Các Em thân m n! 12 n m h c s p trôi qua, ng ng c a cu c i s p m ra cho cácế ă ọ ắ ưỡ ử ộ đờ ắ ở
em v i bi t bao c h i và thách th c và là nh ng công dân c a th i i s . Vào iớ ế ơ ộ ứ ữ ủ ờ đạ ố Đạ
h c là m t con ng c h u h t các em l a ch n, ó c ng là nguy n v ng c a chaọ ộ đườ đượ ầ ế ự ọ đ ũ ệ ọ ủ
m các em – các ng sinh thành và các th y giáo, cô giáo – nh ng ng i ã dày côngẹ đấ ầ ữ ườ đ
d y d , dìu d t các em su t 12 n m qua.ạ ỗ ắ ố ă
V y làm th nào các em có thậ ế để ể t c k t qu thi i h c cao nh tđạ đượ ế ả Đạ ọ ấ , hoàn
thành c c v ng c a b n thân, tâm nguy n c a cha m , th y cô? Th y s trao iđượ ướ ọ ủ ả ệ ủ ẹ ầ ầ ẽ đổ
v i các em m t s v n vớ ộ ố ấ đề ề “K n ng ôn t p và làm bài thi i h c môn V t lí tĩ ă ậ Đạ ọ ậ đạ
hi u qu cao”ệ ả .
N i dung:ộ
Ôn th t k v ki n th cậ ĩ ề ế ứ
Chu n b cho vi c làm bài thi tr c nghi mẩ ị ệ ắ ệ
K n ng khi làm bài thi tr c nghi mĩ ă ắ ệ
Cách tr l i nh ng câu h i khó (câu h i d ng “ nh”)để ả ờ ữ ỏ ỏ ạ đỉ
Làm gì b o v s c kho tr c khi thi i h c?để ả ệ ứ ẻ ướ Đạ ọ
A. Ôn th t k vậ ĩ ề ki n th c.ế ứ
Hãy nh thi tr c nghi m khách quan hay t lu n (tr c nghi m t lu n) ch là hình th cớ ắ ệ ự ậ ắ ệ ự ậ ỉ ứ
ki m tra ánh giá ng i h c theo nh ng tiêu chí ã nh tr c. Cho dù thi theo hìnhể đ ườ ọ ữ đ đị ướ
th c nào thì mu n t k t qu cao, không nghi ng gì n a, các emứ ố đạ ế ả ờ ữ c n ph i n mầ ả ắ
v ng ki n th c V t lí 12ữ ế ứ ậ .
Vì r ng “Ki n th c là quan tr ng nh t em l i k t qu cao nh t”. Các em hãy trangằ ế ứ ọ ấ để đ ạ ế ả ấ
b cho mình các ki n th c c n thi t – hành trang không th thi u tr c khi b c vàoị ế ứ ầ ế ể ế ướ ướ
phòng thi!
N i dung thi i h c môn V t lí ch y u n m trong ch ng trình l p 12 hi nộ Đạ ọ ậ ủ ế ằ ươ ớ ệ
hành, và c ng theo B Giáo d c và ào t o, ũ ộ ụ Đ ạ đề thi s không ra ph n c thêmẽ ầ đọ
trong sách giáo khoa.
“Ch tr ng c a B : thi tuy n sinh H, C ph i t c các yêu c u ki m traủ ươ ủ ộ đề ể Đ Đ ả đạ đượ ầ ể
nh ng ki n th c c b n, kh n ng v n d ng và k n ng th c hành c a thí sinh trongữ ế ứ ơ ả ả ă ậ ụ ỹ ă ự ủ
ph m vi ch ng trình trung h c ch y u là ch ng trình l p 12. thi t yêu c uạ ươ ọ ủ ế ươ ớ Đề đạ ầ
phân lo i c trình h c l c c a thí sinh và phù h p v i th i gian quy nh cho m iạ đượ độ ọ ự ủ ợ ớ ờ đị ỗ
môn thi.
