn h×nh ®ã

2. Zoom in: Phãng to néi dung.

3. Thu nhá néi dung.

4. Window area: Phãng to néi dung trong mét vïng.

5. Fit view: Thu toµn bé néi dung cña b¶n vÏ trong mµn h×nh.

6. Pan: DÞch chuyÓn néi dung theo mét h­íng nhÊt ®Þnh.

7. View previous: Quay l¹i chÕ ®é mµn h×nh lóc tr­íc.

View next: Quay l¹i chÕ ®é mµn h×nh lóc tr­íc khi sö dông lÖnh View

previous.

II.2.3. Sö dông c¸c phÝm chuét

Khi sö dông phÝm chuét ®Ó sè ho¸ trªn mµn h×nh ta ph¶i sö dông th­êng

xuyªn mét trong ba phÝm chuét sau: Data, Reset, Tentative.

*PhÝm Data ®­îc yªu cÇu sö dông trong c¸c tr­êng hîp sau:

- x¸c ®Þnh mét ®iÓm trªn FileDGN (vd: Khi vÏ ®èi t­îng hoÆc chän ®èi

t­îng).

- X¸c ®Þnh cöa sæ mµn h×nh nµo ®· ®­îc chän (vd khi sö dông lÖnh

view hoÆc update mµn h×nh).

- ChÊm nhËn mét thao t¸c nµo ®ã (vd: Nh­ xo¸ ®èi t­îng).

* PhÝm Reset ®­îc yªu cÇu sö dông trong c¸c tr­êng hîp sau:

- Bá dë hoÆc kÕt thóc mét lÖnh hoÆc mét thao t¸c nµo ®ã

- Trë l¹i tr­íc ®ã trong nh÷ng lÖnh hoÆc trong nh÷ng ch­¬ng tr×nh cã

nhiÒu thao t¸c.

Khi ®ang thùc hiÖn dë mét thao t¸c vµ thùc hiÖn kÕt hîp víi c¸c thao

t¸c ®iÒu khiÓn mµn h×nh, hoÆc mét hoÆc hai lÇn bÊm Rrset sÏ kÕt thóc thao

th¸c®iÒu khiÓn mµn h×nh vµ quay trë l¹i thao th¸c ®ang thùc hiÖn dë ban ®Çu.

* PhÝm Tentative ®­îc sö dông trong tr­êng hîp b¾t ®iÓm (Snap).

II.2.4 C¸c chÕ ®é b¾t ®iÓm (snap mode)

Chän Snap mode b»ng mét trong hai c¸ch sau:

1. Tõ thanh menu cña MicroStation chän Setting  chän Snap mode  chän

mét trong nh÷ng chÕ ®é nh­ sau.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 23

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

2. tõ thanh menu cña MicroStation chän Setting  chän Snap  chän

Buttonbar  xuÊt hiÖn thanh Snap mode.

C¸c chÕ ®é b¾t ®iÓm gåm:

Nearest: Con trá sÏ b¾t vµo vÞ chÝ gÇn nh©trªn ®èi t­îng.

Keypoint: Con trásÏ b¾t vµo ®iÓm nót gÇn nhÊt nhÊt trªn ®èi t­îng.

Midpoint: Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm gi÷a cña ®èi t­îng.

Center: Con trá sÏ b¾t vµo t©m ®iÓm cña ®èi t­îng

Origin: Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm gãc cña Cell.

Int ersction: Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm c¾t nhau gi÷a hai ®­êng giao nhau.

II.2.5 Sö DôNG C¸C C¤NG Cô TRONG MICROSTATION

C¸c thanh c«ng cô th­êng dïng nhÊt trong MicrStation ®­îc trong

C¸c chÕ ®é b¾t ®iÓm gåm:

Nearest : Con trá sÏ b¾t vµo vÞ trÝ gÇn nhÊt trªn ®èi t­îng.

Keypoint : Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm nót gÇn nhÊt trªn ®èi t­îng.

Midpoint : Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm gi÷a cña ®èi t­îng.

Center : Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm t©m cña ®èi t­îng.

Origin : Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm gãc cña Cell.

Intersection : Con trá sÏ b¾t vµo ®iÓm c¾t nhau gi÷a hai ®­êng giao nhau .

II.2.5 c¸c c«ng cô trong microstation

C¸c thanh c«ng cô th­êng dïng nhÊt trong MicroStation ®­îc ®Æt trong

mét thanh c«ng cô chÝnh ( Main tool box ) vµ ®­îc rót gän d­íi d¹ng biÓu

t­îng

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 24

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

- Thanh Main ( Main lool box )

+ Tõ thanh chÝnh Main ta bÊm chuét vµo c«ng cô bÊt kú trªn thanh

Main vµ kÐo ra ngoµi sÏ ®­îc thanh c«ng cô con. Cô thÓ lµ:

1. Thanh c«ng cô vÏ ®èi t­îng d¹ng ®­êng tuyÕn ( Linear Elements

tool)

Thanh c«ng cô nµy chøa c¸c c«ng cô d¹ng ®­êng:

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 25

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

+ place - vÏ ®o¹n th¼ng

- Length : nÕu bËt, khai b¸o ®é dµi cña ®o¹n th¼ng s¾p vÏ

- Angle : nÕu bËt, khai b¸o gãc so víi ph­¬ng x cña ®o¹n s¾p vÏ

+ Place multi_line - vÏ c¸c ®­êng multi_line ( lµ ®èi t­îng liªn kÕt

nhiÒu ®­êng th¼ng song song ®­îc khai b¸o tr­íc)

+ Place Line String - vÏ ®­êng gÊp khóc

+ Construct Angle Biesector - vÏ ®­êng thÓ hiÖn kho¶ng c¸ch ng¾n nhÊt

gi÷a hai ®èi t­îng

+ Construct Minimum Dist Line - vÏ ®­êng thÓ hiÖn kho¶ng c¸ch ng¾n

nhÊt gi÷a hai ®èi t­îng

+ Construct Line at Active Angle - vÏ ®­êng th¼ng t¹o víi mét ®­êng

th¼ng cè ®Þnh.

+ Place Strim Line String - vÏ line tring tù do

2. Thanh c«ng cô vÏ ®­êng trßn, elipses

+ Place Circle - dïng ®Ó vÏ ®­êng trßn

- Method: ph­¬ng ph¸p:

Centrer - lÊy vÞ trÝ theo t©m ®­êng trßn

Edge - x¸c ®Þnh theo 3 ®iÓm

Diameter - lÊy vÞ trÝ theo ®­êng kÝnh

- Area: kiÓu vïng ®Æc hay rçng ( soid or hole )

- Fill Type: kiÓu t« mµu ( none, opque hay outline )

- Diameter: nÕu bËt, khai b¸o ®­êng kÝnh hay b¸n kÝnh cña ®­êng

s¾p vÏ

+ Place Elipse - vÏ ®­êng elipse

- Method: ph­¬ng ph¸p vÏ:

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 26

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Centrer - lÊy vÞ trÝ theo t©m vµ mét b¸n kÝnh

Edge - x¸c ®Þnh theo 3 ®iÓm

- Primary: nÕu bËt, khai b¸o b¸n kÝnh thø nhÊt

- Secondary: nÕu bËt, khai b¸o b¸n kÝnh thø hai

- Rotation: nÕu bËt, khai b¸o gãc quay cña ellips víi trôc x

- Area: kiÓu vïng ®Æc hay rçng

- Fill Type: kiÓu t« mµu

- Fill Color: khai b¸o dïng mµu ®Ó t«

3. Thanh c«ng cô vÏ ®a gi¸c( Polygon tool box)

+ Place Block - vÏ khèi ch÷ nhËt

- Method: ph­¬ng ph¸p vÏ:

