CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải 4 tuy đã gần 50 năm thành
lập và phát triển nhưng trong giai đoạn hiện nay, đứng trước sự canh tranh gay gắt của
các DN xây dựng lớn và nhỏ, Công ty có thời điểm cũng phải đứng trước sự lựa chọn
sống còn, được hay mất. Do đó, cuộc cải cách giá thành càng trở nên cực kỳ quan trọng,
việc hoàn thiện công tác hạch toán CPSX và tính Zsp kịp thời, chính xác luôn là nhiệm
vụ hàng đầu.
1.2.Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Các tài liệu và công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài được Học viên theo dõi
và xem xét cụ thể như sau:
- Luận văn “Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành điện với tăng
cường kiểm soát nội bộ tại Công ty Cổ phần nhiệt điện Quảng Ninh” do Nguyễn Đăng
Dung nghiên cứu năm 2012
- Luận văn “Hoàn thiện KTCPSX & TÍNH ZSP tại Công ty Cổ phần đầu tư và kinh
doanh thép Nhân Luật” do Phạm Trương Phú Nguyên nghiên cứu năm 2013.
- Luận văn “Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây
lắp tại Công ty Xây dựng Công trình giao thông 134” do Nguyễn Văn Dũng nghiên cứu
năm 2014
- Ngoài ra Học viên còn tham khảo một số thông tin trên các trang web điện tử ( thư viện
pháp luật.vn, voer.edu.vn, mof.gov.vn…) thông tư hướng dẫn về KTCPSX & Tính ZSP (Thông
tư 161/2007/TT – BTC, Quyết định149/2001/QĐ – BTC…), chuẩn mực kế toán số 01, 02, 03
… để trang bị thêm những kiến thức lý luận liên quan đến đề tài.
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu cụ thể của đề tài bao gồm ba mục tiêu sau:
Thứ nhất: Về lý luận: Cụ thể hóa lý luận về kế toán CPSX và tính Zsp trong các
DN xây lắp;
Thứ hai: Vận dụng lý luận trên vào phản ánh thực trạng kế toán CPSX và tính
Zsp tại Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải 4 ;
Thứ ba: Đánh giá chung và đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện kế
toán CPSX và tính Zsp tại Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải 4 .
1.4. Câu hỏi nghiên cứu
Câu hỏi 1: Kế toán CPSX và tính Zsp tại các DN xây lắp có những đặc điểm gì?
Câu hỏi 2: Công tác kế toán CPSX và tính Zsp tại Công ty cổ phần Tư vấn Thiết
kế Giao thộng Vận tải 4 được tiến hành như thế nào?
Câu hỏi 3: Những vấn đề còn tồn tại của kế toán CPSX và tính Zsp tại Công ty cổ
phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải 4 là gì?
Câu hỏi 4: Những giải pháp gì có thể áp dụng để hoàn thiện kế toán CPSX và tính
Zsp với tăng cường quản trị chi phí tại Công ty .
1.5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là kế toán CPSX và tính Zsp tại Công ty cổ
phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải 4.
Phạm vi nghiên cứu:
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 1/2015 đến tháng 3/2015
- Địa điểm nghiên cứu: Tại Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải 4,
TP Vinh, tỉnh Nghệ An.
1.6. Phƣơng pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập dữ liệu: Thu thập dữ liệu thứ cấp, thu thập dữ liệu sơ cấp
Phương pháp phân loại dữ liệu: Gồm cả thông tin định tính và thông tin định lượng.
Phương pháp xử lý dữ liệu
Phương pháp so sánh, tổng hợp và phân tích
1.7. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
Ý nghĩa khoa học của đề tài là trên cơ sở cụ thể hoá lý luận và phân tích thực tiễn
về tổ chức KTCPSX & Tính ZSP tại Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải
4 để đề xuất các giải pháp hữu ích không chỉ cho Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Giao
thông Vận tải 4 mà còn hướng tới việc vận dụng KTCPSX & Tính Zsp vào quản trị chi
phí tại Công ty trong giai đoạn hiện nay.
