KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
226
KHẢO SÁT TÌNH HÌNH SỬ DỤNG THUỐC VÀ BIẾN CỐ BẤT LỢI
TRÊN BỆNH NHÂN ĐA U TUỶ XƯƠNG
TẠI VIỆN HUYẾT HỌC -TRUYỀN MÁU TRUNG ƯƠNG
Bùi Bích Hà2, Phạm Minh Tuấn1, Vũ Duy Hồng1,
Võ Thị Thanh Bình1, Nguyễn Lan Phương1, Đỗ Thị Thuý1,
Lê Phương Thảo1, Vũ Đức Bình1
TÓM TẮT24
Mục tiêu: Mục tiêu 1-Khảo sát tình hình sử
dụng thuốc điều trị trên bệnh nhân đa u tủy
xương và Mục tiêu 2-Khảo sát biến cố bất lợi
trên bệnh nhân đa u tủy xương. Đối tượng và
phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu mô tả 106
bệnh nhân ≥ 18 tuổi được chẩn đoán xác định
mắc đa u tuỷ xương (ĐUTX). Bệnh nhân được
điều trị nội trú từ chu kỳ đầu tại Viện Huyết học -
Truyền máu Trung ương, có hồ sơ bệnh án ra
viện trong khoảng thời gian từ 01/04/2021 đến
31/12/2021. Thu thập thông tin từ phần mềm
quản lý bệnh viện và hồ sơ bệnh án tương ứng
vào mẫu phiếu thu thập thông tin bệnh nhân. Kết
quả: Độ tuổi trung bình của bệnh nhân nghiên
cứu là 64,3 ± 9,2 (38 - 85). Đa phần bệnh nhân
ĐUTX nhập viện ở giai đoạn 3 tại thời điểm chẩn
đoán (56,6%). Phác đồ được sử dụng trên bệnh
nhân mới chẩn đoán chủ yếu là VTD (82,1%),
tiếp đến là phác đồ VRD (8,5%). Với bệnh nhân
có kế hoạch ghép TBG, tỷ lệ phác đồ được sử
dụng lần lượt là VTD (62,5%), VRD (25,0%),
VTD-PACE (12,5%). Các biến cố bất lợi: Thiếu
1Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương
2Trường Đại học Dược Hà Nội
Chịu trách nhiệm chính: Phạm Minh Tuấn
SĐT: 0945.656.125
Email: minhtuan.hup@gmail.com
Ngày nhận bài: 13/8/2024
Ngày phản biện khoa học: 26/8/2024
Ngày duyệt bài: 27/9/2024
máu chiếm tỷ lệ 80,9%; sau đó là biến cố tổn
thương thần kinh ngoại biên (TKNB) cảm giác
(tê bì, ngứa ran, châm chích bàn tay/chân) chiếm
tỷ lệ 45,7%; giảm bạch cầu trung tính (BCTT)
chiếm tỷ lệ 40,2%; giảm tiểu cầu chiếm 39,7%;
tăng ALT chiếm 34,2%. Biến cố nhiễm trùng:
Viêm họng 27,6%; viêm phổi 9,5%. Các biến cố
bất lợi trên lâm sàng gồm mất ngủ, chán ăn, mệt
mỏi, mẩn ngứa da với các tỷ lệ tương ứng là
36,4%; 31,7%; 30,7% và 25,9%. Kết luận: Đa
phần bệnh nhân ĐUTX nhập viện ở giai đoạn 3
tại thời điểm chẩn đoán. Phác đồ được sử dụng
trên bệnh nhân mới chẩn đoán chủ yếu là VTD.
Các biến cố bất lợi thường gặp: thiếu máu, tổn
thương thần kinh ngoại biên (TKNB) cảm giác
(tê bì, ngứa ran, châm chích bàn tay/chân); giảm
bạch cầu trung tính (BCTT); giảm tiểu cầu; tăng
ALT.
Từ khoá: đa u tuỷ xương, biến cố bất lợi, tác
dụng không mong muốn.
SUMMARY
SURVEY ON MEDICINE USE AND
ADVERSE EVENTS IN PATIENTS
WITH MULTIPLE MYELOMA AT
NATIONAL INSTITUTE OF
HEMATOLOGY AND BLOOD
TRANSFUSION
Objectives: Objective 1 - Survey the use of
treatment drugs in patients with multiple
myeloma and Objective 2 - Survey adverse
events in patients with multiple myeloma.
