Khóa luận tốt nghiệp: Vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong hoạt động dạy học khám phá kiến thức môn Tiếng Việt lớp 4

Chương trình Giáo dục phổ thông mới (2018) đang đẩy mạnh mục tiêu phát triển năng lực người học, trong đó môn Tiếng Việt giữ vai trò trung tâm ở bậc tiểu học. Để đáp ứng yêu cầu này, việc đổi mới phương pháp dạy học là vô cùng cấp thiết, đặc biệt là việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Mặc dù hoạt động Khám phá kiến thức là trọng tâm trong tiến trình dạy học, giúp học sinh kiến tạo tri thức, việc tổ chức hiệu quả các hoạt động này, đặc biệt trong môn Tiếng Việt lớp 4, vẫn còn là một thách thức lớn đối với giáo viên. Do đó, nghiên cứu này tập trung vào việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động Khám phá kiến thức, qua đó phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh tiểu học.

Giáo viên tiểu học, sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học, các nhà nghiên cứu và quản lý giáo dục quan tâm đến đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt cấp tiểu học.

Nghiên cứu này khảo sát sâu rộng về việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực trong hoạt động Khám phá kiến thức của môn Tiếng Việt lớp 4, nhằm phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất cho học sinh. Luận văn bắt đầu bằng việc đặt nghiên cứu trong bối cảnh đổi mới chương trình Giáo dục phổ thông, nhấn mạnh vai trò thiết yếu của môn Tiếng Việt và sự cần thiết của các phương pháp dạy học tích cực để chuyển từ mô hình lấy giáo viên làm trung tâm sang lấy học sinh làm trung tâm. Dựa trên cơ sở lý luận từ các học giả tiên phong như John Dewey, Lev Vygotsky, và Jerome Bruner, cùng với tổng quan các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước, khóa luận đi sâu phân tích đặc điểm tâm sinh lý của học sinh lớp 4 để đề xuất các nguyên tắc và giải pháp cụ thể. Phương pháp nghiên cứu kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, bao gồm phân tích, tổng hợp, so sánh lý thuyết về phương pháp dạy học tích cực, cùng với quan sát thực tế và thực nghiệm sư phạm tại các trường tiểu học. Mục tiêu chính là thiết kế và triển khai một số hoạt động dạy học Khám phá kiến thức hiệu quả cho các phân môn Đọc, Luyện từ và câu, Nói và nghe, Viết trong chương trình Tiếng Việt lớp 4 thuộc bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống". Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần khẳng định giá trị khoa học của phương pháp dạy học tích cực mà còn cung cấp tài liệu tham khảo giá trị cho giáo viên và sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học, giúp họ đổi mới cách dạy, thúc đẩy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và phát triển năng lực giải quyết vấn đề của học sinh, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.