Không ra thi ngoài ch ng trình và v t ch ng trình trung h c. Không ra vàođề ươ ượ ươ ọ đề
nh ng ph n ã c gi m t i, c t b , ho c ã chuy n sang ph n c thêm (ph n chữ ầ đ đượ ả ả ắ ỏ ặ đ ể ầ đọ ầ ữ
nh , các ph n ã ghi trong v n b n quy nh v i u ch nh ch ng trình) và vào nh ngỏ ầ đ ă ả đị ề đề ỉ ươ ữ
ph n, nh ng ý còn ang tranh lu n v m t khoa h c ho c có nhi u cách gi i.”ầ ữ đ ậ ề ặ ọ ặ ề ả
(Ngu n: http://dantri.com.vn)ồ
* L i bàn:ờ N u phân tích k cácế ĩ thi tr c nghi mđề ắ ệ trong k thi tuy n sinhỳ ể i h cĐạ ọ trong
nh ng n m g n ây, ta nh n th y, ra ch y u là ch ng trình l p 12 ch không ph iữ ă ầ đ ậ ấ đề ủ ế ươ ớ ứ ả
hoàn toàn trong ch ng trình l p 12. Không ít em h c sinh hi u nh m, thi i h cở ươ ớ ọ ể ầ đề đạ ọ
n m trong SGK 12 nên ph i “bó tay ch m com” tr c nh ng câu h i thu c lo i “ nh”.ằ ả ấ ướ ữ ỏ ộ ạ đỉ
Câu h i thu c lo i “ nh” có th c hi u theo các bình di n sau ây:ỏ ộ ạ đỉ ể đượ ể ệ đ
* ó không ph i là m t câu h i thu c lo i ph bi n, là m t câu h i thu c lo i “ ánh ”.Đ ả ộ ỏ ộ ạ ổ ế ộ ỏ ộ ạ đ đố
* ó là m t “khía c nh m i” m t “góc m i” c a m t hi n t ng v t lí quen thu c màĐ ộ ạ ớ ộ độ ớ ủ ộ ệ ượ ậ ộ
SGK không nói “t ng minh”.ườ
* ó là m t v n có liên quan n ph n “ch nh ” trong SGK (ch không ph i trongĐ ộ ấ đề đế ầ ữ ỏ ứ ả
“ch nh ”!)ữ ỏ
* ó là m t “v n c ” c “F5” (làm t i) trên m t bình di n m i.Đ ộ ấ đề ũ đượ ươ ộ ệ ớ
* ó là m t “v n ” c t ng h p t nhi u n i dung "d ”.Đ ộ ấ đề đượ ổ ợ ừ ề ộ ễ
* ó là m t câu h i có liên quan n nhi u ch ng (d ng t ng h p) c a l p 12.Đ ộ ỏ đế ề ươ ạ ổ ợ ủ ớ
* ó là m t câu h i có liên quan n ch ng trình l p 10 và 11.Đ ộ ỏ đế ươ ớ
* ó là m t bài t p òi h i ph i “l n sân v th i gian” c a các câu khác thì m i làmĐ ộ ậ đ ỏ ả ấ ề ờ ủ ớ
xong.
