phanquangthoai@yahoo-upload
Trang 1
K thut chăm sóc và bón phân
cho cây hoa mai
Mai xut x t cây hoang di, kh! năng thích ng t#t
v$i đi&u ki'n khí hu nhi't đ$i, đ(c bi't v$i khí hu mi&n Nam.
Cây mai m,i năm r.ng m1t l2n vào cu#i mùa ðông (tháng 1 8 tháng 2 Dương l=ch)
n? hoa vào đ2u mùa Xuân, chA riêng mai T Qúy n? hoa quanh m. Hi'n nay
nhH k thut lai to gi#ng, các ngh' nhân đã to ra đưJc c gi#ng mai nhi&u
cánh, cánh xKp nhi&u t2ng như mai Huỳnh TM, mai Gi!o, mai Cúc, mai COu Long…và
đa dng v& màu sRc như Bch Mai, mai MiKn ði'n, mai BKn Tre, mai T Quý…
K thut trng và chăm sóc mai không phc tp. Tuy nhiên ñ có mt cây mai
theo ý mun ca ngui chơi, ngoài nhng k thut thưng áp dng như ta cành
to tán, tưi nưc, phòng tr sâu bnh vic trng và chăm sóc mai cn chú ý
mt s ñim sau:
1. Chn ñt trng mai:
* ðt trng mai trên vưn, líp: Cây mai phát trin tt trên ñt tht nh có nhiu
cht hu cơ, ñt không chua, không b nhim phèn, mn hoc các hoá cht ñc
hi.
* ðt trng mai trong chu: cn chn loi ñt có các tính cht như trên, trn theo
t l khong 70-80% ñt và 20-30% phân hu cơ hoai mc theo trng lư ng ñt
trong chu.
2. K thut bón phân
2.1 Mai trng trên vưn, líp:
* Bón lót khi trng:
Phân chung (phân trâu bò, tro tru, sơ da…) ñã qua khong 5-10 kg/gc,
vôi bt khong 200-300 gr/gc + 50-100gr lân ðu Trâu. Toàn b lư ng phân
này ñư c trn ñu trong h (hoc rãnh) trưc khi trng cây con.
* Bón thúc:
Sau khi trng khong 10-15 ngày, cây b!t ñu ra r mi, dùng phân NPK 20-20-
15+TE ðu Trâu hoà loãng ñ tưi, lư ng phân s" dng t 50-100 gr/10-15 lít
nưc, khong 20-30 ngày tưi 1 ln. Khi mai ñã ln, lư ng phân bón cũng ñư
c
tăng dn và khong cách các ln bón phân xa hơn. Loi phân bón qua ñt thích
h p cho mai là NPK 20-20-15+TE hoc NPK 16-12-8-11+TE. Lư
ng bón khong
20 -50 gr/gc/ln bón, cách khong 1-2 tháng bón 1 ln.
Khi mai ñã cho hoa $n ñnh: Hàng năm cn bón b$ sung phân hu cơ t 5-10
kg/gc. S" dng loi phân NPK 20-20-15+TE hoc NPK 16-12-8-11+TE bón m
%i
năm khong 3-4 ln vi lư ng bón như trên vào các ñ t: sau khi tàn hoa (sau
dp T&t), c!t ta cành; ñu mùa mưa; gia mùa mưa và trưc khi mai n' hoa
khong 1-1,5 tháng. Cn bón phân theo hc, theo rãnh sâu t 5-
7 cm theo tàn lá
ca cây, bón vào vùng có nhiu r non phát trin, sau ñó lp ñt, gi (m vào
mùa khô, thoáng gc vào mùa mưa.
2.2 Mai trng trong chu
Tu theo kích thưc chu, lư ng bón có th thay ñ$i t 20-50 gr/chu cho 1 ln
bón. Vi chu ln, cây mai nhiu tu$i có th bón khong 50-80 gr/chu. To
phanquangthoai@yahoo-upload
Trang 2
rãnh xung quanh thành chu, sâu khong 3-5 cm, ri phân ñu vào rãnh, lp ñt
và tưi ñ (m. Tránh làm ñt r, cây d b nhim bnh qua v&t thương. N&u có
ñiu kin, hàng năm vào ñu mùa mưa nên thay ñt trong chu b*ng ñt mi t
ơi
xp, hoc b$ sung phân hu cơ ñã hoai mc, lư ng bón t 2-3 kg/chu.
* S" dng phân bón lá: Ngoài vic s
" dng phân bón qua ñt, phân bón lá có vai
trò quan trng trong vic thúc ñ(y sinh trư'ng và phát trin, b$ sung các cht
dinh dư+ng thi&u ht trong ñt, kích thích ra r, ra lá, ra hoa theo ý mun ca
ngưi chơi mai.
