TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUI, TẬP 03, SỐ 01, 2025 ĐIỆN TỬ - TỰ ĐỘNG HÓA
JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY QUI, VOL.03, № 01, 2025 71
MT S GII PHP NHẰM ĐM BO CHẤT LƯỢNG GIO DC
K THUT AN TON ĐIN CHO SINH VIÊN NGNH ĐIN
TRƯNG ĐI HC SƯ PHM K THUT VINH
Đng Quang Khoa1,*
1Trường Đi hc Sư phm Kỹ thuật Vinh
Email: dangquangkhoaktv@gmail.com
TÓM TẮT:
Gio dc K thut an ton đin cho sinh viên ngnh đin luôn l yêu cu quan trng đt ra trong
qu trnh đo to, nhm đp ng yêu cu thc tin cho c qu trnh thc hnh đin Nh trưng v
cho c qu trnh hot đng ngh nghip trong tương lai. Tuy nhiên, cc tiêu chun quy đnh ca cc
B ngnh v ca cc lnh vc l rng ln, hin trng tai nn đin th vn din ra vi nhng tn ti nht
đnh ca n. Do đ, quan tâm nghiên cu mt s gii php nhm đm bo cht lưng gio dc K
thut an ton đin cho sinh viên ngnh đin l cn thit v mang ngha ln. Bi bo đ tp trung
nghiên cu lm r cc vn đ: Cơ s lý lun v vic đm bo cht lưng gio dc K thut an ton
đin cho sinh viên trưng Đi hc Sư phm K thut Vinh (ĐHSPKT Vinh); Thc trng gio dc K
thut an ton đin; Đc bit l phân tch v tng hp mt s gii php thc hin c th gp phn đm
bo cht lưng gio dc K thut an ton đin trưng ĐHSPKT Vinh, đng thi nêu ra kt lun v
khuyn ngh cn thc hin trưng ĐHSPKT Vinh đ đm bo an ton cho ngưi v thit b trong
hot đng ngh nghp c liên quan đin.
Từ khóa: Gio dc; K thut an ton đin; Đai hc, Sư phm K thut Vinh.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Cc quy đnh chung
Quy đnh chi tit mt s ni dung v an ton
đin, B Công thương đ ban hnh Thông tư s
05/2021/TT-BCT, ngy 02 thng 8 năm 2021,
nêu r: “Hun luyn st hch an ton, xp bc v
cp th an ton đin; p dng đi vi cc t chc,
c nhân c hot đng đin lc v sử dng đin;
sử dng, vn hnh cc thit b, dng c đin phi
kim đnh an ton k thut; t chc kim đnh an
ton k thut thit b, dng c đin trên lnh th
Vit Nam v cc t chc, c nhân khc c liên
quan” [1].
Thông tư ny cng đ nêu r v đi tưng
đưc hun luyn, st hch, xp bc v cp th
an ton đin: “- Ngưi lm công vic vn hnh,
th nghim, xây lắp, sửa cha đưng dây dn
đin hoc thit b đin  doanh nghip, bao gm
c treo, tho, kim tra, kim đnh h thng đo,
đm đin năng; điu đ viên ; - Ngưi vn hnh,
sửa cha đin nông thôn, min núi, biên gii,
hi đo thuc t chc hot đng theo Lut Đin
lc v cc lut khc c liên quan, phm vi hot
đng ti khu vc nông thôn, min núi, biên gii,
hi đo ; - Ngưi lao đng lm ngh vn hnh,
sửa cha, dch v đin cho cc t chc, doanh
nghip” [1].
Tuy nhiên, trong qu trnh sn xut, truyn ti,
phân phi v sử dng đin năng, cng như trong
qu trnh sn xut, lắp đt, vn hnh, bo dưng
sửa cha cc sn phm c liên quan v đin vn
xy ra nhng ri ro v đin, gây tai nn đin.
