1
TỔNG CÔNG TY ĐIỆN LỰC MIỀN BẮC
TRƯỜNG CAO ĐẲNG ĐIỆN LỰC MIỀN BẮC
GIÁO TRÌNH
NGẮN MẠCH TRONG HỆ THỐNG ĐIỆN
NGÀNH/NGHỀ: QUẢN LÝ VẬN HÀNH, SỬA CHỮA ĐƯỜNG
DÂY VÀ TRẠM BIẾN ÁP CÓ ĐIỆN ÁP 110KV TRỞ XUỐNG
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số ……/QĐ/NEPC ngày …//20 của Trường
Cao đẳng Điện lực miền Bắc)
Hà Nội, năm 2020
2
Tuyên bố bản quyền:
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên
bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
3
LỜI NÓI ĐẦU
Ngắn mạch sự cố nguy hiểm trong lưới điện và sự cố không thể tránh
khỏi. Dòng điện khi xảy ra ngắn mạch tăng rất cao, thể làm hư hỏng thiết bị
do phát nhiệt lớn, do tác dụng cơ, gây mất ổn định hệ thống. vậy, việc m
hiểu tính toán giá trị dòng ngắn mạch đóng vai trò quan trọng trong việc tính
toán lựa chọn thiết bị điện an toàn với dòng ngắn mạch (giai đoạn thiết kế), tính
toán chỉnh định rơ le bảo vệ và tự động hóa, thay đổi kết dây để dòng ngắn mạch
không vượt quá giá trị cho phép trong vận hành.
Với vai trò quan trọng xuất phát từ yêu cầu, kế hoạch đào tạo, chương
trình môn học của Trường Cao đẳng Điện lực miền Bắc, tập thể tác giả khoa
Điện đã biên soạn cuốn giáo trình Ngắn mạch trong hệ thống điện dùng trong
giảng dạy. Giáo trình không những cung cấp cho sinh viên sở phương pháp
tính toán ngắn mạch n thể tham khảo thêm về thuyết phân tích quá
trình quá độ điện từ trong hệ thống điện. Ngắn mạch trong hệ thống điện là
một tài liệu tham khảo bổ sung cho sinh viên kỹ ngành hệ thống điện về
lĩnh vực này. Cấu trúc của giáo trình có nội dung như sau:
- Chương 1: Khái niệm chung về ngắn mạch.
- Chương 2: đồ thay thế của hệ thống điện trong tính toán ngắn mạch.
- Chương 3: Tính toán ngắn mạch 3 pha bằng phương pháp thực dụng.
Trong quá trình biên soạn, các tác giả đã tham khảo các giáo trình tài
liệu giảng dạy môn học này của Trường đại học Bách Khoa Hà Nội để giáo trình
vừa đạt yêu cầu cao về nội dung vừa thích hợp với đối tượng là sinh viên của
trường Cao đẳng Điện lực miền Bắc.
đã hết sức cố gắng để cuốn sách được hoàn chỉnh, song không tránh
khỏi những thiếu sót, tác giả mong nhận được những ý kiến đóng góp, bổ sung
của độc giả. Mọi ý kiến xin gửi về: Khoa điện Trường Cao đẳng Điện lực
miền Bắc Tân Dân - Sóc Sơn Hà Nội, số điện thoại: 0422177437
Xin chân thành cảm ơn!
Tập thể giảng viên
KHOA ĐIỆN
4
MỤC LỤC
1. Khái niệm chung ................................................................................................................... 7
2. Các đại lượng đặc trưng của dòng ngắn mạch ................................................................ 11
3. Mục đích và phương pháp tính ngắn mạch ..................................................................... 13
CHƯƠNG 2 SƠ ĐỒ THAY THẾ CỦA HỆ THỐNG ĐIỆN TRONG TÍNH TOÁN
NGẮN MẠCH .............................................................................................................. 15
1. Các giả thiết cơ bản khi tính toán ngắn mạch ................................................................. 15
2. Các loại đơn vị sử dụng trong tính toán ngắn mạch ....................................................... 16
CHƯƠNG 3 TÍNH TOÁN NGẮN MẠCH BA PHA BẰNG ................................... 32
PHƯƠNG PHÁP THỰC DỤNG ................................................................................ 32
1. Khái quát chung ................................................................................................................. 32
2. Biến đổi sơ đồ về dạng đơn giản ........................................................................................ 33
4. Áp dụng nguyên lý xếp chồng trong tính toán dòng ngắn mạch .................................... 49
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 56
5
MÔN HỌC NGẮN MẠCH TRONG HỆ THỐNG ĐIỆN
Mã môn học: MH 20
I. VỊ TRÍ, Ý NGHĨA, VAI TRÒ MÔN HỌC:
- Vị trí: Môn học Ngắn mạch trong hệ thống điện được bố trí vào học k 2, năm
thứ 2, sau các môn học kỹ thuật cơ sở.
- Ý nghĩa: Môn học Ngắn mạch trong hệ thống điện là môn học lý thuyết chuyên
môn trong chương trình đào tạo trình độ Cao đẳng.
- Vai trò: Môn học Ngắn mạch trong hệ thống điện có vai trò quan trọng nhằm
cung cấp cho sinh viên những kiến thức bản về tính toán giá trị dòng điện
ngắn mạch trong hệ thống điện, nằm tạo tiền đcho các môn học chuyên môn
khác.
II. MỤC TIÊU CỦA MÔN HỌC:
Học xong môn học này, người học có khả năng:
- Trình bày được khái niệm chung các định nghĩa cơ bản về ngắn mạch trong
hệ thống điện;
- tả được nguyên nhân, hậu quả của ngắn mạch mục đích tính toán ngắn
mạch trong hệ thống điện;
- Trình bày được các phương pháp đơn giản tính toán ngắn mạch trong hệ thống
điện;
- Thực hiện tính toán ngắn mạch 3 pha bằng phương pháp thực dụng.
III. NỘI DUNG MÔN HỌC
STT
Tên chương
Thời gian đào tạo (giờ)
Tổng
số
thuyết
Thực hành,
Bài tập
I
Khái niệm chung về ngắn
mạch
6
5
1
1.1
Khái niệm chung
2
2
1.2
Các đại lượng đặc trưng của
dòng ngắn mạch
3
2
1
1.3
Mục đích phương pháp tính
ngắn mạch
1
1