i
ðI HC QUC GIA HÀ NI
TRƯNG ðI HC KHOA HC T NHIÊN

NGUYN TIN QUÂN
NGHIÊN CU NG DNG CHÙM BC X PHOTON VÀ
ELECTRON TRÊN MÁY GIA T'C LINAC PRIMUS TRONG
X TR) UNG THƯ TI B*NH VI*N K
LUN VĂN THC SĨ KHOA HC
Hà Ni – Năm 2014
ii
ðI HC QUC GIA HÀ NI
TRƯNG ðI HC KHOA HC T NHIÊN

NGUYN TIN QUÂN
NGHIÊN CU NG DNG CHÙM BC X PHOTON VÀ
ELECTRON TRÊN MÁY GIA T'C LINAC PRIMUS TRONG
X TR) UNG THƯ TI B*NH VI*N K
Chuyên ngành: V*t lý nguyên t., h0t nhân và năng lư4ng cao
Mã s;: 60440106
LUN VĂN THC SĨ KHOA HC
NGƯ>I HƯ?NG DAN KHOA HC: TS ðÀM NGUYÊN BÌNH
Hà Ni – Năm 2014
i
LI CAM ðOAN
Tên tôi là NguyGn TiHn Quân, hIc viên cao hIc chuyên ngành V*t lý nguyên
t., h0t nhân và năng lư4ng cao, khoá 2011L2013 hN cao hIc t*p trung, trưQng ðH
Khoa hIc TR nhiên, ðH Qu;c gia Hà Ni.
Tôi xin cam ñoan lu*n văn th0c sĩ ‘‘Nghiên cu ng dng chùm bc x
photon và electron trên máy gia tc Linac Primus trong x tr" ung thư ti b$nh vi$n
K’’ là công trình nghiên cXu cYa riêng tôi, s; liNu và kHt qu[ nghiên cXu là trung
thRc và chưa t\ng ñư4c ai công b; trong b^t kỳ công trình nào khác.
HIc viên
NGUY`N TIaN QUÂN
ii
LI CÁM ƠN
Trong quá trình hIc t*p, công tác, và nh^t là thQi gian làm lu*n văn, tôi nh*n
nhicu sR quan tâm, ñng viên giúp ñe tôi ñf hoàn thành b[n lu*n văn này. Qua ñây
tôi xin g.i lQi c[m ơn chân thành và sâu shc tii:
Ts ðàm Nguyên Bình, ngưQi hưing dkn tôi vc mlt khoa hIc cùng nhnng ñóng
góp quý báu cho lu*n văn này;
Thqy PGS.TS. Bùi Văn Loát, ngưQi ñã hưing tôi vào nghc ks sư v*t lý x0 trt,
thqy luôn t0o mIi ñicu kiNn thu*n l4i, chu b[o t*n tình trong su;t quá trình hIc t*p
t\ ñ0i hIc tii b*c hIc cao hơn ñvng thQi thqy là ngưQi hưing dkn tôi làm khoá lu*n
t;t nghiNp;
Thqy ThS. NguyGn Xuân K., nguyên trưxng khoa V*t lý x0 trt L BNnh viNn K,
ngưQi ñã cùng hưing dkn khóa lu*n t;t nghiNp và nh*n tôi vc làm viNc t0i khoa.
Thqy ñã t*n tình hưing dkn, chu b[o, t0o ñicu kiNn cho tôi trong công viNc nghc
nghiNp;
Ks Lê Văn Tình trưxng khoa cùng ñvng nghiNp trong khoa V*t lý x0 trt L BNnh
viNn K, ñã giúp ñe tôi trong công viNc cũng như thRc nghiNm cho lu*n văn;
Các thqy cô trong Khoa V*t lý TrưQng ð0i hIc Khoa hIc TR nhiên; Trung tâm
V*t lý H0t nhân ViNn V*t lý; ViNn Năng lư4ng nguyên t. ViNt Nam trong su;t các
năm hIc t*p x ñ0i hIc cũng như cao hIc, ñã trang bt cho tôi nhnng kiHn thXc cqn
thiHt, cũng như ñư4c t0o ñicu kiNn thu*n l4i nh^t trong hIc t*p và công tác.
Cu;i cùng, tôi xin g.i lQi c[m ơn tii gia ñình và b0n bè, nhnng ngưQi luôn bên
c0nh tôi, giúp ñe, ñng viên, khuyHn khích tôi trong mIi hoàn c[nh.
i
MC LC
DANH M|C B}NG BI~U.......................................................................................iii
DANH M|C HÌNH V• ............................................................................................ iv
DANH M|C HÌNH V• ............................................................................................ iv
DANH M|C CÁC KÝ HI‚U VÀ CÁC CHƒ VIaT T„T ..................................... vii
M… ð†U .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1
TˆNG QUAN CƠ S… LÝ THUYaT C‰A PHƯƠNG PHÁP
X TR‹ UNG THƯ 3
1.1 Cơ sx v*t lý ...................................................................................................... 3
1.1.1. Tương tác bc x photon và electron v+i v,t ch-t................................... 3
1.1.2. Gi+i thi$u li0u lư1ng trong x tr" ............................................................. 9
1.1.3. M4t s khái ni$m cơ b6n trong v,t lý x tr" và vùng th8 tích liên quan. 15
1.2 Sinh lý hIc kh;i u .......................................................................................... 19
1.2.1 Chu kỳ t= bào........................................................................................... 19
1.2.2 Các mô hình tăng sinh............................................................................. 21
1.2.3 SB phát tri8n khi u ................................................................................. 22
1.3.1 Tác dng sinh hCc cDa bc x ................................................................. 23
1.3.2 Cơ sE cDa phân li0u lư1ng theo thGi gian............................................... 25
1.3.3 Cơ sE ñáp ng cDa t= bào........................................................................ 27
CHƯƠNG 2
ðI TƯ•NG NGHIÊN C•U VÀ PHƯƠNG PHÁP TH‘C NGHI‚M................. 29
2.1. C^u t0o và nguyên lý ho0t ñng cYa máy gia t;c th’ng PrimusL Siemens ... 29
2.1.1. C-u to máy gia tc thIng ..................................................................... 29
2.1.2. Nguyên lý hot ñ4ng............................................................................... 31
2.1.3. Thông s kJ thu,t máy gia tc thIng PRIMUSN Siemens....................... 32
2.2. Các thiHt bt ño licu và mô hình hóa thRc nghiNm 34
2.2.1. H$ thng ño li0u lư1ng........................................................................... 34
2.2.2. B trí hình hCc ño................................................................................... 38
2.2.3. Phương pháp căn chQnh tia lazer xác ñ"nh tâm ño................................. 40