* ó là nh ng “v n ” mà h c sinh ít ý n.Đ ữ ấ đề ọ để đế
* ó là nh ng “v n ” mà h c sinh hay m c sai l m ( ôi khi c th y c ng m c n uĐ ữ ấ đề ọ ắ ầ đ ả ầ ũ ắ ế
c ch a k !)đọ ư ỹ
* ó là nh ng câu h i l ho c!Đ ữ ỏ ạ ắ
Câu h i thu c lo i “ nh” này òi h i h c sinh ho c ã “tr i nghi m” ho c “có óc t duyỏ ộ ạ đỉ đ ỏ ọ ặ đ ả ệ ặ ư
và phán oán” c ng “ nh”đ ũ đỉ
thì m i gi i quy t c.ớ ả ế đượ
Nói gì thì nói, các em c ngũ c n ph i n m v ngầ ả ắ ữ ki n th c l p 12 và m t s v n ế ứ ở ớ ộ ố ấ đề
ã h c các l p 10, 11:đ ọ ở ớ
• L p 10:ớ ng h c và ng l c h c ch t i m. Chú tr ng n các khái ni m v n t c,Độ ọ độ ự ọ ấ để ọ đế ệ ậ ố
gia t c, l c quán tính, các nh lu t Niu – t n và các l c c h c...ố ự đị ậ ơ ự ơ ọ
• L p 11:ớ Công c a l c i n tr ng, chuy n ng c a h t mang i n d i tác d ngủ ự đ ệ ườ ể độ ủ ạ đ ệ ướ ụ
c a l c i n tr ng; T tr ng và c m ng i n t , chuy n ng c a h t mang i nủ ự đ ệ ườ ừ ườ ả ứ đ ệ ừ ể độ ủ ạ đệ
d i tác d ng c a t tr ng (l c Lo–ren–x ); Th u kính và l ng kính, s truy n ánhướ ụ ủ ừ ườ ự ơ ấ ă ự ề
sáng qua th u kính và l ng kính, các công th c th u kính và l ng kính...ấ ă ứ ấ ă
• c bi t,Đặ ệ m t s ki n th c toán h c làm công c cho vi c x lí tính toán nh ng xinộ ố ế ứ ọ ụ ệ ử ư
ng quên b n ch t V t lí.đừ ả ấ ậ
V i hình th c tr c nghi m, các n i dung ki n th c c c p trong thi r t r ng,ớ ứ ắ ệ ộ ế ứ đượ đề ậ đề ấ ộ
bao ph toàn b ch ng trìnhủ ộ ươ V t lí 12ậ, song không có nh ng n i dung c khai thácữ ộ đượ
quá sâu, ph i s d ng nhi u phép tính toán nh hình th c t lu n. Các em ch c nả ử ụ ề ư ứ ự ậ ỉ ầ
n m v ng ki n th c và các d ng bài t p c b n trong SGK là có th làm t t bài thi.ắ ữ ế ứ ạ ậ ơ ả ể ố
Mu n c nh v y, các em hãy chú ý h c hi u và n m th t ch c lý thuy t và luy nố đượ ư ậ ọ để ể ắ ậ ắ ế ệ
t p các d ng bài t p c b nậ ạ ậ ơ ả hình th c t lu nở ứ ự ậ , t ó rút ra nh ngừ đ ữ nh n xét và ghiậ
nhớ quan tr ng và th t s b ích. Vi c nóng v i, ch lao ngay vào luy n gi i các tr cọ ậ ự ổ ệ ộ ỉ ệ ả đề ắ
nghi m s làm các em không th n m c t ng th và hi u sâu c ki n th c, b i ệ ẽ ể ắ đượ ổ ể ể đượ ế ứ ở ở
m i câu h i tr c nghi m, v n c c p th ng không có tính h th ng. Khi ãỗ ỏ ắ ệ ấ đề đượ đề ậ ườ ệ ố đ
n m ch c ki n th c, các em ch còn ph i rèn luy nắ ắ ế ứ ỉ ả ệ k n ngĩ ă làm bài thi tr c nghi m,ắ ệ
i u này không t n quá nhi u th i gian.đ ề ố ề ờ
* L i khuyên:ờ
• Nên “chinh ph c” l i nh ng bài t p trong sách giáo khoa (và c nh ng v n v líụ ạ ữ ậ ả ữ ấ đề ề
thuy t), bài t p nâng cao sách bài t p, các b thi t nh ng n m tr c. Ch m chế ậ ở ậ ộ đề ừ ữ ă ướ ă ỉ
gi i nhi u d ng , i u ó giúp cho các em có thêm kinh nghi m “ c” thi và cácả ề ạ đề đ ề đ ệ đọ đề
k n ng gi i m t bài t p V t lí nhanh nh t.ỹ ă ả ộ ậ ậ ấ
• Hãy gi l i t t c các và áp án thi th t t c các n i k c trên internet nữ ạ ấ ả đề đ ử ở ấ ả ơ ể ả để đế
vòng ôn thi cu i tr c khi thi i h c, các em s làm l i và lúc ó s nh c nhi uố ướ Đạ ọ ẽ ạ đ ẽ ớ đượ ề
ki n th c quý báu. Vì r ng:ế ứ ằ
* M i m t thi th , dù thi âu i ch ng n a, c ng là k t qu c a nh ng suy ngh ,ỗ ộ đề ử ở đ đ ă ữ ũ ế ả ủ ữ ĩ
nh ng cân nh c c n th n và là s ch t l c c nh ng tinh túy c a các th y giáo, côữ ắ ẩ ậ ự ắ ọ đượ ữ ủ ầ
giáo.
