Nấm họng
Đây là một bệnh cơ hội thường gặp ở những nước nhiệt đới ẩm.
Cũng như các bệnh do nấm khác, nấm họng - thanh quản khó chữa vì
nấm có một lớp vỏ chitin, rất khó ngấm thuốc. Vì vậy, cần điều trị dài
ngày, kết hợp dùng thuốc với việc loại bỏ các yếu tố thuận lợi để bệnh
phát sinh.
Niêm mạc vùng họng miệng, thanh quản thường có nấm candida sống
hoại sinh. Khi sức đề kháng của cơ thể giảm sút hoặc khi thay đổi điều kiện
sống tại chỗ (như mất cân bằng vi khuẩn do lạm dụng kháng sinh), nấm sẽ
gây bệnh. Bệnh nấm họng - thanh quản cũng có thể xuất hiện do hít phải các
bào tử nấm trong không khí hoặc ăn phải thực phẩm nhiễm nấm.
Bệnh nhân thường ho kéo dài; lúc đầu ho do phản ứng dị ứng của cơ
thể với bào tử nấm xâm nhập. Sau đó, do viêm nhiễm, ho chuyển sang có
đờm trắng đục rồi vàng xanh. Người bệnh ngứa họng, rát họng. Khàn tiếng
xuất hiện thường đột ngột, khi nói không phát ra âm sắc, chỉ nghe thấy phều
phào. Triệu chứng này đôi khi xuất hiện sau đợt cảm cúm có sốt, ho, hắt hơi,
chảy mũi. Các triệu chứng này thường không thuyên giảm khi sử dụng
kháng sinh.
Bác sĩ khám sẽ thấy niêm mạc họng ít đỏ, lưỡi rất bẩn và hôi, rất
nhiều chất nhầy phủ khắp họng, đôi khi có giả mạc. Soi thanh quản thấy có
giả mạc trắng xốp dày, dai, bám chắc trên bề mặt dây thanh, khi bóc tách dễ
gây chảy máu; hoặc giả mạc xám mủn giống như tổ chức hoại tử.
Có thể chẩn đoán bệnh bằng cách quệt lấy dịch ở vùng họng và lấy giả
mạc ở thanh quản, soi tươi tìm bào tử nấm hoặc nuôi cấy. Trong một số
trường hợp, cần sinh thiết để tìm tổn thương mô bệnh học.
Tùy theo mức độ bệnh, sức đề kháng của người bệnh, bác sĩ sẽ áp
dụng các phương pháp và các thuốc điều trị. Dùng kháng sinh chống nấm
toàn thân hoặc tại chỗ, hoặc phối hợp cả hai phương pháp (như dùng
clotrimazol, nystatin, amphotericin B, fluconazol...). Tuy nhiên, hầu hết các
chất có thể làm suy giảm sự xâm nhiễm của nấm cũng có tác dụng phụ nặng
nề đối với cơ thể người bệnh. Vì vậy, việc sử dụng các thuốc chống nấm
phải có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.
Hầu hết các chủng nấm hoại sinh trong đất và bệnh nấm không có khả
năng lây truyền từ người này sang người khác, trừ nấm candida và các loại
nấm da. Dịch bệnh có thể bùng phát nhưng thường do tiếp xúc với môi
trường chung. Biện pháp phòng tránh chủ yếu là vệ sinh họng thường xuyên
bằng các dung dịch kiềm để tránh sự thay đổi môi trường họng, thuận lợi
cho sự phát triển của nấm, thường xuyên vệ sinh môi trường xung quanh
sạch sẽ, sử dụng thuốc đúng và hợp lý.