BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH
VIỆN KHOA HỌC ỨNG DỤNG HUTECH
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
TUYỂN CHỌN CÁC CHỦNG TRICHODERMA ĐỐI
KHÁNG NẤM BỆNH TRÊN CÂY THANH LONG VÀ
TĂNG CƯỜNG QUÁ TRÌNH Ủ COMPOST TỪ CÀNH
THANH LONG
Ngành: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Chuyên ngành: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Giảng viên hướng dẫn: TS. NGUYỄN THỊ HAI
Sinh viên thực hiện : THÁI QUỐC ĐÔNG
MSSV: 1615101003 Lớp: 16HSH02
TP. Hồ Chí Minh, 2018
LỜI CAM ĐOAN
Đồ án tốt nghiệp này là công trình nghiên cứu của chúng em dưới sự hướng dẫn của
tiến sĩ Nguyễn Thị Hai tại Viện Khoa Học Ứng Dụng HUTECH của trường Đại học
Công Nghệ Thành Phố Hồ Chí Minh.
Những kết quả này hoàn toàn không sao chép từ các nghiên cứu khoa học khác dưới
bất kỳ hình thức nào.
TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm
Sinh viên thực hiện
THÁI QUỐC ĐÔNG
LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, chúng em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình đã tạo điều kiện học tập để chúng
em có thành quả như ngày hôm nay.
Trong suốt khoảng thời gian học tại trường Đại Học Công Nghệ TP. Hồ Chí Minh,
chúng em được các thầy cô trong Viện Khoa Học Ứng Dụng HUTECH đã hết lòng
hướng dẫn và giúp đỡ chúng em trong quá trình học tập tại trường, cũng như trong
quá trình thực hiện đồ án. Chúng em xin được gửi đến các Thầy Cô lời cảm ơn chân
thành nhất, nhờ có Thầy Cô đã trang bị kiến thức cho chúng em để có thể thực hiện
đồ án này. Chúng em cũng xin cảm ơn Thầy Cô trong phòng thí nghiệm và các bạn
cùng khóa đã quan tâm, giúp đỡ và tạo điều kiện để chúng em hoàn thành đồ án tốt
nghiệp.
Đặc biệt, chúng em xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Nguyễn Thị Hai đã tận tình hướng
dẫn, chỉ bảo chúng em trong suốt quá trình thực hiện đồ án.
Cuối cùng, chúng em xin cảm ơn các Thầy Cô trong hội đồng Phản Biện đã dành thời
gian đọc và nhận xét đồ án tốt nghiệp này. Chúng em xin gửi đến Thầy Cô lời chúc
sức khỏe trân trọng nhất.
Trong quá trình làm đồ án, do kinh nghiệm còn thiếu và kiến thức chưa đầy đủ, nên
có nhiều thiếu sót, mong các Thầy cô bỏ qua.
TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm
Sinh viên thực hiện
THÁI QUỐC ĐÔNG
i
MỤC LUC
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết đề tài ..................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................... 1
3. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................... 1
4. Nội dung nghiên cứu ................................................................................................... 2
5. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................................. 2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................... 3
1.1. Tình hình sản xuất thanh long ở Việt Nam .............................................................. 3
1.1.1. Tình hình trồng thanh long ở Việt Nam ................................................................ 3
1.1.2. Thực trạng về nguồn phế phẩm thanh long ........................................................... 4
1.2. Giới thiệu về nấm Neoscytalidium dimidiatum gây bệnh đốm nâu trên cây thanh
long. ............................................................................................................................ 4
1.2.1. Phân loại nấm Neoscytalidium dimidiatum. .......................................................... 4
1.2.2. Những nghiên cứu về Neoscytalidium dimidiatum ............................................... 5
1.3. Giới thiệu nấm Colletotrichum sp gây bệnh thán thư trên cây thanh long. .............. 7
1.3.1. Phân loại ................................................................................................................ 7
1.3.2. Hình thức xâm nhiễm của nấm Colletotrichum sp ................................................ 8
1.4. Các biện pháp trong phòng trừ bệnh đốm nâu và thán thư trên cây thanh long …10
1.5. Giới thiệu về nấm Trichoderma spp đối kháng với nấm bệnh. .............................. 11
1.5.1. Phân loại .............................................................................................................. 11
1.5.2. Các chủng nấm Trichoderma spp. ....................................................................... 11
1.5.3. Đặc điểm hình thái ............................................................................................... 14
1.5.4. Đặc điểm sinh lý, sinh hóa .................................................................................. 15
1.5.5. Khả năng tiết enzyme ngoại bào của Trichoderma spp. ..................................... 16
1.5.6. Khả năng kiểm soát sinh học của Trichoderma spp phòng trừ nấm gây bệnh….16
1.5.7. Một số nghiên cứu của nấm Trichoderma spp trên thế giới và ở Việt Nam. ...... 18
1.5.8. Ứng dụng Trichoderma trong nông nghiệp ......................................................... 19
1.6. Khái niệm về ủ compost và sử dụng xác bã hữu cơ để ủ compost ......................... 21
1.6.1. Định nghĩa compost ............................................................................................. 21
1.6.2. Cấu trúc và cơ chế phân giải cellulose ................................................................ 21
1.6.3. Các thông số quan trọng trong quá trình ủ compost. ........................................... 24
ii
CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................... 25
2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu. ......................................................................... 25
2.2. Vật liệu ................................................................................................................... 25
2.2.1. Nguồn nấm đối kháng, nấm gây bệnh ................................................................. 25
2.2.2. Dụng cụ và thiết bị .............................................................................................. 25
2.2.3. Hóa chất ............................................................................................................... 25
2.3. Phương pháp nhiên cứu. ......................................................................................... 28
2.3.1. Quan sát khả năng sinh trưởng của Trichoderma ............................................... 30
2.3.2. Khảo sát khả năng sinh enzyme ngoại bào của các chủng nấm Trichoderma spp .
.......................................................................................................................... 30
2.3.3. Khảo sát khả năng đối kháng của các chủng nấm Trichoderma với nấm gây bệnh.
.......................................................................................................................... 32
2.3.4. Thử nghiệm ủ compost cành thanh long của nấm Trichoderma spp ................. 34
2.3.5. Phương pháp xử lý số liệu ................................................................................... 37
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ............................................................. 38
3.1. Đặc điểm sinh trưởng nấm Trichoderma spp ......................................................... 38
3.2. Kết quả khảo sát khả năng sinh enzyme ngoại bào của các chủng nấm Trichoderma
spp .......................................................................................................................... 45
3.2.1. Khảo sát khả năng sinh enzyme cellulase của các chủng nấm Trichoderma spp ...
.......................................................................................................................... 45
3.2.2. Khảo sát khả năng sinh enzyme chitinase của các chủng Trichoderma spp. ...... 47
3.3. Kết quả khảo sát khả năng đối kháng của các chủng Trichoderma spp với nấm bệnh
.......................................................................................................................... 49
3.3.1. Khảo sát khả năng đối kháng của các chủng nấm Trichoderma spp với nấm
Neoscytalidium dimidiatum. .......................................................................................... 49
3.3.2. Khảo sát khả năng đối kháng của các chủng nấm Trichoderma spp với nấm
Colletotrichum sp gây bệnh thán thư trên thanh long. .................................................. 52
3.4. Thử nghiệm ủ compost từ cành thanh long của chủng nấm Trichoderma T3 ........ 54
CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................. 57
4.1.Kết luận.................................................................................................................... 57
4.2.Kiến nghị ................................................................................................................. 57
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 58
PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 62
Phụ lục A: Bảng số liệu thô ......................................................................................... 62