Mt s loi phân bón lá ñư c nhà vưn quan tâm ñó là: Phân bón lá ðu Trâu
501 thúc ra chi ra lá, ðu Trâu 701 thúc ra bông và ðu Trâu 901 có tác dng
dư+ng bông giúp bông lâu tàn và có màu s!c ñp. Tương t, nhóm sn ph(m
phân bón lá ðu Trâu 005, ðu Trâu 007, ðu Trâu 009 cũng có hiu qu cao
ñi vi tt c các loi mai cnh.
Kính chúc ngưi yêu mai có ñư c mt cành mai theo ý mun m%i khi Xuân v.
K thut chiKt cây mai vàng đi th.
Bn đang m1t cây mai l$n nhưng chi cành nVm ? t2m quá cao.
Bn mu#n cRt ngRn cây xu#ng đW nuôi li cây g#c nhưng b1 chi cành
? t2ng trên thì quá đYp bn không mu#n bZ chúng. Vy thì không
c$ bn li không nghĩ đKn vi'c chiKt cây đW biKn m1t cây chưa đYp
thành 2 y đưJc rút ngRn đ1 cao theo ý mu#n, trong đó m1t cây
b1 g#c đYp, m1t cây có b1 chi cành đYp.
ð làm đưc điu đó, xin mách bn k thut chit c cây sau đây.
ðây k thut đơn gin, đã đưc nhóm ngh$ nhân C& mai hoa ði
L)c th*c hi$n thành công và đã cho ra đ.i r/t nhiu sn ph1m đ2p.
Chăm sóc cây Mai sau TKt
Vn đ& chăm sóc cây Mai sau TKt rt là quan tr]ng, đưJc
nhi&u ngưHi quan tâm, vì cây Mai đã b= hành h, bZ đói, bZ khát,
không đưJc chăm sóc tư$i tiêu trong my ngày TKt. Bây giH cây
phanquangthoai@yahoo-upload
Trang 3
Mai b= tàn t, xanh mét, mZng manh yKu $t. Do đó chúng ta
c2n ph!i tp trung chăm sóc li cây Mai ngay :
A . ði vi y Mai ñã trng trong chu t trưc
ñã tháp ghép hay chưa tháp ghép cũng vy, n&u ñã b ñem vô nhà
trang trí, ñ nơi râm mát sut my ngày T&t thì cây Mai ñã b thi&u nưc, thi&u
n!ng và thi&u dinh dư+ng ! Chúng ta cn phi :
a) ðem cây mai ra ngoài tri t t phơi nng tr li, nghĩa là ñem
cây Mai ra ñ ngoài n!ng du trưc, vào bu$i sáng, ñ&n trưa phi che bt ánh
n!ng tr,c ti&p hoc ñem vô ñ ch% ít n!ng. N&u sau T&t mà ñem cây Mai ra phơi
n!ng tr,c ti&p, ñt ngt thì cây Mai s. b héo h&t lá non. Cho nên chúng ta phi
ñem ra phơi n!ng t t, cho cây Mai quen dn. My ngày ñu, ch ñem cây Mai
ra phơi n!ng vài ba ti&ng, my ngày sau tăng dn, phơi n!ng lâu hơn, cho quen
vi n!ng, ri mi ñem ñ ra ngoài n!ng 100%.
b) Ct ta bt chi lá non dư tha và nhng cành nhánh quá dài :
Chúng ta ñu bi&t sau T&t là mùa xuân, khí hu mát m/ cây c0 ñu sinh
sôi ny n', ñâm chi nhy tư c. Vi cây Mai vàng thy r0 hơn, hàng trăm chi,
hàng ngàn lá non ñua nhau mc lên ñy cành nhánh, xanh mưt c cây, m%i
tư c non có th dài ra t 10-20cm. Chúng ta cũng phi nghiên cu tht k, xem
nên ta b0 bt tư c nào, ñ li tư c nào cho hài hòa. N&u là cây Mai ñã ghép ri
thì phi th1ng tay c!t b0 h&t nhng nhánh nào không phi xut phát t nhánh
ghép, ñ tp trung nuôi nhánh ghép. Thí d : như gc ghép là gc Mai t Quí thì
tt c nhng tư c non nào mc lên tr,c ti&p t gc Mai T Quí ñu phi c!t ta
b0 h&t vì nhánh mai t quí mc lên t gc cây m, ví như là con rut, rt mnh,
tranh dành h&t dư+ng cht, còn nhng nhánh Mai ghép thêm vào, coi như là con
gh/, không th nào tranh giành li ñư c ñy ñ dư+ng cht nên s. m y&u
ch&t dn ch&t mòn, nht là nhng nhánh Mai ghép có hoa màu tr!ng, càng d
ch&t hơn vì ging Mai tr!ng là loi y&u nht (vì lý do ny mà cây Mai ghép
thưng b ch&t nhánh ghép do không c!t b0 h&t nhng nhánh mc lên t cây
m) . Vic c!t ta cành nhánh cũng rt quan trng nên nghiên cu cho tht k ñ
ta b0 cho ñúng nhng nhánh dư tha, hu to cho cây Mai sau ny có ñư c
hình dáng tròn tra cân ñi mi ñp.
