ộ

ắ

ệ

ủ

ừ

ả

c 6 b nh b t bu c ph i ch ng ng a

 Li ạ t

ệ

ượ t Nam. ủ ượ

ẻ ầ ư

ệ t kê đ ệ i Vi ừ ị  Nêu l ch ch ng ng a cho tr  em hi n nay. ủ ể  Trình bày đ

c 9 đi m c n l u ý khi ch ng

ng aừ

ị

ủ

ễ ệ ố ủ ơ ể  H  th ng mi n d ch c a c  th ệ ặ  H  th ng không đ c hi u ệ ặ  H  th ng đ c hi u ị ễ  C  ch  t o mi n d ch c a vaccin

ệ ố ệ ố ơ ế ạ ươ

ủ

ố

 Ch

ng trình tiêm ch ng qu c gia

ặ

ệ  H  th ng không đ c hi u

ệ t tác nhân

ề ệ ố

ệ ố  Là h  th ng đ  kháng không phân bi  Bao g m 2 h  th ng

ệ ố ồ ệ ố ệ ố

ạ  H  th ng da­niêm m c ế  H  th ng thông qua t

ọ ấ  bào và ch t sinh h c

ặ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ạ  H  th ng da­niêm m c ự ầ

ủ ơ ể

ừ

ế

ng hô h p ẩ

ị

ế t vi trùng trong d  dày ướ

ệ ố ế  Tuy n phòng ng  đ u tiên c a c  th ậ ố ớ ừ  L p s ng – á s ng ch ng vi trùng xâm nh p ứ ế  Da ti t acid mantle  c ch  vi trùng ẫ ầ ế ấ  Niêm ti t ch t nh y b y vi trùng ấ ơ ườ ả  Lông mũi c n ch t d  đ ả ấ  Vi nhung mao hô h p giúp đ y ch t d  ph  qu n ệ ạ  D ch acid d  dày di ế ủ ướ  Lysosyme c a n c mi ng, n

ấ ấ ơ ạ ắ c m t…

ặ

ấ

ệ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ế ệ ố ọ  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c ộ ộ ự ạ  Đ i th c bào: “chú b  đ i”  ­>Tiêu di t vi trùng, ký sinh trùng…

ặ

ấ ế

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c

ư

ệ

ệ ố  Natural killer cell: “chú công an” ễ  ­>Tiêu di

t TB ung th , TB nhi m siêu vi

ặ

ế ấ

ả ứ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ ệ ố  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c  Ph n  ng viêm

Giãn m chạ

th

T n ổ ngươ da

Tăng tính th m ấ thành m chạ

T n ổ ngươ th T  bàoế

ạ

ầ B ch c u đa  ơ nhân, đ n nhân

Kinins,  histamine,..

ặ

ế ấ

ả ứ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ ệ ố  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c  Ph n  ng viêm

Giãn m chạ

Đỏ

th

T n ổ ngươ da

Nóng

S ngư

Tăng tính th m ấ thành m chạ

T n ổ ngươ th T  bàoế

Đau

ạ

ầ B ch c u đa  ơ nhân, đ n nhân

t ệ Tiêu di tác nhân lạ

Kinins,  histamine,..

ặ

ế ấ

ả ứ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ ệ ố  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c  Ph n  ng viêm

ặ

ế ấ

ả ứ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ ệ ố  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c  Ph n  ng viêm

ặ

ấ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ ế ệ ố  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c  Kháng sinh n i sinh:

ổ ể

ộ ả

 B  th :  kho ng 20 proteins máu

ặ

ế ấ

ộ

ế

ễ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ ệ ố  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c  Kháng sinh n i sinh ặ  Interferon: ngăn ch n virus tăng sinh trong t

ị  bào b  nhi m

ặ

ế ấ

ệ ệ ố  H  th ng không đ c hi u ọ  H  th ng thông qua t  bào và hóa ch t sinh h c

ưỡ

ệ

t

ng thân nhi ẽ

ạ

ữ ơ ể

ử

ạ  Là tình tr ng tăng ng ế ồ ộ ắ  H n ch  n ng đ  s t, k m ể  Tăng chuy n hóa ­> s a ch a c  th

ệ ố  S tố

ệ ố

ặ

ệ  H  th ng đ c hi u

ệ ố

ặ

ệ  H  th ng đ c hi u

ế

ệ

ế

ể

bào ­ kháng th

ị ể

ị ị

ầ

ặ ạ i

ả

ủ ứ  Là tuy n phòng th  th  ba ừ  Chuyên bi t cho t ng tác nhân ễ ơ ế  Thông qua c  ch  mi n d ch: t ễ ể ị  Mi n d ch d ch th : kháng th ế ễ  Mi n d ch t  bào: lympho ệ ố ả ứ  Ph n  ng có tính h  th ng ớ ấ ộ  Có tính ch t b  nh : ả ậ  C n ph i t p  Tăng khi l p l  Gi m khi không nh c l

