Lươn phát sáng có thể giúp cứu mạng sống
con người
Ở Nhật Bản có một loại lươn nước ngọt có thể phát sáng, tên hay gọi là Unagi và
tên khoa học là Anguilla japonica. Những người thích ăn sushi vẫn thường hay ăn
con này, tuy nhiên, không nhiều người biết rằng nó có thể phát sáng màu xanh lá
trong bóng tối. Mới đây, các nhà khoa học phát hiện rằng loại protein giúp con
lươn này phát sáng có thể giúp các bác sĩ đánh giá chức năng gan của con người.
Dẫn đầu bởi giáo sư Atsushi Miyawaki và Akiko Kumagai, một nhóm nghiên cứu
thuộc Viện nghiên cứu khoa học về não - RIKEN của Nhật Bản đã đặt tên cho loại
protein này là UnaG, rút gọn từ cụm Unagi Green Protein. UnaG là loại protein
phát sáng đầu tiên được biết tới tìm thấy ở một loại động vật có xương sống, nhưng
nó chỉ phát sáng khi kết hợp với sắc tố màu da cam (bilirubin) xuất hiện trong tự
nhiên, có trong các cơ của con lươn.
Trên cơ thể người, sắc tố màu da cam bilirubin được tạo ra bằng cách phá vỡ các
hemoglobin trong máu. Nếu nó hiện diện quá nhiều trong máu (do một vấn đề liên
quan đến gan), nó có thể biến thành chất độc, dẫn đến các chứng như vàng da.
Hàm lượng bilirubin trong máu được dùng để đánh giá tình trạng của gan, và cũng
dùng để phát hiện sự biến mất của các tế bào hồng cầu do bệnh thiếu máu.
Để phát triển phương pháp kiểm tra lượng bilirubin trong mẫu máu một cách
nhanh chóng, chính xác và độ nhạy cao, các nhà khoa học ở viện RIKEN đã bắt
đầu nhân bản gen phát sáng từ protein UnaG. Với việc đã nghiên cứu quá trình nó
được kích hoạt, các nhà khoa học tiếp tục tạo ra một hệ thống mà protein UnaG sẽ
kết hợp với bất kỳ sắc tố bilirubin nào có trong mẫu máu, và sẽ khiến nó phát sáng
lên. Các nhà khoa học hy vọng nếu mọi thứ hoàn hảo thì hệ thống này có thể được
sử dụng rộng rãi, đặc biệt là ở những nước đang phát triển.
Bên cạnh giá trị về y học, các nhà khoa học cũng hy vọng rằng giá trị mới của loài
lươn Anguilla japonica sẽ thúc đẩy các nỗ lực bảo tồn loài này – vì hiện tại nó
đang gặp nguy hiểm ở Nhật Bản.