Trang chủ » Y - Dược - Sức Khoẻ » Y khoa

38 trang

158 lượt xem

Kiểm soát đường thở khó - TS.BS Ngô Đức Ngọc

Đường thở khó kiểm soát là tình huống lâm sàng mà một chuyên gia gây mê khó thông khí hỗ trợ qua tự nhiên hoặc cần dụng cụ dẫn đường, chuyên gia hồi sức cấp cứu gặp khó khăn với thông khí đường thở trên với mặt nạ hay đặt ống hoặc cả hai. Thông khí hỗ trợ khó khi độ bão hòa oxy không đạt được 90% mặc dù cung cấp thở mặt nạ hay bóp bóng. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu để nắm được các phương pháp đánh giá một đường thở khó kiểm soát, giải pháp cho đường khó thở...

hanh_xuan96

TS BS Ngô Đức Ngọc Khoa Cấp cứu A9 Bạch Mai

• SUY HÔ HẤP CẤP là một cấp cứu thường gặp (~30%) trong

cấp cứu nói chung và 5% trong cấp cứu tim mạch...

thường qui, tuy nhiên không dễ thực hiện trong nhiều trường

• Hỗ trợ hô hấp (thở mặt nạ, bóp bóng Ambu, đặt NKQ...) là

hợp (biến dạng mặt, gù vẹo, thanh môn cao hoặc phù thanh

môn, chảy máu đường thở...)

• Tiên lượng đường thở khó khăn lựa chọn phương pháp,

dụng cụ phù hợp, thể hiện tính chuyên nghiệp và quyết định

11/2/2015

thành công trong kiểm soát đường thở khó.

• ĐẶT NKQ KHÓ tại khoa Cấp cứu ~ 5% (*) • BÓP BÓNG AMBU KHÓ tại khoa GMHS chuẩn bị mổ cũng vào khoảng 5% (**)

• ĐẶT NKQ + BÓP BÓNG AMBU KHÓ: ~ 1/500-

1/10.000 (***)

• ĐẶT MẶT NẠ THANH MÔN KHÓ: không có số

liệu, tại phòng mổ, thành công 92-97%

(***) Rose DK, Cohen MM. The airway: problems and predictions in 18,500 patients. Can J Anaesth 1994; 41:372. (*)Walls RM, Brown CA 3rd, Bair AE, et al. Emergency airway management: a multi-center report of 8937 emergency department intubations. J Emerg Med 2011; 41:347.

(**) Langeron O, Masso E, Huraux C, et al. Prediction of difficult mask ventilation. Anesthesiology 2000; 92:1229. 11/2/2015 4

 Thế nào là đường thở khó kiểm soát  Tiên lượng đặt NKQ bằng “LEMON"  Tiên lượng Bóp bóng Ambu khó bằng

“MOANS"

 Phác đồ thống nhất kiểm soát đường thở

khó

Đường thở khó kiểm soát:

Là tình huống lâm sàng mà một chuyên gia gây mê

khó thông khí hỗ trợ qua tự nhiên hoặc cần dụng cụ dẫn đường. Chuyên gia HSCC gặp khó khăn với thông khí đường thở trên với mặt nạ hay đặt ống hoặc cả hai.

Thông khí hỗ trợ khó: Độ bão hòa oxy không đạt được 90% mặc dù cung cấp thở mặt nạ hay bóp bóng.

Đặt ống khó

Khi chuyên gia gây mê đặt NKQ dùng đèn mà trên 3 lần thất bại

Khi nào chúng ta bối rối

Thông khí qua mặt nạ khó khăn

Khó đặt mặt nạ thanh môn

Vùng nguy hiểm

Đặt ống khó khăn

Hãy nhớ: can thiệp phẫu thuật trên đường thở không phải lúc nào cũng sẵn sàng và dễ dàng!

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ

MỘT ĐƯỜNG THỞ KHÓ KIỂM SOÁT

11/2/2015

Look externally

Đánh giá theo luật 3-3-2

Evaluate the 3-3-2 rule

Đánh giá theo luật 3-3-2

Mallampati

Đánh giá điểm Mallampati Có tắc nghẽn hay không?

Obstruction?

Neck mobility.