* Vì v y, vi c gi l i các mà mình ã thi, th m chí thu th p c nh ng thi các n iậ ệ ữ ạ đề đ ậ ậ ả ữ đề ở ơ
là m t vi c làm c n thi t giúp các em h c t p, ôn thi có hi u qu h n và cho vi cộ ệ ầ ế để ọ ậ ệ ả ơ để ệ
thi th là có ích.ử
* Sau khi thi xong, các em không nên xem ngay áp án, mà hãy dành m t kho ng th iđ ộ ả ờ
gian tr n tr , suy ng m v nh ng câu h i mà mình còn c m th y b n kho n, chđể ă ở ẫ ề ữ ỏ ả ấ ă ă ỗ
nào ch a rõ thì có xem l i sách, ch nào còn khuy t v ki n th c thì c n h c l i ho cư ạ ỗ ế ề ế ứ ầ ọ ạ ặ
có th h i các giáo viên d y mình. Sau khi ã suy ngh k và tìm l i gi i cho các câu h iể ỏ ạ đ ĩ ỹ ờ ả ỏ
ó theo cách c a riêng mình, các em m i ki m tra áp án và xem h ng d n gi i c ađ ủ ớ ể đ ướ ẫ ả ủ
ban t ch c. Làm nh v y là các em ã l y m i l n thi là m t l n mình h c t p và giúpổ ứ ư ậ đ ấ ỗ ầ ộ ầ ọ ậ
các em ng m sâu nhi u ki n th c quý báu. ây có th s là nh ng l n h c t p r t cóấ ề ế ứ Đ ể ẽ ữ ầ ọ ậ ấ
hi u qu n u các em t n d ng c.ệ ả ế ậ ụ đượ
B. Chu n b cho vi c làm bài thi tr c nghi m.ẩ ị ệ ắ ệ
Khi ã n m v ng ki n th c, các em c n ph i chu n b s n nh ng dùng h c t pđ ắ ữ ế ứ ầ ả ẩ ị ẵ ữ đồ ọ ậ
c phép mang vào phòng thi nh bút m c, bút chì m m, th c k , com – pa, t yđượ ư ự ề ướ ẻ ẩ
chì, ... và t t nhiên u có th s d ng t t. Riêng v bút chì, công c chính làm bàiấ đề ể ử ụ ố ề ụ để
tr c nghi m, các em nên ch n lo i chì t 2B n 6B (t t nh t nên ch n lo i 2B), nênắ ệ ọ ạ ừ đế ố ấ ọ ạ
chu n b t hai ho c nhi u h n hai chi c c g t s n, ng th i c ng c n d phòngẩ ị ừ ặ ề ơ ế đượ ọ ẵ đồ ờ ũ ầ ự
thêm m t chi c g t bút chì. Các em không nên g t u bút chì quá nh n cộ ế ọ ọ đầ ọ đặ
bi tệ không nên s d ng bút chì kim, mà nên g t h i tà tà ( u b ng h n), có nhử ụ ọ ơ đầ ằ ơ ư
