LUẬN VĂN: Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

Chia sẻ: Pham Ly | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST

Báo xấu

181
lượt xem 66
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn: tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm', luận văn - báo cáo, tài chính - kế toán - ngân hàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: LUẬN VĂN: Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

LUẬN VĂN: Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
Lời nói đầu Nền kinh tế thị trường với qui luật cạnh tranh gay gắt đòi hỏi các Doanh nghiệp nói chung và các Doanh nghiệp sản xuất nói riêng phải tự vận động vươn lên tìm chỗ đứng trên thị trường. Muốn vậy các Doanh nghiệp phải tìm tòi một hướng đi phù hợp cho mình đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Các Doanh nghiệp không thể luôn bằng lòng với cái mình đã có mà phải liên tục đổi mới , nâng cao chất lượng và nhất là phải tìm mọi cách tiết kiệm chi phí, hạ giá thành. Bởi vì chi phi sản xuất và giá thành sản phẩm là những yếu tố quan trọng tác động tới chính sách về giá bán, kết quả sản xuất kinh doanh và khả năng cạnh tranh của các Doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường . Xét trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế, hạ giá thành sản phẩm của các Doanh nghiệp đã góp phần tiết kiệm lao động xã hội, tích luỹ cho nền kinh tế và tăng thu cho ngân sách Nhà nước .Như vậy, vấn đề hạ giá thành sản phẩm không còn là vấn đề riêng của Doanh nghiệp mà còn mang tính xã hội. Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có vai trò đặc biệt trong công tác hạch toán kinh tế của tất cả các Doanh nghiệp . Trong thời gian thực tập tại Công ty Dụng cụ cắt và đo lường cơ khí, tôi nhận thấy rõ vai trò và vị trí vô cùng quan trọng của công tác quản lý, công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong toàn bộ công tác hạch toán kế toán tại đơn vị. Do đó tôi lựa chọn đề tài “Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm” tại Công ty Dụng cụ cắt và đo lường cơ khí cho báo cáo thực tập tốt nghiệp của mình. Nội dung báo cáo thực tập gồm 3 chương: Chương I: Những vấn đề chung về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm Chương II: Tình hình thực tế công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Dụng cụ cắt và đo lường cơ khí. Chương III: Nhận xét và kiến nghị về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của Công ty Dụng cụ cắt và đo lường cơ khí.
Chương I: Các vấn đề chung về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. 1.1 Đặc diểm tổ chức sản xuất của ngành sản xuất công nghiệp. Nếu tổ chức sản xuất đơn chiếc thì từng sản phẩm, từng công việc sản xuất là đối tượng tính giá thành. Ví dụ trong xí nghiệp đóng tàu biển thì từng con tàu là một đối tượng tính giá thành. Nếu Doanh nghiệp tổ chức sản xuất hàng loạt thì từng loại sản phẩm là một đối tượng tính giá thành. Ví dụ trong xí nghiệp cơ khí sản xuất máy công cụ thì từng loại máy công cụ là một đối tượng tính giá thành. Nếu tổ chức sản xuất nhiều khối lượng lớn thì mỗi loại sản phẩm sản xuất là một đối tượng tính giá thành.Ví dụ trong xí nghiệp dệt thì đối tượng tính giá thành là từng loại sợi, vải... 1.2 Khái niệm chi phí sản xuất và các cách phân loại chi phí sản xuất chủ yếu 1.2.1 Khái niệm chi phí sản xuất Theo các nhà nghiên cứu kinh tế thế giới: “Mọi hoạt động của con người mà tạo ra thu nhập là hoạt động sản xuất”, nền sản xuất của một quốc gia bao gồm các ngành sản xuất ra sản phẩm vật chất và các ngành sản xuất sản phẩm dịch vụ. