TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA THƯƠNG MẠI-DU LỊCH-MARKETING
BỘ MÔN MARKETING TOÀN CẦU

Lợi thế cạnh tranh ngành cao su Việt
Nam xuất khẩu sang Trung Quốc
GVHD: TS QUÁCH THỊ BỬU CHÂU
THỰC HIỆN: NHÓM1-MARKETING3-K34
TP.HCM, tháng 08 năm 2011
Lợi thế cạnh tranh ngành cao su Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc2011
2
Nhận xét của giảng viên:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Lợi thế cạnh tranh ngành cao su Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc2011
3
MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................................................. 3
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................................................. 4
1.Tổng quan thị trường cao su và ngành xuất khẩu cao su Việt Nam..........................................5
1.1.Tổng quan thị trường cao su..................................................................................................5
1.2.Ngành xuất khẩu cao su Việt Nam........................................................................................6
2.Thị trường nhập khẩu cao su tại Trung Quốc.............................................................................8
2.1.Đặc điểm thị trường Trung Quốc..........................................................................................8
2.2.Tình hình xuất khẩu cao su Việt Nam sang Trung Quốc....................................................9
2.2.1.Xu hướng nhập khẩu cao su tại Trung Quốc ............................................................... 9
2.2.2.Tình hình xuất khẩu cao su Việt Nam sang thị trường Trung Quốc ......................... 9
2.2.3.Những thị trường cung ứng cao su chính tại Trung Quốc và những khó khăn khi
cạnh tranh ...................................................................................................................................... 11
3.Lợi thế cạnh tranh của ngành xuất khẩu cao su Việt Nam so với Malaysia sang thị trường
Trung Quốc qua mô hình « kim cương » của Micheal Porter..........................................................12
3.1.Lý thuyết cạnh tranh bằng mô hình kim cương của Micheal Porter...............................12
3.2.Phân tích cạnh tranh ngành xuất khẩu cao su Việt Nam và Malaysia bằng mô hình kim
cương................................................................................................................................................13
3.2.1.Yếu tố sản xuất (thâm dụng) ........................................................................................ 13
3.2.1.1.Điều kiện đất đai và khí hậu ..................................................................................... 13
3.2.1.2.Nguồn lực lao động ................................................................................................... 14
3.2.2.Các ngành công nghiệp có liên quan và phụ trợ ........................................................ 15
3.2.2.1.Ngành phân bón ........................................................................................................ 15
3.2.2.2.Ngành khoa học kỹ thuật nghiên cứu giống cây trồng ........................................... 16
3.2.3.Chiến lược cấu trúc cạnh tranh ................................................................................... 17
3.2.3.1.Cấu trúc, liên kết trong nước .................................................................................... 17
3.2.3.2.Chính phủ .................................................................................................................. 18
3.2.4.Yếu tố nhu cầu ............................................................................................................... 19
3.2.5.Yếu tố ngẫu nhiên may rủi ........................................................................................... 20
KẾT LUẬN ............................................................................................................................................... 21
Lợi thế cạnh tranh ngành cao su Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc2011
4
LỜI MỞ ĐẦU
Cây cao su là công công nghiệp chủ lực có giá trị kinh tế to lớn, là một trong mười mặt
hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta hiện nay.Với bước đột phá ngành cao su Việt Nam đã khẳng
định vị thế là nước thứ 3 về lượng xuất khẩu trên thế giới vượt qua cả Malaysia. Trên 80% sản
lượng cao su được xuất khẩu, trong đó thì xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chiếm khoảng
70% tổng giá trị xuất khẩu. Trung Quốc cũng là thị trường nhập khẩu cao su tự nhiên lớn nhất
thế giới tạo ra sự cạnh tranh gay gắt của các nhà cung ứng trong đó Việt Nam đang bám sát
Malaysia (vị trí thứ 2 tại thị trường nhập khẩu này). Bài viết này sẽ phân tích lợi thế cạnh tranh
ngành khai thác và xuất khẩu cao su Việt Nam sang Trung Quốc bên cạnh đối thủ Malaysia. Bài
phân tích sẽ gồm những phần chính sau:
1. Tổng quan thị trường cao su và ngành xuất khẩu cao su Việt Nam
1.1. Tổng quan thị trường cao su
1.2. Nét chính ngành xuất khẩu cao su Việt Nam
2. Thị trường nhập khẩu cao su Trung Quốc
2.1. Đặc điểm thị trường Trung Quốc
2.2. Tình hình xuất khẩu cao su Việt Nam sang Trung Quốc
2.3. Tình hình cạnh tranh tại thị trường nhập cao su ở Trung Quốc
3. Phân tích lợi thế cạnh tranh ngành xuất khẩu cao su Việt Nam và Malaysia sang
Trung Quốc qua mô hình kim cương của Micheal Porter.