th m i giúp vi c tô các ph ng án tr l i c nhanh và không làm rách phi u tr l iế ớ ệ ươ ả ờ đượ ế ả ờ
tr c nghi m. Có nh v y, các Em m iắ ệ ư ậ ớ ti t ki mế ệ c vài ba giây ho c h n th n a 5đượ ặ ơ ế ữ
n 7 giây cho m t câu, và nh th , c 15 câu các Em có th có thêm th i gian làmđế ộ ư ế ứ ể ờ
c 1 ho c 2 câu n a. Nên nh r ng, khi i thi, th i gian là t i quan tr ng.đượ ặ ữ ớ ằ đ ờ ố ọ
ti t ki m th i gian, em nên chu n b nhi u bút chì ã g t s n, h n ch t i a vi cĐể ế ệ ờ ẩ ị ề đ ọ ẵ ạ ế ố đ ệ
ph i g t l i chì trong khi ang làm bài, không nên s d ng t y li n v i bút chì mà nênả ọ ạ đ ử ụ ẩ ề ớ
s d ng gôm t y r i. N u có th , các Em nên t p tô th các ô nhà.ử ụ ẩ ờ ế ể ậ ử ở
C. K n ng khi làm bài thi tr c nghi m.ĩ ă ắ ệ
thi i h c g m có 50 câu, m i câu có 04 ph ng án l a ch n, trong óĐề Đạ ọ ồ ỗ ươ ự ọ đ ch cóỉ
m t ph ng án duy nh t úngộ ươ ấ đ . Toàn bài c ánh giá theo thang i m 10, chia uđượ đ đ ể đề
cho các câu tr c nghi m, không phân bi t m c khó, d (v i thi i h c, m i câuắ ệ ệ ứ độ ễ ớ đề Đạ ọ ỗ
c 0,2 i m), th i gian làm bài thi i h c là 90 phút. Các em hãy rèn luy n cho mìnhđượ để ờ Đạ ọ ệ
nh ng k n ng sau ây:ữ ĩ ă đ
• N m ch c các qui nh c a B v thi tr c nghi m:ắ ắ đị ủ ộ ề ắ ệ i u này ã c h ng d nĐ ề đ đượ ướ ẫ
k càng trong các tài li u h ng d n c a B Giáo d c & ào t o ban hành, trong ó cóĩ ệ ướ ẫ ủ ộ ụ Đ ạ đ
qui ch thi.ế
• Làm bài theo l t:ượ
* c tr c toàn b :Đọ ướ ộ đề c th t nhanh qua toàn b và làm nh ng câu d tr c;Đọ ậ ộ ữ ễ ướ
ánh d u nh ng câu mà Em cho r ng theo m t cách nào ó thì Em có th tr l i chínhĐ ấ ữ ằ ộ đ ể ả ờ
xác c câu h i ó.đượ ỏ đ
* c l i toàn b bài ki m tra l n th hai và tr l i nh ng câu h i khó h n...:Đọ ạ ộ ể ầ ứ ả ờ ữ ỏ ơ Em
có th thu th p c m t s g i ý t l n c tr c, ho c c m th y tho i mái h n trongể ậ đượ ộ ố ợ ừ ầ đọ ướ ặ ả ấ ả ơ
phòng thi.
