zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Kinh tế học

Kinh tế vi mô - Thông tin bất cân xứng

Chia sẻ: La Vie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Báo xấu

181
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kinh tế vi mô - Thông tin bất cân xứng THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG Trong bài giảng này, chúng tôi sẽ giới thiệu một cách ngắn gọn ba lớp bài toán quan trọng trong chủ đề về thông tin bất cân xứng, đó là lựa chọn ngược (còn gọi là lựa chọn bất lợi – adverse selection), rủi ro đạo đức (còn được dịch là tâm lý ỷ lại - moral hazard), và phát tín hiệu (signaling). Điểm giống nhau cơ bản của các bài toán này là trong mỗi bài toán thường có hai bên, trong đó một bên có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kinh tế vi mô - Thông tin bất cân xứng

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vi moâ Thoâng tin baát caân xöùng Nieân khoùa 2004 - 2005 THOÂNG TIN BAÁT CAÂN XÖÙNG Trong baøi giaûng naøy, chuùng toâi seõ giôùi thieäu moät caùch ngaén goïn ba lôùp baøi toaùn quan troïng trong chuû ñeà veà thoâng tin baát caân xöùng, ñoù laø löïa choïn ngöôïc (coøn goïi laø löïa choïn baát lôïi – adverse selection), ruûi ro ñaïo ñöùc (coøn ñöôïc dòch laø taâm lyù yû laïi - moral hazard), vaø phaùt tín hieäu (signaling). Ñieåm gioáng nhau cô baûn cuûa caùc baøi toaùn naøy laø trong moãi baøi toaùn thöôøng coù hai beân, trong ñoù moät beân coù lôïi theá veà thoâng tin (informed party), coøn beân kia bò baát lôïi veà thoâng tin (uninformed party). Thoâng tin ôû ñaây coù theå laø moät haønh ñoäng (action) hay moät ñaëc ñieåm (characteristic) cuûa beân coù lôïi theá veà thoâng tin. Chaúng haïn nhö treân thị trường baùn xe cuõ, ngöôøi baùn haøng thöôøng coù thoâng tin ñaày ñuû vaø chính xaùc hôn veà thöïc traïng chaát löôïng cuûa chieác xe mình ñaõ söû duïng, coøn ngöôøi mua thöôøng bò rôi vaøo traïng thaùi baát lôïi veà thoâng tin. Ñaây laø moät ví duï veà thoâng tin baát caân xöùng lieân quan ñeán moät ñaëc ñieåm naøo ñoù (maø ôû ñaây laø chaát löôïng xe) cuûa ñoái töôïng giao dòch. Moät ví duï cho söï baát caân xöùng thoâng tin veà haønh ñoäng laø moái quan heä giöõa ngöôøi chuû doanh nghieäp vaø ngöôøi baùn haøng hay người thöøa haønh noùi chung. Ngöôøi chuû doanh nghieäp khoâng bieát moät caùch chính xaùc laø lieäu ngöôøi baùn haøng coù taän taâm vôùi coâng vieäc hay khoâng vì söï noã löïc khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù theå ñöôïc quan saùt tröïc tieáp vaø ñöôïc ño löôøng moät caùch chính xaùc. Ñeå phaân bieät ba lôùp baøi toaùn naøy, chuùng ta coù theå söû duïng tieâu thöùc ñôn giaûn sau. Trong tình huoáng löïa choïn ngöôïc, beân coù lôïi theá veà thoâng tin coù moät ñaëc ñieåm naøo ñoù (chaúng haïn nhö chaát löôïng saûn phaåm, tình traïng söùc khoûe, söï laønh maïnh veà taøi chính v.v.) maø beân kia khoâng theå quan saùt vôùi ñoä chính xaùc tuyeät ñoái; vaø vì vaäy beân coù lôïi theá thoâng tin tìm caùch che giaáu hay boùp meùo nhöõng thoâng tin coù tính caù nhaân naøy (private information) theo höôùng coù lôïi cho mình. Ngöôïc laïi, beân baát lôïi veà thoâng tin phaûi tìm caùch ñeå buoäc beân kia phaûi boäc loä ñaëc ñieåm cuûa mình thoâng qua nhöõng chính saùch hay raøng buoäc naøo ñoù. Cuõng töông töï nhö vaäy cho tình huoáng ruûi ro ñaïo ñöùc, chæ khaùc laø trong tình huoáng ruûi ro ñaïo ñöùc, coù moät söï baát caân xöùng thoâng tin veà haønh ñoäng cuûa caùc beân tham