Tóm tắt luận án Tiến sĩ: Áp dụng phương pháp điều chỉnh đất trong triển khai dự án đầu tư xây dựng khu đô thị tại đô thị trung tâm Thủ đô Hà Nội

Phát triển đô thị bền vững, đặc biệt tại các đô thị trung tâm như Thủ đô Hà Nội, đang đối mặt với nhiều thách thức trong quản lý đất đai và triển khai dự án đầu tư xây dựng khu đô thị (ĐTXD KĐT). Thực trạng cho thấy nhiều dự án bị chậm trễ, phát sinh khiếu kiện do thiếu cơ chế hiệu quả huy động nguồn lực đất đai và hài hòa lợi ích các bên. Trong bối cảnh này, việc nghiên cứu áp dụng Phương pháp điều chỉnh đất (PPĐCĐ) – một phương pháp đã được nhiều quốc gia triển khai thành công – trở nên cấp thiết. Đề tài này nhằm mục đích tìm hiểu sâu về PPĐCĐ, từ các thuật ngữ, cơ chế vận hành đến phạm vi ứng dụng, đồng thời đề xuất giải pháp áp dụng phù hợp cho các dự án ĐTXD KĐT tại đô thị trung tâm Thủ đô Hà Nội, góp phần xây dựng nền tảng khoa học cho một biện pháp quản lý phát triển đô thị mới.

Các nhà quản lý đô thị, quy hoạch sư, nhà đầu tư bất động sản, nghiên cứu sinh, giảng viên và sinh viên các ngành quy hoạch, kiến trúc, quản lý đất đai và chính sách đô thị.

Luận án tập trung nghiên cứu Phương pháp điều chỉnh đất (PPĐCĐ) như một giải pháp thay thế hiệu quả cho các phương thức thu hồi đất truyền thống, vốn gây nhiều khó khăn trong triển khai dự án đầu tư xây dựng khu đô thị (ĐTXD KĐT). Bối cảnh nghiên cứu được đặt tại đô thị trung tâm Thủ đô Hà Nội, nơi đang tồn tại nhiều vướng mắc liên quan đến huy động nguồn lực đất đai và chia sẻ lợi ích giữa các bên. Luận án đã phân tích sâu sắc khái niệm, quy trình và các đặc điểm của PPĐCĐ, đồng thời tổng hợp kinh nghiệm ứng dụng phương pháp này trên thế giới, đặc biệt là tại Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan, để đúc rút những bài học phù hợp với Việt Nam. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phân tích, so sánh, đối chiếu, thống kê, đánh giá SWOT và dự báo, nhằm đưa ra cái nhìn toàn diện về cơ sở lý thuyết, pháp lý và thực tiễn của PPĐCĐ. Các kết quả nghiên cứu chính đã xác định cơ chế triển khai PPĐCĐ tại Việt Nam thông qua quy định góp quyền sử dụng đất (QSDĐ) và điều chỉnh lại QSDĐ. Luận án đề xuất loại hình dự án, các tiêu chí đánh giá và quy trình triển khai cụ thể cho việc áp dụng PPĐCĐ trong ĐTXD KĐT tại Hà Nội, đặc biệt chú trọng đến sự tham gia tự nguyện của người sử dụng đất và giải quyết hài hòa lợi ích các bên. Ý nghĩa của đề tài không chỉ dừng lại ở việc bổ sung, hoàn thiện lý luận về vai trò và trách nhiệm của người sử dụng đất trong phát triển đô thị, mà còn cung cấp những tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà quản lý, nhà đầu tư, và tổ chức tư vấn. Luận án hàm ý khuyến nghị các cơ quan quản lý Nhà nước xem xét, bổ sung quy định pháp luật về PPĐCĐ, góp phần đổi mới công tác quản lý phát triển đô thị, giảm thiểu chi phí giải phóng mặt bằng và thúc đẩy xây dựng các khu đô thị hiện đại, bền vững.