Theo s liu thng kê đnh gi th cc tai nn
thương vong xy ra do tai nn đin không phi l
nh, tc gi TS. Trn Quang Khnh, đ nêu trong
ti liu Bo h lao đng v k thut an ton đin:
“Tai nn do đin gây ra l trên 10%” [2].
Trong khi đ, chun đu ra ca hc phn K
thut an ton đin trưng ĐHSPKT Vinh đưc
xc đnh:
“- Trnh by đưc khi nim chung v an ton
đin; Chng sét v bin php an ton đin, cp
cu ngưi b đin git; Nhn bit phương tin,
dng c sử dng đ trnh tai nn do dòng đin
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUI, TẬP 03, SỐ 01, 2025 ĐIỆN TỬ - TỰ ĐỘNG HÓA
72 JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY QUI, VOL.03, № 01, 2025
gây ra; - Vẽ, xc đnh cc thông s sơ đ thay th
đ xc đnh gi tr dòng đin qua ngưi; - Phân
tch đưc đưc sơ đ nguyên lthc hin bo v
bng cch tip đt bo v, Bo v ni dây trung
tính; - Tnh ton la chn sơ đ nguyên l thc
hin bo v bng cch tip đt bo v, Bo v
ni dây trung tnh; - Tnh ton Chng sét v bin
php an ton đin; - Tnh ton đưc cc bi ton
thc t liên quan bo v ni đt; chng sét cho
các công trình; - Thc hin đúng cc thao tc cu
ngưi khi b đin git trong thc t” [3].
Xem xét t yêu cu thc tin đòi hi v kin
thc v k năng phòng trnh tai nn đin đi vi
k sư ngnh đin, trong thc tin công tc, ngưi
k sư đin lm vic nhiu môi trưng khc
nhau c liên quan v đin, sau đây l mt s lnh
vc chnh chng hn như: - Lm vic mng
lưi đin cao p, trung p v h p (đưng dây
trên không, đưng dây cp ngm); - Lm vic
trm bin p; - Lm vic nh my đin; - Lm
vic cc nh my, x nghip, công trnh.
C th ni, tiêu chun an ton đin cho tng
phm vi công tc khc nhau, dn đn nhng đòi
hi ngưi k sư đin phi tuân th cc quy trnh
phòng trnh tai nn đin xy ra theo cc tiêu
chun v yêu cu cng c nhng khc nhau.
1.2. Sơ lưc v cc gii php
Thi gian qua, trưng ĐHSPKT Vinh c tin
hnh dy hc kin thc an ton đin thông qua
dy hc modul thc hnh sử dng dng c đ
ngh v hc phn K thut an ton đin. Nhưng
vn c nhng tn ti cn đưc tip tc đnh gi
v khắc phc, chưa c nhng gii php khc b
sung h tr.
Chng hn, phương php dy hc (PPDH)
vn ch yu thuyt trnh đc thoi trong c dy
hc l thuyt v thc hnh v an ton đin
xưng thc hnh. Trong khi đ đc đim ca
gio dc K thut an ton đin rt đa dng v
hnh nh, tnh hung, không gian, ni dung dy
hc li c s liên kt vi cc ni dung chuyên
ngnh khc như mng lưi đin, my đin chng
hn, cng như c liên quan ti tnh ton v lắp
đt, nên cng đòi hi PPDH sao cho d tip cn,
d hiu, vn dng đưc. Hin ti chưa c nhng
la chn cc PPDH cho ph hp hơn. Cn la
chn cc PPDH ph hp, pht huy vai trò tch cc
n lc ca ngưi hc;
Hay cn quan tâm ti gii php phi hp vi
cc cơ quan chc năng, chuyên môn như công
ty Đin lc đ h tr đo to, cp chng ch k
thut an ton đin; Gii php qun l gim st
chng hn, kim tra đôn đc gim st nêu cao
tinh thn trch nhim v công tc an ton đin c
trong qu trnh dy hc thc hnh đin xưng
trưng cng chưa đưc c th, chưa thc hin,
thit ngh cn đưc quan tâm nghiên cu thc
hin đúng mc hơn.