T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
227
Subjects and methods: Retrospective study
describing 106 patients ≥ 18 years old diagnosed
with multiple myeloma (MM). Patients were
treated as inpatients from the first cycle at the
National Institute of Hematology and Blood
Transfusion, with medical records discharged
from the hospital between April 1, 2021 and
December 31, 2021. Collect information from
hospital management software and corresponding
medical records on the patient information
collection form. Results: The average age of the
study patients was 64.3 ± 9.2 (38 - 85). Most of
the MMM patients were hospitalized in stage 3 at
the time of diagnosis (56.6%). The regimen used
in newly diagnosed patients was mainly VTD
(82.1%), followed by VRD (8.5%). For patients
planning to undergo stem cell transplantation, the
regimens used were VTD (62.5%), VRD
(25.0%), and VTD-PACE (12.5%), respectively.
Adverse events: Anemia accounted for 80.9%;
followed by peripheral nerve damage (PND)
sensory events (numbness, tingling, prickling of
hands/feet) at 45.7%; neutropenia (BCTT) at
40.2%; thrombocytopenia at 39.7%; increased
ALT at 34.2%. Infectious events: Pharyngitis
27.6%; pneumonia 9.5%. Clinical adverse events
included insomnia, anorexia, fatigue, and skin
rash at 36.4%, respectively; 31.7%; 30.7% and
25.9%. Conclusion: Most of the patients with
DUTX were hospitalized in stage 3 at the time of
diagnosis. The regimen used on newly diagnosed
patients was mainly VTD. Common adverse
events: anemia, peripheral neuropathy (PND)
sensory (numbness, tingling, prickling of
hands/feet); neutropenia (BCTT);
thrombocytopenia; increased ALT.
Keywords: multiple myeloma, adverse
events, side effects
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đa u tủy xương (ĐUTX) là bệnh lý huyết
học ác tính phổ biến thứ hai ở người lớn, do
sự tăng sinh của dòng plasmo ác tính, tạo ra
protein đơn dòng trong huyết thanh và nước
tiểu. Bệnh gây nhiều biến chứng như thiếu
máu, suy thận, đau và gãy xương, loãng
xương, tăng canxi máu, và dễ bị nhiễm trùng.
Việc cân bằng hiệu quả điều trị và hỗ trợ, dự
phòng và xử trí độc tính trên bệnh nhân đa u
tuỷ xương là cần thiết và đầy thách thức
trong thực hành lâm sàng. Đề tài nghiên cứu
tập trung vào hai mục tiêu chính:
1. Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều
trị trên bệnh nhân đa u tủy xương tại Viện
Huyết học - Truyền máu Trung ương.
2. Khảo sát các biến cố bất lợi trên bệnh
nhân đa u tủy xương tại Viện Huyết học -
Truyền máu Trung ương.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu: 106 bệnh nhân
với tổng 408 chu kì điều trị
Tiêu chuẩn lựa chọn
- Bệnh nhân ≥ 18 tuổi được chẩn đoán
xác định ĐUTX.
- Bệnh nhân được điều trị nội trú từ chu
kỳ đầu tại Viện Huyết học - Truyền máu
Trung ương, có hồ sơ bệnh án ra viện trong
khoảng thời gian từ 01/04/2021 đến
31/12/2021
Tiêu chuẩn loại trừ
- Bệnh án không tiếp cận được.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu
mô tả, hồi cứu.