Orthogonal - khèi n»m ngang so víi b¶n vÏ

Rotated - khèi xoay so víi b¶n vÏ

+ Place Shape - vÏ ®a gi¸c b»ng c¸ch vµo c¸c ®Ønh

- Length: nÕu bËt, khai b¸o ®é dµi cña mét c¹nh

- Angle: nÕu bËt, khai b¸o gãc so víi ph­¬ng x cña mét c¹nh

+ Place Orthogonal Shape - vÏ ®a gi¸c ®Òu, cã thÓ vÏ ®a gi¸c ®Òu tõ 3-

100 c¹nh

- Method: ph­¬ng ph¸p:

- Inscribed: vÏ theo t©m vµ b¸n kÝnh ®­êng trßn ngo¹i tiÕp

- Circumscribed: vÏ theo t©m vµ b¸n kÝnh ®­êng trßn néi tiÕp

- By Edge: vÏ theo mét c¹nh cña ®a gi¸c

- Edge: khai b¸o sè c¹nh cña ®a gi¸c ®Òu

- Radius: nÕu kh¸c 0, lµ gi¸ trÞ cña b¸n kÝnh ®­êng trßn néi tiÕp

hoÆc ngo¹i tiÕp. NÕu b»ng 0, gi¸ trÞ b¸n kÝnh ®­îc x¸c ®Þnh bëi con trá.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 27

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

4.thanh c«ng cô vÏ ®èi t­îng d¹ng ®iÓm ( Point tool box )

Point tool box dïng ®Ó ®Æt c¸c ®iÓm hiÖn thêi ( active point ) vµo b¶n

vÏ... §iÓm hiÖn thêi ®­îc khai b¸o mét sè d¹ng cña ®èi t­îng ®iÓm: lµ cell,

text, charater, symbol hay ®o¹n th¼ng cã ®é dµi b»ng kh«ng.

+ Place Active Point - ®Æt ®iÓm hiÖn thêi vµo b¶n vÏ

- Point type: khai b¸o kiÓu cña ®iÓm hiÖn thêi

- Eleemnt: ®o¹n th¼ng cã ®é dµi b»ng kh«ng

- Character: d¹ng mét ch÷ c¸i

- Cell: kiÓu cell

- Character: gi¸ trÞ cña ch÷ c¸i nÕu kiÓu ®Õm lµ ch÷

- Cell: tªn cña cell nÕu kiÓu ®iÓm lµ d¹ng cell

+ Construct Active Point Between Data Point - vÏ mét sè ®iÓm chia

kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm thµnh nh÷ng ®o¹n b»ng nhau

+ Project Active Point Onto Element - ®Æt ®iÓm trªn mét ®èi t­îng cã

kho¶ng c¸ch ng¾n nhÊt víi con trá

+ Construct Active Point At Intersection - ®Æt ®iÓm t¹i ®iÓm giao cña

hai ®èi t­îng

+ Construct Active Point Along Element - vÏ mét sè ®iÓm n»m däc theo

®èi t­îng chia kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm con trá thµnh nh÷ng ®o¹n b»ng

nhau

+ Construct Active Point At Distance Along Element - vÏ mét ®iÓm

n»m trªn mét ®èi t­îng cã kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh ®Õn ®iÓm con trá nhËn ra

®èi t­îng

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 28

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

5. Thanh c«ng cô vÏ cung ( Arc Tool box )

+ Place Arc - dïng ®Ó vÏ mét cung trßn

- Method: ph­¬ng ph¸p vÏ:

Centrer - lÊy vÞ trÝ theo t©m vµ b¸n kÝnh ®Çu, cuèi cña cung

Edge - x¸c ®Þnh theo ba ®iÓm trªn c¹nh cña cung

Radius - nÕu bËt, khai b¸o b¸n kÝnh cña cung

Strart Angle - nÕu bËt, khai b¸o gãc cña ph­¬ng ngang víi

b¸n kÝnh giíi h¹n ®Çu cña cung.

Sweep Angle - nÕu bËt, khai b¸o gãc gi÷a hai b¸n kÝnh giíi

h¹n ®Çu, cuèi cña cung.

6. Thanh c«ng cô Fence (Fence tool box )

Sö dông ®Ó t¹o, thay ®æi, dÞch chuyÓn fence vµ xo¸ c¸c ®èi t­îng nhãm

bëi fence. C¸c c«ng cô gåm cã:

+ Place Fence - dïng ®Ó t¹o mét fence

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 29

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

- Fence Type: khai b¸o kiÓu h×nh d¸ng cña fence: block, shape

- Fence Mode: khai b¸o c¸c c¸ch t¹o nhãm ®èi t­îng kh¸ nhau

cña fence: Inside, Overlap, Clip, Void, Void-Overlap, Void-Clip

7.Thanh c«ng cô Mainpulate ®Ó thao t¸c v¬i c¸c ®èi t­îng

Thanh c«ng cô Mainpulate gåm cã c¸c c«ng cô dïng ®Ó sao chÐp, dÞch

chuyÓn, dÞch chuyÓn song song, thu phãng, xoay, lÊy ®èi xøng g­¬ng vµ t¹o

chuæi c¸c ®èi t­îng:

+ Copy - sao chÐp c¸c ®èi t­îng

+ Move - dÞch chuyÓn ®èi t­îng.

+ Move parallel - dÞch chuyÓn hay sao chÐp ®èi t­îng sao cho song

song víi b¶n gèc.

+ Scale - thu phãng c¸c ®èi t­îng.

+ Rotate - xoay c¸c ®èi t­îng.

+ Mirror - lÊy ®èi xøng c¸c ®èi t­îng.

+ Construct Array - copy c¸c ®èi t­îng nhiÒu lÇn thµnh mét m¶ng ®­îc

®Þnh nghÜa s½n.

8. Thanh c«ng cô Change Attributes

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 30

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Change Attributes tool box gåm c¸c c«ng cô dïng ®Ó thay ®æi c¸c ®èi

t­îng theo c¸c thuéc tÝnh ®­îc khai b¸o hiÖn thêi:

+ Change Element Attributes - thay ®æi c¸c ®èi t­îng theo mét sè c¸c

thuéc tÝnh h×nh häc hiÖn thêi.

+ Change Element to Active Area - thay ®æi kiÓu vïng cña ®èi t­îng

khÐp kÝn theo vïng hiÖn thêi.

+ Change Element to Active Fill Type - thay ®æi kiÓu t« mµu cña ®èi

t­îng khÐp kÝn theo kiÓu t« mµu hiÖn thêi.

+ Match Element Attributes - thay ®æi c¸c khai b¸o vÒ thuéc tÝnh cña

®èi t­îng hiÖn thêi theo mét ®èi t­îng ®· cã s½n.

9. thanh c«ng cô Text

C¸c ®èi t­îng text dïng ®Ó thÕ hiÖn ®Þa danh, c¸c ghi chó gi¶i thÝch trªn

b¶n ®å, nh·n, tiªu ®Ò vµ b¶ng chó gi¶i cña b¶n ®å.

+ Place Text - ®Æt míi mét ®èi t­îng text vµo b¶n vÏ.

+ Copy and Increment Text - sao chÐp vµ t¨ng gi¸ trÞ cña text.

10. Thanh c«ng cô söa ch÷a ®èi t­îng Modify Element tool box

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 31

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Thanh c«ng cô Modify Element dïng ®Ó söa ch÷a h×nh d¸ng vµ vÞ trÝ

h×nh häc cña ®èi t­îng.

 Modify Element - söa ch÷a vÞ trÝ c¸c ®Ønh cña c¸c ®èi t­îng d¹ng

®­êng hoÆc ®a gi¸c, kÝch th­íc, h×nh d¹ng cña ®­êng trßn, ellipse, cung trßn.

 Extend Line - dïng ®Ó kÐo dµi hay co ng¾n mét ®o¹n cña ®­êng.

