
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
-------------------------
HỨA ĐỨC HỘI
KHÍA CẠNH TRIẾT HỌC TRONG TÍN NGƯỠNG
THỜ CÚNG TỔ TIÊN CỦA NGƯỜI TÀY
(Qua khảo sát ở vùng Đông Bắc Việt Nam)
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC
Hà Nội - 2025

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
-------------------------
HỨA ĐỨC HỘI
KHÍA CẠNH TRIẾT HỌC TRONG TÍN NGƯỠNG
THỜ CÚNG TỔ TIÊN CỦA NGƯỜI TÀY
(Qua khảo sát ở vùng Đông Bắc Việt Nam)
Chuyên ngành: Triết học
Mã số: 9229001
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. PHẠM THỊ QUỲNH
2. PGS.TS. TRẦN ĐĂNG SINH
Hà Nội - 2025

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan luận án là công trình nghiên cứu của tôi, dưới sự hướng
dẫn khoa học của TS. Phạm Thị Quỳnh và PGS.TS. Trần Đăng Sinh. Các kết
quả nghiên cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan, chưa
công bố ở bất cứ hội đồng nghiên cứu khoa học nào, các thông tin trích dẫn
trong luận án đều được trích dẫn rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày tháng năm 2025
Tác giả luận án
Hứa Đức Hội

ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................... i
MỤC LỤC ............................................................................................... ii
MỞ ĐẦU ................................................................................................. 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ..................................................... 9
1.1. Tổng quan những công trình nghiên cứu về khía cạnh triết học trong
tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên ........................................................... 9
1.2. Tổng quan những công trình nghiên cứu về khía cạnh triết học trong
tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Tày ................................ 20
1.3. Đánh giá khái quát các công trình đã tổng quan liên quan đến đề tài
và những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu ........................ 31
Chương 2: KHÍA CẠNH TRIẾT HỌC TRONG TÍN NGƯỠNG THỜ
CÚNG TỔ TIÊN CỦA NGƯỜI TÀY - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ
LUẬN ............................................................................. 36
2.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận án ........................... 36
2.2. Cơ sở hình thành khía cạnh triết học trong tín ngưỡng thờ cúng tổ
tiên của người Tày ...................................................................... 49
2.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến khía cạnh triết học trong tín ngưỡng
thờ cúng tổ tiên của người Tày ................................................... 63
Chương 3: QUAN NIỆM VỀ THẾ GIỚI VÀ NHÂN SINH TRONG TÍN
NGƯỠNG THỜ CÚNG TỔ TIÊN CỦA NGƯỜI TÀY ...... 75
3.1. Quan niệm về thế giới trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người
Tày .............................................................................................. 75
3.2. Quan niệm về nhân sinh trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người
Tày ............................................................................................ 100

iii
Chương 4: KHÍA CẠNH TRIẾT HỌC TRONG TÍN NGƯỠNG THỜ
CÚNG TỔ TIÊN CỦA NGƯỜI TÀY - GIÁ TRỊ VÀ GIẢI
PHÁP ........................................................................... 127
4.1. Giá trị khía cạnh triết học trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của
người Tày ................................................................................. 127
4.2. Giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị và khắc phục hạn chế khía cạnh
triết học trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Tày ...... 136
KẾT LUẬN ......................................................................................... 148
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ ....................... 151
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................ 152
PHỤ LỤC ............................................................................................ 166