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải khai thác và sử dụng các nguồn lao động, vật tư, tài sản, tiền vốn để thực hiện việc sản xuất, chế tạo sản phẩm cung cấp dịch vụ. Trong quá trình đó, doanh nghiệp phải bỏ ra các chi phí về lao động sống và lao động vật hoá cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, chi phí bỏ ra cho hoạt động sản xuất kinh doanh được gọi là chi phí sản xuất. Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp chi ra để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ. 1.2.2 Các cách phân loại chi phí sản xuất chủ yếu 1.2.2.1 Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung tính chất kinh tế của chi phí (yếu tố chi phí) Theo cách phân loại này, những chi phí sản xuất có nội dung, tính chất kinh tế ban đầu giống nhau được sắp xếp vào cùng một yếu tố chi phí. Toàn bộ chi phí sản xuất được chia thành 5 yếu tố chi phí cơ bản sau:
- Chi phí nguyên liệu, vật liệu: Bao gồm toàn bộ giá trị của các loại nguyên liệu vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, công cụ dụng cụ xuất dùng cho sản xuất kinh doanh trong kỳ báo cáo. - Chi phí nhân công : bao gồm toàn bộ chi phí trả cho người lao động về tiền lương, tiền công, các khoản phụ cấp trơ cấp có tính chất lương trong kỳ báo cáo, các khoản trích theo lương (KPCĐ, BHXH, BHYT). - Chi phí khấu hao TSCĐ : bao gồm toàn bộ chi phí khấu hao toàn bộ TSCĐ của doanh nghiệp dùng trong sản xuất kinh doanh kỳ báo cáo. - Chi phí dịch vụ mua ngoài : bao gồm toàn bộ số tiền doanh nghiệp chi trả về các loại dịch vụ mua ngoài như : tiền điện, tiền nước...phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. - Chi phí khác bằng tiền : bao gồm các chi phí sản xuất kinh doanh chưa được phản ánh ở các chỉ tiêu trên, đã chi bằng tiền trong kỳ báo cáo như tiếp khách, hội họp, thuê quảng cáo... Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung, tính chất kinh tế có tác dụng: - Trong phạm vi doanh nghiệp : phục vụ quản lý chi phí sản xuất, đánh giá tình hình thực hiện dự toán CPSX, làm căn cứ để lập báo cáo CPSX theo yếu tố, lập kế hoạch cung ứng vật tư, tiền vốn sử dụng lao động cho kỳ sau. - Trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế : cung cấp tài liệu để tính toán thu nhập quốc dân do có sự tách biệt giữa hao phí lao động vật hoá và chi phí lao động sống. 1.2.2.2 Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng của chi phí (khoản mục chi phí) Toàn bộ chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ được chia thành 3 khoản mục chi phí sau: - Khoản mục chi phí nguyên liệu vật liệu trực tiếp : bao gồm các loại chi phí về nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu sử dụng trực tiếp vào sản xuất, chế tạo sản phẩm. - Khoản mục chi phí nhân công trực tiếp : bao gồm chi phí về tiền lương, phụ cấp phải trả, các khoản trích KPCĐ,BHXH,BHYT trên tiền lương của công nhân trực tiếp sản xuất theo quy định. - Khoản mục chi phí sản xuất chung : gồm những khoản chi phí phát sinh tại bộ phận sản xuất (phân xưởng, đội, trại sản xuất...).