ắ ạ i

ị

ị

ể

ạ

ặ ệ ệ ố  H  th ng đ c hi u ể ễ  Mi n d ch d ch th :  T o kháng th  (5 nhóm): IgA, IgE, IgM, IgG , IgD  Do lympho B t oạ

ị

ị

ạ

ể

ộ

ầ

t

bào máu (đ i v i kháng nguyên trên b  m t h ng c u)

ứ ợ

ể

ế ụ ế ế ủ ở ộ

ổ ể

ả ứ

ặ ệ ệ ố  H  th ng đ c hi u ể ễ  Mi n d ch d ch th :  T o kháng th  (5 nhóm): IgA, IgE, IgM, IgG , IgD  Do lympho B t oạ ạ ộ  Ho t đ ng: ấ ệ  Trung hòa tác nhân b nh: virus, vi trùng, đ c ch t ề ặ ồ ố ớ  K t t  K t t a ph c h p kháng nguyên­kháng th  Kh i đ ng ph n  ng b  th

ặ

ế

ể

ị ạ ộ ư ệ

ỉ ể

ệ ệ ố  H  th ng đ c hi u ễ  Mi n d ch t  bào: ơ ế  Ho t đ ng thông qua c  ch  kháng nguyên­kháng th  “T  l nh” phân tích và ch  đi m  Có 3 nhóm chính:

ủ

ụ ỉ ể

bào ch  đi m”

ể

 Killer T cell: “sát th  có m c tiêu” ế  Helper T cell: “t  Suppressor T cell: “ki m soát viên”

ặ

ế

ị

ệ ệ ố  H  th ng đ c hi u ễ  Mi n d ch t  bào:

ủ ộ

ủ

ễ

ạ

ị

 Tiêm ch ng t o mi n d ch ch  đ ng

ủ

ố

ị

 L ch tiêm ch ng qu c gia

ở ộ

ủ

ị

ạ

ệ

L ch ch ng m  r ng t

i Vi

t Nam 2010

TU IỔ

VACCIN

ơ

S  sinh

2 tháng

3 tháng

4 tháng

9 tháng

18 tháng

X

BCG

X

X

X

OPV

X

X

X

X

DPT

X

X

X

X

VGAN B

X

X

S IỞ

 Vaccin theo tu iổ

ể

ắ ạ

i sau 4 năm

ớ  M i sinh  Lao (BCG) mũi 1, có th  nh c l  Viêm gan B mũi 1

 Vaccin theo tu iổ  2 tháng tu iổ ầ ạ

ạ ệ

ố

t: mũi 1 ắ ạ

 B ch h u­ho gà­u n ván­b i li  Viêm gan B mũi 2 (1 năm sau nh c l

i mũi 4, 8 năm

ắ sau nh c mũi 5)

ừ

 H. Influenza type B: mũi 1 (Ng a viêm màng não mũ,  ả

ế

ọ

ổ ) viêm h ng, viêm ph  qu n, viêm ph i

 3 tháng tu iổ ầ ạ

ố

ạ ệ

t: mũi 2

 B ch h u­ho gà­u n ván­b i li  H. Influenza type B: mũi 2  Viêm gan B mũi 3

ạ ệ

ố

ắ ạ

 B ch h u­ho gà­u n ván­b i li

t: mũi 3: nh c l

i sau

 Vaccin theo tu iổ  4 tháng tu iổ ầ ạ 1 năm

ắ ạ

i sau 1 năm

 H. Influenza type B: mũi 3, nh c l  Viêm gan B mũi 4

 9­12 tháng tu iổ

ị

 S i­quai b ­Rubella (MMR)

ắ ạ

ế

ở  Tiêm 1 mũi, 4­6 năm sau tiêm nh c l

ế ầ i (n u c n thi

t thì tiêm

i sau 15 tháng)  Th y đ u (varicella)

ổ

ế

ổ

ắ ạ nh c l ủ ậ ấ  Tiêm mũi duy nh t (9 tháng ­12 tu i) ầ  N u trên 12 tu i, tiêm 2 mũi cách nhau 6­8 tu n