 Extend Two Element to Intersection - dïng ®Ó kÐo dµi hay c¾t ng¾n

hai ®èi t­îng d¹ng ®­êng hoÆc cung ®Õn ®iÓm c¾t nhau cña chóng.

 Extend Element to Intersection - dïng ®Ó kÐo dµi hay c¾t ng¾n mét

®èi t­îng d¹ng ®­êng hoÆc cung ®Õn ®iÓm c¾t nhau víi mét ®èi t­îng kh¸c.

 Trim Element - dïng ®Ó c¾t c¸c ®èi t­îng t¹i ®iÓm c¾t nhau víi c¸c

®èi t­îng kh¸c.

 Insert Vertex - dïng ®Ó chÌn thªm mét ®Ønh vµo mét ®èi t­îng d¹ng

®­êng hoÆc ®a gi¸c.

 Delete Vertex - dïng ®Ó xãa mét ®Ønh cña ®èi t­îng d¹ng ®­êng.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 32

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§II.3. Giíi ThiÖu VÒ PhÇn MÒm Microstation

II.3.1 Lµm ViÖc Víi C¸c Design File(File D÷ LiÖu )

MicroStation chØ cho phÐp ng­êi sö dông më vµ lµm viÖc víi mét

Design file t¹i mét thêi ®iÓm. File nµy gäi lµ Active Design file.

Ta cã thÓ më xem néi dung cña c¸c Design file kh¸c b»ng c¸ch t¸c

®éng ®Õn c¸c file ®ã d­íi d¹ng file tham kh¶o ( Reference File).

A.C¸ch t¹o Design file

1. Khëi ®éng MicroStation -> xuÊt hiÖn hép tho¹i MicroStation

Manager.

2. Chän ®­êng dÉn th­ môc ( Directory ) cÇn lµm viÖc.

3. T¹o míi file: Tõ file -> chän New -> xuÊt hiÖn hép tho¹i Create

Design file. Chän ®­êng dÉn file chuÈn seed2d.dgn b»ng c¸ch Ên Select.

4. §¸nh tªn file vµo hép text files.

5. BÊm OK ®Ó xãa hép héi tho¹i Create Design Files.

6. BÊm OK ®Ó xãa hép héi tho¹i MicroStation Manager.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 33

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

B. C¸ch më mét Design file d­íi d¹ng Active Design File

C¸ch 1: Chän th­ môc chøa file vµ tªn file tõ hép héi tho¹i

MicroStation Manager -> bÊm OK.

C¸ch 2:

1. Tõ thanh Menu chän file -> chän Open ->xuÊt hiÖn hép héi tho¹i

Open Design file.

2. Tõ LÝt file of type chän ( *.dgn ) nÕu ch­a cã s½n. Khi ®ã tÊt c¶

c¸c file cã ®u«i ( .dgn) sÏ xuÊt hiÖn trªn hép danh s¸ch tªn file.

3. Chän th­ môc chøa file b»ng c¸ch nhÊp ®óp chuét vµo c¸c hép

th­ môc bªn hép danh s¸ch c¸c th­ môc.

4. Chän tªn file.

5. BÊm nót OK.

C. C¸ch më mét Design file d­íi d¹ng Reference file ( file tham kh¶o)

1. Tõ thanh Menu chän file -> chän Reference -> xuÊt hiÖn hép héi

tho¹i Reference Files.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 34

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

2. Tõ thanh menu cña hép héi tho¹i Reference file chän Tool ->

chän Attach -> xuÊt hiÖn hép héi tho¹i Attach Reference File.

3. Chän th­ môc chøa file b»ng c¸ch nhÊp ®óp chuét vµo c¸c th­

môc bªn hép danh s¸ch c¸c th­ môc.Chän tªn file

4. BÊm OK ®Ó xãa hép héi tho¹i Attach Reference file. Khi ®ã hép

héi tho¹i Reference file sÏ xuÊt hiÖn tªn file võa chän.

5. §¸nh dÊu Display nÕu muèn hiÓn thÞ file.

6. §¸nh d¸u Snap nÕu muèn sö dông chÕ ®é b¾t ®iÓm ®èi víi

Reference file.

7. §¸nh dÊu Locate nÕu muèn xem th«ng tin cña ®èi t­îng hoÆc

copy ®èi t­îng trong Reference file.

D. C¸ch ®ãng mét Reference file

Trong hép héi tho¹i Reference file chän tªn file cÇn ®ãng chän Tool ->

chän Detach.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 35

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

E. C¸ch nÐn file ( Compress Design file)

Qu¸ tr×nh nÐn file sÏ lµm ®é lín file gi¶m xuèng vµ c¸c ®èi t­îng ®· bÞ

xãa trong Design file míi ®­îc lo¹i bá h¼n.

Tõ thanh Menu cña MicroStation chän file -> chän Compress Design.

F. C¸ch l­u tr÷ file d­íi d¹ng mét file dù phßng ( save as, back up)

MicroStation tù ®éng ghi l¹i d÷ liÖu sau mçi lÇn thay ®æi file Active.

Tuy nhiªn ®Ó ®Ò phßng bÊt tr¾c ta nªn ghi file d÷ liÖu ®ã d­íi d¹ng mét file dù

phßng b»ng c¸ch thay ®æi tªn file hoÆc phÇn më réng cña file.

C¸ch 1: Tõ thanhmenu cña MicroStation chän file -> chän save as.

1. Gi÷ l¹i file ®ã b»ng c¸ch ®æi tªn file nh­ng gi÷ l¹i phÇn më réng ( dgn).

2. Chän th­ ôc chøa file (cã thÓ cÊt trong th­ môc cò) b»ng c¸ch

nhÊp ®óp chuét vµo c¸c hép th­ môc bªn hép danh s¸ch c¸c th­ môc.

C¸ch 2: Tõ cöa sæ lÖnh cña MicroStation ®¸nh lÖnh Bach up sau ®ã bÊm

Enter trªn bµn phÝm. MicroStation sÏ ghi l¹i file active ®ã thµnh mét file cã

phÇn më réng lµ (back), tªn file vµ tªn th­ môc chøa file ®­îc gi÷ nguyªn.

II.3.2. CÊu Tróc File (.dgn), Kh¸i NiÖm LEVEL

D÷ liÖu trong file dgn ®­îc t¸ch riªng thµnh tõng líp d÷ liÖu. Mçi líp

d÷ liÖu gäi lµ mét level, mét file dgn cã nhiÒu nhÊt 63 level. C¸c level sÏ ®­îc

®Æt tªn kh¸c nhau theo môc ®Ých sö dông. Nã cã thÓ ®­îc hiÓn thÞ hoÆc kh«ng

hiÓn thÞ trªn mµn h×nh.

A. C¸ch ®Æt tªn Level

1. Tõ thanh menu cña MicroStation chän Setting -> Level -> chän

Name -> xuÊt hiÖn hép héi tho¹i Level names.

2. BÊm vµo nót Add xuÊt hiÖn hép héi tho¹i Level name.

3. Number: M· sè Level.

4. Name: Tªn Level.

5. Comment: Gi¶I thÝch thªm vÒ tªn, cã thÓ cã hoÆc kh«ng.

6. BÊm OK.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 36

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

B. C¸ch ®Æt mét Level thµnh Active level

C¸ch 1: Tõ cöa sæ lÖnh cña MicroStation ®¸nh lÖnh lv=(m· sè hoÆc tªn

level) sau ®ã bÊm phÝm Enter trªn bµn phÝm.

C¸ch 2: Trªn thanh Primary cña MicroStation -> bÊm vµo phÝm Active

level -> xuÊt hiÖn b¶ng 63 Level kÐo chuét ®Õn m· sè Level nµo cÇn chän.