Khoản mục chi phí sản chung gồm các nội dung kinh tế sau : + Chi phí nhân viên phân xưởng : gồm các khoản tiền lương, các khoản phụ cấp, các khoản trích theo lương, tiền ăn ca của nhân viên quản lý phân xưởng, đội, bộ phận sản xuất. + Chi phí vật liệu: gồm những chi phí vật liệu dùng chung cho phân xưởng như vật liệu dùng để sửa chữa, bảo dưỡng TSCĐ, dùng cho công tác quản lý tại phân xưởng. + Chi phí dụng cụ sản xuất: gồm những chi phí về công cụ dụng cụ xuất dùng cho hoạt động quản lý của phân xưởng như khuôn mẫu, dụng cụ gá lắp, dụng cụ cầm tay... + Chi phí khấu hao TSCĐ: gồm toàn bộ số tiền trích khấu hao TSCĐ sử dụng trong phân xưởng như máy móc thiết bị sản xuất, phương tiện vận tải, truyền dẫn, nhà xưởng... + Chi phí dịch vụ mua ngoài: Là các khoản dịch vụ mua ngoài, thuê ngoài để sử dụng cho nhu cầu sản xuất chung ở phân xưởng sản xuất như: chi phí điện, nước, điện thoại... + Chi phí bằng tiền khác: gồm các chi phí bằng tiền ngoài các khoản đã kể trên. Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng của chi phí có tác dụng phục vụ cho việc quản lý chi phí theo định mức, cung cấp số liệu cho công tác tính gía thành sản xuất sản phẩm, phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành. 1.2.2.3 Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ giữa chi phí sản xuất với khối lượng sản phẩm, lao vụ sản xuất trong kỳ. Theo cách phân loại này, chi phí sản xuất chia thành hai loại: - Chi phí biến đổi ( biến phí ): Là những chi phí có sự thay đổi về lượng tương quan tỉ lệ thuận với sự thay đổi của khối lượng sản phẩm sản xuất trong kỳ như : chi phí nguyên liệu vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp... - Chi phí cố định (định phí) : là những chi phí không thay đổi về tổng số khi có sự thay đổi khối lượng sản phẩm sản xuất trong mức độ nhất định. Cách phân loại này có tác dụng lớn trong công tác quản trị kinh doanh, phân tích điểm hoà vốn và phục vụ cho việc ra quyết định quản lý cần thiết để hạ giá thành sản phẩm, tăng hiệu quả kinh doanh. Ngoài ra còn có các cách phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp tập hợp chi phí và mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí; phân loại chi phí theo nội dung cấu thành chi phí.
1.3. ý nghĩa của công tác quản lý chi phí sản xuất trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh Chi phí sản xuất có ý nghĩa quan trọng gắn liền với quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của các Doanh nghiệp. Việc tập hợp chi phí sản xuất thực chất là sử dụng hợp lý, tiết kiệm các loại tài sản, vật tư lao động, tiền vốn của Doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh. Mặt khác chi phí sản xuất là cơ sở để tính giá thành sản phẩm, lao vụ dịch vụ hoàn thành nên việc quản lý chặt chẽ chi phí sản xuất góp phần hạ giá thành sản phẩm. Ngược lại, nếu công tác quản lý chi phí sản xuất trong hoạt động sản xuất kinh doanh không chặt chẽ chi phí sản xuất sản phẩm nhiều sẽ làm cho giá thành sản phẩm đội lên cao. 1.4. Giá thành sản phẩm, phân loại giá thành sản phẩm 1.4.1 Khái niệm giá thành sản phẩm Giá thành sản xuất của sản phẩm, dịch vụ là chi phí sản xuất tính cho một khối lượng hoặc một đơn vị sản phẩm, công việc, lao vụ do doanh nghiệp sản xuất đã hoàn thành trong điều kiện công suất bình thường. Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp , phản ánh chất lượng sản xuất, là căn cứ quan trọng để xác định giá bán và xác định hiệu quả kinh tế của hoạt động sản xuất. 1.4.2. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành Giữa chi phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm có mối quan hệ chặt chẽ biện chứng với nhau, vừa là tiền đề của nhau vừa là kết quả của nhau. Xét về bản chất : chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai khái niệm giống nhau : chúng đều là hao phí về lao động sống và các chỉ tiêu khác của doanh nghiệp được biểu hiện bằng tiền. Xét về nội dung : chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai mặt của quá trình sản xuất và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm cũng có sự khác nhau : Về phạm vi : chi phí sản xuất luôn gắn với thời kỳ phát sinh chi phí, còn giá thành lại gắn với khối lượng sản phẩm dịch vụ đã hoàn thành. Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có thể khác nhau về lượng do đó có sự chênh lệch về trị giá sản phẩm sản xuất dở dang đầu kỳ hoặc cuối kỳ.