 Vaccin theo tu iổ  12 tháng tu iổ

ậ ả  Viêm não Nh t B n ầ

ầ

 Tiêm 3 mũi, 2 mũi đ u cách nhau 1­2 tu n, mũi 3 sau 1 năm

 S i­quai b ­Rubella (MMR)

ắ ạ

ế

 15 tháng tu iổ ị ở  Tiêm 1 mũi, 4­6 năm sau tiêm nh c l

ế ầ i (n u c n thi

t thì tiêm

ắ ạ

nh c l

i sau 15 tháng)

 Vaccin theo tu iổ  18 tháng và ng

ườ ớ i l n

ầ

 Viêm màng não do não mô c u (vaccin A+C

meningoencephalitis

ị

i sau 3 năm và khi có d ch

ắ ạ  Tiêm 1 mũi, tiêm nh c l  Viêm gan A (Avaxim) ổ

ừ

ả

 Tiêm 2 mũi, t

2­15 tu i kho ng cách 2 mũi là 6 tháng

ể

 N u tr  b  s t nh , tiêu ch y hay suy dinh d

ẹ ưỡ ng

ệ

ng l ẹ ị ư ổ

ườ

 Đ i v i m t s  vaccin

ớ ư

, c nầ  nh  đ a tr  đi tiêm  ễ ố ị

ư :  Đi m l u ý ả ế ẻ ị ố ư ườ ẫ ủ v n cho tiêm ch ng nh  th ẻ ị ố ế  Sau khi tiêm, n u tr  b  s t nh , ch  tiêm b  s ng  ạ ả ứ ỏ ng, không đáng lo ng i đ  là do ph n  ng bình th ộ ố ố ớ ẻ ể ủ ắ ạ  đ  c ng c  mi n d ch nh c l

i

ỉ

ố

ủ

ố

ẻ ẻ

ễ

ệ

ị

ừ ị  Ch ng ch  đ nh ch ng ng a ị ỉ  Ch ng ch  đ nh lâu dài: ư ệ  Tr  đang b nh ung th .  Tr  đang có b nh suy gi m mi n d ch. ạ

ố ỉ

ấ

ẻ ẻ

ạ

ố

ệ c đi u tr  b ng các lo i thu c

ả ờ ị  Ch ng ch  đ nh t m th i:  Tr  đang có b nh c p tính. ượ ị ằ  Tr  đang đ ề

ầ

ề Corticoide li u cao, kéo dài 1 tu n.

ứ

ừ

ế

 Các bi n ch ng do chích ng a:

ế : ứ  Bi n ch ng do y t

ỗ

ẩ

ề ấ ả

ả

ạ

ỗ

i ch  tiêm do ch t b o qu n

ặ

ế  Abcès ch  chích do vô khu n kém.  Viêm h ch do tiêm BCG quá li u.  Abces l nh t ế ố  S t, co gi ệ  Li

ạ ạ ứ  Bi n ch ng do Vaccin: ế ố ậ  ho gà trong DPT). t (các y u t ế ố t khi u ng OPV (hi m g p).

ữ

ủ

ừ  Nh ng đi u l u ý khi ch ng ng a

t.

ử ọ ả

ể ỏ

ệ ủ ườ ừ ệ ợ ị ỉ

ề ư ơ ụ ỹ ẩ  Kh  khu n k  y c  và vùng da n i chích. ấ ố ượ ả  Ch n các Vaccin đ c s n xu t t ậ ỹ ả  B o qu n Vaccin đúng k  thu t. ứ  Khám s c kh e, n u c n làm xét nghi m đ  tìm các  ng h p có b nh ch ng ch  d nh ch ng ng a.

tr

ế ầ ố  Các Vaccin có Aluminium Hydroxide nên tiêm sâu.

ữ

ủ ầ

ả ứ ướ ỏ ị

ừ ề ư  Nh ng đi u l u ý khi ch ng ng a ầ ủ  Khi tái ch ng c n h i xem l n tr c có b  ph n  ng

gì không.

ờ ộ ạ

 N u tiêm nhi u lo i vacin trong cùng m t th i  ơ

ế ể ạ

ề ử ụ ượ ỗ ặ ộ ộ c tiêm cùng m t đùi ho c cùng m t

ượ ề

c tiêm quá li u cho 1 l n tiêm ch ng.  ầ ả ợ ố ể ủ i thi u 4 tu n

đi m, hãy s  d ng 1 b m tiêm cho m i lo i vaccin  và không đ tay.  ầ  Không đ ả  Tiêm đúng kho ng cách. Ph i đ i t ố ớ ữ ề gi a các li u đ i v i OPV, DPT và viêm gan B.