1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN KIM THOA
HOÀN THIỆN CHẾ ĐỊNH KẾT HÔN
TRONG LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VIỆT NAM NĂM 2000
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2014
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN KIM THOA
HOÀN THIỆN CHẾ ĐỊNH KẾT HÔN
TRONG LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VIỆT NAM NĂM 2000
Chuyên ngành : Luật dân sự
Mã số : 60 38 30
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Phƣơng Lan
HÀ NỘI - 2014
3
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn
cøu khoa häc cña riªng t«i. C¸c sè liÖu, vÝ dô vµ
trÝch dÉn trong luËn v¨n ®¶m b¶o ®é tin cËy, chÝnh
x¸c vµ trung thùc. Nh÷ng kÕt luËn khoa häc cña
luËn v¨n ch-a tõng ®-îc ai c«ng bè trong bÊt kú
c«ng tr×nh nµo kh¸c.
T¸c gi¶ luËn v¨n
NguyÔn Kim Thoa
4
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Danh mục các biểu đồ
MỞ ĐẦU
1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHẾ ĐỊNH
KẾT HÔN
7
1.1.
Khái niệm chung về chế định kết hôn
7
1.1.1.
Khái niệm kết hôn và điều kiện kết hôn
7
1.1.2.
Kết hôn trái pháp luật và hủy kết hôn trái pháp luật
10
1.1.3.
Chế định kết hôn
12
1.2.
Cơ sở quy định chế định kết hôn
14
1.2.1.
Kinh tế - xã hội
14
1.2.2.
Văn hóa truyền thống, phong tục tập quán
16
1.2.3.
Hội nhập quốc tế
19
1.2.4.
Sự phát triển của khoa học kỹ thuật - công nghệ
20
1.3.
Ý nghĩa của chế định kết hôn
21
1.4.
Khái quát chế định kết hôn theo pháp luật Việt Nam
22
1.4.1.
Chế định kết hôn trong pháp luật phong kiến Việt Nam
22
1.4.2.
Chế định kết hôn trong pháp luật thời kỳ Pháp thuộc
26
1.4.3.
Chế định kết hôn trong pháp luật Việt Nam từ năm 1945 đến nay
29
Chương 2: CHẾ ĐỊNH KẾT HÔN THEO LUẬT HÔN NHÂN GIA
ĐÌNH NĂM 2000
38
2.1.
Điều kiện kết hôn
38
2.1.1.
Về độ tuổi kết hôn
38
5
2.1.2.
Sự tự nguyện của hai bên nam nữ khi kết hôn
41
2.1.3.
Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn
43
2.2.
Đăng ký kết hôn và việc chung sống như vợ chồng không
đăng ký kết hôn
53
2.2.1.
Thẩm quyền và thủ tục đăng ký kết hôn
54
2.2.2.
Chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn
57
2.3.
Hủy kết hôn trái pháp luật theo Luật Hôn nhân và gia đình
năm 2000
61
2.3.1.
Nguyên tắc xử lý đối với việc kết hôn trái pháp luật
61
2.3.2.
Căn cứ hủy kết hôn trái pháp luật
62
2.3.3.
Quyền yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật
67
2.3.4.
Đường lối giải quyết hủy kết hôn trái pháp luật
68
2.3.5.
Hậu quả pháp lý của việc hủy kết hôn trái pháp luật
74
Chương 3: THỰC TIỄN THỰC HIỆN CHẾ ĐỊNH KẾT HÔN VÀ
MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CHẾ ĐỊNH
KẾT HÔN
76
3.1.
Những vướng mắc, bất cập từ thực tiễn thực hiện chế định
kết hôn
76
3.1.1.
Thực tiễn thực hiện điều kiện kết hôn
76
3.1.2.
Thực tiễn thực hiện việc đăng ký kết hôn
91
3.1.3.
Áp dụng pháp luật xử hủy việc kết hôn trái pháp luật
98
3.2.
Một số kiến nghị, đề xuất nhằm hoàn thiện chế định kết hôn
trong pháp luật hôn nhân và gia đình
100
3.2.1.
Hoàn thiện quy định về điều kiện kết hôn trong pháp luật hôn
nhân và gia đình
101
3.3.2.
Kiến nghị về tổ chức thực hiện
111
KẾT LUẬN
114
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
116