Giá thành Trị giá sản Chí phí sản xuất Trị giá sản Chi phí sản phẩm = phẩm dở + phát sinh trong kỳ - phẩm dở dang - loại trừ dang đầu kỳ cuối kỳ Chi phí sản xuất là căn cứ để xác định giá thành còn giá thành là cơ sở xác định giá bán . Vì vậy trong điều kiện giá bán không thay đổi thì việc giảm giá thành sẽ làm tăng lợi nhuận . Do đó phấn đấu tiết kiệm chi phí, hạ thấp giá thành là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của công tác quản lý kinh tế. 1.4.3. Phân loại giá thành sản phẩm Dựa vào tiêu thức khác nhau ta phân tích các loại giá thành khác nhau. 1.4.3.1. Phân loại giá thành sản phẩm theo thời gian và cơ sở số liệu tính giá thành Theo cách phân loại này, giá thành sản phẩm được chia thành 3 loại: - Giá thành kế hoạch : là giá thành được tính trên cơ sở chi phí sản xuất kế hoạch và sản lượng kế hoạch. Giá thành kế hoạch là mục tiêu phấn đấu của doanh nghiệp, là căn cứ để phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành. - Giá thành định mức : là giá thành được tính trên cơ sở các định mức chi phí sản xuất hiện hành và chỉ tính cho một đơn vị sản phẩm. Giá thành định mức là công cụ quản lý định mức của doanh nghiệp, là thước đo chính xác để đánh giá kết quả sử dụng tài sản, vật tư lao động nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. - Giá thành thực tế : là giá thành được xác định sau khi đã hoàn thành việc sản xuất sản phẩm, dịch vụ. Giá thành thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp để xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 1.4.3.2.Phân loại giá thành theo phạm vi tính toán - Giá thành sản xuất (giá thành công xưởng) : bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung tính cho sản phẩm, công việc lao vụ hoàn thành. Giá thành sản xuất được sử dụng để ghi sổ kế toán thành phẩm nhập kho hoặc giao cho khách hàng và là căn cứ để doanh nghiệp tính giá vốn hàng bán, tính lãi gộp. - Giá thành toàn bộ : bao gồm giá thành sản xuất và chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp tính cho sản phẩm đó.
Giá thành toàn bộ là căn cứ để xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Giá thành Giá thành sản Chi phí bán Chi phí quản lý = + + toàn bộ xuất hàng doanh nghiệp 1.5. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, đối tượng tính giá thành sản phẩm 1.5.1. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là phạm vi, giới hạn mà chi phí sản xuất cần phải tập hợp nhằm để kiểm tra, giám sát chi phí sản xuất và phục vụ công tác tính giá thành sản phẩm. Thực chất của việc xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là xác định nơi phát sinh chi phí và đối tượng chịu chi phí. Xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là khâu đầu tiên cần thiết của công tác kế toán chi phí sản xuất. Việc xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất trong các doanh nghiệp phải dựa vào căn cứ sau: - Đặc điểm và công dụng của chi phí trong quá trình sản xuất. - Đặc điểm cơ cấu tổ chức sản xuất của doanh nghiệp. - Quy trình công nghệ sản xuất , chế tạo sản phẩm. - Đặc điểm của sản phẩm (đặc tính kỹ thuật, đặc điểm sử dụng, đặc điểm thương phẩm...). - Yêu cầu và trình độ quản lý sản xuất kinh doanh. 1.5.2. Đối tượng tính giá thành sản phẩm Đối tượng tính giá thành là các loại sản phẩm dịch vụ do doanh nghiệp sản xuất ra, cần phải tính được tổng giá thành và giá thành đơn vị. Xác định đối tượng tính giá thành là công việc cần thiết để kế toán tổ chức các thẻ (bảng) tính giá thành, lựa chọn phương pháp tính giá thành thích hợp và tiến hành tính giá thành. Căn cứ để xác định đối tượng tính giá thành là : đặc điểm tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm, yêu cầu và trình độ quản lý của doanh nghiệp. Việc xác định đúng đắn đối tượng tập hợp chi phí sản xuất để cung cấp số liệu cho việc tính giá thành theo từng đối tượng tính giá thành trong doanh nghiệp.