Như vy, yêu cu ngưi k sư đin phi c
kin thc v k năng chuyên môn v k thut an
ton đin l yêu cu bắt buc. M thit ngh gio
dc v K thut an ton đin cho sinh viên
trưng đi hc l cn thit. Xut pht t nhng l
do trên. Tc gi đ nghiên cu la chn “Mt s
gii php nhm đm bo cht lưng gio dc K
thut an ton đin cho sinh viên ngnh đin
trưng ĐHSPKT Vinh”.
2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1. Cơ sở lý luận v việc đm bo chất lưng
gio dc Kỹ thuật an ton điện cho sinh viên
ở trường ĐHSPKT Vinh
2.1.1. Một số khi niệm cơ bn
Theo T đin gii ngha v m rng t ng
Hn Vit ca tc gi TS. Lê Anh Xuân (ch biên)
th: “Cht lưng l ci to nên phm cht, gi tr
ca ngưi, s vt hoc s vic g (cht: tnh cht
– ch ct yu; lưng: đo lưng)” [4].
Theo tc gi Trn Khnh Đc: “Trong lnh vc
đo to, cht lưng đo to vi đc trưng sn
phm l con ngưi lao đng c th hiu l kt qu
(đu ra) ca qu trnh đo to v đưc th hin
c th cc phm cht, gi tr nhân cch v gi
tr sc lao đng hay năng lc hnh ngh ca
ngưi tt nghip tương ng vi mc tiêu đo to
ca tng ngnh đo to trong nh trưng vi
nhng điu kin bo đm nht đnh như cơ s
vt cht, đi ng ging viên m còn phi tnh đn
mc đ ph hp v thch ng ca ngưi tt
nghip vi th trưng lao đng như t l c vic
lm sau tt nghip, năng lc hnh ngh ti cc v
tr lm vic c th cc doanh nghip, cơ quan,
cc t chc sn xut, dch v, kh năng pht trin
ngh nghip” [5].
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUI, TẬP 03, SỐ 01, 2025 ĐIỆN TỬ - TỰ ĐỘNG HÓA
JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY QUI, VOL.03, № 01, 2025 73
Hay đơn gin hơn, l khi nim v cht lưng
gio dc ca Lê Đc Phúc – Vin Khoa hc Gio
dc, đưc tc gi Trn Khnh Đc trch dn trong
ti liu Sư phm k thut rng: “Cht lưng gio
dc l cht lưng thc hin cc mc tiêu gio
dc” [5].
Vi cch hiu như vy, th cht lưng gio
dc K thut an ton đin cho đi tưng sinh viên
ngnh đin trưng ĐHSPKT Vinh l: “S đp
ng mc tiêu ca chương trnh hc phn K thut
an ton đin, ph hp vi nhu cu sử dng nhân
lc cho s pht trin ca cc cơ quan, đơn v”.
2.1.2. Quan đim v đm bo chất lưng gio
dc Kỹ thuật an ton điện cho sinh viên ngnh
điện ở trường ĐHSPKT Vinh
Khi nêu v đm bo cht lưng, cng theo tc
gi Trn Khnh Đc: “Trong đo to, khi nim
bo đm cht lưng c th đưc coi như l mt
h thng cc bin php, cc hot đng c k
hoch đưc tin hnh trong v ngoi nh trưng
v đưc chng minh l đ mc cn thit đ to
ra s tin tưng tha đng rng cc hot đng v
sn phm đo to sẽ tha mn đy đ cc yêu
cu v cht lưng đo to” [5].