c) K ñn cũng nên ly bõ ht trái non :Sau T&t cây Mai ñu rt nhiu
trái , n&u không ta bõ thì cây Mai phi nuôi thêm trái càng mt thêm nhiu
dư+ng cht, s. suy y&u, chm phát trin, tr khi chúng ta cn nuôi ht ñ ly
ging gieo trng sau này, nhưng cũng ta b0 bt nhng trái nh0 lép ñ nuôi
dư+ng nhng trái còn li ñư c to mp. Khi gieo trng làm ging, cây con mi
mc lên ñu và mnh khõe hơn.
B. Trưng hp nhng cây Mai ñã trng ñt vưn
Cây Mai ñã trng ' ñt trưc sân nhà hoc trng trên líp thì ít mt sc
hơn nhưng cũng phi nghiên cu c!t ta b0 nhng cành nhánh dư tha và ta b0
h&t nhng trái non, càng tt.
phanquangthoai@yahoo-upload
Trang 4
C. Cũng là thi ñim thun tin ñ chun b tháp ghép
Mùa xuân là mùa tháp ghép. Mun tháp ghép các loi Mai ging mi có
hoa màu s!c ñp hơn, cánh hoa to hơn, thì phi nghiên cu cưa c!t b0 ngay t
bây gi nhng nhánh nào mun ghép thêm, ñ dư+ng cho tư c non sm mc
ra kp thi tháp ghép sau vài tháng ti, khi các tư c non này to c+ b*ng ñu ñũa
ăn, là ghép tt nht. Như vy ñ&n T&t năm sau, cây Mai ghép này s. kp ra hoa
to ñp, ñúng theo yêu cu ging mi, ñ trang trí chơi ñư c.
D. Bón phân là phn quan trng nht
, có 2 cách bón : bón lót và bón
thúc.
Sau T&t, cây Mai mt sc cn phi bón phân ngay, ñ kp bi dư+ng cho
cây Mai. Vn ñ là nên bón phân như th& nào?Nên chn loi phân gì ? ñ tin
l i và hiu qu cao ?
a) Bón lót là bón làm nn b*ng nhng loi phân hu cơ, như phân
chung ñ s" dng lâu ngày, vì phân hu cơ tan ra t t, lâu bn hơn và khi
phân hy bi&n thành cht mùn, làm cho ñt thêm tơi xp, ch không có làm chai
ñt như phân hóa hc. Phân hu cơ cũng có rt nhiu loi như :
1. Phân bò khô, bón cũng tt nhưng có khuy&t ñim là sinh ra nhiu c0.
2. Phân rơm rt tt nhưng khi bón thì mau phân hy và gi rt nhiu
nưc.
3. Phân bánh du mi&ng : loi phân va r. tin va tin l i, va bn lâu.
Sau T&t ch cn b/ bánh du ra tng mi&ng nh0 c+ b*ng 2 ngón tay, dùng np
tre hay dao cùn moi ñt chung quanh vành chu ra, nhét sâu xung sát vành
chu, xa gc cây m%i gc c+ t 100-200gam tùy theo chu ln hay nh0 và b0
thêm mt ít thuc tr sâu ry như Vibasu 10H hoc mt ít thuc tr ki&n là
ñư c. Khi tưi nưc, bánh du mi&ng s. tan ra t t . Qua ñ&n ñu mùa mưa,
c+ tháng 5-6 âm lch, bón thêm mt ln bánh du mi&ng na y như ln trưc
na là ñ c năm ñ ti&p sc cho cây Mai ra chi ra lá mi.a xuân và mùa
mưa ñu là mùa tăng trư'ng c, là nhng lúc cây Mai cn rt nhiu phân ñ
phát trin tươi tt, tàn nhánh sum suê.
4. Phân Dynamic Lifter là phân hu cơ ñm ñc ca Út, giá hơi ñ!t
nhưng bón rt tt, là loi phân chung qua ch& bi&n có trn thêm phân trung
lư ng và vi lư ng như lưu hunh, Manhê, s!t, Mangan, k.m, ñng, bo,
molyp…ðc bit là ñư c dit h&t mm c0, nên khi bón không mc c0, rt tin.
Ch cn xi ñt ri chôn vào hoc trn vi ñt trưc ri b0 vô gc cây cũng
ñư c. Bón cho cây gì cũng tt, hơi lâu tan, 2-3 tháng mi cn bón thêm mt ln,
rt tin.
B) Bón thúc:là bón thêm phân mt ln na.
Mc dù ñã có bón lót b*ng phân hu cơ ri nhưng cũng cn phi bón
thúc thêm phân hóa hc thì hiêu qu s. tăng gp ñôi. . Phân hóa hc cũng có rt
nhiu loi :
phanquangthoai@yahoo-upload
Trang 5
1. Loi phân NPK 30-10-10 là loi có t l ñm(N) cao, dùng ñ bón cho
cây tăng trư'ng nhanh. Sau T&t nên bón phân hu cơ l2n phân hóa hc loi này
cho cây Mai mau l i sc, phát trin ñâm chi nhy tư c mnh hơn.
2. Loi phân NPK 15-30-15, loi 6-30-30 là nhng loi phân có t l Lân
(P) và Kali (K) cao, dùng bón ñ kích thích cho cây Mai ra nhiu n hoa và n
hoa to.
3. Loi phân 10-50-10 là loi phân có t l Lân (P) tht cao, bón ñ kích
thích cho ra hoa nhiu và mnh. Khi gn ñ&n T&t c' tháng 9-10 âm lch, chúng ta
cn phi bón thúc thêm các loi phân hóa hc NPK loi có t l Lân và Kali cao
ñ cho cây Mai ra nhiu hoa, hoa to, màu s!c ñp và lâu tàn.
C) . Loi phân bón lá vi sinh cũng có nhiu loi :
Cây không nhng hp thu các loi phân qua r khi bón phân vào ñt mà
còn có th hp thu qua lá. Phân bón li còn có hiu l,c nhanh hơn do din tích
lá rt ln, ln hơn nhiu ln so vi din tích r. Phân bón qua lá là các loi phân
hòa tan trong nưc và tưi phun lên lá như :
1. Loi phân Komix, Mymix …pha ñúng theo liu lư ng hưng d2n, ri
phun sương lên lá làm t& bào ln ñu, làmy sinh trư'ng nhanh.
2. Loi phân bón lá Atonik xâm nhp nhanh chóng vào mô cây trng,
làm cho cây phát trin nhanh, làm tăng năng sut cây trng.
3. Tùy theo ñiu kin, chúng ta có th bón lót phân hu cơ ti ña cho cây
Mai sau T&t và gn ñ&n T&t năm sau, bón thúc thêm phân hóa hc ñ giúp sang
năm mi cây Mai s. ra hoa nhiu hơn(n&u không bón phân ñúng cách thì qua
năm sau cây Mai s. ra ít hoa) .
4. Trưng h p cây Mai ñã trng dưi ñt trưc sân nhà thì ch cn cuc
ñt c+ 5-7 l% nh0 chung quanh, cách xa gc cây c+ chng 5 tc, b0 phân vào ri
lp ñt k li, ñng ñ cho mèo chut bươi phá hoc r!c lên mt ít thuc tr
ki&n, tr sâu ry là ñư c.
E. Sang qua chu mi khi cn
Khi trng ñã 2-3 năm ri mà chưa thay chu cho cây Mai thì ñt ñay ñã
chai cng nên sang qua chu mi. Phi l,a chu mi tương ñi ñp và hơi ln
hơn chu cũ mt tí. Trong T&t không có tưi nưc, bây gi ñt trong chu ñã
khô nên th tích ñt b rút bt li có th lòi vành chu ra, chúng ta có th moi b0
bt ñt sát vành chu, ri nh nhàng ôm gc Mai lên, ly tay g+ b0 bt ñt ra
nhưng coi chng ñt r . Xong có th sang chu mi, bên chu mi n ñc l%
thoát nưc cho khá to, b0 lên mt lp gch ñá nh0, ri b0 ñt to vô trưc, ñt
nh0 vô sau, t t ñt cây Mai vô, s"a cho ngay ng!n, mi b0 thêm ñt ñã trn
thêm phân hu cơ vào, lên ñ&n 8/10 chu là va, n&u thêm ñt ñy chu quá,
khi tưi nưc s. tràn ra ngoài dơ b(n. Nên nh lúc mi trng ñng nên bón
nhiu phân vì phân rt nóng, d làm thi r non, phi ñ i ñ&n khi nào cây Mai ra
r mnh mi nên bón thêm phân.
Cách sang chu th 2 là có th ñ$ nưc ti ña vô chu Mai, ngâm cho
mm ñt ri ly np tre moi b0 bt lp ñt chung quanh vành chu ra, t t
mang cây Mai lên, g+ b0 bt ñt ri trng tr' li y như cách trưc.