Bài phân tích nhằm tìm ra những yếu tố nào là yếu tố cạnh tranh chính của ngành cao su
Việt Nam. Và liệu rằng nó có là yếu tố cần và đủ để đưa ngành cao su Việt Nam phát triển-cạnh
tranh bền vững trong tương lai hay là không.
Lợi thế cạnh tranh ngành cao su Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc2011
5
1. Tổng quan thị trường cao su và ngành xuất khẩu cao su Việt Nam
1.1.Tổng quan thị trường cao su
Ngành cao su được chia thành 2 nhóm bao gồm cao su tự nhiên và cao su nhân tạo. Cao su tự
nhiên có thành phần chính là mủ cao su được chiết xuất từ cây cao su, trong khi cao su nhân tạo có
nguồn gốc từ dầu mỏ. Hiện nay, nhu cầu tiêu thụ cao su tự nhiên chiếm khoảng 40-45% tổng nhu cầu
cao su toàn thế giới. Ở đây chúng ta chỉ phân tích về cao su tự nhiên
Thứ nhất, đây là ngành có tính chất mùa vụ khá rõ ràng, theo đó quý 3 và quý 4 là mùa cạo mủ
cao su cao điểm nên lượng cung cao su tự nhiên thường tăng.
Thứ hai, chi phí nhân công chiếm tỷ trọng khá lớn (khoảng 50-70%) trong tổng chi phí sản xuất
ra cao su thiên nhiên.
Thứ ba, nguồn cung cao su tự nhiên phụ thuộc chủ yếu vào diện tích trồng cao su của quốc gia,
vào mùa vụ và thời tiết.
Thứ tư, một đặc tính quan trọng của cây cao su đó là nó chỉ phát triển tốt ở vùng nhiệt đới ẩm,
cần mưa nhiều nhưng không chịu được sự úng nước và gió. Chính vì vậy, cao su tự nhiên chỉ tập
trung sản xuất tại các khu vực như châu Á, châu Phi và châu Mĩ La tinh. Trong đó, khu vực Đông
Nam Á với điều kiện khí hậu phù hợp là nơi tập trung các quốc gia sản xuất cao su tự nhiên lớn nhất
trên thế giới, chiếm tới 94% sản lượng cao su tự nhiên sản xuất năm 2009.
Hình1:Thị phần xuất khẩu cao su giữa các nước thuộc ANRPC năm 2009 (%);Nguồn: Monthly
Bulletin Sep 2010, ANRPC, và tính toán của TVSC
Với ưu thế là quốc gia đứng đầu về sản lượng sản xuất cao su, Thái Lan liên tục là quốc gia đứng đầu
về xuất khẩu cao su tự nhiên với sản lượng xuất khẩu hàng năm chiếm khoảng 40-42% thị phần thị
trường xuất khẩu thế giới. Tiếp theo là Indonesia với thị phần là 30-31%; Việt Nam đứng thứ 3 với
11,4%; Malaysia với 11% thị phần. Như vậy, 4 nước đứng đầu đã chiếm tới 96,1% thị phần xuất khẩu
cao su tự nhiên trên thế giới. Mặc dù là Ấn độ và Trung quốc là quốc gia sản xuất nhiều cao su tự
nhiên nhưng do mức tiêu thụ trong nước lớn nên lượng xuất khẩu là rất ít.
Thứ năm, không chỉ là khu vực sản xuất cao su tự nhiên lớn nhất thế giới, mà khu vực châu Á
còn là thị trường tiêu thụ cao su tự nhiên lớn nhất thế giới, chiếm tới 75% tổng sản lượng tiêu thụ (số
liệu năm 2009).
42.6
31.1
11.4
11
3.9
Thailand
Indonesia
Vietnam
Malaysia
Khác