Mối quan hệ giữa đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành ở mỗi doanh nghiệp cụ thể sẽ quyết định việc lựa chọn phương pháp tính giá thành ở doanh nghiệp và kỹ thuật tính giá thành ở doanh nghiệp. 1.6. Nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm - Căn cứ vào đặc điểm quy trình công nghệ, đặc điểm tổ chức sản xuất sản phẩm của doanh nghiệp để xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành. -Tổ chức tập hợp và phân bổ từng loại chi phí sản xuất theo đúng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và phương pháp thích hợp đối với từng loại chi phí, tập hợp chi phí theo khoản mục chi phí và theo yếu tố chi phí quy định. -Tổ chức vận dụng các tài khoản kế toán để hạch toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm phù hợp với phương pháp hàng tồn kho mà doanh nghiệp đã lựa chọn. - Định kỳ cung cấp các báo cáo về chi phí sản xuất và tính giá thành cho các cấp quản lý doanh nghiệp, tiến hành phân tích tình hình thực hiện các định mức và dự toán chi phí, phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành và kế hoạch hạ giá thành sản phẩm. Phát hiện khả năng tiềm tàng, đề xuất các biện pháp để giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. 1.7. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất 1.7.1. Tài khoản kế toán chủ yếu sử dụng 1.7.1.1.TK621-Chi phí nguyên liệu vật liệu trực tiếp Tài khoản này dùng để phản ánh chi phí nguyên vật liệu sử dụng trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm, dịch vụ của các ngành công nghiệp, xây lắp,nông lâm, ngư nghiệp... Kết cấu và nội dung của TK621 Bên Nợ : Trị giá thực tế nguyên liệu vật liệu xuất dùng trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm, hoặc thực hiện dịch vụ trong kỳ hạch toán. Bên Có : -Trị giá nguyên liệu, vật liệu sử dụng không hết nhập kho. - Chi phí NL,VL trực tiếp phát sinh trên mức bình thường được kết chuyển vào TK632- Giá vốn hàng bán. - Kết chuyển chi phí NL,VL trực tiếp phát sinh ở mức bình thường vào bên Nợ TK154- Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (hoặc bên Nợ TK631-Giá thành sản xuất).
TK621 không có sốdư cuối kỳ và phản ánh chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí. Trình tự hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp : (1) Căn cứ vào các phiếu xuất kho NL,VL, phiếu báo vật liệu còn lại cuối kỳ trước để lại sử dụng cho kỳ này hoặc kết quả kiểm kê NL,VL còn lại cuối kỳ để xác định trị giá thực tế NL,VL sử dụng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm (kế toán hàng tồn kho theo phương pháp KKĐK ), kế toán ghi sổ : Nợ TK 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp ( Chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 152 - Nguyên liệu ,vật liệu (Phương pháp KKTX) Có TK 611 - Mua hàng ( Phương pháp KKĐK) (2) Trường hợp mua NL,VL sử dụng ngay cho sản xuất Nợ TK 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp ( chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Nợ TK 133 - thuế GTGT được khấu trừ ( nếu có) Có TK 111, 112, 331 (3.1) Trường hợp NL,VL còn lại cuối kỳ không sử dụng hết, nhưng để lại ở bộ phận sản xuất. Cuối kỳ, kế toán ghi giảm chi phí NL,VL trực tiếp kỳ này bằng bút toán đỏ. Nợ TK 621- Chi phí NL,VL trực tiếp (xxx) ( Chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 