C. C¸ch bËt, t¾t Level

C¸ch 1: Tõ cöa sæ lÖnh MicroStation ®¸nh lÖnh on = (m· sè hoÆc tªn

Level ) . Sau ®ã Ên phÝm Enter ®Ó bËt Level cÇn hiÓn thÞ. Muèn t¾t c¸c Level

ta thay ®æi “on” thµnh “of”.

C¸ch 2: Ta bÊm liÒn hai phÝm (Ctrl + E) -> xuÊt hiÖn hép héi tho¹i

View levels. Chän Level cÇn bËt hoÆc cÇn t¾t råi bÊm phÝm Apply.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 37

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§II.4 Trao §æi D÷ LiÖu Víi C¸c PhÇn MÒm Kh¸c

MicroStation cho phÐp trao ®æi d÷ liÖu ®å häa víi mét sè phÇn mÒm

kh¸c: xuÊt hoÆc nhËp d÷ liÖu ®å häa ë d¹ng format d÷ liÖu cña phÇn mÒm

kh¸c, ë ®©y ta quan t©m ®Õn AutoCad lµ mét phÇn mÒm rÊt phæ th«ng ë ViÖt

Nam hiÖn nay, l­u tr÷ d÷ liÖu ®ß häa ë d¹ng DXF hoÆc DWG.

NhËp file d÷ liÖu ®å häa ®­îc t¹o trªn AutoCad ë d¹ng DXF hoÆc

DWG vµo file b¶n vÏ hiÖn thêi ë d¹ng DGN. B¶n vÏ hiÖn thêi cã thÓ trèng

hoÆc ®· cã c¸c phÇn tö ®å häa.

Chän Menu File/Import/DWG or DXF, trong hép tho¹i Open AutoCad

Drawing File

 List File of Type - chän kiÓu cña File cÇn nhËp DWG or DXF

 Khai b¸o tªn, ®­êng dÉn cña file cÇn nhËp

 NhÊn phÝm OK thùc hiÖn viÖc më file

Hép tho¹i Import Drawing File - khai b¸o c¸c tham sè ®iÒu khiÓn

qu¸ tr×nh nhËp

Import DWG or DXF

 General: Hép tho¹i khai b¸o c¸c tham sè chung cho qu¸ tr×nh

nhËp nh­ ®¬n vÞ chuyÓn ®æi, b¶ng mµu, dÞch chuyÓn gèc täa ®é

hay kh«ng... Th«ng th­êng ta gi÷ nguyªn c¸c tham sè nµy.

 Levels: Hép tho¹i khai b¸o c¸c Layer trong AutoCad sÏ t­¬ng

øng víi c¸c Level trong MicroStation.

 Line Styles: Hép tho¹i khai b¸o c¸c Line Type trong AutoCad sÏ

t­¬ng øng víi c¸c Line Styles trong MicroStation.

 NhÊn nót Open ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh nhËp.

Qu¸ tr×nh xuÊt mét phÇn hoÆc toµn bé d÷ liÖu ®å häa ë b¶n vÏ hiÖn thêi

sang file d÷ liÖu ®å häa cña AutoCad ë d¹ng DXF hoÆc DWG còng t­¬ng tù

nh­ qu¸ tr×nh nhËp: Chän Menu file/ Export/ DXF or DWG...

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 38

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§II.5 Giíi ThiÖu S¬ L­îc VÒ I/GEOVEC

II.5.1. I/ GEOVEC

Lµ modul cña Intergraph chuyªn ®Ò Vector b¸n tù ®éng I/Geovec ch¹y

trªn nÒn I/Rasb vµ MicroStation, nã tù ®éng nhËn d¹ng c¸c ®èi t­îng ¶nh

d¹ng tuyÕn vµ cho phÐp ta chuyÓn thµnh mét lo¹t c¸c vertex n»m ®óng t©m

®­êng ¶nh. Cßn ®èi víi ®iÓm giao nhau cña c¸c ®­êng ¶nh I/Geovec sÏ dõng

l¹i vµ khi ®ã cÇn cã quyÕt ®Þnh cña ng­êi sö dông rÏ tr¸i, ph¶i hay dõng l¹i.

Nã còng cã thÓ sè hãa ét c¸ch b¸n tù ®éng c¸c ®èi t­îng vïng, lç, ký tù.

§èi víi c¸c b¶n ®å Ýt mÇu s¾c vµ quÐt næi bËt ®­îc c¸c ®èi t­îng d¹ng

tuyÕn th× ph­¬ng ph¸p nµy rÊt hiÖu qu¶ vÒ ®é chÝnh x¸c vµ chÊt l­îng.

I/Geovec cã thÓ tù ®éng thay thÕ mét nhãm c¸c pixel lµ ¶nh cña nhµ,

chïa...b»ng c¸c symbol t­¬ng øng. Geovec cho phÐp chuyÓn ®æi d÷ liÖu ¶nh

sè thµnh d÷ liÖu d­íi d¹ng Vector b»ng c¸c chøc n¨ng:

 Convert line: Cho phÐp chuyÓn ®æi c¸c ®èi t­îng ¶nh d¹ng tuyÕn

thµnh d¹ng d÷ liÖu Vector trªn nÒn ¶nh.

 Convert line string: Cho phÐp sè hãa b»ng c¸ch ®Æt mét ®­êng

d¹ng chuçi lªn trªn nÒn ¶nh t­¬ng tù nh­ dïng lÖnh place line

string trong MicroStation.

Trace line string: Cho phÐp sè hãa b¶n ®å mét c¸ch b¸n tù ®éng tïy

theo c¸ch ta ®Æt c¸c tham sè cho lÖnh nh­ thÕ nµo, lÖnh nµy cho phÐp ®Æt c¸c

tham sè sÏ chØ cho I/Geovec c¸ch xö lý khi gÆp c¸c giao ®iÓm, tù ®éng nh¶y

qua c¸c ®­êng ®øt qu·ng, tù ®éng b¾t dÝnh ®Õn c¸c Vector s½n cã vµ tù ®éng

läc hay lµm tr¬n ®­êng Vector hãa.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 39

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

 Direction trace line string: lÖnh nµy dïng khi muèn sè hãa trùc

tiÕp b»ng tay chñ yÕu lµ c¸c ®o¹n nhá, cã thÓ chuyÓn sang chÕ ®é tù ®éng bÊt

kú lóc nµo.

 Trace area: Cho phÐp sè tù ®éng ®­êng viÒn ngoµi hay trong mét

®èi t­îng c« lËp.

Khi vector hãa ta nªn sè hãa theo tõng líp th«ng tin cña b¶n ®å, mçi

líp ta nªn ®Æt mét ®Æc tÝnh chung ®Ó ph©n biÖt nh­ layer, mµu nh­ vËy kÕt qu¶

thu ®­îc vÉn ®¶m b¶o tÝnh trung thùc vÒ líp th«ng tin vµ dÔ biªn tËp sau nµy.

II.5.2. Ph©n Nhãm §èi T­îng.

Khëi ®éng Geovec b»ng c¸ch:

- Tõ Start ta chän program chän Geovec chän Creat/ Edit Feature

Table. XuÊt hiÖn b¶ng Creat/Edit Feature Table. Ta nhËp ®­êng dÉn vµo

creat bÊm phÝm OK.

- XuÊt hiÖn b¶ng Feature Table Edit Command Window

- Chän Edit chän Creat/Edit Category xuÊt hiÖn b¶ng Creat/Edit

Categories. Ta chän Add, viÕt tªn nhãm th«ng tin vµo b¶ng Active.

C¸c nhãm th«ng tin gåm: c¬ së, §ia h×nh, Giao th«ng, Thùc vËt, D©n

c­, Ranh giíi, Thuû hÖ.

- Tõ Edit ta chän Creat/Edit Features. XuÊt hiÖn b¶ng List Feature.

