Luận án Tiến sĩ: Tổ chức không gian ở thích ứng với hoạt động kinh tế nông nghiệp Công nghệ cao khu vực nông thôn vùng Đồng bằng sông Hồng

Trong bối cảnh công nghiệp hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC) đã trở thành hướng đi tất yếu cho sự phát triển bền vững của khu vực nông thôn Việt Nam, đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH). Vùng ĐBSH đang phải đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, tăng dân số và ô nhiễm môi trường, đồng thời chứng kiến sự hình thành các mô hình kinh tế nông nghiệp mới như nuôi trồng trong nhà kính và thủy canh. Những thay đổi này đòi hỏi sự thích ứng của tổ chức không gian ở (KGO) và kiến trúc nông thôn. Tuy nhiên, các không gian cư trú hiện hữu thường chưa đáp ứng kịp thời những yêu cầu về chức năng và công nghệ mới. Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đề xuất các giải pháp kiến trúc và quy hoạch để tối ưu hóa không gian sống và sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hoạt động kinh tế nông nghiệp công nghệ cao tại các điểm dân cư nông thôn vùng ĐBSH.

Các nhà nghiên cứu, kiến trúc sư, quy hoạch sư, cán bộ quản lý nông thôn và nông dân quan tâm đến phát triển không gian sống tích hợp nông nghiệp công nghệ cao tại các vùng nông thôn, đặc biệt là Đồng bằng sông Hồng.

Luận án tập trung vào việc nghiên cứu và đề xuất các giải pháp tổ chức không gian ở (KGO) nhằm thích ứng với hoạt động kinh tế nông nghiệp công nghệ cao (KTNNCNC) tại khu vực nông thôn vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH). Bối cảnh đặt ra là sự chuyển đổi mạnh mẽ trong nông nghiệp, từ phương thức truyền thống sang ứng dụng công nghệ cao, đòi hỏi không gian sống và sản xuất phải có sự thay đổi phù hợp để tối ưu hóa hiệu quả kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nghiên cứu này phân tích thực trạng KGO tại các điểm dân cư nông thôn (DCNT) vùng ĐBSH, nơi các mô hình nông nghiệp mới như nhà kính, thủy canh đang dần phổ biến, đồng thời chỉ ra những bất cập trong tổ chức không gian hiện tại. Để đạt được mục tiêu, luận án đã sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học như khảo sát hiện trạng, thống kê, so sánh, đối chiếu, phương pháp liên ngành và tham vấn chuyên gia. Đặc biệt, nghiên cứu giới hạn phạm vi trong hoạt động trồng trọt (rau, hoa, cây cảnh, cây ăn quả) ứng dụng công nghệ cao tại 6 tỉnh trọng điểm của ĐBSH, với tầm nhìn đến năm 2050. Luận án không chỉ bổ sung vào hệ thống lý luận chuyên ngành về quy hoạch và kiến trúc nông thôn thích ứng với KTNNCNC thông qua việc đề xuất các quan điểm và nguyên tắc mới, mà còn đưa ra các giải pháp cụ thể cho việc tổ chức KGO và DCNT. Các giải pháp này hướng tới việc tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân, cải thiện điều kiện sống, ăn ở, sinh hoạt, và sinh kế, góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội nông thôn, thu hút dân cư và ngăn chặn làn sóng di cư. Từ đó, nghiên cứu mang lại giá trị thực tiễn cao, có thể ứng dụng trực tiếp tại các tỉnh vùng ĐBSH và làm tài liệu tham khảo quan trọng cho các nghiên cứu và dự án phát triển nông thôn tương tự, góp phần hiện đại hóa nông nghiệp và kiến trúc nông thôn.