gia, vaø beân coù lôïi theá veà thoâng tin coá gaéng che ñaäy hoaëc gaây nhieãu haønh ñoäng theo höôùng coù lôïi cho mình. Coøn trong baøi toaùn phaùt tín hieäu, ngöôøi coù thoâng tin caù nhaân (ñoàng thôøi laø ngöôøi coù lôïi theá veà thoâng tin) coù nhu caàu phaùt tín hieäu ñeå thoâng tin cho beân kia veà nhöõng ñaëc ñieåm hay haønh ñoäng cuûa mình. Theo caùch tieáp caän cuûa lyù thuyeát troø chôi thì trong moâ hình löïa choïn ngöôïc, beân baát lôïi veà thoâng tin thieáu thoâng tin veà ñaëc ñieåm cuûa beân kia vaø phaûi di chuyeån (ra quyeát ñònh hay haønh ñoäng) tröôùc; coøn trong moâ hình ruûi ro ñaïo ñöùc, beân baát lôïi veà thoâng tin thieáu thoâng tin veà haønh ñoäng cuûa beân kia vaø phaûi di chuyeån tröôùc. Trong moâ hình phaùt tín hieäu beân coù lôïi theá veà thoâng tin di chuyeån tröôùc ñeå thoâng tin cho beân kia veà ñaëc ñieåm hay haønh ñoäng cuûa mình. Vì baøi toaùn phaùt tín hieäu treân thị trường lao ñoäng cuûa Spence ñaõ ñöôïc trình baøy trong phaàn Nhaäp moân Lyù thuyeát troø chôi (xem baøi ñoïc) neân ôû ñaây chuùng toâi khoâng thaûo luaän laïi. Vũ Thaønh Tự Anh 1
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vi moâ Thoâng tin baát caân xöùng Nieân khoùa 2004 - 2005 § 1. LỰA CHỌN NGƯỢC THỊ TRƯỜNG HÀNG HOÁ ĐÃ QUA SỬ DỤNG: TÌNH TRẠNG KHÔNG CHẮC CHẮN VỀ CHẤT LƯỢNG VÀ CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG1 Giaû söû coù 2 nhoùm ngöôøi tham gia vaøo thò tröôøng xe cuõ. n Nhoùm thöù 1 coù haøm thoûa duïng: u1 = M + ∑ xi , i =1 n 3 Nhoùm thöù 2 coù haøm thoûa duïng: u 2 = M + ∑ xi , 2 i =1 trong ñoù xi laø möùc chaát löôïng cuûa xe thöù I, vaø M laø caùc haøng hoùa khaùc vaø coù ñôn giaù baèng ñôn vò. Löu yù raèng giaù trò cuûa 1 chieác xe baát kyø ñoái vôùi ngöôøi ôû nhoùm 2 luoân luoân cao hôn so vôùi nhoùm 1. Ñeå ñôn giaûn, haõy nghó raèng nhoùm 1 bao goàm nhöõng ngöôøi baùn, coøn nhoùm 2 bao goàm nhöõng ngöôøi mua. Roõ raøng laø neáu thoâng tin caân xöùng thì thò tröôøng seõ hoaït ñoäng vì thoâng qua hoaït ñoäng mua baùn caû hai nhoùm cuøng ñöôïc lôïi. Moät giaû ñònh quan troïng trong moâ hình laø thoâng tin baát caân xöùng. Nghóa laø ngöôøi baùn bieát roõ chaát löôïng xe hôi hôn ngöôøi mua, do vaäy coù lôïi theá veà thoâng tin. Moät heä quaû quan troïng cuûa giaû ñònh naøy laø tuy xe cuõ coù möùc chaát löôïng khaùc nhau nhöng laïi ñöôïc baùn vôùi giaù nhö nhau treân thò tröôøng (ví duï 2 chieác xe cuõ cuøng nhaõn hieäu, cuøng ñôøi xe, cuøng chaïy ñöôïc moät khoaûng caùch nhö nhau thì seõ ñöôïc baùn vôùi giaù nhö nhau.) Goïi µ laø chaát löôïng bình quaân cuûa xe ñöôïc rao baùn treân thò tröôøng. Giaû söû chaát löôïng xe (xi) laø 1 bieán coù phaân phoái ñoàng ñeàu trong khoaûng [0,2]. Cung caàu xe cuõ cuûa nhoùm 1: Y1 Neáu µ ≥ P ⇒ D1 = P µ < P ⇒ D1 = 0 Löu yù raèng nhöõng xe coù chaát löôïng lôùn hôn P treân thöïc teá seõ khoâng ñöôïc ñöa ra thò P.N tröôøng. Vì vaäy cung xe cuõ cuûa nhoùm 1 laø: S 1 = 2 P Vaø chaát löôïng bình quaân cuûa xe cuõ treân thò tröôøng laø: µ = 2 P Töông töï, caàu cuûa nhoùm 2 laø: µ = 2 George A. Akerlof, The Quarterly Journal of Economics, Tập 84, Số 3, Tháng 8/1970, trang 488-500. 1 Vũ Thaønh Tự Anh 2
