ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
–––––––o0o–––––––
PHẠM THỊ THU HƢƠNG
MÙA XUÂN TRONG THƠ THIỀN LÝ –TRẦN
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
Hà Ni, 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
–––––––o0o–––––––
PHẠM THỊ THU HƢƠNG
MÙA XUÂN TRONG THƠ THIỀN LÝ –TRẦN
Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
Mã số: 60 22 01 21
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. Trần Ngọc Vƣơng
Hà Ni, 2014
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc tới GS.TS Trân Ngoc Vương -
người hướng dẫn nhiệt tâm - đã động viên, chỉ bảo, giúp đỡ tôi hoàn
thành luận văn và trưởng thành hơn trong nghiên cứu khoa học.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô Khoa Ngữ
văn - Trường Đại hoc Khoa hoc Xa hôi va
Nh ân văn đã tận tình
giảng dạy, trang bị cho tôi vốn kiến thức quý báu.
Cảm ơn bạn be
, ngươ
i thân luôn ủng hộ và tin tưởng sự lựa
chọn của tôi.
Hà Nội, tháng 12 năm 2014
Tác giả luận văn
Phm Th Thu Hương
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1
2. Lịch sử vấn đề ............................................................................................... 2
3. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................ 9
4. Phương phap nghiên cư
u ............................................................................... 9
5. Ý nghĩa của luận văn ................................................................................... 10
6. Cấu trúc luận văn ........................................................................................ 10
CHƢƠNG 1 CẢM THỨC MÙA XUÂN VÀ THI CA PHƢƠNG ĐÔNG .... 11
1.1. Cảm thức mùa xuân.................................................................................. 11
1.1.1. Mùa xuân trong tư nhiên ....................................................................... 11
1.1.2. Mùa xuân trong văn ha ....................................................................... 12
1.1.3. Mùa xuân trong Thiền tông ................................................................... 15
1.2. Mùa xuân trong thi ca phương Đông ....................................................... 19
1.2.1. Mùa xuân trong thơ Đường và thơ Haiku ............................................. 19
1.2.2. Mùa xuân trong thơ ca trung đại Việt Nam .......................................... 27
CHƢƠNG 2 CHỦ ĐỀ MÙA XUÂN TRONG THƠ THIỀN LÝ – TRẦN
......................................................................................................................... 39
2.1. Chủ đề mùa xuân trong thơ Thiền Lý – Trần .......................................... 39
2.1.1. Thiên nhiên mùa xuân ........................................................................... 39
2.1.2. Con người mùa xuân ............................................................................. 44
2.2. Hình tượng mùa xuân ............................................................................... 51
2.2.1. Hoa ........................................................................................................ 51
2.2.2. Thanh âm mùa xuân .............................................................................. 55
2.2.3. Các hình tưng khác ............................................................................. 58
2.3. Triết lí Thiền trong thơ thiền mùa xuân ................................................... 63
2.3.1. Mùa xuân – cảnh giới của Thiền........................................................... 63
2.3.2. Mùa xuân và triết lí vô thường .............................................................. 67
2.3.3. Mùa xuân và triết lí sắc – không ........................................................... 71
CHƢƠNG 3 NGHỆ THUẬT THỂ HIỆN MÙA XUÂN TRONG THƠ
THIỀN LÝ – TRẦN ...................................................................................... 75
3.1. Nghệ thuật miêu tả mùa xuân trong thơ Thiền Lý – Trần ....................... 75
3.1.1. Miêu tả khái quát .................................................................................. 75
3.1.2. Miêu tả chấm phá .................................................................................. 78
3.2. Nghệ thuật tượng trưng về mùa xuân trong thơ Thiền Lý – Trần ................... 82
3.2.1. Tưng trưng của mùa xuân vận hành theo quy luật ............................. 85
3.2.2. Tưng trưng của mùa xuân mang tinh phu đi
nh .................................. 89
3.3. Nghệ thuật ẩn dụ về mùa xuân trong thơ Thiền Lý – Trần...................... 91
3.3.1. Ẩn dụ cho “bản thể chân như” ............................................................. 92
3.3.2. Ẩn dụ cho con đường ngộ đạo .............................................................. 95
KẾT LUẬN .................................................................................................... 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 102