NhËp m· sè vµo hép Feature Code

NhËp tªn ®èi t­îng vµ Feature Name.

+ Nhãm c¬ së:

+ Nhãm thuû hÖ:

+ Nhãm giao th«ng:

Gåm c¸c nhãm ®èi t­îng sau:

- §­êng s¾t kÐp hiÖn cã

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 40

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

- §­êng s¾t kÐp ®ang lµm

- S©n ga vÏ theo tû lÖ

- §­êng c¸p treo vµ trô

- Cçu trªn kh«ng

- §­êng «t« nhùa

- Tr¹m ghi

+ nhãm ®Þa h×nh

Gåm cã c¸c ®èi t­îng sau:

- §­êng b×nh ®é c¸i

- §­êng b×nh ®é c¬ b¶n

- §­êng b×nh ®é con

- §iÓm ®é cao

- Ghi chó ®­êng b×nh ®é

- §¸ ®éc lËp

- S­ên ®Êt dèc ®øng

+ Nhãm d©n c­:

Gåm c¸c ®èi t­îng sau:

- Khèi nhµ chÞu löa

- Khèi nhµ kÐm chÞu löa

- Nhµ ®ét xuÊt

- Nhµ ®ang x©y dùng

- C«ng viªn

- NghÜa trang

- Tr­êng häc

+ Nhãm ranh giíi:

Gåm c¸c ®èi t­îng sau:

- Biªn giíi QG ch­a x¸c ®Þnh

- Biªn giíi QG x¸c ®Þnh

- Sè hiÖu mèc

- §Þa giíi cÊp tØnh

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 41

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

- Ranh giíi sö dông ®Êt

- Tªn riªng

+ Nhãm thùc vËt:

- C¸c vïng thùc phñ

- Cá cao trªn c¹n

- Cá thÊp trªn c¹n

- Ranh giíi thùc vËt x¸c ®Þnh

- Ranh giíi thùc vËt ch­a x¸c ®Þnh

II.5.3 PH¢N L¬p ®èi t­îng msfc

Msfc: lµ mét c«ng cô ®Ó qu¶n lý c¸c th«ngtin trªn

b¶n ®å. TÊt c¶ c¸c ®èi t­îng cã thÓ cã trªn b¶n ®å sÏ ®­îc

thiÕt kÕ s½n vµ chøa trong mét b¶ng MSFC. B¶ng ®­îc chia ra

lµm 2 cÊp ®èi t­îng ®ã trong c¸c nhãm Category vµ trong

Category lµ c¸c nhãm Feature trong mét Category cã mét

Category cã mét ®Æc ®iÓm chung nhÊt ®Þnh nµo ®ã do ng­êi

dïng quyÕt ®Þnh.

+ Category: lµ mét nhãm c¸c ®èi t­îng ®­îc gép theo

mét tiªu chuÈn nµo ®ã Category trong MSFC ®­îc g¾n mét

chØ sè nhËn d¹ng gäi lµ m· Category code.

Trong b¶ng ta cã thÓ g¸n c¸c Feature v¬i mét sè ®Æc

tr­ng nh­ líp, mµu, kiÓu ®­êng, ®é dµy ®­êng cßn ®èi víi

Feature d¹ng Text th× lµ cì ch÷, font.

VD: ®­êng b×nh ®é c¸i, líp 1, lùc nÐt 4, mµu 14...

Nh­ vËy khi vector ho¸ mét sè ®èi t­îng nµo ®ã ta chØ viªc

chän ®óng Feature cÇt thiÕt trong b¶ng vµ kh«ng cÇn quan

t©m ®Õn ®½c tr­ng hiÖn thêi Microstation n÷a, sö dông MSFC

cho phÐp ta qu¶n lý c¸c th«ng tin mét c¸c chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c. §èi v¬i mét

b¶n ®å ®· Vector ho¸ khi thay ®æi l¹i c¸c ®Æc tr­ng cña mét Feature th× tÊt c¶

c¸c ®èi t­îng Feature ®ã sÏ tù ®éng thay ®æi l¹i. Th«ng th­¬ng ng­êi ta chia

c¸ líp th«ng tin theo c¸c layer, trong Microstation cho ta 63 líp.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 42

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Ch­¬ng III

øng dông cña microstation trong viÖc biªn tËp

b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ lín

III.1.1 thu thËp d÷ liÖu( sè liÖu ®o)

C«ng t¸c thu thËp d÷ liÖulµ mét kh©u rÊt quan träng trong c«ng t¸c biªn

tËp b¶n ®å ®Þa h×nh, nã lµ nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng b¶n ®å. C¸c nguån tµi liÖu, d÷

liÖu cÇn thu thËp lµ:

- ¶nh gèc ( ¶nh octh« )

- ¶nh ®iÒu vÏ ngo¹i nghiÖp

- C¸c kiÓu ký hiÖu ®­êng

- C¸c kiÓu font ch÷

- Th­ viÖn cell

III.1.2 néi dung b¶n ®å

Néi dung b¶n ®å chia ra lµm 7 nhãm:

1. C¬ së

2. Thuû hÖ

3. §Þa h×nh

4. Giao th«ng

5. D©n c­

6. Ranh giíi hµnh chÝnh

7. Thùc vËt

III.1.3 tr×nh tù sè ho¸ néi dung b¶n ®å

1. C¬ së ( ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa)

Ngoµi c¸c ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa ®­îc x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å khi ®Þnh

vÞ vµ n¾n h×nh ¶nh, cßn c¸c ®iÓm kh¸c: ®iÓm ®é cao nhµ n­íc, ®iÓm ®é cao kü

thuËt, ®iÓm khèng chÕ ®o vÏ...ph¶i ®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸c kÝ hiÖu t­¬ng øng

®· thiÕt kÕ s½n trong c¸c tËp tin *.cell. Sai sè ®Æt t©m ký hiÖu so víi vÞ trÝ cña

nã so víi h×nh ¶nh quÐt ®· n¾n khi sè ho¸ kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 0,1mm trªn

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 43

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

b¶n ®å.

2. D©n c­ vµ c¸c ®èi t­îng kinh tÕ, v¨n ho¸, x· h«i.

C¸c khu d©n c­ ®­îc thÓ hiÖn theo tû lÖ ®­îc sè ho¸ thµnh mét ®èi

t­îng kiÓu vïng kÐp kÝn. Trong tr­êng hîp khu d©n c­ cã h×nh thï qu¸ phøc

t¹p cã thÓ c¾t thµnh mét sè vïng nhá h¬n gi¸p nhau. Kh«ng sè ho¸ khu d©n c­

®«ng ®óc thµnh tõng vïng riªn biÖt theo mÐp ®­êng ( nghÜa lµ khu d©n c­ ph¶i

sè ho¸ thµnh vïng liªn tôc).

C¸c ®­êng bao lµng, nghÜa trang lµ hµng rµo, t­êng v©y, ranh giíi thùc

vËt... Sè ho¸ vµo c¸c líp cã néi dung t­¬ng øng, kh«ng sè ho¸ vµo líp riªng.

§­êng d©y ®iÖn c¸c lo¹i ngoµi c¸c khu ch¹y liªn tôc dïng line style ®Ó

hiÓn thÞ, trong khu d©n c­ dïng cell ®Ó biÓu thÞ ký hiÖu cét vµo nh÷ng vÞ trÝ

t­¬ng øng.

3. §­êng giao th«ng vµ c¸c ®èi t­îng liªn quan

C¸c ®èi t­îng ®­êng giao th«ng ph¶i ®­îc sè ho¸ liªn tôc, kh«ng ®øt

®o¹n, kÓ c¶ c¸c ®o¹n ®­êng qua s«ng nÐt ®«i, qua cÇu, qua c¸c ch÷ ghi chó

hay ch¹y qua ®iÓm d©n c­ vµ c¸c ®Þa vËt ®éc lËp kh¸c.