152 - Nguyên liệu, vật liệu (xxx) (3.2) Đầu kỳ kế toán sau, kế toán ghi tăng chi phí Nl,VL trực tiếp Nợ TK 621 - Chi phí NL,Vl trực tiếp ( Chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí) CóTK 152 - nguyên liệu ,vật liệu (4)Cuối kỳ, trị giá NL,VL sử dụng không hết nhập lại kho( nếu có) Nợ TK 152 - Nguyên liệu ,vật liệu Có TK 621 - Chi phí NL,Vl trực tiếp ( Chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí) (5) Cuối kỳ, kế toán kết chuyển hoặc phân bổ chi phí NL,VL trực tiếp tính vào chi phí sản xuất sản phẩm hoặc chi phí sản xuất kinh doanh:
Nợ Tk 154 - CPSXKDDD ( PPKKTX - theo mức bình thường) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Nợ TK 631- Giá thành sản xuất ( PP KKĐK) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Nợ TK 632- giá vốn hàng bán( số vượt trên mức bình thường) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Sơ đồ kế toán tổng hợp CP NL, VL trực tiếp TK611 TK621 TK154(63 1) ( (5 1 ) TK152 TK632 (2 ) (3. (4 2) (3. ) 1) TK111,112,3 31 (2 ) TK133 1.7.1.2. TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp Tài khoản này được dùng để phản ánh chi phí lao động trực tiếp tham gia vào quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh trong các ngành công nghiệp, nông lâm, ngư nghiệp, XDCB, dịch vụ. Kết cấu và nội dung Bên Nợ: Chi phí nhân công trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩm Bên có: -CP NCTT trên mức bình thường được kết chuyển vào TK 632. -Kết chuyển CP NCTT ở mức bình thường vào bên Nợ TK 154 (hoặc bên Nợ TK 631) để tính giá thành của sản phẩm, dịch vụ.
TK 622 không có số dư cuối kỳ và được mở chi tiết cho từng đối tượng chịu chi phí. Phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu: (1) Số tiền lương, phụ cấp lương và các khoản khác có tính chất lương, tiền ăn ca phải trả cho lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm trong kỳ. Nợ TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 334 - Phải trả công nhân viên (2)Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo lương của công nhân trực tiếp sản xuất, tính vào chi phí sản xuất Nợ TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 338- Phải trả, phải nộp khác (Chi tiết TK 3382- KPCĐ, TK 3383- BHXH; TK 3384- BHYT) (3)Tính trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất Nợ TK 622- Chi phí NCTT (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 335 - Chi phí phải trả (4)Cuối kỳ kết chuyển hoặc phân bổ chi phí nhân công trực tiếp cho các đối tượng sử dụng lao động. Nợ TK 154 - Chi phí SXKD dd (PP KKTX - theo mức bình thường) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Nợ TK 631- Giá thành sản xuất (PP KKĐK- Theo mức bình thường) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Nợ TK 632 - Giá vốn hàng bán (số vượt trên mức bình thường) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK622 - Chi phí NCTT (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí)
Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp TK334 TK622 TK154(631) (1) (4) TK335 TK632 (2) TK338 (3) 1.7.1.3. TK 627 - Chi phí sản xuất chung Tài khoản này dùng để phản ánh những chi phí phục vụ sản xuất, kinh doanh chung phát sinh ở phân xưởng, bộ phận sản xuất, đội, công trường... Kết cấu và nội dung Bên Nợ: - Các chi phí sản xuất chung phát sinh trong kỳ. Bên Có; - Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung. - Chi phí sản xuất chung cố định phát sinh ở mức bình thường và chi phí sản xuất chung biến đổi được kết chuyển vào TK 154- Chiphí SXKD dd (TK 631- Giá thành sản xuất) - Chi phi sản xuất chung cố định phát sinh trên mức bình thường được kết chuyển vào TK 632- Giá vốn hàng bán. TK 627- chi phí sản xuất chung khong có số dư cuối kỳ TK 627 có 6 TK cấp II : 6271- Chi phí nhân viên phân xưởng 6272- Chi phí vật liệu 6273- Chi phí dụng cụ sản xuất. 6274- Chi phí khấu hao TSCĐ 6277- Chi phí dịch vụ mua ngoài. 6278- Chi phí khác bằng tiền. Phương pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu:
(1) Tiền lương (tiền công) và các khoản phụ cấp có tính chất lương, tiền ăn ca giữa phải trả cho nhân viên phân xưởng: Nợ TK 627 (6271) - Chi phí nhân viên phân xưởng Có TK 334- Phải trả công nhân viên (2) Các khoản trích theo tiền lương phải trả cho nhân viên phân xưởng tính vào chi phí sản xuất: Nợ TK 627 (6271)- Chi phí nhân viên phân xưởng Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3382, 3383, 3384) (3) Trị giá thực tế NL,VL xuất dùng cho quản lý, phục vụ sản xuất ở phân xưởng: Nợ TK 627 (6272) - Chi phí vật liệu Có TK 152 - Nguyên liệu, vật liệu (4) Trị giá công cụ dụng cụ sử dụng trong phân xưởng Nợ TK 627 (6273) - Chi phí dụng cụ sản xuất Có TK 153- Trị giá CCDC xuất kho có giá trị không lớn Có TK 142 (1421), 242 - Phân bổ giá trị CCDC có giá trị lớn. (5) Trích khấu hao TSCĐ dùng cho sản xuất và quản lý phân xưởng. Nợ TK 627 (6274) - Chi phí khấu hao TSCĐ Có TK 214 - Khấu hao TSCĐ (6) Chi phí dịch vụ mua ngoài phục vụ cho hoạt động tại phân xưởng, bộ phận sản xuất. Nợ TK 627 (6277) - Chi phí dịch vụ mua ngoài Nợ TK 133 - Thuế GTGT dược khấu trừ (nếu có) Có TK 111, 112, 331.... (7) Các khoản chi bằng tiền khác dùng cho hoạt động sản xuất tại phân xưởng, bộ phận sản xuất. Nợ TK 627 (6278) - Chi phí bằng tiền khác Có TK 111, 112, 141 : Tổng giá thanh toán (8) Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung phát sinh Nợ TK 111, 112, 138 Có TK 627- Chi phí sản xuất chung (9) Cuối kỳ kết chuyển hoặc phân bổ chi phí sản xuất chung cho các đối tượng tập hợp chi phí
Nợ TK 154- Chi phí SXKD dd (PP KKTX - CP SXC cố định theo mức bình thường và CP SXC biến đổi) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Nợ TK 631- Giá thành sản xuất (PP KKĐK- CP SCX cố định theo mức bình thường và CP SXC biến đổi) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Nợ TK 632- Giá vốn hàng bán (CPSXC cố định vượt trên mức bình thường) (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 627- Chi phí sản xuất chung
Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí sản xuất chung TK334 TK627 TK111,112,1 38 ( (1 1 ) TK338 TK632 (2 (9 ) ) TK152 (3 TK154(63 ) 1) TK153,1 42 (4 ) TK214 (5 ) TK331,335 (6 ) TK133 TK111,112, 1411 (7 ) 1.7.1.4. TK 154- Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Tài khoản này dùng để tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh phục vụ cho việc tính giá thành sản phẩm, dịch vụ ở doanh nghiệp áp dụng hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Kết cấu và nội dung TK 154 Bên Nợ: Tập hợp chi phí NL,VL trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung phát sinh trong kỳ liên quan đến sản xuất sản phẩm, dịch vụ.