- Phương pháp thu thập số liệu: ghi nhận
thông tin từ phần mềm quản lý bệnh viện và
hồ sơ bệnh án tương ứng vào mẫu phiếu thu
thập thông tin bệnh nhân
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
228
Tất cả BN ĐUTX từ
01/04/21 đến 31/12/21
Bệnh nhân đạt tiêu chuẩn
đưa vào nghiên cứu
Phiếu thu thập thông tin
File thông tin tổng hợp trên excel
Phân tích đặc điểm
BN và tình hình sử
dụng thuốc
Phân tích ADE và một
số thuốc dự phòng
Sàng lọc bệnh lịch theo tiêu chuẩn
lựa chọn và loại trừ qua phần mềm
Tổng hợp thông tin
Phân tích và xử lý số
liệu
Hình 1. Sơ đồ tiến trình nghiên cứu
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Mục tiêu 1: Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị trên bệnh nhân đa u tủy
xương
Đặc điểm của bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu
Bảng 1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu (n=106)
Đặc điểm
n
Tỷ lệ (%)
Tuổi (năm), n (%)
< 40
1
0,9
40-59
28
26,4
≥ 60
77
72,6
TB ± SD (min - max)
64,3 ± 9,2 (38 - 85)
Giới tính, n (%)
Nam
51
48,1
Nữ
55
51,9
Bệnh đi kèm, n (%)
Không
40
37,7
Có 1 bệnh lý đi kèm
39
36,8
Có ≥ 2 bệnh lý đi kèm
27
25,5
T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024
229
Bảng 2. Đặc điểm về giai đoạn bệnh và thể bệnh ĐUTX của nhóm nghiên cứu
Đặc điểm
n
Tỷ lệ (%)
Giai đoạn bệnh
ISS1
15
14,2
ISS2
31
29,2
ISS3
60
56,6
Thể bệnh
IgG
72
67,9
IgA
16
15,1
Chuỗi nhẹ
16
15,1
Không tiết
2
1,9
Bảng 3. Đặc điểm về nguy cơ di truyền tế bào của nhóm nghiên cứu (n=104(*))
Nhóm nguy cơ
Theo IMWG 2016
Theo Bộ Y tế 2022
n
%
n
%
Nguy cơ tiêu chuẩn
32
30,8
32
30,8
Nguy cơ trung bình
6
5,8
59
56,7
Nguy cơ cao
66
63,4
13
12,5
Tổng
104
100,0
104
100,0
(*): Có 104/106 bệnh nhân được làm xét nghiệm FISH
Đặc điểm sử dụng thuốc và phác đồ trong điều trị đa u tủy xương
Hình 2. Biểu đồ đặc điểm lựa chọn phác đồ ban đầu
cho bệnh nhân mới chẩn đoán (n=106)
Hình 3. Biểu đồ đặc điểm lựa chọn phác đồ cho bệnh nhân
có kế hoạch ghép tế bào gốc (n=8)
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU
230
Bảng 4. Tỷ lệ phác đồ theo các đợt điều trị trong thời gian nghiên cứu (n=408)
Nhóm
Tên phác đồ
Số đợt
điều trị
Tỷ lệ %
Số đợt điều trị
(Tỷ lệ %)
Phác đồ không
có hóa chất (***)
VTD
287
70,3
361
(88,5)
VRD
56
13,7
Rd
18
4,4
Phác đồ có hóa
chất (***)
Phối hợp cyclophosphamid đơn lẻ
40
9,8
47
(11,5)
Phối hợp nhiều hóa chất
7
1,7
Tổng
408
100,0
408 (100,0)
(***): Cyclphosphamid, vincristin, doxorubicin, etoposid, cisplatin
Bảng 5. Tỷ lệ bệnh nhân có thay đổi phác đồ điều trị (n=106)
Phác đồ
n
Tỷ lệ (%)
Không chuyển đổi phác đồ
90
84,9
Có chuyển đổi phác đồ
1 phác đồ
11
10,4
≥ 2 phác đồ
5
4,7
Bảng 6. Đặc điểm sử dụng thuốc bortezomib (n=389)
Bortezomib
Chu kỳ 1-4
(n = 306)
Chu kỳ 5-8
(n = 83)
Tổng
1. Đường dùng IV/SC
306 (78,7)
83 (21,3)
389 (100)
2. Liều dùng
1,3 mg/m2 da
304
83
387 (99,5)
1,0 mg/m2 da
2
-
2 (0,5)
3. Số mũi tiêm/ 1 chu kỳ
2 mũi 1 tuần x 4 mũi
266 (86,9)
6 (7,2)
272 (69,9)
1 mũi 1 tuần x 4 mũi
23 (7,5)
76 (91,6)
99 (25,5)
Khác (1 mũi, 2 mũi, 3 mũi hoặc đủ 4 mũi
nhưng ngắt quãng)
17 (5,6)
1 (1,2)
18 (4,6)
Mục tiêu 2: Khảo sát biến cố bất lợi
trên bệnh nhân đa u tủy xương
Đặc điểm các biến cố bất lợi ghi nhận
trên bệnh nhân đa u tủy xương
Trong 106 bệnh nhân nghiên cứu có 03
bệnh nhân tiếp xúc chậm cần cấp cứu, 02
bệnh nhân cần chạy thận nhân tạo, 01 bệnh
nhân mắc COVID - 19 trong chu kỳ 3 nên
không đánh giá được độc tính có liên quan
đến thuốc, chúng tôi chỉ đánh giá biến cố bất
lợi trên 100 bệnh nhân với 398 đợt điều trị.