Chç giao nhau cña c¸c ®­êng giao th«ng ( ng· ba, ng· t­... ) vÏ phi tû lÖ

®­îc phÐp chång ®Ì ký hiÖu ®­êng, kh«ng ph¶i tu chØnh ®Ó ®¶m b¶o tÝn hiÖu

liªn tôc cña ®­êng. T¹i c¸c ®iÓm nµy ph¶i cã c¸c ®iÓm nót (vertex).

§­êng giao th«ng kh«ng ®­îc trïng lªn ®­êng bê n­íc hay bê s«ng

mét nÐt. Trong tr­êng hîp ®­êng giao th«ng ®i qu¸ gÇn s«ng, ®­êng ®­îc

phÐp dÞch chuyÓn sao cho c¸c s«ng hoÆc ®­êng bê n­íc 0.2mm tÝnh theo tû lÖ

b¶n ®å.

C¸c ®­êng nÐt ®«i theo tû lÖ ph¶i ®­îc sè ho¸ vµo gi÷a t©m ®­êng vµ

ph¶i ®­îc biÓu th× b»ng line style, kh«ng ®­îc sè ho¸ 2 lÇn theo mÐp ®­êng

hoÆc dïng c«ng cô offset element hoÆc copy parallel ®Ó vÏ.

C¸c ®­êng 2 nÐt vÏ theo tû lÖ dïng c«ng cô multiline ®Ó vÏ, lßng ®­êng

lµ vïng khÐp kÝn ®ãng theo mÐp ®­êng.

C¸c cÇu thÓ hiÖn b»ng ký hiÖu theo tû lÖ dïng line style ®Ó biÓu thÞ, cßn

c¸c cÇu phi tû lÖ dïng cell ®Ó biÓu thÞ.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 44

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

4. Thuû hÖ vµ c¸c ®èi t­îng liªn quan.

C¸c s«ng kªnh m­¬ng 1 còng ph¶i ®­îc sè ho¸ liªn tôc, kh«ng ®øt

®o¹n. Mçi mét nh¸nh s«ng cã tªn riªng ph¶i lµ ®o¹n riªng biÖt, kh«ng sè ho¸

c¸c nh¸nh s«ng kh¸c nhau thµnh mét nÐt liªn tôc. §­êng bê s«ng 2 nÐt khi sè

hãa vÏ liªn tôc kh«ng ®Ó ng¾t qu·ng bëi c¸c cÇu phµ nh­ trªn b¶n ®å giÊy.

C¸c s«ng, suèi, kªnh, m­¬ng vÏ mét nÐt ph¶i b¾t liÒn vµo hÖ thèng s«ng

ngßi vÏ 2 nÐt, t¹i c¸c ®iÓm b¾t nèi ph¶i cã ®iÓm nót ( vertex).

NÒn s«ng 2 nÐt, ao hå, c¸c b·i c¸t ch×m, ®Çm lÇy... ®­îc sè ho¸ thµnh

c¸c vïng khÐp kÝn, kiÓu ký hiÖu lµ shape hoÆc complex shape.

C¸c s«ng suèi vµ ®­êng bê n­íc ph¶i ®­îc sè ho¸ theo ®óng h×nh ¶nh

®· ®­îc quÐt.

5. §Þa h×nh

§­êng b×nh ®é ph¶i hîp ®iÖu víi thuû hÖ. C¸c khe, mäi ph¶i ®­îc thÓ

hiÖn râ rµng trªn b¶n ®å sè ho¸, nghÜa lµ ®­êng b×nh ®é khi ®i qua s«ng ph¶i

cã mét ®iÓm b¾t vµo s«ng, suèi 1 nÐt hoÆc vµo ®­êng bê n­íc vµ ®iÓm ®ã ph¶i

cã ®iÓm nhän nhÊt cña ®­êng b×nh ®é t¹i khu vùc ®ã. §­êng b×nh ®é kh«ng

c¾t nhau, tr­êng hîp chËp, trèn b×nh ®é trªn b¶n ®å gèc, khi sè ho¸ ph¶i

phãng to khu vùc chËp, trèn b×nh ®é ®Ó vÏ liªn tôc.

§­êng b×nh ®é, ®iÓm ®é cao ph¶i ®­îc g¸n ®óng gi¸ trÞ ®é cao. C¸c lo¹i

ký hiÖu b·i c¸t ven bê, c¸t lµn sãng, c¸t ®ôn, c¸t cån ®Òu ®­îc biÓu thÞ nh­ b·i

c¸t ph¼ng, kÝch th­íc chÊm b»ng nhau, mµu n©u hoÆc mµu ®en t­¬ng øng víi

ký hiÖu ®· quy ®Þnh trong c¸c quyÓn ký hiÖu. C¸c vïng ®ãng kÝn ®Ó tr¶i c¸c

ký hiÖu pattern nh­ b·i c¸t, b·i ®¸... ph¶i ®­îc l­u gi÷ riªng vµo mét líp ®Ó

phôc vô cho viÖc biªn tËp c¸c b¶n ®å kh¸c nhau vÒ sau.

Khu vùc nói ®¸ vµ v¸ch ®¸ khi kh«ng cã kh¶ n¨ng thÓ hiÖn trªn ®­¬ng

h×nh ®é v× ®é dèc qu¸ lín, ®Þa h×nh phøc t¹p th× ®­îc phÐp thÓ hiÖn b»ng sèng

nói kÕt hîp lång tram mµu n©u 10%.

§­êng b×nh ®é còng ph¶i ®­îc sè ho¸ vµo ®óng h×nh ¶nh ®· ®­îc quÐt

tuy nhiªn trõ nh÷ng chç khi biªn tËp cÇn nhÊn khe cña ®Þa h×nh th× ®­êng b×nh

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 45

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

®é cã thÓ ®­îc sè ho¸ lÖch ®i, nh­ng kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 1/3 kho¶ng cao ®Òu

trªn b¶n ®å.

6. Thùc vËt

C¸c vïng thùc vËt ph¶i lµ c¸c vïng khÐp kÝn, ®­îc lång ( fill ) mµu hoÆc

®­îc tr¶i mµu ký hiÖu ( pattern ) phï hîp víi ký hiÖu ®· ®­îc quy ®Þnh.

Trong ký hiÖu b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ t­¬ng øng. Trong tr­êng hîp c¸c

vïng thùc vËt qu¸ lín, h×nh thï qu¸ phøc t¹p th× cã thÓ chia mét vïng thùc vËt

thµnh nhiÒu vïng con n»m c¹nh nhau, nh­ng kh«ng ®­îc chång ®Ì lªn nhau.

®èi víi c¸c vïng thùc vËt ®­îc thÓ hiÖn b»ng mÉu ( pattern ) nh­ bôi c©y, cá,

c¸c lo¹i c©y trång... tuy trªn b¶n ®å giÊy còng nh­ trªn b¶n ®å sè ho¸ chØ thÓ

hiÖn b»ng c¸c m½u ký hiÖu ( pattern) , nh­ng vÉn cÇn ph¶i gi÷ l¹i c¸c vïng

khÐp kÝn (polygon) vµo mét líp kh¸c ®Ó tiÖn cho viÖc biªn tËp c¸c lo¹i b¶n ®å

chuyªn ®Ò hoÆc b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ nhá h¬n sau nµy.

