MỞ ĐẦU:
Tiết 1: SƠ LƯỢC VỀ MÔN LỊCH SỬ
I – MỤC TIÊU BÀI DẠY:
1. Kiến thức: giúp HS hiểu lịch sử là một khoa học có ý
nghĩa quan trọng đối với mỗi con người. Học lịch sử là cần
thiết.
2. Về tư tưởng, tình cảm: bước đầu bồi dưỡng cho học sinh
ý thức về tính chính xác và sự ham thích trong học tập bộ
môn.
3. Về kỹ năng: bước đầu giúp HS có kỹ năng liên hệ thực tế
và quan sát.
II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- Giáo viên chuẩn bị: SGK, tranh ảnh và bản đồ treo
tường, sách báo có nội dung liên quan đến nội dung
bài học.
- HS chuẩn bị: tranh ảnh có liên quan đến nội dung bài
học.
III – HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. On định lớp:
2. Giảng bài mới:
A. Giới thiệu bài: Mọi vật xung quanh chúng ta ngày
nay, từ cụ thể đến trừu tượng, đều trãi qua những thời
kỳ: sinh ra, lớn lên, thay đổi … nghĩa là đều có quá
khứ. Để hiểu được quá khứ đó, trí nhớ của con người
hoàn toàn không đủ mà cần đến một khoa học – khoa
học lịch sử. Như vậy, có rất nhiều loại lịch sử, nhưng
lịch sử chúng ta học ở đây là lịch sử loài người.
B. Nội dung giảng bài mới:
a. Hoạt động 1: Lịch sử là gì?
Mục tiêu: Giúp HS hiểu được lịch sử là những gì đã diễn
ra trong quá khứ không kể thời gian ngắn dài.
Nội dung:
Giáo viên Học sinh Ghi bảng
Phát vấn: Có phải ngay từ - Con người, cây 1. Lịch sử là gì
khi mới xuất hiện con cỏ, mọi vật xung ?
người, cây cỏ, mọi vật quanh đều sinh ra,
đều có hình dạng như lớn lên và biến
ngày nay ? đổi.
Diễn giảng: sự vật, con
người, làng xóm, phố
phường, đất nước đều
trải qua quá trình hình - Lịch sử là
thành, phát triển và biến - Đọc SGK những gì đã
đổi quá khứ lịch sử diễn ra trong
Lịch sử là gì ? - Nghiên cứu toàn quá khứ
bộ hoạt động của - Lịch sử loài
Lịch sử loài người con người. người là toàn
nghiên cứu những vấn đề bộ những hoạt
gì ? - Con người: cá động của con
thể người từ khi
Có gì khác nhau giữa - Loài người: tập xuất hiện đến
lịch sử một con người và thể, liên quan đến ngày nay.
lịch sử xã hội loài người? tập thể.
Lịch sử là
một môn khoa
học.
Kết luận: Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá
khứ. Lịch sử mà chúng ta học là lịch sử loài người.
b. Hoạt động 2: Học lịch sử để làm gì ?
Mục tiêu: Cho HS hiểu được tầm quan trọng của môn lịch
sử và học lịch sử là cần thiết.
Nội dung:
Nhìn vào tranh, em -Thấy được sự 2. Học lịch sử
thấy khác với lớp học ở khác biệt so với để làm gì?
trường em như thế nào ? ngày nay như: lớp
Em có hiểu vì sao có sự học, thầy trò, bàn
khác nhau đó không? ghế…
Theo em, chúng ta có
cần biết những thay đổi đó -Những thay đổi
không? Tại sao lại có đó chủ yếu do con
những thay đổi đó? người tạo nên. -Hiểu được cội
Học lịch sử để làm gì? nguồn của tổ
-Hiểu được cội tiên, dân tộc
nguồn dân tộc. mình.
-Quý trọng những -Ong cha đã
gì mình đang có. sống và lao
-Biết ơn những động để tạo
người làm ra nó và nên đất nước,
Em hãy lấy vì dụ trong trách nhiệm của quý trọng
cuộc sống của gia đình, mình đối với đất những gì mình
quê hương em để thấy rõ nước. đang có.
sự cần thiết phải biết lịch -Biết ơn những
sử? người làm ra
nó và biết
mình phải làm
gì cho đất
nước.
Kết luận: Học lịch sử đế quý trọng, biết ơn những
người đã làm nên cuộc sống ngày nay và chúng ta phải làm
tốt nhiệm vụ của mình để đưa đất nước tiến lên hơn nữa.
c. Hoạt động 3: Dựa vào đâu để biết và dựng lại
lịch sử?
Mục tiêu: Giúp HS hiểu rõ các loại tư liệu lịch sử: truyền
miệng, hiện vật, chữ viết.
Nội dung:
Tại sao chúng ta lại -Dựa vào những 3. Dựa vào
biết rõ về cuộc sống của lời mô tả được đâu để biết và
ông bà, cha mẹ? truyền từ đời này dựng lại lịch
qua đời khác sử?
Dựa vào đâu để biết và
dựng lại lịch sử?
Hãy kể những tư liệu -Các kho truyện
truyền miệng mà em biết? dân gian:Truyền -Tư liệu truyền
thuyết, Thần thoại, miệng
Thế nào gọi là tư liệu Cổ tích…
hiện vật, chữ viết? -Những di tích, đồ
vật của người xưa -Tư liệu hiện
còn giữ được. vật (di tích và
Quan sát hình 1 và 2, -Những bản ghi, di vật)
theo em, đó là những loại sách vở, in, khắc
tư liệu nào? bằng chữ viết… -Tài liệu chữ
Bia đá thuộc loại gì? viết.
Đây là loại bia gì?
Tại sao em biết đó là -Tư liệu hiện vật
bia tiến sĩ ? -Bia tiến sĩ
-Nhờ chữ khắc
trên bia.
Kết luận:Để dựng lại lịch sử, phải có những bằng
chứng cụ thể mà chúng ta có thể tìm lại được. Đó là tư
liệu. Như ông cha ta thường nói: “Nói có sách, mách có
chứng”, tức là phải có tư liệu cụ thể mới bảo đảm được độ
tin cậy của lịch sử.
C. Kết luận toàn bài: Lịch sử là một môn khoa học dựng
lại toàn bộ hoạt động của con người trong quá khứ.
Mỗi người chúng ta đều phải học và biết lịch sử. Để
xây dựng lịch sử, có 3 loại tư liệu: Truyền miệng, hiện
vật, chữ viết.
3. Củng cố:
- Trình bày một cách ngắn gọn lịch sử là gì?
- Lịch sử giúp em hiểu biết những gì?
- Tại sao chúng ta cần phải học lịch sử?
- Giải thích danh ngôn: “Lịch sử là thầy dạy cuộc sống”
– Xi-xê-rông
4. Dặn dò:
- Trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Xem trước bài: “ Cách tính thời gian trong lịch sử”