Bên Có: - Trị giá phế liệu thu hồi, trị giá sản phẩm hỏng không sửa chữa được. - Trị giá nguyên vật liệu, hàng hoá gia công xong nhập lại kho. - Giá thành sản xuất thực tế của sản phẩm đã chế tạo xong nhập lại kho hoặc chuyển đi bán. - Chi phí thực tế của khối lượng dịch vụ đã hoàn thành cung cấp cho khách hàng. Số dư : Chi phí sản xuất kinh doanh còn dở dang cuối kỳ. TK 154 được mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất. 1.7.2. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất 1.7.2.1. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp theo phương pháp kê khai thường xuyên. Phương pháp kế toán tổng hợp CPSX toàn doanh nghiệp theo phương pháp kê khai thường xuyên ( 1 ) Cuối kỳ , kế toán kết chuyển chi phí NL,VL trực tiếp theo từng đối tượng tập hợp chi phí . Nợ TK 154 - Chi phí SXKD dở dang Chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí ( chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí ) Có TK 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp. ( chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (2) Cuối kỳ, kế toán kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp theo từng đối tượng tập hợp chi phí Nợ TK 154 - Chi phí SXKD dở dang . (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (1) Cuối kỳ, kế toán kết chuyển và phân bổ chi phí sản xuất chung cho từng đối tượng tập hợp chi phí có liên quan Nợ TK 154 - Chi phí SXKD dở dang (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 627- chi phí sản xuất chung (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí)
(2) Trị giá sản phẩm hỏng không sửa chữa được, người gây ra thiệt hại sản phẩm hỏng phải bồi thường Nợ TK 138 (1388) ,334 Có TK 154- Chi phí SXKD dở dang (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (3) Trị giá phế liệu thu hồi của sản phẩm hỏng Nợ TK 152- Nguyên liệu, vật liệu Có TK 154- Chi phí SXKD dở dang (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (4) Sản phẩm sản xuất xong, nhập kho thành phẩm, chuyển giao thẳng cho người mua hàng Nợ TK 155,157,632 Có TK 154- Chi phí SXKD dở dang (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí)
Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp (Phương pháp kê khai thường xuyên ) TK621 TK154 TK138 (1 (4 ) ) TK622 TK152 (2 (5 ) ) TK627 TK155,157,6 (3 (6 32 ) ) 1.7.2.2. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp theo phương pháp kiểm kê định kỳ Theo phương pháp này : các chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp được hạch toán tương tự phương pháp kê khai thường xuyên cuối kỳ không kết chuyển sang TK 154- Chi phí SXKD dở dang mà kết chuyển sang TK 631- Giá thành sản xuất; từ đó tổng hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm hoàn thành trên toàn doanh nghiệp trong kỳ. Tài khoản sử dụng : TK631- Giá thành sản xuất Kết cấu và nội dung : Bên Nợ: -Giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ. - chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong kỳ. Bên Có: - Giá trị sản dở dang cuối kỳ kết chuyển vào TK 154. - Giá thành sản phẩm đã bán, dịch vụ hoàn thành kết chuyển vào TK 632- Giá vốn hàng bán. TK 631 không có số dư cuối kỳ và được chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí.
Phương pháp kế toán một số nghiệp vụ cơ bản: (1) Kết chuyển trị giá sản phẩm dở dang đầu kỳ Nợ TK 631- Giá thành sản xuất (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 154- Chi phí SXKD dở dang (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (2) Cuối kỳ kết chuyển chi phí NL,VL trực tiếp thực tế phát sinh trong kỳ cho các đối tượng chịu chi phí Nợ TK 631- Giá thành sản xuất (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 621- Chi phí NL,VL trực tiếp (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (3) Cuối kỳ kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp cho các đối tượng chịu chi phí Nợ TK 631- Giá thành sản xuất (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 622- Chi phí nhân công trực tiếp (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (4) Cuối kỳ kế toán kết chuyển hoặc phân bổ chi phí sản xuất chung để tính giá thành sản xuất sản phẩm, dịch vụ Nợ TK 631- Giá thành sản xuất (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) Có TK 627- chi phí sản xuất chung (5) Trường hợp phát sinh sản phẩm hỏng không sửa chữa được, căn cứ vào quyết định xử lý của cấp có thẩm quyền, kế toán ghi Nợ TK 611- Mua hàng Phế liệu thu hồi Nợ TK 138- Phải thu khác Bồi thường vật chất phải thu hồi Nợ TK 811- Chi phí khác Tính vào chi phí khác Có Tk 631- Giá thành sản xuất (chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí) (6) Cuối kỳ tiến hành kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ, kế toán ghi sổ: Nợ TK 154- Chi phí SXKD dở dang