7. Biªn giíi, ®Þa giíi hµnh chÝnh c¸c cÊp, ranh giíi.

C¸c ®­êng ®Þa giíi ph¶i lµ c¸c ®­êng liªn tôc tõ ®iÓm giao nhau nµy

®Õn ®iÓm giao nhau kh¸c vµ ph¶i ®i theo ®óng vÞ trÝ thùc cña ®­êng ranh giíi

trïng víi s«ng 1 nÐt th× ®o¹n ®Þa giíi ®ã ph¶i trïng khÝt víi s«ng 1 nÐt mµ

kh«ng vÏ chÐo c¸ch xÎ däc hai bªn s«ng nh­ trªn b¶n ®å giÊy ( khi sè ho¸

ph¶i copy ®o¹n s«ng 1 nÐt ®ã sang líp ®Þa giíi), nÕu ®­êng ®Þa giíi ch¹y gi÷a

s«ng vÏ 2 nÐt, th× ®­êng ®Þa giíi ®­îc sè ho¸ thµnh mét ®­êng liÒn ®i gi÷a

s«ng (kh«ng ®øt ®o¹n).

.3.biªn tËp vµ tr×nh bµy b¶n ®å

Sau khi ®­îc b¶n vÏ tæng hîp, c¸c d÷ liÖu nhËn ®­îc ch­a ph¶i ®· hoµn

thiÖn. C¸c d÷ liÖu nµy gäi lµ d÷ liÖu th« c©n qua qu¸ tr×nh kiÓm tra, söa ch÷a,

thay ®æi ®Ó phï hîp v¬i quy ph¹m ban hµnh vµ thÓ hiÖn ®­îc tÝnh t­¬ng quan

vÒ vÞ trÝ ®Þa lý còng nh­ thÈm mü cña b¶n ®«.

III.3.1. thiÕt kÕ c¸c lo¹i ký hiÖu

§Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh biªn tËp b¶n ®å trªn phÇn mÒn Microstation ta

ph¶i chuÈn bÞ c¸c file d÷ liÖu sau:

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 46

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

- File th­ viÖn cell chøa c¸c ký hiÖu d¹ng ®iÓm ®­îc thiÕt kÕ cho b¶n ®å

cÇn thµnh lËp ë tû lÖ 1:2000

- File kiÓu ®­êng (.rsc) l­u trong th­ môc cã ®­êng dÉn:

C:\Win32app\ustation\wsmod\default\symb\*.rsc

- File kiÓu ch÷ (.rsc) l­u trong th­ môc cã ®­êng dÉn:

C:\Win32app\ustation\wsmod\default\symb\*.rsc

B­íc 1: thiÕt kÕ ký hiÖu d¹ng ®iÓm vµ Patterm ®­îc t¹o thµnh c¸c cell vµ chøa

trong c¸c th­ viÖn Cell riªng cho tõng lo¹i vµ tû lÖ b¶n ®å kh¸c nhau.

A.T¹o m¬i mét th­ viÖn chøa Cell (Cell Library)

1. Tõ thanh Menu cña Microstation chän Element\Cells xuÊt hiÖn hép

tho¹i Cell Library:

2. Tõ thanh Menu cña Cell Library chän File\New xuÊt hiÖn hép tho¹i

Create Cell Library:

3. Chän Seed2d cho Cell Library b»ng c¸ch bÊm nót Select.

4. Chän th­ môc chøa file.

5. §¸nh tªn th­ viÖn Cell víi phÇn më réng lµ (.Cell) trong hép text

Files

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 47

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

.

6. BÊm OK

B. T¹o Cell míi.

1. VÏ ký hiÖu.

2. Dïng Fence bao quanh ký hiÖu ®ã.

3. chän c«ng cô Deifine Cell Orgin trong thanh c«ng cô main

4. BÊm phÝm Data vµo ®iÓm ®Æt ký hiÖu.

5. Trong hép tho¹i Cell Library xuÊt hiÖn hép tho¹i Create New Cell

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 48

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

B­íc 2: ThiÕt kÕ ký hiÖu d¹ng ®­êng, cã 3 kiÓu ®Þnh nghÜa ®­êng:

+ KiÓu Stroke Patterm: lµ kiÓu ®­êng d­íi d¹ng mét nÐt ®øt vµ mét nÐt

liÒn, cã chiÒu dµi, lùc nÐt ®­îc x¸c ®Þnh chÝnh

+ KiÓu Point Symbol: gåm mét chuçi c¸c ký hiÖu nhá gäi lµ c¸c Point

Symbol ®Æt däc theo chiÒu dµi cña ®èi t­îng, kho¶ng c¸ch c¸c ký hiÖu ®­îc

x¸c ®Þnh chÝnh x¸c dùa trªn chiÒu dµi cña c¸c nÐt liÒn cña mét ®­êng d¹ng

Stroke Patterm

+ KiÓu Compoud: ®­îc t¹o nªn tõ bÊt kú c¸c kiÓu ®­êng víi nhau.

Tuú vµo h×nh d¸ng vµ c¸ch thÓ hiÖn ký hiÖu d¹ng ®­êng mµ c¸c ký hiÖu

®­îc t¹o bëi mét trong ba kiÓu trªn.

A. T¹o th­ viÖn kiÓu ®­êng ( Line Style Library )

1. Tõ thanh c«ng cô Primary Tool  chän Edit  New  xuÊt hiÖn hép

tho¹i Line Style Editor

2. Tõ Menu cña hép tho¹i Line Style Editor  chän File  New  xuÊt

hiÖn hép tho¹i Create Line Style Library

Sau khi thiÕt kÕ xong th­ viÖn kiÓu ®­êng ta chuyÓn sang t¹o file kiÓu

ch÷.

B­íc 3: Sö dông c¸c font ch÷ tiÕng ViÖt trong MicroStation

A, T¹o th­ viÖn (.rsc) chøa c¸c font ch÷ trong MicroStation

1. Tõ Menu cña MicroStation chän Utilities  chän Install Font 

xuÊt hiÖn hép tho¹i Font Installer:

Bªn hép tho¹i Destination  bÊm phÝm New  xuÊt hiÖn hép tho¹i

Create Font Library:

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 49

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

2. Chän th­ môc chøa file theo ®­êng dÉn:

C:\Win32app\ustation\wsmod\default\symb\

3. §¸nh tªn file vµo hép text File.

4. BÊm OK.

B. ChÌn mét kiÓu ch÷ míi vµo th­ viÖn (.rsc) chøa c¸c font ch÷ trong

MicroStation

Vd: Më file font ch÷ Vharial.

1. Tõ thanh Menu cña MicroStation chän Utilites  chän Install Fonts 

xuÊt hiÖn hép tho¹i Font Installer.

 Trong thanh läc File Type chän True Type (*.tt*)

 Chän th­ môc chøa file Font ch÷ cÇn chÌn b»ng c¸ch nhÊp ®«i chuét

2. File  xuÊt hiÖn hép tho¹i Open Source File:

 Chän c¸c font ch÷ b»ng c¸ch bÊm chuét vµo c¸c tªn font ... sau ®ã bÊm

vµo c¸c hép th­ môc bªn hép danh s¸ch c¸c th­ môc.

 XuÊt hiÖn ®­¬ng dÉn vµ tªn Font ch÷ trong hép File List.

 BÊm phÝm Done sau khi ®· chän xong font ch÷.

 Khi ®ã trong danh s¸ch c¸c Source File cña hép Font Installer xuÊt hiÖn

phÝm Add.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 50

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

danh s¸ch c¸c font ch÷ võa chÌn.

3. Më th­ th­ viÖn sÏ chøa font ch÷ cÇn chÌn.

4. BÊm con trá vµo mét tªn font ch÷ bªn trong hép Source  phÝm copy sÏ

s¸ng.

5. BÊm chuét vµo nót copy.

6. BÊm con trá vµo font ch÷ võa copy bªn trong hép Destination File ta cã

thÓ thay ®æi tªn font trong hép text name hoÆc thay ®æi thø tù font trong hép

text Number.

7.BÊm phÝm Done khi ®· kÕt thóc c«ng viÖc vµ ®ãng hép tho¹i Font

Isntaller.

