VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
HOÀNG THỊ NGÂN
CHẾ ĐỘ TÀI SẢN CỦA VỢ CHỒNG THEO THỎA THUẬN
THEO LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH NĂM 2014
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ
HÀ NỘI, năm 2018
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
HOÀNG THỊ NGÂN
CHẾ ĐỘ TÀI SẢN CỦA VỢ CHỒNG THEO THỎA THUẬN
THEO LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH NĂM 2014
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Ngành: Luật kinh tế
Mã số: 8 38 0107
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. LÊ ĐÌNH NGHỊ
HÀ NỘI, năm 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Chế độ tài sản của vợ chồng theo
thỏa thuận theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 ở Việt Nam hiện
nay” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, thông tin, trích dẫn
được sử dụng trong Luận văn này hoàn toàn chính xác, trung thực và tin cậy.
Kết quả nghiên cứu là do quá trình học tập, nghiên cứu của bản thân và sự
hướng dẫn tận tình của Giáo viên hướng dẫn - TS. Lê Đình Nghị.
Tên tác giả
Hoàng Thị Ngân
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẾ ĐỘ TÀI SẢN CỦA
VỢ CHỒNG ................................................................................................... 10
1.1. Khái niệm, đặc điểm chế độ tài sản của vợ chồng .................................. 10
1.2. Các loại chế độ tài sản của vợ chồng trong pháp luật ................................... 15
1.3. Chế độ tài sản của vợ chồng theo quy định của một số nước trên thế giới .. 19
1.4. Cơ sở lý luận và thực tiễn của những quy định về chế độ tài sản của vợ
chồng theo thỏa thuận trong Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 .............. 28
Chương 2. NỘI DUNG CHẾ ĐỘ TÀI SẢN VỢ CHỒNG THEO THỎA
THUẬN THEO QUY ĐỊNH CỦA LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
NĂM 2014 ...................................................................................................... 32
2.1. Thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng............................................ 32
2.2. Sửa đổi, bổ sung nội dung của thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng . 36
2.3. Thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu ........................... 38
2.4. Hệ quả pháp lý của thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng khi chấm dứt
quan hệ hôn nhân .................................................................................................... 45
2.5. Hậu quả pháp lý của thỏa thuận về chế độ tài sản chung của vợ chồng ...... 49
Chương 3. THỰC TIỄN THỰC HIỆN CHẾ ĐỘ TÀI SẢN CỦA VỢ
CHỒNG THEO THỎA THUẬN VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP
LUẬT .............................................................................................................. 54
3.1. Thực tiễn thực hiện chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận .................. 54
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về chế độ tài sản của vợ chồng theo
thỏa thuận ............................................................................................................... 65
KẾT LUẬN .................................................................................................... 73
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 75
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chế độ tài sản của vợ chồng là một chế định quan trọng trong hệ thống
pháp luật nói chung và pháp luật hôn nhân và gia đình nói riêng. Ở Việt Nam,
từ năm 1945 đến nay đã có nhiều quy định về chế độ tài sản của vợ chồng.
Pháp luật điều chỉnh về chế độ tài sản của vợ chồng vừa mang tính khách
quan, vừa thể hiện ý chí chủ quan của Nhà nước. Về cơ bản, tài sản của vợ
chồng được xác định dựa trên hai căn cứ: thỏa thuận bằng văn bản của vợ
chồng (chế độ tài sản ước định) và theo quy định của pháp luật (chế độ tài sản
pháp định). Chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận là việc vợ chồng thỏa
thuận với nhau về việc xác lập và thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với tài sản
của họ và thường được thể hiện dưới dạng văn bản (hôn ước, hợp đồng trước
hôn nhân, thỏa thuận trước hôn nhân...). Vợ chồng có thể lựa chọn một trong
các chế độ tài sản do pháp luật qui định hoặc tự thiết lập một chế độ riêng với
điều kiện không trái với pháp luật.
Việc lựa chọn nghiên cứu Luận văn “Chế độ tài sản của vợ chồng theo
thỏa thuận theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 ở Việt Nam hiện
nay” là cần thiết bởi lý do: thứ nhất, phù hợp với Hiến pháp, hệ thống pháp
luật của Nhà nước nói chung và pháp luật về hôn nhân và gia đình nói riêng;
thứ hai, xuất phát từ thực tiễn áp dụng pháp luật về chế độ tài sản của vợ
chồng theo thỏa thuận bởi theo các báo cáo tổng kết thực tiễn áp dụng pháp
luật về chế độ tài sản của vợ chồng nói chung và chế độ tài sản của vợ chồng
theo thỏa thuận nói riêng của ngành Tòa án thực tế đã có nhiều quan điểm,
nhận thức, đánh giá khác nhau, chưa có sự thống nhất từ phía cơ quan nhà
nước có thẩm quyền và cá nhân thực thi pháp luật về chế độ tài sản của vợ
chồng; bên cạnh đó, việc xác lập chế độ tài sản theo thỏa thuận của vợ chồng
vẫn chưa phổ biến ở nước ta hiện nay, chỉ có một số trường hợp trước khi kết
