
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 479 - THÁNG 6 - SỐ 1 - 2019
123
KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ ĐIỀU TRỊ TRÊN BỆNH NHÂN
BỊ ĐỨT HOÀN TOÀN VÀ GẦN HOÀN TOÀN 1/3 DƯỚI CẲNG TAY VÀ
CỔ TAY TẠI BỆNH VIỆN CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH TP. HỒ CHÍ MINH
Phạm Hiếu Liêm2, Trần Công Tường1
TÓM TẮT33
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển
của xã hội về mọi mặt, các tổn thương đứt hoàn toàn
và gần hoàn toàn cẳng tay và bàn tay cũng tăng theo.
Đây là một tổn thương rất nặng đối với bệnh nhân.
Tổn thương nặng hơn nếu chi bị đứt không được khâu
nối hoặc khâu nối không hoàn hảo. Mục tiêu: Khảo
sát đặc điểm lâm sàng và điều trị trên bệnh nhân bị
đứt hoàn toàn và gần hoàn toàn 1/3 dưới cẳng tay và
cổ tay tại bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình thành
phố Hồ Chí Minh. Đối tượng và phương pháp
nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả hàng loạt ca được
chẩn đoán bị đứt hoàn toàn và gần hoàn toàn ở 1/3
dưới cẳng tay và cổ tay, có đầy đủ hồ sơ bệnh án
nghiên cứu và được điều trị nối chi đứt. Bệnh nhân
được đánh giá đặc điểm lâm sàng, đặc điểm điều trị.
Kết quả: 34 bệnh nhân bị đứt hoàn toàn, gần hoàn
toàn vị trí 1/3 dưới cẳng tay và cổ tay đã được phẫu
thuật tại bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình thành
phố Hồ Chí Minh từ 01/2008 đến 06/2012. Bệnh nhân
nam chiếm 91,2%. 23 trường hợp đứt hoàn toàn và
11 đứt gần hoàn toàn. Tỉ lệ của chi sống hoàn toàn 33
bệnh nhân, chiếm 97,1%, hoại tử một phần da có 1
bệnh nhân, chiếm 2,9%. Kết luận: Áp dụng kỹ thuật
vi phẫu, khâu nối chi đứt hoàn toàn và gần hoàn toàn
ở vị trí 1/3 dưới cẳng tay và cổ tay cho kết quả thành
công hoàn hảo.
Từ khóa:
Đứt hoàn toàn và gần hoàn toàn; 1/3
dưới cẳng tay; Cổ tay.
SUMMARY
EVALUATE THE CLINICAL AND THERAPEUTIC
CHARACTERISTIC IN PATIENTS WITH TOTAL
AND NEARLY TOTAL AMPUTATION OF ONE-
THIRD LOWER FOREARMS AND WRISTS
TREATED AT HO CHI MINH CITY ORTHOPEDIC
AND TRAUMA HOSPITAL
In recent years, along with the development of
society in all aspects, total and nearly total amputation
of one-third lower forearms and wrists also increase.
This is a very serious injury to the patient, especially
cases treated incorrectly. Objectives: Evaluate the
clinical and therapeutic characteristics in patients with
total and nearly total amputation of one-third lower
forearms and wrists at the orthopedic hospital in Ho
1Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình, TP. Hồ Chí Minh
2Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, TP. Hồ
Chí Minh
Chịu trách nhiệm chính: Phạm Hiếu Liêm
Email: drliempham@pnt.edu.vn
Ngày nhận bài: 27.3.2019
Ngày phản biện khoa học: 22.5.2019
Ngày duyệt bài: 28.5.2019
Chi Minh city. Materials and methods: cases report of
patients diagnosed total and nearly total amputation
of one-third lower forearms and wrists, with complete
medical records and research data. Patients were
evaluated for clinical characteristics and treatment
characteristics. Results: 34 patients included in the
research were operated at Ho Chi Minh city
Orthopedic Trauma Hospital from 01/2008 to
06/2012. Male patients accounted for 91.2%. 23 cases
were completely amputation and 11 were nearly
complete. The survival rate was 97.1% (33 patients),
partial skin necrosis 1 patient, accounting for 2.9%
Conclusions: Applying microsurgical techniques, the
amputated limb could be treated successfully.
Keywords:
Total and nearly total amputated limb;
One-third lower forearms; Wrists.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm gần đây, về phương diện
nền kinh tế, các ngành công nghiệp và tiểu thủ
công nghiệp đã có nhiều phát triển. Tuy vậy, các
biện pháp an toàn lao động nhất là tại các cơ sở
sản xuất nhỏ chưa đáp ứng được yêu cầu; về
phương diện giao thông, do sự quá tải cũng như
các biện pháp an toàn giao thông chưa đáp ứng
đầy đủ; về phương diện xã hội, các tranh chấp
tệ nạn vẫn chưa cải thiện. Trong điều kiện như
vậy, các tai nạn lao động, giao thông, sinh hoạt
đưa đến các tổn thương đứt hoàn toàn và gần
hoàn toàn cẳng tay và bàn tay thường xuất hiện.
Ở vị trí 1/3 dưới cẳng tay, cổ tay, rất nhiều các
mô quan trọng (gân, mạch máu, thần kinh,
khớp, xương) là nơi tiếp giáp giữa cơ và gân cơ.
Các mô quan trọng này lại chỉ được che phủ,
bảo vệ bởi lớp da và mô dưới da mỏng. Trước
đây các tổn thương như vậy thường được xử trí
bằng cách đoạn chi, khâu mỏm cụt. Từ năm
1960, Jacobson khai sinh ra ngành vi phẫu thuật
[2] đến nay việc ứng dụng kỹ thuật vi phẫu khâu
nối mạch máu, thần kinh cho việc phục hồi cấu
trúc giải phẫu chi đứt hoàn toàn và gần hoàn
toàn khá chính xác và đầy đủ. Việc khâu nối chi
đứt hoàn toàn và gần hoàn toàn đòi hỏi phải
phục hồi các cấu trúc xương, gân cơ, mạch máu,
thần kinh. Trên cơ sở đó, phục hồi lại được chức
năng của phần chi đứt hoàn toàn và gần hoàn
toàn. Riêng tổn thương đứt hoàn toàn hoặc gần
hoàn toàn tại vị trí 1/3 dưới cẳng tay, cổ tay,
nếu không được khâu nối hoặc khâu nối không
hoàn hảo, sẽ để lại di chứng nặng nề ảnh hưởng
không chỉ ở mức độ cá nhân của bệnh nhân như