2. T¹o l­íi km, n¾n b¶n ®å.

a. T¹o l­íi km.

+ §Æt ®¬n vÞ ®o: vµo Setting  chän Design file  chän Working

Unit.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 51

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

§¬n vÞ ®o chÝnh (Master Unit): m

§¬n vÞ ®o phô (Sub Unit ): cm

§é ph©n gi¶i (Resolution):100 cm Per m

1 Pos unit Per cm

Sau ®ã vµo Filie, chän Save Setting.

§Æt thuéc tÝnh ®å ho¹ cho c¸c ®iÓm

1. NhËp to¹ ®é cña c¸c ®iÓm

2. Nèi 4 ®iÓm gãc khung thµnh 4 c¹nh cua khung

§Æt thuéc tÝnh ®å ho¹ cho ®­êng.

- BÊm vµo Active color chän mµu

- BÊm vµo Active level chän líp 63

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 52

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

- BÊm vµo Active listyle chän kiÓu ®­êng 0

- BÊm vµo Active weight chän ®é réng

Chän c«ng cô vÏ

- Chän mode Snap lµ Keypoint.

- Sanp vµo ®iÓm b¾t ®Çu cña mét ®­êng.

- BÊm phÝm Data ®Ó b¾t ®Çu mét ®­êng.

- Snap vµo ®iÓm tiÕp theo cña ®­êng.

- BÊm phÝm Data ®Ó kÕt thóc mét ®­êng.

3. Copy c¸c c¹nh cu¶ khung ®Ó t¹o thµnh c¸c ®­êng Km trong khung.

- Chän c«ng cô Copy parallel

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 53

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

- §¸nh dÊu vµo 2 « Make Copy vµ Distance trong hép c«ng cô Move

Parallel.

- §Æt kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®­êng Copy trong hép Distance.

- BÊm phÝm Data ®Ó ®¸nh dÊu mét c¹nh cÇn copy cña khung.

- BÊm phÝm Data ®Ó b¾t ®Çu lÖnh copy.

- BÊm reset ®Ó kÕt thóc lÖnh.

TriÓn c¸c ®iÓm khèng chÕ lªn khung.

b. N¾n ¶nh.

- Tõ thanh Menu cña MicroStation chän Utilites  chän MDL

Applications  xuÊt hiÖn b¶ng MDL chän Irasc Ên phÝm Load

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 54

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Tõ thanh Menu cña IRASC chän file  chän open  xuÊt hiÖn hép

tho¹i Image.

Chän tªn file b»ng c¸ch nhÊn chuét vµo tªn file råi Ên Apply, khi load

ta ©n OK. Ta ®­îc ¶nh cÇn load.

Tõ thanh menu cña Irascta chän thanh c«ng cô n¾n IrasC Warp

XuÊt hiÖn 4 cöa sæ

Dùa vµo to¹ ®é ®· cã trªn l­íi c¬ së vµ ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é ®¸nh dÊu

trªn ¶nh ( sè ®iÓm tèi ®a lµ 3 ®iÓm)

Ta tiÕn hµnh trªn cöa sæ 3 vµ ®­îc thÓ hiÖn chÝnh x¸c trªn cöa sæ 2 ta

kÝch ®iÓm ®· biÕt to¹ ®é.

Trªn cöa sæ 4 ta x¸c ®Þnh cña ®iÓm ®¸nh dÊu trªn ¶nh.ë trªn cöa sæ 1 lµ

vÞ trÝ chÝnh x¸c trªn ¶nh.

C¸c ®iÓm cßn l¹i lµm t­¬ng tù.

XuÊt hiÖn hép tho¹i Create Region trªn hép tho¹i ta ®Æt:

Method ë chÕ ®é Flood.

Fill Type ë chÕ ®é Opequa.

§¸nh dÊu Keep Original.

Chän Fill Color cÇn t«.

+ Muèn thay kiÓu mµu cña vïng ta chän c«ng cô Change element to active fill

type.

4.L­u tr÷ d÷ liÖu vµ in b¶n ®å.

- L­u tr÷ kÕt qu¶: lµ qu¸ tr×nh sè ho¸ vµ biªn tËp b¶n ®å cã thÓ l­u tr÷

d­íi hai d¹ng:

+ L­u tr÷ trªn ®Üa.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 55

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

+ In trªn giÊy.

- In: tr­íc khi in b¶n ®å, file b¶n ®å cÇn thanh lËp ph¶i kiÓm tra vµ

chØnh söa l¹i vÒ møc ®é hîp lý gi÷a c¸c ®èi t­îng tr×nh bµy b¶n ®å vµ ph¶i

®¶m b¶o c¸c yªu cÇu khi tr×nh bµy b¶n ®å. Ta cã thÓ dïng lÖnh Plot ®Ó in b¶n

®å.

S¬®å

Vµo Iplot

Chän c¸c file ®iÒu khiÓn in vÒ mµu vµ líp

In trªn mµn h×nh ®Ó kiÓm tra(preview)

KiÓm tra trªn mµn h×nh

In ra m¸y

KÕt thóc

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 56

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

Iplot cho ta in ra c¸c file design. Nã cho phÐp in cã ®iÒu khiÓn theo

mµu. Chøc n¨ng cña Preview Iplot cho phÐp kiÓm so¸t trªn mµn h×nh c¸c ®èi

t­îng in ra sÏ thÕ nµo vÒ c¶ mµu ®­êng nÐt vµ sù chång xÕp cña c¸c ®èi t­îng.

Iplot lµ mét modul ch¹y trong Microstation ®Ó ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh xuÊt

b¶n vÏ ra c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi. Dïng Iplot cã thÓ ®iÒu khiÓn ®­îc c¸c thiÕt bÞ

in ra, khæ giÊy, tû lÖ, kÝch th­íc, gãc xoay vµ c¸c th«ng sè ®iÒu khiÓn qu¸

tr×nh vÏ.

§Ó kÝch ho¹t Iplot ta ®¸nh lÖnh Iplot vµo cöa sæ Iplot trªn cöa sæ lÖnh

hoÆc chän Iplot thùc ®¬n file. Hép tho¹i Iplot hiÖn ra c¸c th«ng sè ®iÒu khiÓn

qu¸ tr×nh vÏ.

* C¸ch khai b¸o:

+ Job name: tªn b¶n vÏ.

+ Printer: tªn thiÕt bÞ in.

+ Payper size: khæ giÊy in ra.

+ Limit (x,y): kÝch th­íc giíi h¹n cña tõng khæ giÊy.

+ Plot area: c¸ch chän vïng in.

+ Unit: ®¬n vÞ in

+ Size: kÝch th­íc vïng in trªn giÊy.

+ Scale: tû lÖ b¶n ®å vÏ khi in ra.

+ Rotate: gãc xoay khi in ra.

+ Origin(x,y): to¹ ®é vÞ trÝ gèc cña vïng cÇn in ( gãc tr¸i d­íi) lªn giÊy vÏ.

* Thao t¸c in

+ Dïng view control ®Ó ®iÒu khiÓn hiÓn thÞ tÊt c¶ c¸c vïng cÇn vÏ lªn mét cöa

sæ hiÓn thÞ.

+ T¹o ra mét fence x¸c ®Þnh vïng cÇn vÏ

+ §¸nh lÖnh Iplot hoÆc kÝch ho¹t modul Iplot

+ Khai b¸o c¸c tham sè ®iÒu khتn vÏ

+ NhÊp preview ®Ó xem tr­íc kÕt qu¶ vÏ trªn mµn h×nh

+ NhÊn Iplot thùc hiÖn qu¸ tr×nh in.

Exit tho¸t khái Iplot.

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 57

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§å ¸n tèt nghiÖp

SV: NguyÔn Huy Hoµng Líp: Cao ®¼ng tr¾c ®Þa B- K49 58