Khả năng di động của cổ

• Béo phì hay gầy: Khẩu kính cổ ( yếu tố tiên lượng chính

• Cổ ngắn • Ngực (vú) quá lớn • Răng vẩu • Hàm giả • Bỏng • Chấn thương vùng mặt • Thở rít • Lưỡi phù nề • Vòm khẩu cái dài • Tăng độ sâu cả trước và sau của xương hàm dưới và giảm khoảng cách chẩm- đội

• Hạn chế tầm vận động của cổ • Độ mở của miệng nhỏ • Bệnh lý khớp thái dương hàm dưới

trong béo phì )

•

• Nếu < 1 trong 3 khoảng này: NKQ khó

3 ngón tay lọt miệng 3 ngón tay tính từ cằm tới xương móng 2 ngón tay từ sàn miệng tới đỉnh của sụn giáp

M- phân độ Mallampati

màn hầu, vòm miệng, lưỡi gà, cột bên thấy rõ, mềm mại.

chỉ thấy màn hầu, vòm miệng, lưỡi gà Độ-IV

Độ-I Độ-II

Thấy màn hầu, vòm miệng

Chỉ thấy một phần màn hầu

Độ-III

Một số tác giả đưa thêm phân độ Cormack & Lehane

Máu Chất nôn Răng rời Răng, hàm giả Viêm phù nề lưỡi Khối u

Dị vật

Đánh giá góc giữa đường ngang và cung răng trên-đốt đội Mức I -->35° Mức 2 -->22-34° Mức 3 –> 12-21° Mức 4 < 12°

• Đo khoảng cách từ đỉnh cằm đến bờ trên sụn giáp khi ưỡn cổ tối đa (ko làm khi có chấn thương cs cổ).

• > 7 cm thường là NKQ dễ • < 6 cm thường là NKQ khó

 M-Mask seal: độ khít của bóng Ambu phụ thuộc đặc điểm miệng, râu, cằm, răng của bệnh nhân.

 O-Obstruction/Obesity: mức độ tắc

nghẽn và béo phì  A-Age: tuổi (<55)  N-No teeth: móm  S-Stiffness: độ cứng phản hồi khi

bóp bóng

11/2/2015

1. Rất thay đổi phụ thuộc vào những gì bạn có, tình huống cụ

2. Trước khi ra quyết định hoặc đợi chỉ định, cần tiếp tục thông khí

cho bệnh nhân bằng mọi cách với oxy 100%

3. Xác định còn thời gian để thử các phương pháp hay cần can thiệp

cấp cứu đường thở?

4. Làm theo phác đồ, qui trình để xác định đường thở thất bại

5. Gọi hỗ trợ và chuẩn bị dụng cụ (mặt nạ thanh quản, máy nội soi...)

6. Mở khí quản tối thiểu

7. Đội phẫu thuật sẵn sàng

thể (khó ở chỗ nào?) Và tính chuyên nghiệp của đội ngũ

 Được xác định khi bóp bóng ambu hoặc các dụng cụ hỗ trợ đường thở tự nhiên mà SpO2 lên được 90%. Trong khi các chức năng sống khác tương đối ổn định.

 Chỉnh lại dụng cụ (lưỡi, đèn...)  Chỉnh lại vị trí  "Đổi tay"!

• Mặt nạ thanh quản và combitube

liệu có đảm bảo thông khí?

• Đặt NKQ bằng Tracklight • Đặt NKQ qua nội soi • Đặt NKQ bằng Video Laryngosope • Đặt NKQ ngược dòng • Các dụng cụ hỗ trợ khác

Supraglottic Airways SGA

LMA

Combitube

MẶT NẠ THANH QUẢN

 Thông khí tốt hơn so với

 Tạm thời trong lúc chưa đặt được NKQ, không cần qua thanh môn, chỉ cần đưa sâu áp vào thanh môn và bơm bóng chèn

bóng Ambu

 Đặc biệt thích hợp trong cấp cứu ban đầu hoặc thông khí tạm thời trong NKQ khó  Nhược điểm: không sử dụng đc nếu phù nề thanh môn hoặc chấn thương hạ họng và đòi hỏi kích cỡ khác nhau

Bullard Rigid Fiberoptic Laryngoscope

• Nếu thời gian cho phép • Cần chuyên gia kinh

nghiệm

trường hợp

• Hạn chế trong nhiều

Nòng dẫn đường

• Không cần dùng đèn, lưỡi • Xác xuất thành công còn tùy thuộc tình huống

Loại có thể nhìn Không nhìn