1.8. Kết cấu của đề tài nghiên cứu
Kết cấu của đề tài nghiên cứu gồm 4 chương:
Chương 1: Giới thiệu đề tài nghiên cứu;
Chương 2: Lý luận chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
tại doanh nghiệp xây lắp;
Chương 3: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại
Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải 4;
Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu, giải pháp hoàn thiện và kết luận
CHƢƠNG 2: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH
GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP
2.1. Khái quát về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đối với doanh
nghiệp xây lắp
2.1.1. Đặc điểm ngành xây dựng chi phối đến kế toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm
Thứ nhất, sản phẩm xây lắp mang tính chất riêng lẻ
Thứ hai, sản phẩm XDCB có giá trị lớn, khối lượng công trình lớn và thời gian thi công
dài.
Thứ ba, thời gian sử dụng sản phẩm xây lắp tương đối dài
Thứ tư, sản phẩm XDCB được sử dụng tại chỗ, địa điểm xây dựng cố định theo địa
bàn thi công
Thứ năm, sản xuất XDCB thường diễn ra ngoài trời, chịu tác động trực tiếp bởi điều
kiện môi trường, thiên nhiên thời tiết và do đó việc thi công xây lắp thường mang tính chất
thời vụ.
2.1.2. Khái niệm, phân loại và đối tượng tập hợp chi phí sản xuất
CPSX là tổng số các hao phí lao động sống và lao động vật hóa được biểu hiện bằng
tiền phát sinh trong quá trình SXKD (Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam).
Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung, tính chất của chi phí
- Chi phí nguyên liệu, vật liệu, chi phí nhân công, chi phí công cụ dụng cụ, chi phí
dịch vụ mua ngoài, các loại chi phí khác bằng tiền.
Phân loại chi phí sản xuất theo công dụng kinh tế (theo khoản mục phí)
- Chi phí NVLTT, chi phí NCTT, chi phí sử dụng MTC, chi phí SXC.
Phân loại chi phí theo lĩnh vực hoạt động kinh doanh
- Chi phí của hoạt động SXKD, chi phí hoạt động tài chính, chi phí hoạt đông bất
thường
Phân loại theo chức năng của chi phí
- Chi phí tham gia vào quá trình sản xuất, chi phí tham gia vào chức năng bán hàng,
chi phí tham gia vào chức năng quản lý
Đối tượng tập hợp CPSX là phạm vi, giới hạn mà các CPSX cần được tổ chức tập
hợp.
2.1.3. Khái niệm, phân loại và đối tượng tính giá thành sản phẩm
Zsp xây lắp là toàn bộ các chi phí (chi phí về lao động sống và lao động vật hóa)
tính bằng tiền để hoàn thành một khối lượng sản phẩm xây lắp theo quy định.
Căn cứ vào thời điểm tính giá thành (áp dụng trong DNXL), gồm:
Giá trị dự toán: là giá thanh toán cho khối lượng công tác xây lắp hoàn thành
Lợi nhuận định mức : là chỉ tiêu do nhà nước quy định
Giá thành thực tế : là toàn bộ chi phí sản xuất thực tế phát sinh để thực hiện hoàn
thành quá trình thi công do kế toán tập hợp được.
Đối tượng tính Z là các loại sản phẩm, công việc, lao vụ do DN sản xuất ra và cần
phải tính được giá thành, giá thành đơn vị.
2.1.4. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, mối quan hệ
giữa đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành
- Về mặt phạm vi: CPSX gắn với một thời kỳ nhất định, còn Zsp gắn với khối
lượng sản phẩm, công việc, lao vụ đã hoàn thành.
- Về mặt lượng: CPSX cả phần dở dang cuối kỳ còn Zsp không tính khoản mục
này, thể hiện qua công thức sau:
Tổng Zsp = Tổng CPSX DDĐK + Tổng CPSX PSTK - Tổng CPSX DDCK
2.1.5. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất và phương pháp tính giá thành
sản phẩm
Phương pháp tập hợp CPSX theo sản phẩm hoặc theo đơn đặt hàng, phương pháp
tập hợp CPSX theo nhóm SP, phương pháp tập hợp chi phí theo đơn vị thi công.