Đm bo cht lưng gio dc K thut an
ton đin cho sinh viên ngnh đin trưng
ĐHSPKT Vinh l nhng gii php dy hc, bi
dưng v kin thc chuyên môn v k năng, thi
đ v an ton đin cho sinh viên. Đ l nhng
cch lm, cch t chc thc hin cc hot đng
v chuyên môn an ton đin, gia ngưi ging
viên vsinh viên nhm giúp cho sinh viên cthêm
nhng hiu bit mi v ni dung, phương php,
cch thc hin trong công tc phòng chng v xử
l khi c tai nn đin xy ra. Thông qua qu trnh
tip thu kin thc, hnh thnh k năng v thi đ
t hc phn K thut an ton đin. Đng thi
đưc bi dưng theo yêu cu quy đnh ca cc
lnh vc ngh nghip c liên quan. T đ, sinh
viên c năng lc thc hin hnh ngh mt cch
tt nht v công tc an ton đin.
2.1.3. Tầm quan trng v sự cần thiết nâng
cao chất lưng gio dc Kỹ thuật an ton điện
Sinh viên ngnh đin ca trưng ĐHSPKT
Vinh sau khi tt nghip, l ngun nhân lc cung
cp cho x hi trong đ c ngnh đin lc l mt
trong nhng ngnh nghtim n không t nguy
cơ mt an ton lao đng. Theo trang Web ca
Vin Đo to v hp tc TIEC, trong bi vit: Tm
quan trng ca vic đm bo an ton lao đng
trong ngnh đin, đ nêu: “Theo thng kê cho
thy, t l tai nn lao đng nghiêm trng, tnh
trng b thương do chưa c s hiu bit v đưc
tri nghim công tc đo to an toàn lao
đng gây ra ngy mt tăng cao. Đòi hi cn c
s quan tâm đc bit hơn na ca nh nưc, cc
doanh nghip vo công tc an ton, v sinh lao
đng, đc bit đi vi ngnh đin lc”. Hay đ
cp ti mc đ cn thit ca vic nâng cao thc
ngưi lao đng, bi vit ny cng đ nêu r:
“Trong cuc sng hng ngy, c rt nhiu hot
đng như sinh hot, sn xut, thi công liên quan
mt thit đn cc h thng thit b đin. Vy lm
th no đ phòng trnh, đm bo an ton đin đ
c th sẵn sng thc hin nhng phương php
ng ph mi khi c nhng s c v đin v thit
b đin xy ra mt cch tt nht” [6].
Ngoi ngnh đin lc, cc lnh vc khc cng
vy t hot đng dân sinh cho ti công nông
nghip, thương mi dch v, qun l tiêu dng
khc. Đ thc hin v duy tr mi hot đng sn
xut, kinh doanh bắt buc ngưi lao đng phi sử
dng đin năng. Hu như đin thưng xut hin
trong mi hot đng cn thit ca con ngưi.
Đng thi tai nn xy ra t nguyên nhân đin
cng rt ln v nguy him (ha hon, đin git).
Vic nâng cao nhn thc ca ngưi sử dng đin
l bin php ngắn v cn thit nht, c th mang
đn hiu qu cao nht. Khi mi ngưi trc tip
sử dng bt c thit b đin no cng cn c
thc phòng trnh nguy him, điu đ thc s c
th gim thiu ti đa cc tai nn, thit hi không
cn thit v ngưi, vt cht m mt an ton đin
gây ra.
Bi vy, công tc nâng cao đo đo, hun
luyn đm bo an ton đin đ tr thnh mt vn
đ quan trng đưc đt lên hng đu đi vi bt
kỳ c nhân, t chc, đơn v, thm ch l ton x
hi. Trong đ c đm bo cht lưng gio dc K
thut an ton đin cho sinh viên ngnh đin
trưng ĐHSPKT Vinh, c tm quan trng đc bit
cho hot đng hc tp ti trưng v công tc sau
khi tt nghip.
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUI, TẬP 03, SỐ 01, 2025 ĐIỆN TỬ - TỰ ĐỘNG HÓA
74 JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY QUI, VOL.03, № 01, 2025
2.2. Thực trng v đm bo chất lưng gio
dc Kỹ thuật an ton điện cho sinh viên ngnh
điện công nghiệp hiện nay
2.2.1. Vi nét v sinh viên năm th hai, ngnh
điện công nghiệp
Sinh viên năm th hai, ngnh đin công
nghip trưng ĐHSPKT Vinh, đưc tuyn sinh
vo năm 2023. Kha đo to 2023 - 2027, vi s
lưng hơn 120 sinh viên. Ch yu tuyn sinh t
phương thc xét tuyn hc b THPT, l sinh viên
thuc đa bn ch yu ca hai tnh Ngh An v
H Tnh.
2.2.2. Thực trng v đm bo chất lưng gio
dc Kỹ thuật an ton điện
Sinh viên ngnh đin công nghip, năm th
hai đ đưc hc modul thc hnh đin cơ bn,
vi modul ny sinh viên đ đưc trang b mt s
kin thc v tai nn đin git, k năng sử dng
dng c đ ngh đin v sơ cu nn nhân khi c
đin git.
Tuy nhiên, thc t cho thy thi lưng cng
không nhiu, do va c nguyên nhân khch quan
ln ch quan m thc trng dy v hc đ đm
bo cht lưng mc đp ng đưc yêu cu
vn dng thnh tho k thut an ton đin l
chưa c. Giai đon ny hu như sinh viên ch mi
dng li s tip cn ban đu v an ton đin,
vi mt kho st trên 3 lp hc phn: Lp K
thut an ton đin (224)_04, Lp K thut an ton
đin (224)_05 v Lp K thut an ton đin
(224)_06. Vi tng s 123 sinh viên tham gia
kho st, v mt s kt qu cho thy bng 2.1.
Bng 2.1. Ln theo qu kh v công tc
an ton đin (ATĐ)
Câu
hi
Ni dung
SL SV
tương
tc
Trao đi/Phn
bin
1
Đ đưc
tip cn
v ATĐ
hay
chưa?
123/123
SV đ đưc tip
cn mt s vn đ
v ATĐ khi hc
thc hnh modul
Sử dng dng c
đ ngh đin.
2
Nêu
nguyên
nhân tai
nn
đin?
5/123
Rt t SV c câu
tr li v nguyên
nhân gây nên tai
nn đin.
3
Đ thc
hin hay
chưa đi
vi công
tc ATĐ?
11/123
4
Đ
chng
kin trc
tip v
cc tai
nn đin
xy ra
hay
chưa?
29/123
5
Đ bao
gi bn
thân lm
tri qui
đnh, lm
tắt v
ATĐ
chưa?
38/123
6
Không
lúng túng
v đ c
thc
ch đng
phòng
trnh?
5/123
Đ kim tra li nhng kin thc cơ bn nht
m sinh viên đ tip cn modul thc hnh sử
dng đ ngh đin, chúng tôi cng tin hnh hi
3 lp hc phn nêu trên, thông qua bng 2.2.
Bng 2.2. Kin thc v k năng ATĐ
Câu
hi
Ni dung
Trao đi, nhn
xét
1
Cc nguyên nhân
gây nên tai nn
đin?
Hu như SV ch
c cc câu tr
li chung chung
rng: Nguyên
nhân ch quan
v khch quan;
tê tay, bng, nh
2
Cc dng tc đng
ca dòng đin đi
vi cơ th ngưi?
3
Cc loi chn
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUI, TẬP 03, SỐ 01, 2025 ĐIỆN TỬ - TỰ ĐỘNG HÓA
JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY QUI, VOL.03, № 01, 2025 75
thương do dòng đin
gây ra?
hưng do môi
trưng. Còn v
k năng sơ cu
ngưi khi b đin
git th chưa lm
đưc.
4
Cc nhân t nh
hưng đn chn
thương ban đu?
5
Cc bin php sơ
cu nn nhân khi b
đin git?
Như vy, v hin trng đm bo cht lưng
gio dc K thut an ton đin cho sinh viên năm
th 2, ngnh đin l chưa cao. đây bao gm
c nguyên nhân khch quan v ch quan:
- Khch quan: L sinh viên năm th hai, ch
mi đưc tip cn vi mt thi lưng rt nh v
kin thc an ton đin t modul thc hnh sử
dng dng c đ ngh đin.
- Ch quan: Bn thân sinh viên chưa c quan
đim đúng v tinh thn trch nhim cao v công
tc an ton đin.
- Như phn sơ lưc cc gii php đ trnh
by, đây đang thiu cc gii php căn bn, dn
ti hin trng cht lưng gio dc K thut an
ton đin cho sinh viên năm th 2 chưa hon
ton như mong mun. Cc gii php đưc
hưng ti đây l xây dng mc tiêu, cu trúc
ni dung chương trnh, đi mi PPDH hơn na,
phi hp đo to bi dưng, tăng cưng qun l
gim st, t đ hy vng cht lưng gio dc K
thut an ton đin đưc đm bo hơn.
2.3. Một số gii php nhằm đm bo chất
lưng gio dc Kỹ thuật an ton điện cho sinh
viên năm th hai, ngnh điện công nghiệp
2.3.1. Thông qua dy hc đối vi hc phần Kỹ
thuật an ton điện
2.3.1.1. Xây dng chương trnh
Trưc ht v vic xây dng chương trnh cho
hc phn K thut an ton đin phi đp ng
đưc yêu cu ca x hi, tc l phi ph hp vi
yêu cu ca thc tin ngh nghip v cuc sng.
Mun vy, chun đu ra phi nhm vo vic sinh
viên sẽ gii quyt đưc cc vn đ g ca thc
tin m h phi gii quyt?
V mc tiêu tng qut, cn tp trung vo cc
mc tiêu sau:
- Mc tiêu kin thc: Ngưi hc hiu đưc
cc nguyên nhân gây ra tai nn đin, tc hi ca
tai nn đin gây ra; Phân tch đưc cc bin php
bo v an ton đin.
- Mc tiêu k năng: Thc hin đưc cc hot
đng phòng trnh tai nn đin khi tip xúc trc
tip v gin tip; Lắp đt đưc h thng bo v
chng tip xúc, bo v ni đt, bo v ni dây
trung tnh v ni đt lp li; Cắt bo v đm bo
an ton đin; Xử l đưc khi c tai nn đin xy
ra: Gii thot nn nhân khi ngun đin; Sơ cu
đưc nn nhân khi c tai nn đin; Cha chy v
cu nn cu h khc.
- Mc tiêu thi đ: C thi đ nghiêm túc v
phòng trnh tai nn đin; C thi đ tch cc tham
gia xây dng môi trưng lm vic v sinh hot
đm bo an ton đin.
V ni dung hc phn, tuy cc trưng đi hc
trong đ c trưng ĐHSPKT Vinh đ đ cp ti
cc vn đ:
Chương 1: Khi nim chung v an ton đin
Chương 2: Bo v ni đn h thng ni đt.
Chương 3: Bo v ni dây trung tnh.
Chương 4: Chng sét v bin php an ton
đin.
Chương 5: Phương tin, dng c sử dng đ
trnh tai nn do dòng đin gây ra. Cp cu ngưi
b đin git.
K tha kin thc v k năng đ đ cp
modul thc hnh cơ bn sử dng dng c đ
ngh m sinh viên năm th 2 đ đưc tip cn
trưc đ, chúng tôi đ xut không đt tên cho
chương 1 v chương 5 hc phn K thut an
ton đin ny. Bi c phn va trng lp tên gi
ca chương vi ni dung ca modul thc hnh.
Đng thi đ đt tên cho cc chương c tên gi
ngắn gn, không khiên cưng, đm bo tnh
chuyên môn v logic trnh by, th cu trúc
chương cn chnh sửa như sau:
- Chương 1: Phân tch tc đng ca dòng
đin đi vi cơ th ngưi v sơ cu nn nhân.
- Chương 2: Phân tch an ton trong mng
đin.
- Chương 3: Bo v chng tip xúc đin.
- Chương 4: Bo v ni đt.
- Chương 5: Bo v ni dây trung tnh v ni
đt lp li.
- Chương 6: Cắt bo v.