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vi moâ Thoâng tin baát caân xöùng Nieân khoùa 2004 - 2005 3µ Y2 neáu D2 = ≥P P 2 3µ D2 = 0 neáu 2 Tuy nhieân, vôùi möùc giaù laø P thì chaát löôïng bình quaân cuûa xe ñöa ra thò tröôøng laø P/2 => thò tröôøng khoâng toàn taïi, maëc duø öùng vôùi möùc giaù giöõa 0 vaø 3 luoân coù ngöôøi ôû nhoùm 1 muoán baùn vaø ngöôøi ôû nhoùm 2 muoán mua. Löu yù: Nhöõng con soá cuï theå ñöôïc söû duïng trong baøi (nhö heä soá 1 vaø 3/2 trong haøm thoûa duïng cuûa hai nhoùm, vaø [0, 2] ñöôïc söû duïng trong haøm phaân phoái cuûa chaát löôïng xe) coù taùc duïng minh hoïa yù töôûng nhöng khoâng heà laøm giaûm tính toång quaùt cuûa baøi toaùn, § 2. RỦI RO ĐẠO ĐỨC – MÔ HÌNH ỦY QUYỀN – TÁC NGHIỆP2 Haõy cuøng xem xeùt quan heä giöõa ngöôøi chuû doanh nghieäp baùn buoân (principal) vaø ngöôøi phuï traùch baùn haøng (agent) cuûa doanh nghieäp aáy. Giaû söû ngöôøi baùn haøng coù theå coá gaéng (a=1) hoaëc khoâng coá gaéng (a=0). Neáu anh ta coá gaéng thì chi phí cho noã löïc aáy ñuùng baèng a. Haøm thoûa duïng cuûa ngöôøi baùn haøng laø u(w) – a, trong ñoù w laø möùc löông. Giaû ñònh raèng ngöôøi chuû doanh nghieäp khoâng theå quan saùt tröïc tieáp noã löïc cuûa ngöôøi baùn haøng (chuû doanh nghieäp khoâng bieát a=0 hay a=1) maø anh ta chæ quan saùt ñöôïc söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa ngöôøi baùn haøng trong vieäc ñaït ñònh möùc doanh soá baùn. Giaû söû theâm raèng neáu ngöôøi baùn haøng noã löïc thì xaùc suaát anh ta ñaït ñöôïc chæ tieâu baùn haøng laø P, coøn neáu ngöôøi baùn haøng khoâng noã löïc thì xaùc suaát ñaït ñònh möùc chæ laø p < P. Neáu ngöôøi baùn haøng ñaït ñònh möùc thì chuû doanh nghieäp ñöôïc xS, baèng khoâng anh ta chæ ñöôïc xF. Giaû söû ngöôøi chuû doanh nghieäp muoán ngöôøi baùn haøng noã löïc vaø ñeå khuyeán khích anh ta, ngöôøi chuû doanh nghieäp phaûi ñònh ra moät möùc löông töông öùng wS vaø wF moät caùch hôïp lyù. Khi aáy anh ta phaûi ñònh möùc löông wS vaø wF thoûa maõn: 2 Principal – Agent model (P-A model). Vũ Thaønh Tự Anh 3
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vi moâ Thoâng tin baát caân xöùng Nieân khoùa 2004 - 2005 Raøng buoäc veà ñoäng cô (Incentive Constraint: IC) P.u(wS) + (1-P).u(wF) –1 ≥ p.u(wS) + (1-p).u(wF) (1) (P – p)[u(wS) – u(wF)] ≥ 1 Nhaän xeùt: Ñieàu kieän (1) xaûy ra vôùi daáu ñaúng thöùc vì neáu khoâng vì neáu khoâng chuû doanh • nghieäp coù theå ñieàu chænh wS vaø wF sao cho ñieàu kieän (1) vaãn thoûa maõn, ñoàng thôøi laïi taêng lôïi ích cho mình. 1 ⇒ neáu P vaø p caøng gaàn nhau thì möùc cheânh leäch veà u ( wS ) − u ( wF ) ≥ • P− p tieàn löông (wS – wF) caøng phaûi lôùn (lieân heä vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø caùc cô quan haønh chính söï nghieäp.) Baây giôø giaû söû raèng ngöôøi baùn haøng khoâng nhaát thieát chæ coù moät löïa choïn duy nhaát laø laøm vieäc cho ngöôøi chuû doanh nghieäp maø anh ta coù theå boû vieäc vaø tìm vieäc môùi coù ñoä thoûa duïng u ( u goïi laø löïa choïn beân ngoaøi – outside option). Nhö vaäy, ñeå ngöôøi baùn haøng tieáp tuïc laøm vieäc, möùc löông wF vaø wS phaûi thoûa maõn ñieàu kieän: Duy lyù caù nhaân (Individual Rationality: IR) P. u(wS) + (1-P).u(wF) – 1 ≥ u (2) Ñieàu kieän (2) naøy phaûi xaûy ra vôùi daáu ñaúng thöùc vì neáu khoâng ngöôøi chuû doanh nghieäp coù theå giaûm wS vaø wF vôùi cuøng moät ñaïi löôïng raát nhoû ε sao cho ñieàu kieän (2) vaãn ñöôïc thoûa maõn. Giaûi heä 2 phöông trình 2 aån (1) vaø (2): P u ( wF ) = u − P− p 1 u ( wS ) − u ( wF ) = 1− p P− p u ( wS ) = u + P− p Löu yù laø wF vaø wS khoâng phuï thuoäc vaøo xS vaø xF Haøm thoûa duïng cuûa ngöôøi chuû doanh nghieäp laø: W = P(xS – wS) + (1 - P)(xF - wF) Vũ Thaønh Tự Anh 4

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.