* N u có th i gian, hãy c l i toàn b câu h i và ph ng án ch n:ế ờ đọ ạ ộ ỏ ươ ọ R t có th Emấ ể
ã hi u sai ý c a bài t l n c tr c, hãy fix các câu ó b ng cách s d ng t yđ ể ủ đề ừ ầ đọ ướ đ ằ ử ụ ẩ
ng th i ki m tra xem các ô c tô có l p y di n tích chì và m hay không,đồ ờ ể đượ ấ đầ ệ đủ đậ
n u quá m thì khi ch m máy s báo l i.ế ờ ấ ẽ ỗ
* M o:ẹ Nên c t u n cu i và làm ngay nh ng câu mà mình cho là ch c ch nđọ đề ừ đầ đế ố ữ ắ ắ
s làm úng, ánh d u (trong ) nh ng câu ch a làm c, sau ó l p l i l t thẽ đ đ ấ đề ữ ư đượ đ ặ ạ ượ ứ
hai, r i l t th ba... Các em không nên d ng l i quá lâu m t câu tr c nghi m, sồ ượ ứ ừ ạ ở ộ ắ ệ ẽ
m t c h i nh ng câu d h n, mà i m s thì c chia u.ấ ơ ộ ở ữ ễ ơ đ ể ố đượ đề
• S d ng chì và t y (gôm):ử ụ ẩ
Th i gian tính trung bình cho vi c tr l i m i câu tr c nghi m là 1,8 phút (d nhiên câuờ ệ ả ờ ỗ ắ ệ ĩ
d s c n ít th i gian h n, còn câu khó s c n nhi u h n). Khi làm bài, tay ph i emễ ẽ ầ ờ ơ ẽ ầ ề ơ ả
c m bút chì tô các ph ng án tr l i, tay trái c m t y có th nhanh chóng t y vàầ để ươ ả ờ ầ ẩ để ể ẩ
s a ph ng án tr l i sai. Ph i nh r ng, t y th t s ch ô ch n nh m, b i vì n u không,ử ươ ả ờ ả ớ ằ ẩ ậ ạ ọ ầ ở ế
khi ch m, máy s báo l iấ ẽ ỗ
• S d ng ph ng pháp lo i tr trên c s suy lu n có lí.ử ụ ươ ạ ừ ơ ở ậ
Có th các em s g p m t vài câu mà b n thân còn phân vân ch a bi t ph ng án nàoể ẽ ặ ộ ả ư ế ươ
ch c ch n úng. Khi ó, các em có th s d ng ph ng pháp lo i tr có cắ ắ đ đ ể ử ụ ươ ạ ừ để đượ
ph ng án tr l i phù h p v i yêu c u c a . Trong nhi u tr ng h p, các em tínhươ ả ờ ợ ớ ầ ủ đề ề ườ ợ
m t i l ng nào ó thì có th lo i tr 50:50 ho c lo i ch còn 01 ph ng án úng!ộ đạ ượ đ ể ạ ừ ặ ạ ỉ ươ đ
(ch ng h n, thi t t nghi p THPT 2009 v a r i, có câu h t nhân nào b n v ng nh tẳ ạ ở đề ố ệ ừ ồ ạ ề ữ ấ
trong các h t nhân U, Cs, Fe và He?ạ
N u n m c nh ng h t nhân có s kh i A trong kho ng t 50 n 70 thì ch n ngayế ắ đượ ữ ạ ố ố ả ừ đế ọ
Fe, song n u không nh , chúng ta th y Fe trong i s ng h ng ngày là khá b n v ng,ế ớ ấ đờ ố ằ ề ữ
v y ta lo i tr các h t nhân kia!)ậ ạ ừ ạ
• Tr l i t t c các câu (“tô” may m n!):ả ờ ấ ả ắ M i câu u có i m, v y nên, b qua câuỗ đề đ ể ậ ỏ
nào là m t i m câu ó. Khi ã g n h t th i gian làm bài, n u còn m t s câu tr cấ đ ể đ đ ầ ế ờ ế ộ ố ắ
nghi m ch a tìm c ph ng án tr l i úng, các emệ ư đượ ươ ả ờ đ không nên b tr ng, mà nên l aỏ ố ự