Các phương pháp tính giá thành
Phương pháp tính giá thành giản đơn
Z
tt = CPSXDDĐK + CPSX PSTK - CPSXDDCK
Phương pháp tỷ lệ
Công thức:
=
Phương pháp tổng cộng chi phí
Z = DĐK + C 1 + C 2 +... + Cn - DCK
Phương pháp tính giá thành theo định mức
Z tt của sản
phẩm
=
Z định mức
sản phẩm
+/-
Chênh lệch do
thay đổi định mức
+/-
Chênh lệch so
với định mức
Tổng chi phí thực tế phát sinh
của nhóm SP, CT, HMCT
Tổng giá thành kế hoạch( hoặc Z
dự toán) của nhóm SP, HMCT
Giá thành
kế hoạch
(hoặc Zdt)
của từng
SP, CT
HMCT
2.2. Kế toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp
2.2.1. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chứng từ kế toán: Phiếu xuất kho, bảng kê xuất vật tư, hóa đơn bán hàng, hóa
đơn GTGT, phiếu xin tạm ứng vật tư.
Tài khoản sử dụng: Để hạch toán chi phí NVLTT, kế toán sử dụng tài khoản
621- Chi phí NVLTT
Trình tự hạch toán :Trình tự hạch toán chi phí NVLTT (phụ lục 02).
2.2.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp
Chứng từ kế toán: Bảng chấm công, bảng thanh toán khối lượng sản phẩm hoàn
thành, bảng thanh toán tiền lương, bảng phân bổ tiền lương và BHXH...
Tài khoản sử dụng: Để tập hợp chi phí NCTT, kế toán sử dụng tài khoản 622- Chi
phí NCTT.
Trình tự hạch toán:Trình tự hạch toán chi phí NCTT (phụ lục 03).
2.2.3. Kế toán chi phí sử dụng máy thi công
Chứng từ kế toán: Nhật trình xe, máy thi công, phiếu xuất kho , bảng xác nhận khối
lượng xe, máy hoàn thành, bảng phân bổ khấu hao MTC.
Tài khoản sử dụng
Để hạch toán chi phí MTC, kế toán sử dụng tài khoản 623- Chi phí sử dụng MTC
Trình tự hạch toán: Trình tự hạch toán chi phí MTC theo các sơ đồ tương ứng với các
trường hợp: Sơ đồ 2.1, sơ đồ 2.2, phụ lục 04.
2.2.4. Kế toán chi phí sản xuất chung
Chứng từ kế toán: Phiếu xuất kho , bảng phân bổ khấu hao TSCĐ, hóa đơn GTGT
, bảng tổng hợp chi phí SXC...
Tài khoản sử dụng
Tài khoản sử dụng 627- Chi phí SXC, TK 627 có 6 tài khoản cấp 2
+TK6271: Chi phí nhân viên phân xưởng + TK 6274: Chi phí khấu hao TSCĐ
+TK6272: Chi phí vật liệu + TK 6277: Chi phí dịch vụ mua ngoài
+TK 6273: Chi phí dụng cụ sản xuất +TK 6278 : Chi phí bằng tiền khác
2.3.5. Kế toán tính giá thành sản phẩm tại doanh nghiệp xây lắp
Chứng từ kế toán: Bảng phân bổ các khoản chi phí chung, bảng tổng hợp chi phí
sản xuất theo vụ việc.
Tài khoản sử dụng :Tài khoản sử dụng là 154- CPSX KDDD
Trình tự hạch toán: Để tổng hợp, phân bổ và kết chuyển chi phí, các DN xây lắp
sử dụng phương pháp kê khai thường xuyên. Học viên xin trình bày trình tự hạch toán
theo phương pháp kê khai thường xuyên tại (phụ lục 06).
Kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang