Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – Hép sè tù ®éng §iÒu khiÓn ECT
-1-
Kh¸i qu¸t Kh¸i qu¸t chung
ECU ®éng c¬ & ECT ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm
chuyÓn sè vµ kho¸ biÕn m« b»ng c¸ch ®iÒu
khiÓn c¸c van ®iÖn tõ cña bé ®iÒu khiÓn thuû
lùc ®Ó duy tr× ®iÕu kiÖn l¸i tèi Su víi viÖc dïng
c¸c tÝn hiÖu tõ c¸c c¶m biÕn vµ c¸c c¸c c«ng
t¾c l¾p trªn ®éng c¬ vµ hép sè tù ®éng.
Ngoµi ra ECU cßn cã c¸c chøc n¨ng chÈn ®o¸n
vµ an toµn khi mét c¶m biÕn vv...bÞ háng.
Gîi ý:
ECU hiÖn nay lµ mét tæ hîp hîp nhÊt cña
ECU ®éng c¬ vµ ECU ECT, nhSng trSíc ®©y
nã lµ c¸c bé t¸ch biÖt.
(1/1)
CÊu t¹o C¶m biÕn/C«ng t¾c
C¸c c¶m biÕn/c«ng t¾c ®ãng vai trß thu thËp
c¸c d¹ng d÷ liÖu ®Ó quyÕt ®Þnh c¸c th«ng sè
®iÒu khiÓn kh¸c nhau vµ biÕn ®æi chóng thµnh
c¸c tÝn hiÖu ®iÖn, vµ c¸c tÝn hiÖu ®ã sÏ ®Sîc
truyÒn tíi ECU ®éng c¬ & ECT
C¸c c¶m biÕn/c«ng t¾c gåm c¸c lo¹i sau :
1. C¶m biÕn vÞ trÝ b<ím ga/ c¶m biÕn vÞ trÝ
bµn ®¹p ga.
C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn gãc më cña bSím
ga.
2. C«ng t¾c bµn ®¹p ga
Nã ph¸t hiÖn xem bµn ®¹p ga cã bÞ nhÊn
xuèng hÕt møc hay kh«ng.
3. C¶m biÕn vÞ trÝ trôc khuûu
Nã ph¸t hiÖn tèc ®é ®éng c¬.
4. C¶m biÕn tèc ®é hép sè
· C¶m biÕn tèc ®é ®Çu vµo tua-bin
Nã ph¸t hiÖn tèc ®é trôc s¬ cÊp cña hép sè
tù ®éng.
· C¶m biÕn tèc ®é b¸nh r¨ng trung gian
Nã ph¸t hiÖn tèc ®é trôc thø cÊp cña hép sè
tù ®éng.
5. C¶m biÕn nhiÖt ®é n<íc
Nã ph¸t hiÖn nhiÖt ®é nSíc lµm m¸t.
6. C¶m biÕn tèc ®é xe
Nã ph¸t hiÖn tèc ®é xe.
7. C¶m biÕn nhiÖt ®é dÇu hép sè
Nã ph¸t hiÖn nhiÖt ®é ATF (DÇu hép sè tù
®éng) trong hép sè tù ®éng.
(1/4)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – Hép sè tù ®éng §iÒu khiÓn ECT
-2-
8. C«ng t¾c chÝnh O/D
C«ng t¾c chÝnh O/D lµ c«ng t¾c huû O/D.
Khi c«ng t¾c ®Sîc t¾t “OFF”, th× kh«ng lªn
sè O/D ®Sîc, ngµy c khi ®· ®¹t ®Sîc tèc ®é
®Ó sang sè O/D. NÕu c«ng t¾c ®Sîc t¾t
“OFF” trong khi ®ang l¸i ë sè truyÒn t¨ng th×
hép sè chuyÓn xuèng sè 3. Ngoµi ra, ®Ìn
b¸o O/D OFF ®Sîc bËt s¸ng trong khi c«ng
t¾c chÝnh O/D ë “OFF”.
Gîi ý:
· C«ng t¾c chÝnh O/D ®«i khi cßn ®Sîc gäi lµ
c«ng t¾c O/D OFF hoÆc c«ng t¾c ®iÒu khiÓn
hép sè.
· Víi cÇn sè kiÓu cæng th× O/D cã thÓ ®Sîc
triÖt tiªu b»ng thao t¸c cÇn chuyÓn sè. Lóc
nµy sÏ kh«ng cã ®Ìn b¸o O/D OFF v× ®Ìn
b¸o vÞ trÝ cã thÓ ®Sîc sö dông ®Ó chØ vÞ trÝ
cña cÇn chuyÓn sè.
(2/4)
9. C«ng t¾c khëi ®éng sè trung gian
C«ng t¾c khëi ®éng sè trung gian truyÒn vÞ
trÝ cÇn chuyÓn sè ®Õn ECU ®éng c¬ & ECT.
ECU nhËn th«ng tin vÒ vÞ trÝ mµ hép sè ®ang
ho¹t ®éng tõ c¶m biÕn vÞ trÝ chuyÓn sè ®Æt
trong c«ng t¾c khëi ®éng sè trung gian, sau
®ã quyÕt ®Þnh phS¬ng thøc chuyÓn sè thÝch
hîp.
Gîi ý:
C¸c tiÕp ®iÓm cña c«ng t¾c nµy cßn ®Sîc sö
dông ®Ó bËt ®Ìn b¸o vÞ trÝ cÇn sè ®Ó b¸o cho
l¸i xe biÕt vÞ trÝ ®ang n»m cña cÇn sè.
Ngoµi ra, ECU cßn ®iÒu khiÓn sao cho m¸y
khëi ®éng chØ cã thÓ vËn hµnh khi cÇn sè ë
c¸c vÞ trÝ “P” vµ “N” vµ sao cho khi cÇn sè ë
vÞ trÝ “R” th× tÝn hiÖu chu«ng b¸o sè lïi xe
®Sîc ph¸t ra vµ ®Ìn lïi bËt s¸ng.
C¸c tÝn hiÖu chuyÓn tíi ECU tõ c«ng t¾c
khëi ®éng sè trung gian thay ®æi tuú theo
kiÓu xe.
(3/4)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – Hép sè tù ®éng §iÒu khiÓn ECT
-3-
10. C«ng t¾c ®Ìn phanh
Khi bµn ®¹p phanh bÞ Ên xuèng th× ECU ®éng c¬ & ECT
huû tr¹ng th¸i kho¸ biÕn m«. §iÒu nµy tr¸nh cho ®éng
c¬ khái bÞ chÕt do kho¸ biÕn m«.
11. C«ng t¾c chän ph<¬ng thøc l¸i
C«ng t¾c chän phS¬ng thøc l¸i cho phÐp ngSêi l¸i xe
chän chÕ ®é l¸i. C¸c c«ng t¾c chÕ ®é ®Sîc l¾p ®Æt tuú
thuéc vµo kiÓu xe vµ thÞ trSêng.
· ChÕ ®é t¶i nÆng: ChÕ ®é nµy ®Æt thêi ®iÓm chuyÓn sè
vµo d·y tèc ®é cao cña ®éng c¬.
· ChÕ ®é tuyÕt : ChÕ ®é nµy ®Æt tèc ®é sè 2 lµ tèc ®é
chuyÓn b¸nh (xe b¾t ®Çu ch¹y).
· ChÕ ®é tiÕt kiÖm: ChÕ ®é nµy lµm sím thêi ®iÓm chuyÓn
sè ®Ó gi¶m tiªu hao nhiªn liÖu khi l¸i xe.
· ChÕ ®é ®iÒu khiÓn tay: ChÕ ®é nµy t¹o kh¶ n¨ng gi÷ tèc
®é b»ng viÖc sö dông vÞ trÝ cÇn chuyÓn sè.
(4/4)
C¸c ®iÒu khiÓn chÝnh M« t¶
ECU ®éng c¬ & ECT thùc hiÖn c¸c ®iÒu khiÓn
sau ®©y:
· §iÒu khiÓn thêi ®iÓm chuyÓn sè
· §iÒu khiÓn kho¸ biÕn m«
· §iÒu khiÓn kho¸ biÕn m« linh ho¹t
· C¸c ®iÒu khiÓn kh¸c
Xe dïng ECT cã thÓ l¸i mét c¸ch ªm dÞu vµ
thuËn tiÖn nhê c¸c ®iÒu khiÓn trªn.
(1/1)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – Hép sè tù ®éng §iÒu khiÓn ECT
-4-
C¸c ®iÒu khiÓn chÝnh §iÒu khiÓn thêi ®iÓm chuyÓn sè
ECU ®éng c¬ & ECT ®· lËp tr×nh vµo trong bé
nhí cña nã vÒ phS¬ng thøc chuyÓn sè tèi Su
cho mét vÞ trÝ cÇn sè vµ mçi chÕ ®é l¸i.
Trªn c¬ së phS¬ng thøc chuyÓn sè, ECU sÏ
BËt hoÆc T¾t c¸c van ®iÖn tõ theo tÝn hiÖu tèc
®é xe tõ c¶m biÕn tèc ®é xe, tÝn hiÖu gãc më
bSím ga tõ c¶m biÕn vÞ trÝ bSím ga vµ c¸c tÝn
hiÖu kh¸c cña c¸c c¶m biÕn/ c«ng t¾c.
Víi c¸ch nhS vËy, ECU vËn hµnh tõng van ®iÖn
tõ , më hoÆc ®ãng c¸c ®Sêng dÉn dÇu vµo c¸c
li hîp vµ phanh, cho phÐp hép sè chuyÓn sè
lªn hoÆc xuèng.
Gîi ý khi söa ch÷a:
Khi xe ®ang ch¹y, b¹n cã thÓ ®¸nh gi¸ ®Sîc
lµ hép sè tù ®éng cã háng hãc hay kh«ng
b»ng viÖc theo dâi sù phï hîp cña c¸c ®iÓm
chuyÓn sè víi s¬ ®å chuyÓn sè tù ®éng.
(1/3)
Quan hÖ gi÷a tèc ®é xe vµ sè cña hép sè thay
®æi theo gãc më cña bµn ®¹p ga thËm chÝ trong
cïng mét sè tèc ®é cña xe. Khi l¸i, trong khi
vÉn gi÷ ®é më cña bµn ®¹p ga kh«ng ®æi, tèc
®é xe t¨ng lªn vµ hép sè ®Sîc chuyÓn lªn sè
trªn.
Khi bµn ®¹p ga ®Sîc nh ra ë ®iÓm A trong
h×nh bªn tr¸i vµ ®é më cña bµn ®¹p ga ®¹t ®iÓm
B, th× hép sè sÏ chuyÓn tõ sè 3 lªn sè O/D.
NgSîc l¹i, nÕu tiÕp tôc ®¹p ga ë ®iÓm A vµ ®é
më cña bµn ®¹p ga ®¹t ®iÓm C, th× hép sè sÏ
chuyÓn tõ sè 3 vÒ sè 2.
Gîi ý:
Khi nhiÖt ®é nSíc lµm m¸t thÊp th× hép sè
kh«ng chuyÓn lªn sè O/D.
Tham kh¶o:
Tèc ®é mµ ë ®ã hép sè chuyÓn lªn sè cao
vµ tèc ®é mµ ë ®ã hép sè chuyÓn xuèng sè
thÊp xy ra trong mét kho¶ng nhÊt ®Þnh bÊt
kÓ ë sè nµo. Kho¶ng nµy ®Sîc gäi lµ ®é trÔ.
§é trÔ lµ mét ®Æc tÝnh ®Sîc thiÕt kÕ cho mäi
hép sè tù ®éng ®Ó ng¨n kh«ng cho hép sè
chuyÓn sè lªn vµ xuèng qu¸ thSêng xuyªn.
(2/3)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – Hép sè tù ®éng §iÒu khiÓn ECT
-5-
Sù ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm chuyÓn sè kh¸c nhau
tuú theo chÕ ®é cña c«ng t¾c chän phu¬ng thøc
l¸i.
ECU x¸c ®Þnh phS¬ng thóc ¸p dông vµ ®iÒu
khiÓn thêi ®iÓm chuyÓn sè.
VÝ dô:
§èi víi chÕ ®é t¨ng tèc, ®iÓm chuyÓn sè vµ
®iÓm kho¸ biÕn m« ®Sîc ®Æt ë mét tèc ®é
®éng c¬ cao h¬n so víi chÕ ®é b×nh thSêng,
nã cho phÐp l¸i xe thÓ thao víi tèc ®é ®éng
c¬ cao h¬n.
(3/3)
§iÒu khiÓn kho¸ biÕn m«
ECU ®éng c¬ & ECT ®· lÆp tr×nh trong bé nhí cña nã mét
phS¬ng thøc vËn hµnh li hîp kho¸ biÕn m« cho tõng chÕ ®é
l¸i.
Trªn c¬ së phS¬ng thøc kho¸ biÕn m« nµy ECU sÏ BËt hoÆc
T¾t van ®iÖn tõ tuú thuéc vµo c¸c tÝn hiÖu tèc ®é xe vµ c¸c
tÝn hiÖu më bSím ga.
ECU sÏ bËt van ®iÖn tõ ®Ó vËn hµnh hÖ thèng kho¸ biÕn m«
nÕu 3 ®iÒu kiÖn sau ®©y ®ång thêi tån t¹i
1. Xe ®ang ch¹y ë sè 2 hoÆc sè 3 hoÆc ë sè O/D
(d·y ”D”).
2. Tèc ®é xe b»ng hoÆc cao h¬n tèc ®é quy ®Þnh vµ
gãc më b<ím ga b»ng hoÆc lín h¬n trÞ sè quy ®Þnh.
3. ECU kh«ng nhËn ®<îc tÝn hiÖu huû hÖ thèng kho¸
biÕn m«.
ECU ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm kho¸ biÕn m« nh»m gim chÊn
trong khi chuyÓn sè. NÕu hép sè chuyÓn sè lªn hoÆc xuèng
trong khi hÖ thèng kho¸ biÕn m« ®ang ho¹t ®éng th× ECU sÏ
huû t¸c ®éng cña hÖ thèng kho¸ biÕn m«.
§iÒu nµy gióp cho viÖc gi¶m chÊn khi chuyÓn sè. Sau khi
viÖc chuyÓn sè lªn hoÆc xuèng ®Sîc hoµn tÊt th× ECU sÏ t¸i
kÝch ho¹t hÖ thèng kho¸. Tuy nhiªn, ECU sÏ buéc ph¶i huû
sù kho¸ biÕn m« trong c¸c ®iÒu kiÖn sau:
1. C«ng t¾c ®Ìn phanh chuyÓn sang “ON” (trong khi
phanh)
2. C¸c tiÕp ®iÓm IDL cña c¶m biÕn vÞ trÝ b<ím ga
®ãng.
3. NhiÖt ®é n<íc lµm m¸t thÊp h¬n mét nhiÖt ®é nhÊt
®Þnh.
4. Tèc ®é xe tôt xuèng kho¶ng 10 km/giê hoÆc thÊp
h¬n so víi tèc ®é ®· ®Þnh trong khi hÖ thèng ®iÒu
khiÓn ch¹y xe tù ®éng vÉn ®ang ho¹t ®éng.
(1/1)